|
Η κουρά |
Οι Ρεθεμνιώτες έχουν αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση με την παράδοση, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου τους, που τα κρατούν ζωντανά και τα αναβιώνουν με ευλάβεια σε κάθε γωνιά του νομού, φροντίζοντας να τα μεταδώσουν στα παιδιά και τα εγγόνια τους. Ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο της λαϊκής παράδοσης του Ρεθύμνου, όπως άλλωστε και ολόκληρης της Κρήτης, είναι τα έθιμα που σχετίζονται με τις γιορτές Αγίων, καθώς και άλλα όπου εγκωμιάζεται η φύση, η παραγωγή αλλά και η ίδια η ζωή.
Οι θρησκευτικές γιορτές είναι πολύ σημαντικές και η συμμετοχή στην τελετή της Ανάστασης ή του Επιταφίου μικρών χωριών ή μοναστηριών μπορεί να εξελιχθεί σε μέγιστη πνευματική εμπειρία. Πολύ σημαντικά για τους ντόπιους είναι τα πανηγύρια που οργανώνονται σχεδόν σε κάθε χωριό με την ευκαιρία των εορτών των πολιούχων Αγίων. Εκεί κανείς έχει την ευκαιρία να διασκεδάσει με τον τρόπο των κρητικών. Ποτό φαγητό και μουσική, όλα σε υπερβολικές δόσεις. Αυτά τα πανηγύρια, τα περισσότερα από τα οποία πραγματοποιούνται κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αποτελούν τόπο συνάντησης των παραθεριστών και μια πραγματική διέξοδο διασκέδασης για τους ανθρώπους της υπαίθρου.
Οι Απόκριες κορυφώνονται πάντα με το καρναβάλι του Ρεθύμνου που είναι από τα μεγαλύτερα στην Ελλάδα. Πολλές είναι και οι αποκριάτικες γιορτές στη ύπαιθρο. Στο Μελιδόνι, στο Μέρωνα, στους Αρμένους και αλλού γίνονται λαϊκές γιορτές και δρώμενα, όπως «η κλοπή της νύφης», «ο Καδής» και «τα μουτζουρώματα».
Μια άλλη ευκαιρία για γιορτή είναι το κούρεμα των προβάτων, η λεγόμενη «κουρά» που γίνεται την άνοιξη. Οι κτηνοτρόφοι των ορεινών χωριών προσκαλούν φίλους και συγγενείς και κουρεύουν τα πρόβατα, διαδικασία που πάντα ακολουθείται από γλέντι, μουσική και φαγοπότι.
Η έκφραση «κέρασε τον» ακούγεται πολύ συχνά στα καφενεδάκια της υπαίθρου και σημαίνει πως άσχετα με την ώρα ο δεχόμενος το κέρασμα θα βρεθεί αντιμέτωπος με το «εθνικό» ποτό των κρητικών, την τσικουδιά.
Μικρά αμπελάκια φυτεμένα στα πιο απίθανα σημεία συναντά κανείς σε κάθε σημείο. Κάθε χρόνο επαναλαμβάνεται ο ίδιος κύκλος: φροντίδα του αμπελιού, τρύγος, πάτημα των σταφυλιών για το κρασί της χρονιάς και, επιτέλους, η απόσταξη της τσικουδιάς. Η τελευταία φάση του κύκλου αποτελεί και την κορυφαία στιγμή, καθώς σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας καταναλώνεται μεγάλη ποσότητα φρέσκιας, ζεστής ακόμα πολλές φορές τσικουδιάς από φίλους, γνωστούς και καλεσμένους στη ιεροτελεστία του «καζανιού».
Η κρητική τσικουδιά είναι αλκοολούχο ποτό καθαρής απόσταξης, χωρίς αρωματικές προσμίξεις. Η απόσταξη γίνεται σε χάλκινο λέβητα και η καύσιμη ύλη είναι το ξύλο. Πρόκειται για ένα απολύτως αγνό προϊόν που παράγεται χωρίς καμιά χημική επεξεργασία.