ก่อนจะเป็น " ตำรวจภูธรภาค ๕"  ตั้งอยู่ ณ ริมถนนสายมหิดล ต.หนองหอย อ.เมือง จ.เชียงใหม่ กองบัญชาการแห่งนี้เคยเป็น " กองบัญชาการตำรวจภูธร ๓ " ตั้งอยู่ริมมน้ำวัง อ.เมือง จ.ลำปาง ริมแม่น้ำวัง บริเวณที่ตั้งกองบัญชาการตำรวจภูธร ๓ ดังกล่าวก่อนหน้านี้ เคยเป็นกงสุลอังกฤษประจำจังหวัดลำปางในสมัยที่เมืองลำปางเคยมีเจ้าผู้ครองนครและเป็นส่วนหนึ่งของมณฑลพายัพ
ต่อมาสมัยรัชกาลที่ ๖ เคยเป็นที่ตั้งของมณฑลมหาราษฎร์ ต่อมาเมื่อกงสุลอังกฤษยกเลิก ต่อมา ระหว่างในปี พ . ศ . ๒๔๘๔ - ๒๔๘๘ ที่ทำการดังกล่าวใช้เป็นกองบัญชาการทหารมณฑลพายัพสมัยเกิดสงครามโลกครั้งที่ ๒ เมื่อสงครามเสร็จสิ้นแล้ว หลังจากนั้นใช้เป็นโรงเรียนแคนเน็ตแมคแคนซี่ เป็นโรงเรียนฝรั่งของนักสอนศาสนา ( เจ้าบุญศรี ณ ลำปาง , สัมภาษณ์ )

          ปี พ . ศ . ๒๔๙๓ ทางรัฐบาลได้ติดต่อซื้อที่ดิน อาคารและสิ่งปลูกสร้างของสถานกงสุลอังกฤษ และได้รับโอนกรรมสิทธิ์จากสถานเอกอัครราชฑูตอังกฤษที่กรุงเทพฯ เมื่อวันที่ ๑๔ มิถุนายน ๒๔๙๓ เพื่อเป็นที่ทำการใหม่ของกองบังคับการตำรวจภูธรเขต ๑ ทั้งนี้ก่อนหน้านั้นตั้งแต่ปี พ . ศ . ๒๔๘๑ กองบังคับการ ตั้งอยู่ในคุ้มเจ้าผู้ครองนครลำปาง ปัจจุบันคือบริเวณศาลากลางจังหวัดหลังเก่า โดยได้รับการอนุเคราะห์จาก พล . ต . ต . เจ้าราชวงศ์(เจ้าแก้วปราบเมรุ ณ ลำปาง) อดีตผู้บังคับการ
          ปี พ . ศ . ๒๔๙๔ เปลี่ยนแปลงเป็น " กองบังคับการตำรวจภูธรเขต ๕ " โดยย้ายจากคุ้มหลวงมาเมื่อวันที่ ๑ เมษายน ๒๔๙๓ เนื่องจากอาคารหลังเก่าที่เคยเป็นกงสุลอังกฤษนั้นเป็นอาคารไม้สภาพทรุดโทรม ระหว่างปี พ . ศ . ๒๕๐๕ กองบังคับการตำรวจภูธรเขต ๕ ได้ทำบันทึกที่ ๑๗ / ๔๓๔๑ ลงวันที่ ๑ กันยายน ๒๕๐๕ ขอสร้างอาคารใหม่เป็นอาคาร คอนกรีต และได้รับอนุมัติทำการก่อสร้าง ผู้รับเหมา คือ ห้างหุ้นส่วนจำกัดปรีชาก่อสร้าง ในราคา ๓๒,๓๕๐,๐๐๐ บาท(สามสิบสองล้าน สามแสนห้าหมื่นบาท) โดยรื้ออาคารเดิมและสร้างใหม่ ประกอบด้วยอาคารตึก ๔ ชั้น เป็นกองบังคับการตำรวจภูธรเขต ๕ , ตึก ๓ ชั้นด้านเหนือเป็นที่ทำการกองกำกับการตำรวจภูธรจังหวัดลำปางและสภ.อ.เมืองลำปาง , ตึก ๒ ชั้นด้านใต้เป็นหอประชุม และมีบ้านพักผู้บังคับการ ๑ หลัง บ้านพักรองผู้บังคับการ ๒ หลัง สร้างเสร็จเมื่อวันที่ ๒๕ ธันวาคม ๒๕๑๐ พิธีเปิดมีขึ้นเมื่อวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๑๑ โดย พล.ต.อ.ประเสริฐ รุจิรวงศ์ อธิบดีกรมตำรวจมาเป็นประธานพิธีเปิดแพรคลุมป้ายอาคาร