Bursit, eklemlerle kemikleri kaplayan yumuşak doku üzerinde oluşarak bir yastık görevi gören ve "bursa” diye adlandırılan içi sıvı dolu kesecikleri etkileyerek acı hissetmeye neden olan bir tür rahatsızlıktır. Bursit, bursaların iltihaplanmasıyla ortaya çıkar.
Vücutta bursitle en yaygın biçimde karşılaşılan bölgeler omuz, dirsek ve kalça bölümleridir. Ama aynı zamanda diz, topuk ve ayak başparmağı ekleminde de bursit oluşabilir. Bursit genellikle, sık sık tekrarlayan hareketler yapan eklemlerde meydana gelir.
Tedavi genellikle, etkilenen eklemin dinlendirilmesini ve daha fazla travmaya maruz kalmaktan korunmasını içerir. Bursit ağrıları çoğu durumda, uygun tedavi uygulanarak birkaç hafta içinde kaybolur. Ama bursit rahatsızlıklarında tekrarlama durumuyla yaygın şekilde karşılaşılır.
Bursitin Belirtileri
Eğer bursit oluşumu varsa, etkilenen eklemlerde şu durumlarla karşılaşılabilir:
- Ağrı ve sertleşme hissedilir.
- Hareket ettirildiğinde ya da üzerine ağırlık verildiğinde acı hissedilir.
- Şişkinlik ve kızarma gözlenir.
Aşağıdaki durumlar görüldüğünde doktora danışılmalıdır:
- Engelleyici eklem ağrısı oluşması
- İki hafta ya da daha uzun süreli ağrı yaşanması
- Etkilenen bölgede aşırı kızarıklık, şişlik, morarma veya döküntü oluşması
- Özellikle egzersiz veya hareketleriniz esnasında keskin ve ani biçimde acı hissedilmesi
- Ateş
Bursitin Sebepleri
Bursit oluşumuna neden olan faktörler arasında en sık karşılaşılan durumlar, tekrarlanan hareketlerden ya da eklem etrafında bulunan bursanın tahriş olmasına yol açacak pozisyonlara girilmesinden kaynaklanır. Bu durumlara örnek olarak aşağıdakiler sayılabilir:
- Bir şey fırlatmak veya tekrarlayan biçimde baş hizasının üstüne bir şeyler kaldırmak.
- Uzun süre boyunca dirsek üzerine yaslanmak.
- Halı ovma veya zemin döşeme gibi görevler için uzun süre diz çökmüş halde kalmak.
- Özellikle sert yüzeylerde uzun süreli oturmak
Diz ve dirsekte bulunan bazı bursalar hemen derinin altında yer alır. Bu yüzden, delinme ve yaralanmalarla meydana gelen iltihaplarla, mikroba bağlı bursit oluşturma riskleri daha yüksektir.
Teşhis
- Görüntüleme testleri: Eğer rahatsızlığa yol açan başka bir sebep olabileceği düşünülürse, doktor etkilenen bölgenin bir röntgen filminin çekilmesini ya da diğer görüntüleme testlerinin uygulanmasını isteyebilir. Eğer rahatsızlıkların kaynağı bursitse röntgen çekilmesinin teşhis sürecine etkisi olmayacaktır, fakat röntgen çekilerek rahatsızlığa neden olabilecek diğer olasılıklar ortadan kaldırılabilir.
- Laboratuvar testleri: Bursit oluşumu genellikle eklemlerde aşırı kullanım ya da basınçtan kaynaklanıyor olsa da, belirgin bir sebebinin olmaması da mümkündür. İkinci aşamada, doktor eklem iltihabı ve ağrılara neden olabilecek diğer olasılıkları elemek için ek görüntüleme testleri yapılmasını isteyebilir. Bu testler kan testlerini veya iltihaplı bursa sıvısı analizlerini içerebilir.
Bursitte Tıbbi Tedavi
Bursit tedavisi genellikle basit bir süreçtir ve şunları içerir:
- Dinlenme ve etkilenen bölgeyi hareketsiz hale getirme
- Şişliğin azaltılabilmesi için buz masajı uygulama
- Ağrıyı hafifletmek ve iltihabı azaltmak için, Ibuprofen ya da Naproksen gibi kortizon içermeyen, steroid olmayan iltihap önleyici (NSAID) ilaçlar kullanılması
Bazen doktor bölgedeki kasların güçlendirilebilmesi için, fizik tedavi ya da egzersizler uygulanmasını önerebilir. Ayrıca, doktor iltihabı azaltmak için bursa içine kortizon içeren ilaç enjekte edebilir. Bu tedavi genellikle ağrının hızlı biçimde kesilmesini sağlar ve birçok durumda ihtiyaç olan tek şey yalnızca bir kez enjeksiyon yapılmasıdır.
Eğer bursit bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, antibiyotik kullanılması gerekebilir. Bazen bursanın cerrahi müdahaleyle akıtılması gerekir, nadiren de olsa etkilenen bursanın cerrahi müdahaleyle alınması gerekebilir.
Bursitte Alternatif Tedavi
Besin tedavisi
Natüropatlar ve beslenme uzmanları, bursitin altında yatan neden olarak diyetin rolünü vurgulamaktadır. Kalsiyumun vücut tarafından yanlış kullanımının, magnezyum eksikliğinin ve gıda alerjilerinin bursitte rol oynayabileceği düşünülmektedir. Tavsiye edilen diyet aşağıdakileri içerebilir:
- Taze meyve, sebze ve tam tahıllar
- Alerjilere veya sindirim sorunlarına neden olabilen gıdalardan kaçınma
- Multivitamin ve mineral takviyeleri
- A, C ve E vitaminleri, selenyum ve çinko takviyesi
Bitkisel tedavi
Herbalistler bursitin tedavisinde aşağıdaki bitkileri önerirler:
- Zerdeçal
- Bromelain (ananasta bulunan bir enzim)
- Sarımsak
- Üzüm çekirdeği ekstresi
- Çam ağacı kabuğu ekstresi
- Turunçgillerde bulunan bioflavonoidler
Homeopati
Bursit için homeopatik tedaviler arasında Belladonna, Bryonia ve Rhus toxicodendron yer alır.
Hidroterapi
Yaralanmanın ardından mümkün olduğunca çabuk buz uygulamak akut bursite bağlı iltihabı azaltmaya yardımcı olur. Ancak iki günlük buz tedavisinin ardından buz yerine ısı tatbiki daha yararlı olur. Ilık bir ısıtıcı ped ya da sıcak havlu veya sıcak duş ya da banyo da bursit belirtilerini azaltabilir.
Akupunktur
Akupunkturun bursit ya da diğer durumlardan kaynaklanan kalça ve omuz ağrısının tedavisinde etkili olduğu kanıtlanmıştır.
Kiropraktik
Bir kiropraktör tarafından spinal manipülasyon, etkilenen eklemlerin üzerindeki basıncı azaltarak bu eklemlerin hareketini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Beden çalışması
Beden çalışması etkilenen bölgenin rahat ettirilmesi ve masaj ile başlar. Masaj, bölgede kan dolaşımını artırarak iltihabı ve ağrıyı azaltabilir. Beden çalışmasının başlangıç aşamasını takiben hastalar, eklem hareketliliğini artırmaya ve eklemlerin çevresindeki kasları güçlendirmeye yardımcı olan yoga egzersizlerine katılabilirler.