Pasiphae 



Księżyc Jowisza – Pasiphae (VIII) – został odkryty w 1908 roku przez P. Melotte. Nastąpiło to po 3 latach od odkrycia Elary.
    Nazwa księżyca ma pochodzenie mitologiczne. Pasiphaë to imię córki Heliosa i Perseidy, która była żoną króla Krety – Minosa, który po zdobyciu władzy uprosił boga morza Posejdona o łaskę i poparcie praw do tronu. Posejdon zgodził się, ale pod warunkiem, że Minos złoży w ofierze przepięknego białego byka, który wynurzył się z morza. Minos złamał przysięgę i zamiast zabić zwierzę wziął je swoich stad. Rozgniewany Posejdon ukarał samolubnego władcę straszną karą, gdyż Pasiphae zakochała się w zwierzęciu... Z tego związku urodziła potwora: człowieka z głową byka – Minotaura. Został on zamknięty w Labiryncie i żywił się ludzkim mięsem. Potwora zabił w końcu Tezeusz...
    Natomiast księżyc nazwany tym imieniem, krąży ruchem wstecznym wokół Jowisza po eliptycznej orbicie (→mimośród e = 0,4090) o →półosi wielkiej a = 23.624.000 km. W perycentrum (najbliżej planety) księżyc Pasiphae oddalony jest od Jowisza na odległość q = 13.961.784 km. W apocentrum (najdalej od planety) księżyc ten znajduje się w odległości Q = 33.286.216 km od Jowisza. Po jakimś czasie parametry tejże orbity mogą ulec pewnej zmianie, gdyż księżyc krąży tak daleko od Jowisza, iż jego ruch zaburzany jest np. przez Słońce. Być może mamy tu do czynienia z przechwyconą planetoidą (o niedużej masie: ~2,9973×1017 kg – czyli 41 razy większej od góry Giewont!), która prawdopodobnie kiedyś znowu powróci na wokółsłoneczną orbitę.

    Interesującą cechą tego księżyca jest to, iż jest pierwszy odkryty „nieregularny” księżyc Jowisza, który krąży w przeciwną stronę niż obrót planet wokół osi, a na dodatek po odległej eliptycznej orbicie, nachylonej pod dużym kątem –29°!

    Okres obiegu księżyca trwa ponad 2 ziemskie lata, co oznacza że jego średni dzienny ruch na niebie wynosi tylko 0°29'03''. Właśnie wykrycie tegoż ruchu i powiązanie go ze zmianami położenia Jowisza na niebie, pozwoliło ustalić, że obiekt ten jest rzeczywiście satelitą planety (a nie np. innym odleglejszym ciałem niebieskim rzutującym się na sferze niebieskiej w pobliżu planety).
    Inną przeszkodą we wcześniejszym odkryciu tego księżyca, jest niewielka jasność, wynosząca tylko 17,0m (ponad 25 tys. razy mniejsza od najsłabszych gwiazd widocznych gołym okiem!). Dla porównania: Jowisz ma mniej więcej jasność ok. –2,7m, tak więc Pasiphae świeci słabiej od niego o ok. 19,7m. Odpowiada to różnicy jasności rzędu prawie 76 mln razy!

Poniżej podaję dane Pasifae – w pierwszej tabeli podstawowe informacje o księżycu. Natomiast w drugiej tabeli podane są (obliczone za pomocą następujących wzorów) parametry jego orbity.


Pasiphae

Średnia odległość od planety  [tys. km] 23624,0
Średnia odległość od planety  [R. planety] 330,4
Okres obiegu  [doby] 743,63
Mimośród orbity  [e] 0,4090
Nachylenie orbity  [stopnie] 151,4
Średnia wartość średnicy  [km] 60,0
Główny odkrywca i rok odkrycia P. Melotte   1908
Jasność księżyca  [mag] 17,0
Masa księżyca  [kg] ~2,9973 × 1017

Parametry orbity księżyca

Perycentrum
[q]
Apocentrum
[Q]
Odległość od planety  [tys. km] 13961,8 33286,2
Odległość od planety  [R. planety] 195,3 465,6
Odległość kątowa orbity księżyca widziana z Ziemi*  [stopnie] 1°16'20,54'' 3°02'04,65''
Rozmiar kątowy tarczy planety widzianej z księżyca  [stopnie] 0°35'12,39'' 0°14'46,03''
Jasność tarczy planety widzianej z księżyca**  [mag] –11,0 –9,1
Rozmiar kątowy tarczy księżyca widzianej z „powierzchni” planety  [stopnie] 0°00'00,89'' 0°00'00,37''
Jasność tarczy księżyca widzianej z „powierzchni” planety**  [mag] 8,7 10,6
Prędkość ruchu orbitalnego księżyca  [km/s] 3,58 1,50
  * Wartość kątowa dotyczy Jowisza znajdującego się w opozycji do Ziemi (odległość 628,8 mln km = 4,2 AU)
** Podana jasność nie uwzględnia czynników mogących ją zmniejszyć (np. poprzez zmianę fazy oświetlenia obiektu)

Zobacz także pokrewne strony:
Astronomia dla każdego – Księżyce Jowisza
Monde des MonatsPASIPHAEGRUPPE
Views of the Solar System – PASIPHAE

Solar System Exploration – PASIPHAE

The Nine Planets – PASIPHAE

The Astronomy Workshop – Satellite Viewer
Planetary Satellite Mean Orbital Parameters
Natural Satellite Physical Parameters



Strona w serwisie AstroWWW portalu Astronomia.pl