ഓര്‍മ്മകളെല്ലാം ചിതല്‍ പിടിക്കുന്നു എന്ന ഭയത്തിന്‍റെ ദശാസന്ധിയിലാണ് മുസഫര്‍ അഹമ്മദ് എന്ന മരുഭൂമി സഞ്ചാരി തന്റെ സ്മരണകള്‍ രചിക്കുന്നത്. ഓരോ മനുഷ്യനും ഓരോ ചരിത്രമുണ്ടെന്ന തിരിച്ചറിവും, കഴിഞ്ഞ കാലത്തെ എക്കാലത്തേക്കുമായി മറവിയിലേക്ക് അകപ്പെടുത്താന്‍ സാധിക്കില്ലെന്ന നിശ്ചയങ്ങളില്‍ നിന്നുമാണ് ഈ യാത്രികന്‍ തന്റെ സ്മരണകളിലേക്ക് ഒരു സഞ്ചാരം നടത്തുന്നത്. ജീവിതത്തിന്റെു പിന്നിട്ട വഴിയില്‍ നിന്ന് തന്നെത്തന്നെ വീണ്ടെടുക്കാനുള്ള ഒരു സജ്ജീവ ശ്രമമാണ് 'മയിലുകള്‍ സവാരിക്കിറങ്ങിയ ചെരിവിലൂടെ' എന്ന കൃതി. നാടുവിട്ട് അറേബ്യന്‍ ജീവിതത്തിന്‍റെ ഏകാന്തതയില്‍ നിന്ന് സ്വന്തം നാടിന്റെ സ്മരണകള്‍ രചിക്കുമ്പോള്‍ എഴുത്തുകാരനില്‍ ഉയര്‍ന്നു പൊന്തുന്ന നെടുവീര്‍പ്പുകള്‍ ഒരു പൊളളലായി നാമനുഭവിക്കുന്നു. "അകലങ്ങള്‍ ഹൃദയങ്ങളെ അടുപ്പിക്കുന്നു" എന്നത് എത്ര വലിയ സത്യം.
ചെറുപ്രായത്തില്‍ ഒരിയ്ക്കലും കാണാന്‍ കഴിയാതെപോയ വല്ല്യാപ്പയുടെ ഫോട്ടോ അദ്ദേഹം അന്വേഷിച്ചിറങ്ങിയപ്പോള്‍ നാം എത്തിപ്പെടുന്നത് 1921ലെ മലബാര്‍ കലാപത്തിലാണ്.
ഇവിടെ മുസഫര്‍ അഹമ്മദ് സ്വയം അന്വേഷിച്ചെത്തുന്നത് സ്വന്തം ഗ്രാമത്തിന്‍റേയും രാജ്യത്തിന്‍റേയും ചരിത്രത്തിലേക്കാണ്. ചെറുപ്രായത്തില്‍ ഒരിയ്ക്കലും കാണാന്‍ കഴിയാതെപോയ വല്ല്യാപ്പയുടെ ഫോട്ടോ അദ്ദേഹം അന്വേഷിച്ചിറങ്ങിയപ്പോള്‍ നാം എത്തിപ്പെടുന്നത് 1921ലെ മലബാര്‍ കലാപത്തിലാണ്. ഇന്ത്യന്‍ റിപ്പബ്ലിക്കില്‍ എല്ലാ നാട്ടുരാജ്യങ്ങളും ലയിക്കണമെന്ന നിര്‍ദ്ദേശം അനുസരിക്കാന്‍ ഹൈദ്രാബാദ് നിസാം വിസമ്മതിച്ചു. കലാപ സാധ്യതയുണ്ടെന്ന് തിരിച്ചരിഞ്ഞ സര്‍ക്കാര്‍ മലബാറിലെ മുസ്ലിം നേതാക്കളെ കരുതല്‍ തടങ്കലില്‍ വെച്ചപ്പോള്‍ മുസഫറിന്‍റെ വല്ല്യാപ്പയും അതില്‍ ഉള്‍പ്പെട്ടിരുന്നു. വാതരോഗിയായ അദ്ദേഹം അവിടെ സിമന്‍റ് തറയില്‍ കിടന്ന് വാതം മൂര്‍ച്ഛിച്ച് അധികം താമസിയാതെ മരണമടഞ്ഞു. 1921ലെ മലബാര്‍ കലാപത്തില്‍ പങ്കെടുത്ത് അദ്ദേഹത്തെ ബ്രിട്ടിഷ് കോടതി ദീര്‍ഘ കാലം ശിക്ഷിച്ചിട്ടുണ്ടായിരുന്നു. ഇങ്ങനെ വര്‍ത്തമാനത്തില്‍ നിന്ന് ചരിത്രത്തിലേക്ക് നീണ്ടു പോകുന്ന കുറേ കയ് വഴികളിലൂടെ നാം കടന്നു പോകുന്നു. "ചരിത്രവും രാഷ്ട്രീയവും സാഹിത്യവും പത്രപ്രവര്‍ത്തനവുമെല്ലാം മനുഷ്യ മനസ്സിന്റെയും അതുവഴി മനുഷ്യചോദനകളുടെയും ഭരണഘടനയുടെ എഴുത്തും തിരുത്തിയെഴുത്തും പുനര്‍വായനയുമാണെന്ന് പില്‍ക്കാലത്ത് കാണെക്കാണെ ബോധ്യപ്പെടുത്തിയതും അന്ന് ബെല്ലാരി യാത്രയിലേക്ക് വെച്ച ചുവടുകളായിരുന്നു." എന്ന്‍ എഴുത്തുകാരന് തിരിച്ചറിയുന്നുണ്ട്.
