CRI
Pas
krijimit në vitin 1949 të
Republikës Popullore të Kinës,
punët e jashtme të Kinës
hyrën në një periudhë të
re.
Nga viti 1949 deri në fund të viteve 50-të të shekullit të kaluar,
Kina vendosi marrëdhënie
diplomatike duke zhvilluar
bashkëpunimin miqësor me
Bashkimin Sovjetik dhe vende të
tjera socialiste. Pas
konferencës Azi-Afrikë të
Bandungut të Indonezisë,
disa vende aziatike e afrikane
vendosën gjithashtu marrëdhëniet
diplomatike me Kinën. Deri në
vitin 1956, 25 vende lidhën
marrëdhënie diplomatike me
Kinën.
Nga
fundi i viteve të 50-të deri
në fundin e viteve 60-të të
shekullit të kaluar, Kina nënshkroi
përkatësisht traktatin miqësor
dhe marrëveshjen e bashkëpunimit
ekonomik e teknologjik me
Guine, Ganë, Mali, Kongo,
Tanzani etj, përkrahu luftën
e Angolës, Guinea-Bishaut,
Mozambikut, Zimbabvesë,
Namibisë etj për pavarësi
dhe luftën anti-raciale të
popullit të Afrikës së
Jugut. Zgjidhi me radhë
problemin kufitar me Birmani,
Nepal, Mongoli dhe Afganistan
duke nënshkruar traktatin
kufitar me ta, nënshkroi me
Pakistanin traktatin kufitar
midis Singjiangut të Kinës
dhe Pakistanit. Zgjidhi me
Indonezinë problemin e
dyshtetësisë së emigrantëve
kinezë. Deri në vitin 1969,
50 vende kishin vendosur marrëdhëniet
diplomatike me Kinën.
Tetori
i vitit 1971 ka qenë koha më
e rëndësishme në historinë
e marrëdhënieve të jashtme
të Kinës së re. Atëkohë,
me përkrahje të vendeve në
zhvillim, Asambleja e 26-të e
Përgjithshme e OKB-së
miratoi me shumicë dërrmuese
rezolutën Nr. 2758 që
rivendosi të gjitha të
drejtat e ligjshme të
Republikës Popullore të Kinës
në OKB duke përjashtuar menjëherë
përfaqesuesit e grupit të
Partisë Kuomintang nga të
gjitha organizmat e OKB-së.
Pas kësaj, Kina vendosi marrëdhëniet
diplomatike me shumicën dërrmuese
të vendeve perëndimore, ky
ishte hovi i tretë i
vendosjes së marrëdhënieve
diplomatike në Kinë.
Nga
fundi i viteve të 70-të deri
në fund të viteve të 80-të
të shekullit të kaluar, nën
drejtimin e teorisë së Ten
Siao Pinit, Kina zhvilloi marrëdhëniet
normale me SHBA, Japoninë dhe
Evropën Perëndimore, përmirësoi
marrëdhëniet me Bashkimin
Sovjetik, zhvilloi marrëdhëniet
e gjithanshme me vendet e botës
së tretë. Përmirësoi dhe
zhvilloi marrëdhëniet me
vendet fqinje dhe vendet në
zhvillim. Për të zgjidhur
problemin e Honkongut dhe
problemin e Makaos, nëpërmjet
bisedimeve diplomatike me
Anglinë dhe Portugalinë, në
dhjetor të vitit 1984 dhe në
prill të vitit 1987, Kina dhe
këto dy vende dhanë përkatësisht
deklaratën e përbashkët ku
përcaktohej se më 1 korrik të
vitit 1997 dhe më 20 dhjetor
të vitit 1999, qeveria e
Republikës Popullore të Kinës
riushtron përkatësisht
sovranitetin mbi Honkong dhe
Makao.
Qysh
nga vitet e 90-të të
shekullit të kaluar, udhëheqësit
e brezit të tretë kinezë me
Gjian Xë Min në krye kanë
vazhduar të zbatojnë
mendimet diplomatike të Ten
Siao Pinit dhe politikat e
jashtme të pavarura dhe
paqesore, kanë zhvilluar
aktivisht marrëdhëniet e
bashkëpunimit miqësor me
vendet e ndryshme të botës në
bazë të 5 parimeve të bashkëekzistencës
paqesore për të nxitur së
bashku krijimin e rendit të
ri politik e ekonomik ndërkombëtar.
Rivendosi marrëdhëniet
diplomatike me Indonezinë,
vendosi marrëdhëniet
diplomatike me Singaporin,
Brunei dhe Republikën e Koresë,
normalizoi marrëdhëniet me
Vietnamin dhe Mongolinë.
Në
vitin 1996, kryetari i shtetit
i Kinës Gjian Xë Min vizitoi
3 vende të Azisë jugore. Nëpërmjet
konsultimeve, Kina dhe India
krijuan marrëdhëniet e
partneritetit konstruktiv
drejt shekullit të 21-të,
Kina dhe Pakistani krijuan
marrëdhëniet e partneritetit
dhe të bashkëpunimit të
gjithanshëm drejt shekullit të
21-të, Kina dhe Nepali
krijuan marrëdhëniet miqësore
të partneritetit dhe të
fqinjësisë së mirë. Kina
zhvilloi aktivisht marrëdhëniet
me vendet aziatike, afrikane,
të Amerikës Latine dhe të
Evropës Lindore e Qendrore. U
forcuan më tej marrëdhëniet
me vendet afrikane në jug të
Saharasë. U shtuan në 19
vendet e Amerikës Latine që
vendosën marrëdhëniet
diplomatike me Kinën. Edhe
disa vende që nuk kanë
vendosur marrëdhëniet
diplomatike me Kinën mendojnë
të zhvillojnë marrëdhëniet
në të ardhmen.
Njerëzit
kanë hyrë në shekullin e
ri, janë zhvilluar pandërprerë
shumëpolarizimi dhe
globalizimi ekonomik botëror.
Kina është vendi në
zhvillim me popullsi më të
madhe në botë, zhvillimi i
Kinës nuk mund të ndahet nga
bota, zhvillimit të botës i
kërkohet Kina. Kina shpreson
sinqerisht të forcojë bashkëpunimin
me të gjitha vendet e rajonet
në bazë të 5 parimeve të
bashkëekzistencës paqesore për
zhvillimin e përbashkët.
|