Magazyn Miasta

Czym jest MAGAZYN MIASTA?

Miasta stały się siłą napędową rozwoju wszystkich społeczności. Wciąż brakuje w Polsce jednak ogólnokrajowej i międzyśrodowiskowej platformy wymiany poglądów i doświadczeń, która pomogłaby wszystkim środowiskom zaangażowanym w pracę nad przemianami polskich przestrzeni zurbanizowanych w podejmowaniu mądrych decyzji i działań, podnoszących jakość życia mieszkańców. Dlatego z ramienia Instytutu Badań Przestrzeni Publicznej w Warszawie, we współpracy z licznymi środowiskami, rok temu powstał Magazyn Miasta. Od drugiego numeru Miasta wydawane są przez Fundacja Res Publica im. Henryka Krzeczkowskiego, IBPP pozostaje współwydawcą. Patronat: Unia Metropolii Polskich, Związek Miast Polskich, Stowarzyszenie Architektów Polskich. Współpraca merytoryczna: Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Towarzystwo Urbanistów Polskich, Kongres Ruchów Miejskich.

Magazyn Miasta poświęcony jest kulturze miejskiej, różnym aspektom rozwoju miast i metropolii polskich (od polityki miejskiej i zarządzania przez urbanistykę i architekturę po projektowanie i sztukę w przestrzeniach publicznych).

Kwartalnik współtworzą specjaliści różnych dziedzin, rozpatrując miejskie zagadnienia i rozwiązania z Polski i zza granicy. Na jego łamach poruszane są kluczowe tematy dotyczące zjawisk i problemów, z jakimi borykają się przestrzenie zurbanizowane. Magazyn skierowany jest do wszystkich środowisk zajmujących się rozwojem miast, chcących poszerzać wiedzę i perspektywy dotyczące środowiska ich pracy – od mieszkańców i artystów po urbanistów, architektów i aktywistów. MIASTA dystrybuowane są też wśród samorządów i pracowników urzędów miejskich. Zależy nam na dostarczaniu administracji miejskiej wiedzy i inspiracji dotyczących lepszego zarządzania miastami polskimi, by nam wszystkim żyło się w nich lepiej.

Każdy numer MIAST budowany jest wokół tematu przewodniego. Pierwszym z nich była kwestia mieszkaniowa. Drugi poświęcony jest kwestii uspołeczniania. Trzeci miejskim potrzebom seniorów, a czwarty kulturom mobilności.

Kto tworzy MAGAZYN MIASTA?

Rada programowa Magazynu Miasta (przedstawiciele Instytutu Badań Przestrzeni Publicznej):

dr Jerzy Bogusławski / prof. nadzw. dr hab. Izabella Bukraba – Rylska / prof. dr hab. Wojciech Burszta / prof. dr hab. Teresa Gardocka / prof. zw. dr hab. inż. arch. Sławomir Gzell / Zdzisław Kostrzewa / dr hab. Wojciech Łukowski / Jacek Nowiński / prof. Jerzy Porębski / prof. dr hab. Roch Sulima / prof. dr hab. Tomasz Szlendak / prof. dr hab. Halina Taborska / prof. Wojciech Włodarczyk

Redakcja Magazynu Miasta:

Artur Celiński (Res Publica Nowa) / prof. dr hab. Mariusz Czubaj (Instytut Badań Przestrzeni Publicznej) / prof. dr hab. Mirosław Duchowski (Instytut Badań Przestrzeni Publicznej) / Martyna Obarska (Res Publica Nowa, Instytut Badań Przestrzeni Publicznej / dr Piotr Majewski (Instytut Badań Przestrzeni Publicznej) /dr Elżbieta Sekuła (Instytut Badań Przestrzeni Publicznej) / Marta Żakowska (redaktorka naczelna, Instytut Badań Przestrzeni Publicznej)

Opinie o MAGAZYNIE MIASTA

Michał Olszewski, wiceprezydent m.st. Warszawy

Marzę, by nasze miasta stały się prawdziwą niszą ekologiczną sprzyjającą przede wszystkim godnemu życiu gatunku ludzkiego. Mam nadzieje, że Magazyn Miasta przybliży spełnienie tak wymyślnych marzeń.

