Strona główna Historia
Instytucje diecezjalne



BiskupiKuria DiecezjalnaSąd BiskupiStrona główna
• Bp sandomierski Krzysztof Nitkiewicz
• Bp pomocniczy Edward Frankowski
• Bp senior Wacław Świerzawski
• Kancelaria Kurii Diecezjalnej
• Wydziały Kurii Diecezjalnej
• Diecezjalne rady i komisje
Caritas Diecezjalana
(Strona własna)
Wiadomości
Kalendarium
DekanatyParafie
• Wyszukiwarka parafii
Sanktuaria 
Uczelnie i szkołyDomy rekolekcyjne
i domy kultury
Media diecezjalneMuzeum Diecezjalne
• Wyższe Seminarium Duchowne
• Instytut Teologiczny
• WZNoS KUL Stalowa Wola
• WZPiNoG KUL Stalowa Wola
• Katolickie Liceum i Gimnazjum
w Sandomierzu

• Katolickie Liceum i Gimnazjum
w Ostrowcu Świętokrzyskim

• Katolickie Gimnazjum i Liceum
w Stalowej Woli

• Katolickie Przedszkole i Szkoła
Podstawowa w Ostrowcu Św.

• Rodzina szkół imienia Jana Pawła II
• Centrum KEiFC Quo vadis w Sandomierzu
• Ośrodek TiFCh Augustianum w Radomyślu
• Ośrodek Formacyjny w Tarnobrzegu
• Dom Formacyjny w Gorzycach
• Katolicki Dom Kultury w Sandomierzu
• Katolicki Dom Kultury Arka w Racławicach
• Ośrodek Formacji Liturgicznej Zawichost
• Ośrodek Pomocy w Kryzysach Fundacji
Powrót w Zawichoście

• Pustelnia Złotego Lasu w Rytwianach
• Relaksacyjno-Kontemplacyjne Centrum
Terapeutyczne SPeS w Rytwianach
• Diecezja Sandomierska w Internecie
• Gość Niedzielny
• Kronika Diecezji Sandomierskiej
• Niedziela
• Studia Sandomierskie
Dom Księży Emerytów
Katolickie Centra Pomocy Rodzinie
Wydawnictwo Diec.
i Drukarnia
(Strona własna)
Fundacja "Serce bez granic" (Strona własna)
  

» HISTORIA DIECEZJI » SYLWETKI BISKUPÓW (94)   
M E N U

Historia od 1818 roku

W nowych granicach

Święci, błogosławieni

Sylwetki biskupów

Biskupi pomocniczy

Papież Jan Paweł II
w Sandomierzu


II Synod Diecezjalny

Kapituły w diecezji

Statystyka diecezji



Główna Indeks



Nr strony



Wyszukiwarka ...



  1. Biskup Szczepan Hołowczyc (1818)

  2. Biskup Adam Prosper Burzyński (1819-1830)

  3. Biskup Nominat Klemens Bąkiewicz (1840-1842)

 
4. Biskup Józef Joachim Goldtman (1844-1852)

  5. Biskup Józef Michał Juszyński (1859-1880)

  6. Biskup Antoni Ksawery Sotkiewicz (1883-1901)

  7. Biskup Stefan Aleksander Zwierowicz (1902-1908)

  8. Biskup Marian Józef Ryx (1910-1930)

  9. Biskup Włodzimierz Jasiński (1930-1934)

10. Biskup Jan Kanty Lorek (1936-1967)

11. Biskup Piotr Gołębiowski (1968-1980)

12. Biskup Edward Materski (1981-1992)

13. Biskup Wacław Świerzawski (1992-2002)

14. Biskup Andrzej Dzięga (2002-2009)

15. Biskup Krzysztof Nitkiewicz (2009-)


1. BISKUP SZCZEPAN HOŁOWCZYC (1818)

Szczepan Hołowczyc, herbu Kolumna, urodził się w województwie nowogrodzkim w 1741 r. Kształcił się w Wilnie, następnie u Księży Misjonarzy w Warszawie, gdzie w 1772 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Jako zdolny kapłan został sekretarzem bpa Młodziejowskiego, potem zaś był na dworze prymasa Podolskiego. W 1773 r. został proboszczem w Kutnie. W następnym roku wyjechał na studia prawnicze do Rzymu. Po powrocie w 1776 r. został sekretarzem bpa płockiego Michała Poniatowskiego i jego prawą ręką w sprawach edukacyjnych. Następnie został proboszczem w Osieku. W tym czasie zdobył tytuł doktora prawa w Krakowie. Wkrótce potem wyjechał do Rzymu, aby przyjrzeć się organizacji różnych zakładów naukowych oraz aby zebrać fundusze na rzecz Akademii Krakowskiej. Po powrocie został wizytatorem szkół litewskich. W 1783 r. został kanonikiem warszawskim, a w 1787 r. proboszczem Wrocimowic. W 1788 roku został prałatem kolegiaty kieleckiej. Po ustanowieniu diecezji sandomierskiej został pierwszym jej biskupem, prekonizowany 29 marca 1819 r., miał wtedy 78 lat. Diecezję sandomierską powitał listem pasterskim, zaś ingres do katedry odbył za niego 8 września 1819 r. sufragan bp nominat Aleksander Dobrzański. Osobiście do Sandomierza nie przybył. 17 grudnia 1819 r. odbył ingres do katedry warszawskiej, gdyż przeniesiono go na to arcybiskupstwo. Któtko był arcybiskupem warszawskim, umarł bowiem po czterech latach rządów pasterskich dnia 27 sierpnia 1823 r. w Warszawie, mając 83 lata. Pochowany został w podziemiach katedry św. Jana w Warszawie.

