Księżyc Jowisza – Pasiphae (VIII) –
został odkryty w 1908 roku przez P. Melotte.
Nastąpiło to po 3 latach od
odkrycia Elary.
Nazwa księżyca ma pochodzenie mitologiczne. Pasiphaë to imię córki
Heliosa i Perseidy, która była żoną króla Krety – Minosa, który po
zdobyciu władzy uprosił boga morza Posejdona o łaskę i poparcie praw do
tronu. Posejdon zgodził się, ale pod warunkiem, że Minos złoży w ofierze
przepięknego białego byka, który wynurzył się z morza. Minos złamał przysięgę
i zamiast zabić zwierzę wziął je swoich stad. Rozgniewany Posejdon ukarał
samolubnego władcę straszną karą, gdyż Pasiphae zakochała się w zwierzęciu...
Z tego związku urodziła potwora: człowieka z głową byka – Minotaura.
Został on zamknięty w Labiryncie i żywił się ludzkim mięsem. Potwora zabił w końcu Tezeusz...
Natomiast księżyc nazwany tym imieniem, krąży ruchem wstecznym wokół Jowisza po
eliptycznej orbicie (→mimośród
e = 0,4090) o →półosi
wielkiej a = 23.624.000 km. W perycentrum (najbliżej planety) księżyc Pasiphae oddalony jest od Jowisza na odległość q = 13.961.784 km. W apocentrum (najdalej od planety) księżyc ten znajduje się w odległości Q = 33.286.216 km od Jowisza. Po jakimś czasie parametry tejże
orbity mogą ulec pewnej zmianie, gdyż księżyc krąży tak daleko od Jowisza,
iż jego ruch zaburzany jest np. przez Słońce. Być może mamy tu do czynienia
z przechwyconą planetoidą (o niedużej masie: ~2,9973×1017 kg – czyli 41 razy większej od góry Giewont!),
która prawdopodobnie kiedyś znowu powróci na wokółsłoneczną orbitę.
Interesującą cechą tego księżyca
jest to, iż jest pierwszy odkryty „nieregularny” księżyc Jowisza,
który krąży w przeciwną stronę niż obrót planet wokół osi, a na dodatek
po odległej eliptycznej orbicie, nachylonej pod dużym kątem –29°!
Okres obiegu księżyca trwa ponad 2 ziemskie
lata, co oznacza że jego średni dzienny ruch na niebie wynosi
tylko 0°29'03''. Właśnie wykrycie tegoż ruchu i powiązanie go ze
zmianami położenia Jowisza na niebie, pozwoliło ustalić, że obiekt ten jest
rzeczywiście satelitą planety (a nie np. innym odleglejszym ciałem niebieskim
rzutującym się na sferze niebieskiej w pobliżu planety).
Inną przeszkodą we wcześniejszym odkryciu tego księżyca,
jest niewielka jasność, wynosząca tylko 17,0m
(ponad 25 tys. razy mniejsza od najsłabszych gwiazd widocznych gołym okiem!).
Dla porównania: Jowisz ma mniej więcej jasność ok. –2,7m,
tak więc Pasiphae świeci słabiej od niego o ok. 19,7m.
Odpowiada to różnicy jasności rzędu prawie 76 mln razy!
Poniżej podaję dane Pasifae – w pierwszej tabeli
podstawowe informacje o księżycu. Natomiast w drugiej tabeli podane są
(obliczone za pomocą następujących wzorów)
parametry jego orbity.
Pasiphae
|
---|
Średnia odległość od planety [tys. km] |
23624,0
| Średnia odległość od planety [R. planety] |
330,4
| Okres obiegu [doby] |
743,63
| Mimośród orbity [e] |
0,4090
| Nachylenie orbity [stopnie] |
151,4
| Średnia wartość średnicy [km] |
60,0
| Główny odkrywca i rok odkrycia |
P. Melotte 1908
| Jasność księżyca [mag] |
17,0
| Masa księżyca [kg] |
~2,9973 × 1017
|
Parametry orbity księżyca |
Perycentrum [q] |
Apocentrum [Q] |
Odległość od planety [tys. km] |
13961,8
|
33286,2
| Odległość od planety [R. planety] |
195,3
|
465,6
| Odległość kątowa orbity księżyca widziana z Ziemi* [stopnie] |
1°16'20,54''
|
3°02'04,65''
| |
Rozmiar kątowy tarczy planety widzianej z księżyca [stopnie] |
0°35'12,39''
|
0°14'46,03''
| Jasność tarczy planety widzianej z księżyca** [mag] |
–11,0
|
–9,1
| Rozmiar kątowy tarczy księżyca widzianej z „powierzchni” planety [stopnie] |
0°00'00,89''
|
0°00'00,37''
| Jasność tarczy księżyca widzianej z „powierzchni” planety** [mag] |
8,7
|
10,6
| | Prędkość ruchu orbitalnego księżyca [km/s] |
3,58
|
1,50
|
* Wartość kątowa dotyczy Jowisza znajdującego się w opozycji do Ziemi (odległość 628,8 mln km = 4,2 AU)
** Podana jasność nie uwzględnia czynników mogących ją zmniejszyć (np. poprzez zmianę fazy oświetlenia obiektu)
|
Zobacz także pokrewne strony:
Astronomia
dla każdego – Księżyce Jowisza
Monde
des Monats
– PASIPHAEGRUPPE
Views
of the Solar System – PASIPHAE
Solar
System Exploration – PASIPHAE
The
Nine Planets – PASIPHAE
The Astronomy Workshop – Satellite Viewer
Planetary Satellite Mean
Orbital Parameters
Natural Satellite Physical Parameters
| |