Andrzej Bratkowski, były minister gospodarki przestrzennej i budownictwa

Podejście do krajobrazu zurbanizowanego musi się zmienić na całościowe, wielo-dyscyplinarne, przesycone troską i biorące pod uwagę potrzeby wszystkich grup społecznych. Konstytucyjne zapisy dotyczące zrównoważonego rozwoju, czy dostępu do mieszkań powinny wypełniać się żywą treścią, oby ze wsparciem ze strony zaangażowanych wydawnictw, takich jak dobrze zapowiadające się MIASTA.

Dariusz Śmiechowski, Stowarzyszenie Architektów Polskich

 Miasta tworzymy wspólnie – odbija się w nich to co w nas najlepsze i najgorsze. Musimy o miastach, czyli o sobie, szczerze rozmawiać – bez tego nie zbudujemy mądrej przestrzeni życiowej. To pismo ma szansę stać się platformą wymiany wiedzy o mieście – gromadzonej przez badaczy, wykorzystywanej przez praktyków.

Bogna Świątkowska, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana

Magazyn Miasta może być szansą na spotkanie strony „eksperckiej”, która często zabiera głos w sprawach miejskich, ze stroną samych mieszkańców i mieszkanek, którzy mają trudności z dotarciem do mediów i wyrażeniem swoich potrzeb czy problemów. A bez takiego spotkania nie mamy szans na pozytywny rozwój naszych miast i ich wspólne kształtowanie !

Weronika Śmigielska, Inicjatywa „Prawo do miasta”

Numery Magazynu Miasta

09/2012 / Wydawca: Instytut Badań Przestrzeni Publicznej

Coraz więcej z nas nie ma gdzie mieszkać. Ile osób nie dostanie własnego mieszkania na start? Setki, tysiące, miliony? I dlaczego w ogóle trzeba mieć mieszkanie na własność? Czy to jedyny sposób, by mieć pewność, że któregoś dnia ktoś nas z niego nie wyrzuci? Dlaczego młodzi ludzie tak łatwo uznają, że kredyt na 30 lat im się opłaca, bo i tak tyle samo płaciliby za mieszkanie? Pewnie dlatego, że rynek najmu mieszkań w Polsce praktycznie nie istnieje, a wynajem kawalerki w większym mieście to zwykle ponad 1000 złotych, czyli jedna trzecia średniej krajowej. A tej średniej nie osiąga ponad 65 procent zatrudnionych (nie mówiąc już o osobach na zasiłkach dla bezrobotnych, emerytach czy rencistach).

Mieszkania w Polsce są drogie – w zasadzie są dobrem luksusowym. Co jakiś czas pojawiają się obietnice budowy nowych lokali i na okoliczność kampanii wyborczych wylicza się, że brakuje ich około 3 milionów (ta liczba od lat się nie zmienia). Niewiele jednak wynika z tych obietnic. Władze miast zamiast budować nowe mieszkania socjalne i komunalne, wolą wydawać pieniądze na stadiony piłkarskie. Problem mieszkaniowy rozwiązują jednocześnie przez pozostawianie obywateli samym sobie wobec niekontrolowanego rynku nieruchomości i serie eksmisji. Pomagają sobie też lokowaniem ludzi w kontenerach, eufemistycznie nazywanych pawilonami socjalnymi, bardzo często niespełniających żadnych norm budowlanych. I chociaż problemy związane z kwestią mieszkaniową dotykają większości z nas, wciąż mówi się o nich za mało. A przecież miejsce do mieszkania to podstawa naszego poczucia bezpieczeństwa. Nie można dyskutować o wysokości płacy minimalnej, jakości życia w mieście i pomijać przy tym kwestie mieszkaniowe; nie wspominając już o kwestiach planowania rodziny.