W górę


2. BISKUP ADAM PROSPER BURZYŃSKI (1819-1830)

Bp Adam Burzyński, urodził się w 1753 roku. Mając lat 18 wstąpił do zakonu Reformatów. Po ukończeniu teologii, jako kapłan udał się do Rzymu. Stąd zaś wyjechał na misje do Egiptu i Syrii, gdzie pracował przez 20 lat.

W Egipcie oddawał usługi wojsku Napoleona jako kapelan. Zasłynął nie tylko jako lekarz dusz, ale leczył także rannych żołnierzy. W 1815 r. wrócił do Polski. Pod wpływem generała Zajączka porzucił myśl o wyjeździe na misje. Pozostał w kraju. Wrócił do Sandomierza i osiadł w klasztorze Reformatów. Za protekcją generała Zajączka u władz, został prekonizowany na biskupstwo sandomierskie dnia 5 października 1819 r. Wybór ten został potwierdzony 19 marca 1820 r. przez papieża Piusa VII. Konsekracji dokonał abp Hołowczyc w asystencji biskupów: Adama Prażmowskiego i Teofila Lewińskiego w kościele Reformatów w Warszawie. Ingres do katedry w Sandomierzu odbył się 26 maja 1820 r. W katedrze powitał pasterza ks. Dobrzański (nominat sufragan) i przedstawiciele władz miejskich. Utworzył Seminarium Duchowne dnia 1 września 1820 r. dla 20 alumnów. W ciągu 11 lat rządów diecezją jako senator jeździł do Warszawy na posiedzenia, na których zawsze głosował za prawami Kościoła.

W życiu nie przestał być skromnym zakonnikiem: ubogi, dobroczynny i miłosierny. Zmarł 9 września 1830 r., licząc lat 77. Jego ciało spoczywa w podziemiach katedry.

W górę


3. BISKUP NOMINAT KLEMENS BĄKIEWICZ (1840-1842)

Klemens Bąkiewicz, nominat - biskup sandomierski, były wicerektor Seminarium Kieleckiego, dziekan kijański, proboszcz w Chmielniku, później w Gnojnie. W 1809 r. po śmierci Wacława Sierakowskiego, mianowany był proboszczem Kolegiaty sandomierskiej, a po podniesieniu kolegiaty do godności katedry, został archidiakonem Kapituły.

W 1820 r. został mianowany pierwszym rektorem Seminarium Sandomierskiego. W 1831 r. po śmierci biskupa Burzyńskiego i sufragana Dobrzańskiego, został Administratorem Diecezji. Dnia 9 sierpnia 1840 r. został mianowany biskupem Sandomierskim, umarł jako nominat dnia 2 stycznia 1842 r. Nie przyjął sakry biskupiej. Pochowany został podziemiach katedry.

Był mężem nieskażonych obyczajów, pobożny i łagodny. Uprzejmością swoją i dostosowaniem się do każdego wieku i stanu, zjednywał sobie serca wiernych.

W górę


4. BISKUP JÓZEF JOACHIM GOLDTMAN (1844-1852)

Urodził się 21 marca 1782 roku w Wejherowie w ziemi kaszubskiej. święcenia kapłańskie otrzymał w roku 1806. W latach 1824-1837 był kanonikiem i oficjałem Kapituły Kujawskiej, a od 1837 roku biskupem sufraganem tejże diecezji.

Dnia 22 stycznia 1844 r. papież Grzegorz XVI przeniósł go na stolicę biskupią do Sandomierza. Tutaj 14 kwietnia tegoż roku odbył się ingres biskupa Goldtmana do katedry sandomierskiej. Po ośmiu latach rządów diecezją zmarł 27 marca 1852 roku. Pochowany został w podziemiach katedry.

W krótkim okresie swego pasterzowania dokonał wiele dla Kościoła Sandomierskiego: sprowadził relikwie bł. Wincentego Kadłubka w 1847 roku, odrestaurował katedrę, wprowadził odpusty: bł. Wincentego Kadłubka i bł. Czesława. Często wizytował diecezję, troszczył się o formację duchową księży, zainicjował praktykę rekolekcji kapłańskich.

W górę


5. BISKUP JÓZEF MICHAŁ JUSZYŃSKI (1859-1880)

Urodził się w 1793 roku we wsi Bieliny Opatowskie. Po ukończeniu gimnazjum i seminarium w Kielcach pracował jako nauczyciel. święcenia kapłańskie otrzymał w 1816 r. Po święceniach pracował nadal jako nauczyciel do roku 1821, kiedy został proboszczem w Goźlicach.

Pełnił wiele funkcji społecznych i kościelnych (rektor i prefekt Szkoły Wydziałowej w Sandomierzu, asesor komisji rządowej do spraw wewnętrznych i duchowych, kanonik kapituły, prałat). Od 1848 roku pełnił funkcję proboszcza w Szydłowcu.

Dnia 16 kwietnia 1859 r. został mianowany biskupem sandomierskim. Konsekracja odbyła się dnia 10 lipca 1859 r. w Warszawie (konsekratorem był biskup Fijałkowski). Ingres do katedry sandomierskiej odbył się 24 lipca 1859 r. W czasie 21 lat rządów diecezją troszczył się o wzrost pobożności i intelektualną formację kapłanów, wprowadził nabożeństwa majowe, zbudował dom biskupi.

