Cudze chwalicie

Dzieje "Sokoła" w Rymanowie  (część III)

Po odzyskaniu  niepodległości przez Polskę do "Sokoła" wstępowało coraz więcej osób. Obok gimnastyki pojawiły się też nowe dyscypliny uprawiane przez członków Towarzystwa - szermierka, piłka siatkowa, lekkoatletyka. Niektórzy osiągali wspaniałe rezultaty np. Józef Zmarz ur. w 1911 r. w Rymanowie, w 1936 r. zdobył mistrzostwo Okręgu Krakowskiego w lekkiej atletyce , później, mieszkając w Krakowie uprawiał zapasy. W tej dyscyplinie zdobył mistrzostwo Polski.

Jak pisze F. Kiryk w "Dziejach miasta i zdroju" : " Instytucją skupiającą całe życie społeczno-kulturalne międzywojennego Rymanowa było nadal Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół". "Sokół" był organizacją ruchliwą, skupiał młodzież i dorosłych bez stosowania selekcji politycznej, bo zorientowany był przede wszystkim na pracę oświatową, sport i rozrywkę. Na tym właśnie, a z pewnością także i na atrakcyjnych formach pracy, zasadzała się jego popularność." "Sokół" działał na wielu płaszczyznach. Kiedy w 1921 r. organizowano od nowa bibliotekę Szkoły Męskiej, zarząd Towarzystwa wydzielił ze swojego księgozbioru książki dla dzieci i przekazał je szkole. Towarzystwo przedstawiało też sztuki teatralne, takie jak : "Kościuszko pod Racławicami", "Noc Listopadowa", "Wszystko dla Ojczyzny". Pod koniec okresu międzywojennego "Sokół" rymanowski liczył 52 osoby i należał do okręgu w Przemyślu. Wybuch II wojny światowej przerwał działalność wszystkich organizacji w tym również "Sokoła".


W OKRESIE OKUPACJI NIEMIECKIEJ

Działalność Towarzystwa w tym czasie była zawieszona. Różne też były losy członków Towarzystwa. Jedni ( jak np. Stefan Skibiński) walczyli w armii gen. Andersa, inni ( Władysław Szepieniec, Jan Dankiewicz, Wiesław Piotr Nowotwrski, Zdzisław Rajchel, Stanisław Sołtysik) stracili życie w Katyniu. Jeszcze inni współpracowali z ruchem oporu, brali udział w tajnym nauczaniu.


LIKWIDACJA TOWARZYSTWA

Po zakończeniu II wojny światowej powoli odradzało się normalne życie. "Sokół" zamierzał reaktywować swoją działalność. Niestety sytuacja polityczna sprawiła, że stało się inaczej. Towarzystwo było organizacją paramilitarną , część członków sympatyzowała z narodowa demokracją. Jednym z jego statutowych celów było rozbudzanie poczucia godności osobistej i narodowej. Taka organizacja była niewygodna dla ówczesnych władz i nie miała racji bytu. W dokumencie z dnia 24 marca 1949 r. Urząd Wojewódzki w Rzeszowie - Wydział Społeczno-Polityczny zarządził likwidację Towarzystwa. Stwierdzono, ze wobec reorganizacji sportu i wychowania fizycznego w Polsce istnienie stowarzyszenia stało się bezprzedmiotowe. Odwołanie od decyzji nie pomogło  i 15 kwietnia Urząd Wojewódzki wydał ostateczną decyzję o kategorycznej likwidacji. Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" w Rymanowie przestało istnieć. Najważniejsze dokumenty, zdjęcia itp. przechował dr Ignacy Bielecki - ostatni prezes Towarzystwa. Po nim przejął je jego syn prawnik Stanisław Bielecki, a obecnie opiekuje się nimi wnuk Ignacy Bielecki.

Budynek "Sokoła" przejęto na kino. Młodsi mieszkańcy znają tylko obecną nazwę "Irys", starsi zawsze mówią - "iść do Sokołu", a mały placyk przy budynku nazywają "sokolskie". Przez wiele lat wydawało się, że " Sokół" pozostanie tylko historyczną ciekawostką a jego nazwa odejdzie w zapomnienie.


REAKTYWOWANIE ORGANIZACJI SPORTOWEJ "SOKÓŁ" W RYMANOWIE

W grudniu 1992 r. z inicjatywy społeczników powołano do życia Międzyszkolne Stowarzyszenie Sportowe " Sokół" w Rymanowie. Stowarzyszenie uzyskało osobowość prawną , a jego pierwszym prezesem został Ignacy Bielecki - historia zatoczyła koło. Stowarzyszenie powołało cztery sekcje sportowe : lekkoatletyczną, strzelecką, narciarską i biatlonową. Społecznie, z dużym nakładem sił, zbudowano trasy biegowe i strzelnicę biatlonową w Bałciance. Rozpoczęto systematyczne zajęcia z dziećmi i młodzieżą z terenu gminy Rymanów, które w niedługim czasie przyniosły spore efekty. Zawodnicy poszczególnych sekcji zaczęli zajmować czołowe miejsca w całym szeregu zawodów, od zawodów szkolnych podstawowego szczebla, poprzez mistrzostwa makroregionalne , na mistrzostwach Polski kończąc. Trzeba tu również nadmienić, że wychowanek MSS "Sokół" Szymon Cetnarski w sezonie 1996/97 brał udział w Akademickich Mistrzostwach Świata w Korei Południowej ( w biatlonie), a sezonie 1997/98 w Mistrzostwach Świata Strzelców Górskich w Biatlonie w Niemczech.

Prezentujemy dziś ostatnią część historii Towarzystwa Gimnastycz-nego "Sokół" w Rymanowie. Mamy nadzieję, że tym cyklem wzboga-ciliśmy wiadomości młodych  (i nie tylko) mieszkańców naszego mias-ta.

Ciąg dalszy.....

Spis treści