Właśnie dlatego postanowiłyśmy poświęcić pierwszy numer magazynu MIASTA prawu do mieszkania. Jesteśmy przekonane, że to od kwestii mieszkaniowej należy zaczynać obecnie myślenie o mieście. Bo w końcu po co nam prawo do korzystania z otwartej przestrzeni miejskiej, jeśli nie mamy gdzie spać? Dlatego też chcemy popularyzować istniejące rozwiązania aktualnych polskich problemów mieszkaniowych – funkcjonujące niegdyś w Polsce i obecnie za granicą. Formy budownictwa socjalnego, spółdzielnie mieszkaniowe, prężne związki lokatorskie, osiedla dla osób wychodzących z bezdomności – istnieje wiele mechanizmów, które administracja publiczna może wesprzeć, ułatwiając nam zdobywanie dachu nad głową. W tym numerze publikujemy więc diagnozy obecnego stanu rynku mieszkaniowego w Polsce i opisujemy alternatywne koncepcje związane z polityką mieszkaniową.

W numerze nie mówimy jednak tylko o kwestii mieszkalnictwa – w drugiej części magazynu przeczytają Państwo również o sztuce w przestrzeni publicznej i jej społecznej roli. W numerze omawiamy też między innymi kwestię procesów rewitalizacyjnych w Polsce i konieczności ich doskonalenia. Zastanawiamy się nad miejskim designem, który przypomina nam o prawach zwierząt żyjących w miastach. Opisujemy praktyki architektów tworzących społecznie atrakcyjne przestrzenie publiczne. Opowiadamy o alternatywnych sposobach robienia zakupów spożywczych i oddolnych inicjatywach mieszkańców walczących o pełne życia, ciekawe i wygodne przestrzenie miejskie.

MAGAZYN MIASTA #2

11/2012 / Wydawca: Fundacja Res Publica / więcej informacji

W drugim numerze magazynu przyglądamy się różnym formom działań służącym demokratyzacji przestrzeni: od pomysłu Parlamentu Miast autorstwa Benjamina Barbera, przez różne realizacje budżetów obywatelskich, nowe modele zarządzania miastem i znaczenie nowych technologii w zbieraniu wiedzy o nim, po wpływ kultury na rozwój lokalny oraz rolę idei „dobra wspólnego” w wyznaczaniu kierunków zmian. Przeczytacie też m.in. o placach zabaw, projektowaniu dla społeczności, ogródkach działkowych, handlu ulicznym oraz rewitalizacji. Nie zapomnieliśmy oczywiście o estetyce przestrzeni i przestrzeniach publicznych jako narzędziach życia społecznego. Prezentujemy różne aspekty tych kwestii, patrząc na nie zarówno z perspektywy polskiej, oczami autorów Karty Przestrzeni Publicznej i Rezolucji Lubelskiej oraz organizacji Miasto Moje A W Nim walczącej z reklamami wielkoformatowymi, jak i zagranicznej, przedstawiając m.in. nowojorską fundację Project For Public Spaces i brytyjską organizację Design Council. Design Council jest też strategicznym partnerem numeru. Do spisu treści dołożyłyśmy także nową, stałą rubrykę – Okiem Radnego. Inauguruję ją tekst Mariusza Wiśniewskiego, radnego Poznania z klubu PO, poświęcony programowi rewitalizacji śródmieścia Poznania.

MAGAZYN MIASTA #3

06/2013 / Wydawca: Fundacja Res Publica / więcej informacji

Ten numer Magazynu Miasta poświęcony jest kwestii starości w mieście. I choć wiemy doskonale, że nasze społeczeństwo się starzeje, to nasze miasta wciąż nie są wystarczająco przystosowane do potrzeb osób starszych. Większość z nich nie ma też obranych odpowiednich strategii rozwoju, które ilustrowałyby fakt, że jesteśmy świadomi konsekwencji tego truizmu i skutecznie stawiamy mu czoła. Brakuje nam odpowiedniego rozpoznania i reagowania na potrzeby seniorów w różnych aspektach ich życia w mieście. Staje przed nami jednocześnie coraz więcej wyzwań, którym musimy sprostać, by rozwijać miasta przyjazne najstarszym mieszkańcom.