Zmarł w Sandomierzu 24 listopada 1880 roku. Pochowany w podziemiach katedry.

W górę


6. BISKUP ANTONI KSAWERY SOTKIEWICZ (1883-1901)

Urodził się we wsi Bardo. Ukończył Seminarium Duchowne w Sandomierzu. Od 1846-50 kształcił się w Akademii Duchownej w Warszawie, otrzymując stopień kandydata teologii. W 1849 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk bpa J. Goldtmanna. Wrócił do Sandomierza i pełnił funkcję vice-regensa, profesora seminarium, prefekta pensji PP. Benedyktynek oraz urzędnika konsystorza. W tym samym czasie został kanonikiem lubelskim i proboszczem w Słupi Nowej. Od 1860 r. był wykładowcą prawa kanonicznego w Akademii Duchownej w Warszawie. Po skasowaniu uczelni (1867) oddał się pracy literackiej i był redaktorem Przeglądu Katolickiego. W 1877 r. został powołany na administratora archidiecezji warszawskiej. 15 marca 1883 r. prekonizowany przez Leona XIII na biskupa sandomierskiego. Sakrę biskupią przyjął w Petersburgu dnia 20 maja 1883 r. z rąk arcybiskupa warszawskiego Wincentego Popiela. Ingres do katedry odbył się 24 czerwca 1883 r. Był to człowiek wielkiego formatu. Zorganizował i zreformował dotychczasowe życie Kościoła diecezjalnego. Wyrazem zasług dla diecezji są słowa umieszczone na jego pomniku w katedrze m.in. "... starał się o postęp duchowieństwa w pobożności, a w nauce przez egzaminy. Wiele się zasłużył do odnowy kościołów w diecezji, a głównie katedry sandomierskiej..." Wielką troską otaczał seminarium. Z braku profesorów jako biskup wykładał w seminarium sandomierskim. Zmarł nagle 3 maja 1901 r. licząc 75 lat życia, 52 lata kapłaństwa, 18 lat biskupstwa. Spoczywa w podziemiach katedry sandomierskiej.

W górę


7. BISKUP STEFAN ALEKSANDER ZWIEROWICZ (1902-1908)

Żył w latach 1842-1908. Urodził się w guberni siedleckiej. Gimnazjum ukończył w Białymstoku. Kształcił się w seminarium w Wilnie, a stopień magistra teologii uzyskał na Akademii Duchownej w Petersburgu. W roku 1869 został kapłanem. Kolejno pełnił obowiązki profesora, rektora seminarium aż do administratora diecezji włącznie. W 1897 roku konsekrowany w Petersburgu na biskupa wileńskiego. W 1902 roku przebywał przez 9 miesięcy na wygnaniu za to, że listem pasterskim zabronił rodzicom katolickim posyłać dzieci do szkół cerkiewnych. Po powrocie z wygnania w Twerze objął osieroconą diecezję sandomierską 30 grudnia 1902 r.

Bp Zwierowicz był kapłanem ogromnej wiary i niezmiernej dobroci. Pospolicie nazywany był "Pasterzem". Za jego staraniem seminarium zyskało klasztor po Benedyktynkach. Z jego rozporządzeń wyróżnia się cyrkularz o rodzicach chrzestnych, którymi nie mogą być ludzie innej wiary. Zmarł 4 stycznia 1908 r. mając 65 lat życia. W Wilnie pasterzował 5 lat i tyleż samo w Sandomierzu. Jego doczesne szczątki spoczęły w podziemiach pod katedrą obok biskupa Sotkiewicza. Kronika Sandomierska z 1908 r. wspomina o biskupie, że do kaplicy św. Barbary w katedrze przekazał obraz NMP Ostrobramskiej, który otrzymał od litewskiego duchowieństwa.

W górę


8. BISKUP MARIAN JÓZEF RYX (1910-1930)

Urodził się 10 grudnia 1853 r. w Warszawie. Kształcił się w gimnazjum radomskim, w Seminarium Duchownym w Sandomierzu i Akademii Duchownej w Petersburgu. Na kapłana został wyświęcony w 1879 r. Został profesorem w seminarium, a w 1895 r. jego rektorem. Odnowił gmach seminaryjny, dobudował nowy pawilon. 10 stycznia 1908 r. został administratorem diecezji sandomierskiej. 7 kwietnia 1910 r. papież św. Pius X mianował go biskupem sandomierskim. Konsekracja odbyła się 19 czerwca 1910 r. w Petersburgu. Sakrę przyjął z rąk arcybiskupa Wincentego Kluczyńskiego z Mohylewa. Ingres do katedry sandomierskiej odbył się z kościoła seminaryjnego dnia 2 lipca 1910 r.

W 1912 r. uczestniczył w Kongresie Eucharystycznym w Wiedniu. 8 września 1913 r. w asystencji bpa kieleckiego A. Łosińskiego ukoronował łaskami słynący obraz NMP w Sulisławicach. Biskupowi M. Ryxowi udało się prawie po stu latach starań załatwić sprawę nominacji biskupa sufragana dla diecezji. Został nim rektor Seminarium Duchownego ks. P. Kubicki, którego konsekrował w katedrze sandomierskiej 1 grudnia 1918 r. Również w tym roku podejmował w Sandomierzu Wizytatora Apostolskiego w Polsce Achillesa Ratti. W dniach 3-5 lipca 1923 r. odbył pierwszy Synod diecezjalny, zaś 14 października 1923 r. obchody 700-lecia śmierci bł. Wincentego Kadłubka. Zasługą byłego rektora Seminarium dla tej uczelni było zorganizowanie Niższego Seminarium i wzniesienie w tym celu budynku w latach 1926-1929.

