Yunus Emre Enstitüsü, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen bireylerin dil yeterliklerini ölçmek üzere, Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni’nde belirlenen yeterlik tanımları doğrultusunda bir Türkçe Yeterlik Sınavı (TYS) modeli geliştirmiş ve bu sınavın uluslararası ölçekte uygulamalarına başlamıştır. Enstitü, bu uygulamasıyla Türkçenin uluslararası geçerliğe sahip standart bir sınava kavuşmasını ve Türkiye’nin yabancı öğrenci kabulünü kolaylaştıran politikalarına destek olmayı amaçlamaktadır. 

Türkiye üniversitelerinin yabancı öğrencilerin ilgi odağı hâline gelmesi, söz konusu öğrencilerin üniversitelerimize kabulünü kolaylaştırması ve Türkçe düzeylerinin doğru ölçütlerle değerlendirilmesi açılarından TYS büyük önem arz etmektedir.

Türkçenin uluslararası geçerliğe sahip standart sınavı olması hedeflenen TYS, bu özelliğiyle yurt dışında Türkçe öğreten farklı kurumlardaki öğretimde standartları oluşturmayı amaçlamaktadır.

6 Ekim 2011 tarihinde sınav hazırlıklarına ilişkin YÖK’te yapılan koordinasyon toplantısından sonra, Yunus Emre Enstitüsünde Ankara, Ege, Gazi, Hacettepe üniversiteleri TÖMER’lerinden akademisyenler ve MEB YEĞİTEK’ten bir uzmanın katılımıyla oluşturulan çalışma grubu tarafından TYS için rehber niteliğinde bir Çerçeve Program ve ardından model sorular hazırlanmıştır. Oluşturulan sorular, ölçme uzmanının kontrolünden geçirilmiş ve hazır hâle gelen TYS’nin “Dinleme” metinleri MEB YEĞİTEK stüdyolarında profesyonel sanatçılarca seslendirilmiştir. 

TYS’nin ilk uygulaması 19.10.2012 tarihinde Tahran YETKM’de yapılmıştır. Uluslararası ölçekte ilk uygulama ise 24-25 Mayıs 2013 tarihinde 10 ülkede (Kosova, Arnavutluk, Mısır, İran, Azerbaycan, Japonya, Gürcistan, Bosna Hersek, Belçika, Kazakistan) gerçekleştirilmiştir. 

TYS, yılda üç kez (ocak, mayıs ve eylül aylarında) Sınav Merkezinin belirleyeceği gün ve saatlerde Yunus Emre Enstitüsü, Yunus Emre Türk Kültür Merkezleri ve Enstitünün işbirliği içinde olduğu kurum ve kuruluşlarda yapılmaktadır. YETKM’lerden gelecek talepler doğrultusunda bu ayların dışında da sınav uygulanabilmektedir.

Şu anda kâğıt tabanlı olarak uygulanan ve çevrimiçi (online) sınav hazırlıkları da devam eden TYS’de adayların okuma, dinleme, yazma ve konuşma becerilerindeki yeterlikleri ölçülmektedir.

Sınav iki oturumda gerçekleşmektedir. Okuma, dinleme ve yazma bölümleri 1. oturumda; konuşma (bağımsız konuşma ve karşılıklı konuşma) bölümü 2. oturumda yapılmaktadır. 1. oturum; okuma 60, dinleme 45, yazma 60 olmak üzere, toplam 165 dakika; 2. oturum bağımsız konuşma 5, karşılıklı konuşma 10 olmak üzere, toplam 15 dakikadır. Sınavın tamamı, 180 dakika sürmektedir.

Sınavda her bir beceri alanından en az % 50 (12,5 puan) oranında başarı sağlamak koşulu ile toplamda 55-70 arası puan alan adaylara B2, 71-88 arası puan alan adaylara C1, 89-100 arası puan alan adaylara ise C2 Türkçe Yeterlik Belgesi verilmektedir.