Wzmożona dyskusja o starzeniu się społeczeństwa uświadamia młodszym pokoleniom, że warto myśleć o starości i przystosowywać miasta i społeczności do oczekiwań osób starszych ze względu na bieżące potrzeby bardziej doświadczonych od nas pokoleń, w ramach solidarności międzypokoleniowej i ze względu na nasze przyszłe potrzeby oraz jakość naszego życia w jego późniejszych etapach. Czas więc na to, aby poważnie zacząć pracę nad przystosowywaniem środowiska miejskiego do oczekiwań pokoleń, które nas wychowały i które coraz częściej cierpią z powodu różnych zaniedbań i zaniechań uniemożliwiających im aktywne oraz pełne społecznego wsparcia starzenie się. Czas też nad rozpoczęcie świadomego przystosowywania miast do naszych przyszłych potrzeb.

Dlatego też do współtworzenia numeru Magazynu Miasta, który opublikowaliśmy pod hasłem przewodnim Starsze Miasto, zaprosiliśmy specjalistów różnych dziedzin, z Polski i zagranicy, w tym Światową Organizację Zdrowia i jej Sieć Miast Przyjaznych Starzeniu.

MAGAZYN MIASTA #4

10/2013 / Wydawca: Fundacja Res Publica / więcej informacji

Ten numer Magazynu został stworzony wokół idei dobrego transportu. We wstępie do numeru można przeczytać:

Za nami wrześniowy Europejski Tydzień Mobilności. Obchody tego święta zorganizowało aż 2000 miast w 43 krajach. Trudno dziś mieć jakiekolwiek wątpliwości, że kultura mobilności oparta na samochodach –promująca przemieszczanie się autami i zarządzanie przestrzeniami miejskimi oraz projektowanie ich wyłącznie na podstawie danych o zmotoryzowanych użytkownikach – znacząco wpływa nie tylko na jakość życia i zdrowie mieszkańców, lecz także na budżet miast i gmin. Wiemy też dziś – po ponad siedmiu dekadach podporządkowywania ruchowi samochodowemu licznych przestrzeni miejskich na świecie – że tendencja ta w rozmaitych kontekstach przynosi więcej szkody niż pożytku, zarówno w wymiarze ekonomicznym, jak i zdrowotnym, ekologicznym i społecznym. Rozumiemy, że nie każdy mieszkaniec musi mieć samochód, by być niezależnym, nie wszystkich na niego stać, a nade wszystko autom nie należy się piedestał w miejskiej hierarchii. Dlatego też w światowych rankingach jakości życia przodują dziś te miasta, które wdrażają i promują zrównoważone modele mobilności.

To miasta, które odczarowały upowszechniony w latach 40. i 50. mit  samochodu i pracują nad zmianą kultur przemieszczania się mieszkańców. To miejsca, których administracje zdają sobie sprawę, że podstawą dobrego życia są przestrzenie tętniące życiem publicznym, zaspokajające przestrzenne potrzeby wszystkich grup społecznych i umożliwiające im wygodne korzystanie ze wszystkich typów przemieszczania się. To tak zwane miękkie miasta, po których łatwo, przyjemnie i bezpiecznie można się poruszać pieszo, na rowerze oraz środkami transportu publicznego. Ich mieszkańcy po samochód sięgają głównie wtedy, gdy wymaga tego ich stan zdrowia lub tylko w wyjątkowych sytuacjach, z których nie ma innego wyjścia – na przykład gdy trzeba przewieźć duże zakupy czy meble. To miasta operujące mądrymi politykami parkingowymi i promujące mobilność zrównoważoną.

Ich mieszkańcy nie chcą posiadać samochodu, bo zdają sobie sprawę, że szybciej, wygodniej, taniej i zdrowiej jest wsiąść na rower czy przejść się do autobusu, metra i tramwaju. Liczba posiadaczy aut w tych miastach maleje, bo w razie potrzeby można je szybko wypożyczyć. A zatem miasta z najwyższymi wskaźnikami jakości życia to przestrzenie, w których spotyka się więcej przechodniów i organicznego życia publicznego niż aut zastawiających chodniki czy wlokących się godzinami w korkach. By takie przestrzenie miejskie mogły się jednak rozwijać, potrzeba zmiany mentalności, przestawienia priorytetów, dobrej strategii transportowej, pracy nad przemianą kultur mobilności mieszkańców oraz uświadomienia sobie kilku podstawowych faktów. Zrównoważone systemy transportowe i przestrzenie publiczne przynoszą miastom wiele korzyści społecznych, zdrowotnych, ekologicznych i ekonomicznych.