Zmarł 1 czerwca 1930 r. Pochowany w podziemiach katedry sandomierskiej.

W górę


9. BISKUP WŁODZIMIERZ JASIŃSKI (1930-1934)

Urodził się 12 czerwca 1873 r. we Włocławku. W rodzinnym mieście ukończył szkołę średnią, tutaj również odbywał studia filozoficzne i teologiczne w diecezjalnym seminarium duchownym. Wyświęcony na kapłana 14 października 1895 r. Pracował jako wikariusz w Aleksandrowie, a następnie w Kaliszu. W czasie pierwszej wojny światowej otrzymał nominację na dziekana i proboszcza w Koninie. W 1918 r. został przeniesiony na stanowisko proboszcza i dziekana w Piotrkowie, gdy zaś powstała diecezja łódzka, został ustanowiony rektorem łódzkiego seminarium duchownego. 5 sierpnia 1930 r. został mianowany przez Stolicę Apostolską biskupem ordynariuszem diecezji sandomierskiej. Rządził diecezją sandomierską cztery lata i trzy miesiące, bowiem w dniu 1 grudnia 1934 r. przeniesiono go na stolicę biskupią w Łodzi. W czasie drugiej wojny światowej usunięty z Łodzi przez władze okupacyjne znalazł schronienie u Ojców Reformatów w Bieczu. 20 grudnia 1946 r. zrezygnował ze stanowiska biskupa ordynariusza w Łodzi i otrzymał nominację na arcybiskupa tytularnego. Zakończył swój żywot 17 kwietnia 1965 r. w Tuchowie.

Na wszystkich zleconych mu stanowiskach kościelnych dał się poznać jako doskonały organizator życia kościelnego, gorliwy duszpasterz i wybitny kaznodzieja.

Urządził Diecezjalny Kongres Eucharystyczny w Radomiu w dniach 27-29 czerwca 1932 r. Wiele uwagi poświęcił odnowieniu wnętrza zabytkowej katedry sandomierskiej.

W górę


10. BISKUP JAN KANTY LOREK (1936-1967)

Urodził się 20 października 1886 r. w Błażejowicach na terenie śląska Opolskiego. Jego rodzicami byli Jan i Albina z Korków. Po ukończeniu miejscowej szkoły wstąpił do Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo w Krakowie. Tutaj ukończył klasyczne gimnazjum, a następnie odbył studia filozoficzne i teologiczne w Wyższym Seminarium Zgromadzenia, po czym w dniu 2 lipca 1911 r. przyjął w katedrze wawelskiej święcenia kapłańskie z rąk bpa Anatola Nowaka. W latach 1912-1916 był dyrektorem Zakładu dla sierot w Czernej. W czasie pierwszej wojny światowej został powołany do wojska, po jej zakończeniu z polecenia przełożonych zakonnych prowadził misje parafialne. Nieprzeciętne zdolności ogranizacyjne i wychowawcze zdecydowały, że przełożeni zakonni powierzyli mu kierownictwo Domu Wychowawczego im. Ks. Siemaszki w Krakowie.

W roku 1936 ks. J. Lorek został mianowany przez Ojca świętego biskupem tytularnym diecezji Modra oraz Administratorem Apostolskim Diecezji Sandomierskiej. Dnia 7 czerwca 1936 r. przyjął nominat w kościele świętego Krzyża Warszawie sakrę biskupią z rąk kardynała Aleksandra Kakowskiego.

10 czerwca nowy biskup objął rządy w diecezji sandomierskiej. Za jego rządów diecezja otrzymała drugiego bpa sufragana.

W czasie swojego ponad trzydziestoletniego pasterzowania dokonał ponad osiemset wizytacji kanonicznych w parafiach, wyświęcił na kapłanów czterystu dwudziestu księży, utworzył czterdzieści sześć nowych parafii. Zmarł 4 stycznia 1967 r. w osiemdziesiątym pierwszym roku życia, pięćdziesiątym szóstym kapłaństwa i trzydziestym pierwszym biskupstwa. Pochowany w podziemiach katedry.

W górę


11. BISKUP PIOTR GOŁĘBIOWSKI (1968-1980)

Bp Piotr Gołębiowski urodził się 10 czerwca 1902 r. w Jedlińsku koło Radomia. Uczęszczał do Państwowego Gimnazjum w Radomiu, a później do Seminarium Duchownego w Sandomierzu. Jako kleryk wysłany został na studia specjalistyczne do Rzymu na Gregorianum. Odznaczał się wybitnymi zdolnościami. Studia ukończył z najwyższym wyróżnieniem "summa cum laude". Egzaminoi i obronie pracy doktorskiej przewodniczył papież Pius XI. W trakcie studiów przyjął święcenia kapłańskie w katedrze sandomierskiej 12 października 1924 r. Po skończeniu studiów w 1928 r. rozpoczął pracę w sandomierskiej katedrze jako wikariusz. Następnie mianowany został profesorem seminarium, a w 1930 r. ojcem duchownym kleryków. Podczas wojny objął parafię w Baćkowicach, gdzie przeżył front. Następnie pracował jako rektor kościoła Trójcy świętej w Radomiu, a potem był proboszczem i dziekanem w Koprzywnicy. W 1950 r. jako kanonik Kapituły Katedralnej wrócił do Sandomierza i oddał się pracy profesorskiej w seminarium. W 1957 r. przyjął sakrę biskupią jako biskup pomocniczy. Po śmierci bpa J. Lorka w 1967 r. został wybrany wikariuszem kapitulnym, a od 26 lutego 1968 r. z woli papieża Pawła VI był Administratorem Apostolskim z prawami biskupa ordynariusza diecezji sandomierskiej, którą kierował do śmierci.

Był on wybitną osobowością. Zorganizował obchody 150-lecia istnienia diecezji (1968) i seminarium (1970). Przeprowadził trzy koronacje obrazów Matki Bożej słynących łaskami: Studzianna (1968), Wysokie Koło (1974) i Błotnica (1977). Za czasów pasterzowania odbyła się peregrynacja kopii obrazu Jasnogórskiego do wszystkich parafii w diecezji (1972/73). Urządził rekolekcje trzeźwościowe w diecezji (1978/79). W październiku 1980 r. pod jego przewodnictwem Sandomierz obchodził 1000-lecie swego chrześcijaństwa.

Zmarł nagle w Nałęczowie podczas sprawowania Najświętszej Ofiary 2 listopada 1980 r. Pochowany w katedrze sandomierskiej. Proces beatyfikacyjny biskupa Piotra prowadzi diecezja radomska.

W górę


12. BISKUP EDWARD MATERSKI (1981-1992)

Biskup Edward Materski, syn Ignacego i Marii, urodził się w Wilnie 6 stycznia 1923 r. Po śmierci ojca w 1932 r. przeniósł się do Warszawy. Tu uczęszczał do szkoły i w 1940 r. uzyskał świadectwo dojrzałości. Następnie zgłosił się do Seminarium Duchownego w Kielcach. święcenia kapłańskie otrzymał w katedrze kieleckiej 20 kwietnia 1947 r. z rąk bpa Czesława Kaczmarka. Pracował jako wikariusz w Chmielniku, Kielcach, Kurzelowie. W tym czasie uzyskał magisterium na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1955 r. obronił pracę doktorską na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W diecezji został wizytatorem katechizacji i profesorem katechetyki w seminarium, a także podjął wykłady z katechetyki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

W 1968 r. papież Paweł VI mianował go bpem pomocniczym diecezji kieleckiej. 28 marca 1981 r. Jan Paweł II prekonizował go na ordynariusza diecezji sandomierskiej. Ingres do katedry sandomierskiej odbył się 11 kwietnia 1981 r.

W ramach reorganizacji diecezji w Polsce dnia 25 marca 1992 r. został przeniesiony do nowo utworzonej diecezji radomskiej.

W górę


13. BISKUP WACŁAW ŚWIERZAWSKI (1992-2002)

Biskup Wacław Świerzawski urodził się w Złoczowie w Archidiecezji Lwowskiej 14 maja 1927 roku. W warunkach wojennych ukończył jedyną akceptowaną przez okupanta średnią szkołę handlową (1943) i równocześnie zdobył formację intelektualną na tajnych kompletach w liceum humanistycznym (matura w roku 1944). W roku szkolnym 1943/44, aby uniknąć wywozu na roboty przymusowe do Rzeszy, pracował jako kościelny w kościele parafialnym w Złoczowie. Studia teologiczne odbył w Wyższym Seminarium Duchownym we Lwowie (od 1945 roku przeniesionym do Kalwarii Zebrzydowskiej) i 11 grudnia 1949 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk Arcybiskupa Metropolity Lwowskiego Eugeniusza Baziaka. Odtąd pełnił posługę kapłańską w duszpasterstwie i na polu naukowym.

Jako duszpasterz, pracował w katedrze św. Jakuba Apostoła w Nysie na Ziemiach Zachodnich, dokąd zostali repatriowani rodzice, a potem jako wikariusz w Cieszanowie, resztce Archidiecezji rodzimej. Podczas studiów prawniczych w Warszawie był przez pięć lat (1952 - 1957) kapelanem u sióstr dominikanek-misjonarek w Zielonce koło Warszawy, gdzie równocześnie posługiwał wiernym. W roku 1956 powołał tam do istnienia wspólnotę życia konsekrowanego w świecie. W latach 1957 - 1965 pracował w kolegiacie św. Anny w Krakowie jako duszpasterz akademicki. Od roku 1968 aż do wyboru na stolicę biskupią w Sandomierzu był związany z kościołem św. Marka Ewangelisty w Krakowie, tworząc w nim ośrodek duszpasterstwa liturgicznego przy założonym przez kardynała Karola Wojtyłę Instytucie Liturgicznym.

Jako rektor kościoła św. Marka, przeprowadził gruntowny remont świątyni i przylegającego do niej Domu Księży Emerytów (którego był dyrektorem w latach 1980 - 1985), a równocześnie prowadził intensywną formację wspólnoty gromadzącej się w kościele, głosił homilie, kazania, katechezy dla dorosłych i rekolekcje do kapłanów, kleryków i wspólnot konsekrowanych. Nadal prowadził tam duszpasterstwo akademickie i stworzył w kościele św. Marka ośrodek duszpasterstwa akademickiego dla studentów Papieskiej Akademii Teologicznej. W roku 1971 założył drugą wspólnotę życia konsekrowanego w świecie. Zatroszczył się o podtrzymanie kultu (urządził izbę pamiątek i kaplicę "Giedroycianum" z cotygodniową Mszą świętą) i uroczysty obchód, po nowennie lat i miesięcy, 500-lecia śmierci (1985) bł. Michała Giedroycia, zakrystiana i zakonnika z działającego przy tym kościele do XIX wieku konwentu białych augustianów "marków". W roku 1989 zorganizował przy kościele św. Marka katechumenat (przygotowanie dorosłych do chrztu, bierzmowania i Eucharystii) i ekipę katechistów. Reaktywował w tym celu (1989) Bractwo św. Zofii z piętnastego wieku (które przerwało swoją działalność w 1939 roku) i w roku 1990 założył Zgromadzenie Sióstr Świętej Jadwigi Królowej Służebnic Chrystusa Obecnego dla posługi w katechumenacie. Dla kultywowania i szerzenia wartości związanych z osobą i dziełami Pani Wawelskiej założył w Krakowie w roku 1996 Sodalicję Świętej Jadwigi Królowej. Celem Sodalicji jest katolicka formacja ludzi kultury oraz młodzieży, zwłaszcza z liceów, drużyn harcerskich czy innych grup młodzieżowych mających za patronkę św. Jadwigę Królową, a także wiernych z parafii Jej poświęconych.

Wątek duszpasterski jest w życiu Księdza Biskupa Wacława Świerzawskiego ściśle związany z pracą naukową. Magister teologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1950, praca na temat Czy świat jest wieczny) i magister prawa kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (1954, Prawo małżeńskie na sejmach Królestwa Polskiego /1815 - 1830/), uzyskał po ukończeniu benedyktyńskiego Instytutu Liturgicznego św. Anzelma w Rzymie tytuł doktora teologii (1968) na postawie pracy Faith and Worship in the Pauline Commentaries of Saint Thomas Aquinas (Wiara i kult w komentarzach św. Tomasza z Akwinu do Listów św. Pawła). W roku 1975, po przedstawieniu rozprawy habilitacyjnej zatytułowanej Dynamiczna "pamiątka" Pana. Eucharystyczna anamneza Misterium Paschalnego i jego egzystencjalna dynamika, otrzymał stopień doktora habilitowanego i został docentem i kierownikiem katedry teologii liturgii a także kuratorem katedry homiletyki na Papieskim Wydziale Teologicznym. Przez pół roku (1978) wizytował naukowe i duszpasterskie ośrodki liturgiczne Stanów Zjednoczonych. W roku 1981 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, zaś w roku 1989 profesora zwyczajnego, zostając dodatkowo kuratorem katedry teologii życia wewnętrznego.

Wybrany w roku 1988 i ponownie w roku 1991 rektorem Papieskiej Akademii Teologicznej, pełnił ten urząd do momentu mianowania go przez Ojca Świętego Jana Pawła II biskupem diecezji sandomierskiej. Jako rektor Uczelni, wprowadził wiele inicjatyw organizacyjnych i naukowych, między innymi zorganizował konwersatoria interdyscyplinarne pod nazwą Communio et Communicatio, zainicjował dziewięcioletnią nowennę przed 600-leciem erygowania Wydziału Teologicznego Akademii Krakowskiej oraz nowennę przed 600-leciem śmierci patronki Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, św. Jadwigi Królowej. Biorąc inspirację z formularza mszalnego o św. Jadwidze, uzupełnił herb Uczelni hasłem "Euntes docete" (Idźcie i nauczajcie).

Od 1968 roku, jako organizator i pierwszy dyrektor Instytutu Liturgicznego przy Wydziale Teologicznym Akademii, kierował przez trzydzieści lat tą Szkołą - która zajmuje się teologią liturgii, muzyką kościelną i sztuką liturgiczną - wiążąc pracę naukowo-dydaktyczną i edytorską Instytutu z praktyką duszpasterską w kościele św. Marka Ewangelisty. Już w rok po powstaniu Instytutu Liturgicznego, a więc w roku 1969, na prośbę biskupa Ignacego Tokarczuka zorganizował w Rzeszowie Studium Liturgiczne dla pogłębienia formacji intelektualnej kapłanów, przekształcone następnie w Studium Pastoralne. Otwierając w roku 1989 przy kościele św. Marka w Krakowie katechumenat dla dorosłych, stworzył w Instytucie Liturgicznym Studium Katechumenalne przeznaczone dla formacji katechistów, którzy zajmują się przekazem wiary w katechumenacie i przygotowywaniem katechumenów do przyjęcia sakramentów chrześcijańskiej inicjacji.

Ksiądz Biskup Wacław Świerzawski jest autorem 64 książek i ok. 1300 artykułów naukowych i popularnonaukowych z dziedziny teologii liturgii i duchowości, drukowanych w czasopismach polskich i zagranicznych. Jako dydaktyk, jest promotorem licznych prac magisterskich, licencjackich i doktorskich. Jest członkiem towarzystw naukowych w kraju i za granicą. W roku 1975 został powołany na członka Komisji Episkopatu Polski ds. Uchwał Soboru Watykańskiego II. Od roku 1983 należy do zespołu redakcyjnego polskiej wersji Communio. Od 1980 roku jest członkiem a od roku 1994 przewodniczącym Komisji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski oraz wydawcą i redaktorem pisma Anamnesis, biuletynu Komisji, który w roku 1996 uczynił ogólnodostępnym organem publikującym teksty z dziedziny duszpasterstwa liturgicznego. Od 1994 roku jest członkiem watykańskiej Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów a od roku 1996 członkiem Komisji Episkopatu ds. Duszpasterstwa Ogólnego i Rady Naukowej Episkopatu Polski.

Sakrę biskupią otrzymał Biskup Świerzawski 28 kwietnia 1992 roku w katedrze sandomierskiej z rąk Nuncjusza Apostolskiego Arcybiskupa Józefa Kowalczyka.

Jako Pasterz diecezji, erygował w Sandomierzu (1992) dla kształcenia świeckich Instytut Teologiczny im. Bł. Wincentego Kadłubka (z Diecezjalnym Studium Ogranistowskim), dając mu siedzibę w odnowionym (1997) zabytkowym budynku (dawne seminarium duchowne), któremu - razem z kaplicą - nadał patronat św. Jadwigi Królowej. Podjął w diecezji wiele inicjatyw dotyczących struktur i duszpasterstwa, takich jak powołanie ośrodka Caritas (1992), Domu Samotnej Matki (1994), Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży (1993), Stowarzyszenia Rodzin Katolickich (1993), Akcji Katolickiej (1995). Erygował przy katedrze Ośrodek Katechumenalny dla diecezji Sandomierskiej (1993). Otworzył Dom Rekolekcyjny w Radomyślu nad Sanem (1995), Katolicki Dom Kultury Arka w Racławicach (1996) i Liceum Katolickie im. Św. Jadwigi Królowej w Sandomierzu (1997). Wprowadził (od 1994 roku) wieczystą adorację i dyżury w konfesjonale w kościele Świętego Ducha w Sandomierzu. W roku 1996 zainicjował doroczną diecezjalną pielgrzymkę do grobów św. Stanisława Biskupa i Męczennika (głównego patrona diecezji) i św. Jadwigi Królowej. Rozpoczął proces kanonizacyjny sługi Bożego ks. prof. Wincentego Granata (1995). Zorganizował dla wszystkich parafii diecezjalny Kongres Eucharystyczny (1997). Przeprowadził Drugi Synod Diecezji Sandomierskiej (1996-1999).

Kierując wielu kapłanów na studia specjalistyczne w kraju i za granicą, wprowadził od roku 1997 regularne zebrania naukowe w Wyższym Seminarium Duchownym w Sandomierzu. W roku 1994 zainicjował konwersatoria Communio et communicatio o tematyce duszpasterskiej dla duchowieństwa i świeckich. Otworzył Ludowy Uniwersytet Katolicki im. Ks. Konstantego Michalskiego w Staszowie (1994), Modliborzycach (1995), Nisku (1995) i w Łagowie Opatowskim (1997). Zorganizował w Sichowie sympozjum (1995) poświęcone Ks. Konstantemu Michalskiemu w 50. rocznicę jego wyjazdu z Ziemi Sandomierskiej. Jako przewodniczący Komisji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski, przeprowadził krajowy kurs katechumenalny dla duszpasterzy (1993) i zorganizował coroczne sympozja pod nazwą Sandomierskich Dni Duszpasterskich (1996 - Przygotowanie do wprowadzania katechumenatu w diecezjach, 1997 - Inicjacja i reinicjacja, 1998 - Jak przekazywać wiarę dzisiaj? kerygmat - katecheza - dialog wiary - mystagogia, 1999 - Kierownictwo duchowe w sakramencie pokuty). Są one publikowane w Biuletynie Komisji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski.

Pod rządami Biskupa Świerzawskiego odrestaurowano niektóre ważniejsze obiekty sakralne sandomierskiej Starówki (m. in. dach katedry) i budynki użyteczności publicznej (dom Akcji Katolickiej, dom Instytutu Teologicznego, plebania przykatedralna).

W jubileuszowym roku 600-lecia śmierci świętej Jadwigi Królowej, szczególnie czczonej na krakowskiej i sandomierskiej ziemi, i w roku jedynej w dziejach pielgrzymki Papieża do sandomierskiego grodu, Pasterz diecezji obchodził pięćdziesiątą rocznicę święceń kapłańskich.

W górę


14. BISKUP ANDRZEJ DZIĘGA (2002-2009)

Biskup Andrzej Dzięga urodził się 14 grudnia 1952 roku w Radzyniu Podlaskim w rodzinie rolniczej. W 1971 roku rozpoczął studia w Wyższym Seminarium Duchownym w Siedlcach, które ukończył przyjmując w 1977 roku święcenia kapłańskie z rąk bp. Jana Mazura.

Po święceniach pracował w Diecezji Siedleckiej jako wikariusz parafialny w Malowej Górze i Radoryżu. W latach 1978-1980 był słuchaczem Zaocznego Studium Pastoralnego na KUL.