Przed nami stoją dziś więc większe wyzwania niż organizacja ogólnopolskich obchodów Dnia Bez Samochodu. Nie wypada nam już wręcz promować tego jednodniowego wydarzenia bez szerszego kontekstu – bez budowania dobrych strategii miejskich, przeciwstawiających się negatywnym tendencjom, a potem rzetelnego realizowania ich założeń i pracy nad przemianą kultury mobilności mieszkańców.

MAGAZYN MIASTA #5-6

Jak wyobrażamy sobie nasze miasta przyszłości? Pnący się w górę las wieżowców? Podwodne osiedla? Zielone organizmy żywiące swoich mieszkańców? Przestrzenie naszpikowane czujnikami, inteligentne i myślące za swoich użytkowników ulice i budynki? Kopenhaga? Bogota? Nowy Jork? Nantes? A może wszystko jedno? Szczególnie tutaj, w Polsce. Nie dlatego, żebyśmy nie mieli przed sobą przyszłości czy z powodu naszego większego (powoli słabnącego) zainteresowania domkiem pod miastem niż samym miastem. I też z pewnością nie dlatego, że i tak na realizację jakiejkolwiek wielkiej koncepcji trzeba by pewnie poczekać ze dwa pokolenia.

Żeby mówić o mieście przyszłości, trzeba określić, czego się od niego oczekuje. Nie jest to tylko kwestia wiedzy – bo choć z zachowania ludzi i materii sporo już rozumiemy, to przyszłość wciąż jest zabawą w ciuciubabkę. Możemy zakładać, że losy miasta przyszłości będą zależne od współpracy, technologii i kreatywności mieszkańców. Ale w kontekście przyszłości kluczowe pytanie brzmi inaczej: w jaki sposób za 30 lat będziemy chcieli korzystać z miasta? I kim będą owi „my”? Może procesy demograficzne sprawią, że miasta zamieszkane będą w większości przez seniorów i to ich priorytety będą najważniejsze? Albo okaże się, że miasta nie muszą być bogate, by przyciągać mieszkańców, bo ich najcenniejszym zasobem stanie się zdrowe powietrze?

Zamiast wymyślać więc miasto przyszłości, pochylmy się nad przyszłością miast. I to nie taką, której dystans czasowy pokrywa się z przewidywaną średnią długością naszego dalszego życia. W 2014 roku istotne będzie dla nas najbliższe pięć lat polskich miast. Za kilka miesięcy czekają nas wybory samorządowe, a za kilkanaście tygodni zaczniemy wydawać pierwsze pieniądze z nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej. Warto sprawdzić, co się w związku z tym stanie w naszych miastach w najbliższym czasie i zadbać o ich przyszłość.

Przyszłość miasta tym różni się od miasta przyszłości, że to drugie jest niewinnym marzeniem, podczas gdy pierwsze jego twardym urzeczywistnieniem (paradoksalnie nawet zaprzeczeniem). Zamiast wymyślać medialne koncepcje, zastanówmy się, czego możemy się spodziewać i jakie stoją przed nami obecnie wyzwania. Te realne i możliwe do przewidzenia. Bo owa przyszłość jest już dziś – zaplanowana, zapisana w strategiach i w wielu przypadkach już realizowana. Wiemy, jak będą funkcjonowały i wyglądały polskie miasta w 2019 r. Co nam przyniosą? Na co musimy być czujni? Część z odpowiedzi na te pytania znajdą Państwo w numerze 5/6 „Magazynu Miasta”. Wydanie poświęciliśmy najbliższej miejskiej pięciolatce. Zapraszamy do lektury i do zobaczenia na mieście!

TUTAJ można kupić ten numer

MAGAZYN MIASTA #7

Krajowa Polityka Miejska to przede wszystkim obietnica  odzyskania kontroli nad rozwojem polskich miast i stworzenia warunków rozwoju zwartych, niskoemisyjnych i przyjaznych do życia przestrzeni miejskich. Dzięki KPM rząd chce zobowiązać podległe sobie jednostki do spójnego i konsekwentnego działania w ich kontekście i wskazać samorządom dobre praktyki rządzenia, zachęcając je do realizacji nakreślonej w dokumencie wizji rozwoju. Istotne pytanie, które każdy rozsądny człowiek musi sobie zadać, brzmi: czy ta obietnica ma jakiekolwiek pokrycie?