W roku 1982 został skierowany do odbycia studiów stacjonarnych na Wydziale Prawa Kanonicznego KUL. Licencjat uzyskał w roku 1985 na podstawie rozprawy "Proces ustny w prawie kanonicznym Katolickich Kościołów Wschodnich", pisanej pod kierunkiem ks. prof. dr hab. Edmunda Przekopa. W roku 1988 uzyskał stopień naukowy doktora nauk prawnych w zakresie prawa kanonicznego na podstawie rozprawy "Recepcja myśli Giuseppe Chiovendy w kościelnym procesie ustnym" przygotowanej pod kierunkiem ks. prof. dr. hab. Jerzego Grzywacza. Od 1 września 1989 roku został skierowany do pracy naukowo-dydaktycznej w KUL.

W latach 1987-2002 pełnił następujące funkcje kościelne:

  • 1987-1989: notariusz Sądu Biskupiego Siedleckiego;
  • 1989-1991: wicepostulator w procesie beatyfikacyjnym Męczenników Podlaskich;
  • 1989-2002: sędzia Sądu Biskupiego Siedleckiego;
  • 1992-1995: Kanclerz Kurii Biskupiej Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego w Warszawie;
  • 1993-2002: wikariusz sądowy Biskupa Drohiczyńskiego;
  • 1994-1997: Promotor Pierwszego Synodu Diecezji Drohiczyńskiej.

W 1995 roku na postawie rozprawy habilitacyjnej "Strony sporu w kanonicznym procesie o nieważność małżeństwa" uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych w zakresie prawa kanonicznego. Od 1998 roku jest profesorem KUL. Prowadzi zajęcia z zakresu kościelnego prawa procesowego oraz polskiego prawa rodzinnego. W latach 1996-2008 Kierownik Katedry Kościelnego Prawa Procesowego. Od roku 1996 pełnił funkcję prodziekana, a później dziekana Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL.

7 października 2002 roku Ojciec Święty Jan Paweł II mianował go Biskupem Sandomierskim. Ingres do katedry sandomierskiej i święcenia biskupie odbyły się 24 listopada 2002 roku.

W Konferencji Episkopatu Polski był Przewodniczącym Komisji KEP ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego oraz Komisji Mieszanej Biskupi - Wyżsi Przełożeni Zakonni. Obecnie: Przewodniczący Rady Prawnej KEP; Członek Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu Rzeczpospolitej Polskiej i Konferencji Episkopatu Polski; Członek Rady Stałej KEP; Członek Zespołu ds. Duszpasterskiej Troski o Radio Maryja; Członek Komisji Mieszanej: Biskupi - Wyżsi Przełożeni Zakonni; Członek Komisji Rewizyjnej; Członek Rady ds. Rodziny.

21 lutego 2009 roku papież Benedykt XVI mianował go arcybiskupem metropolitą szczecińsko-kamieńskim. Kanoniczne objęcie archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej odbyło się 31 marca 2009 roku, zaś ingres 4 kwietnia 2009 roku.

W górę


15. BISKUP KRZYSZTOF NITKIEWICZ (2009-)

Biskup sandomierski Krzysztof Nitkiewicz urodził się 17 lipca 1960 roku w Białymstoku (syn Jerzego i Otylii z d. Bartnik).

Po ukończeniu szkoły podstawowej (SP nr 5 w Białymstoku) i średniej (V LO w Białymstoku) w roku 1979 wstąpił do Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w Białymstoku. Święcenia kapłańskie przyjął 19 czerwca 1985 roku z rąk bp. Edwarda Kisiela, Administratora Apostolskiego Archidiecezji w Białymstoku. Studia uwieńczył obroną pracy magisterskiej z teologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Po świeceniach przez rok pracował jako wikariusz w parafii p.w. Św. Antoniego w Sokółce (1985-1986).

W 1986 roku został skierowany na studia specjalistyczne do Rzymu, które ukończył doktoratem z prawa kanonicznego w Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim, napisanym pod kierunkiem prymasa Węgier, kardynała Petera Erdö.

W roku 1991 powrócił do diecezji i objął urząd wiceoficjała Sądu Metropolitalnego w Białymstoku, a także został mianowany wykładowcą prawa kanonicznego w AWSD w Białymstoku. W tym czasie pracował również jako katecheta w VI LO w Białymstoku.

1 lipca 1992 roku został powołany do pracy w Kongregacji ds. Kościołów wschodnich w Rzymie, a w roku 2002 objął funkcję jej podsekretarza. Jako pracownik Kongregacji prowadził również pracę duszpasterską w kościele Św. Klemensa na Monte Sacro, a także wśród rzymskich skautów. W lutym 2009 roku został mianowany rektorem kościoła Św. Błażeja w Rzymie, gdzie liturgię odprawiają Ormianie katoliccy i apostolscy.

Od roku 1995 był postulatorem w procesie beatyfikacyjnego ks. Michała Sopoćki, uwieńczonego beatyfikacją 28 października 2008 roku w Białymstoku. Obecnie prowadzi sprawę beatyfikacyjną kardynała Hozjusza. W 1996 roku otrzymał godność kapelana honorowego, a w 2006 prałata honorowego Jego Świątobliwości. W Archidiecezji Białostockiej od roku 2002 jest kanonikiem gremialnym Białostockiej Kapituły Metropolitalnej.

13 czerwca 2009 roku papież Benedykt XVI mianował go biskupem sandomierskim. Ingres do katedry sandomierskiej i święcenia biskupie odbyły się 4 lipca 2009 roku.


W górę
Cofnij Strona główna Copyright © 2000-2013 by Diecezja Sandomierska
Poinformuj Redakcję Portalu: www@sandomierz.opoka.org.pl
Aktualizacja: 7 czerwca 2011