Przyzwyczajono nas już do tego, że polskie strategie i dokumenty mówią swoje, ale życie pisze własne, równoległe scenariusze. Krytycy Krajowej Polityki Miejskiej wskazują więc, że stanowi ona zaledwie zbiór pobożnych życzeń. Sposób powstawania dokumentu, liczba zaangażowanych w ten proces ekspertów, samorządowców i mieszkańców naszych miast, otwartość i transparentność całego procesu przekonują jednak, że KPM ma dużą szansę stać się niezwykle istotnym i wpływowym krokiem. Dlatego też zdecydowaliśmy się wydać numer magazynu Miasta poświęcony Krajowej Polityce Miejskiej numer. Obserwowaliśmy prace nad tym dokumentem od samego początku procesu jego powstawania. Uczestniczyliśmy w poświęcanych mu spotkaniach i warsztatach organizowanych przez MIiR. Opiniowaliśmy jego treść i zgłaszaliśmy uwagi autorom. Z nieukrywanym entuzjazmem obserwowaliśmy kierunek, w jakim zmieniała się jego treść pod wpływem konsultacji społecznych. Przeżywaliśmy też momenty zwątpienia, gdy okazywało się, że nie wszystko w KPM może zostać zapisane tak, jakbyśmy tego chcieli.

Zdecydowaliśmy więc, że chcemy przybliżyć naszym czytelnikom treść Krajowej Polityki Miejskiej. Prezentujemy ją taką, jaka jest – z jej zaletami i wadami, mocnymi punktami i tymi, których treść może rozczarowywać. Do współpracy zaprosiliśmy grono znakomitych ekspertów, których komentarze towarzyszą prezentowanym przez nas wątkom dokumentu. Jesteśmy przekonani, że przyczynimy się w ten sposób do realizacji głównego celu Krajowej Polityki Miejskiej – rozbudzenia debaty wokół obecnej kondycji i przyszłości naszych miast.

KPM z pewnością jednak nie uratuje ich samodzielnie przed katastrofą, której możemy się spodziewać w niedalekiej przyszłości, jeżeli nie wpłyniemy na obecny kierunek rozwoju polskich przestrzeni zurbanizowanych. Wieloletnie zaniedbania sprawiają, że musimy dzisiaj mierzyć zamiary na dostępne siły, a nie działać odwrotnie. Krajowa Polityka Miejska jest w tym kontekście jedyną tak poważną, kompleksową i konstruktywną, biorącą pod uwagę aktualne możliwości i bariery propozycją skierowania rozwoju polskich miast na właściwe tory. Największą szansą tego dokumentu jesteśmy my wszyscy – mieszkańcy mówiący o miastach i rozumiejący ich sytuację, poszukujący rozwiązań i recenzujący te, które stworzyli inni, uczestniczący aktywnie w procesach podejmowania decyzji i zachęcający do tego innych. Od naszego zaangażowania zależy jakość dyskusji o mieście, a w efekcie także odpowiedź na pytanie, czy w głowach włodarzy, mieszkańców i użytkowników miast znajdzie się miejsce na Krajową Politykę Miejską.

TUTAJ można kupić ten numer Magazynu.

Projekty Magazynu Miasta 

Starsze Miasta – warsztaty i debata w Krakowie

Miejska pięciolatka – konferencja

Promocja 4 numeru Magazynu Miasta w Gdańsku

Promocja 3 numeru Magazynu Miasta w Warszawie

Promocja 3 numeru Magazynu Miasta we Wrocławiu

Rady osiedli – rady dzielnic – decentralizacja

Spotkanie „O miejskich potrzebach seniorów” 

Konkurs na okładkę 3 numeru Magazynu

Miejski Nowy Rok – 10.01.2013 r. 

Seminarium „Decydujmy razem” – 19-20.12.2012 r. 

Patroni Magazynu Miasta/współpraca merytoryczna 

Patronat:

Unia Metropolii Polskich, Związek Miast Polskich, Stowarzyszenie Architektów Polskich

Współpraca merytoryczna: