İlk yerli uçak 2019’da havada

Uzun yıllardır konuşulan ilk milli uçağın üretilmesi yolunda önemli bir adım atıldı. Türk mühendislerince Alman teknolojisi kullanılarak, yaklaşık 1.5 milyar dolarlık yatırımla üretilecek ilk yerli uçakların, 2019 yılında göklerde olması hedefleniyor. Tanıtım törenine katılan Başbakan Ahmet Davutoğlu’na, 29 Ekim 2019’de yapılması planlanan tarihli Konya-Yüksekova seferi için uçuş kartı sunuldu.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı himayesinde başlatılan, Savunma Sanayi Müsteşarlığı’nca yürütülen “bölgesel yolcu uçağı” projesinin tanıtım toplantısı, dün gerçekleştirildi. İlk uçağın 2019 yılında üretilmeye başlanması ve ilk seferini de 29 Ekim 2019’da Konya-Yüksekova arasında gerçekleştirilmesi öngörülüyor. Projeyle, halen çeşitli ülkelerde kullanımda olan 32 kişilik uçak, modernize edilip iki farklı tipte üretilecek. Jet motorlusu “TRJ-328”, pervaneli turbo prop modelse “T-328” adıyla üretilmeye başlanacak.

71 yıl sonra...

Tanıtımda konuşan Başbakan Davutoğlu, ilk yerli uçak hayalinin 71 yıl sonra gerçeğe dönüştüğünü belirterek, şunları söyledi:
“Bundan 71 yıl önce 26 Mayıs 1944’te, yani bundan bir gün önce, rahmetli Nuri Demirağ ve arkadaşlarının geliştirdiği uçak ‘NuD38’, İstanbul-Ankara arasında test uçuşunu başarıyla tamamlamıştı. Fakat kişilerin vizyon sahibi olması, bu vizyonu hayata geçirmek için fedakarlıklar yapması yetmiyor. O zaman devleti yönetenler bu vizyonu anlayamadıkları, bu büyük ideali gerçekleştirmek yönünde atılan o cesur adımları takdir edemedikleri için, Türkiye’nin yüzde 100 yerli milli uçak geliştirme projesi 71 yıl sonra bugün tekrar gündeme geliyor.”
2002’den bu yana havacılık sektöründeki gelişmelere değinen Başbakan Davutoğlu, dünyada yüzde 5 büyüyen havacılık sektörünün Türkiye’de yüzde 15 büyüdüğünü söyledi. Davutoğlu, “Çok kısa sürede Türk Hava Yolları, dünyanın en önemli markalarından biri haline geldi. Çarpıcı birkaç rakam vermek gerekirse, iç hat yolcuları 2002’de 9 milyonken, bugün 85 milyon. Takriben 10 misli arttı. Ordu-Giresun havalimanı, dünyada üçüncü, Avrupa’da ilk olan denize dolgu yapılarak inşa edilen havalimanı. Aslında ideallerin kararlılıkla birleşmesi halinde engel tanımayacağının çok çarpıcı bir göstergesi” ifadesini kullandı.

Gerektiğinde ambulans olacak

32 kişilik uçağın alt sistemlerinin üretimi, savunma endüstri şirketlerinden STM önderliğinde, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TAI), Aselsan, TEI, Havelsan, THY Teknik, Alp Havacılık, Kale Havacılık, TCI, TSI ve diğer şirketlerce yapılacak.  

32 kişilik TRJ-328’in hızı 750 km/s, menzili 3 bin 720 km olacak. Uçak 1,400 metrelik kısa pistlerden havalanabilecek. Uçaklar ambulans, deniz karakol uçağı, askeri nakliye, istihbarat uçağı olarak da görev yapabilecek.

1.5 milyar yatırım

Türkiye’nin geliştirmeyi ve üretmeyi planladığı yolcu uçakları için yaklaşık 1.5 milyar dolar yatırım öngörülüyor. “32” ve “70” kişilik olması planlanan uçakların geliştirilmesi için Savunma Sanayi İcra Kurulu’nca ana yüklenici olarak STM Savunma Teknoloji Mühendislik şirketi görevlendirildi.
Şirketin Genel Müdürü Davut Yılmaz, 32 kişilik uçağın ilk test uçuşunun 2017’de yapılacağını, seri üretimin ise 2019’da gerçekleşeceğini söyledi. Yılda 10 adet ile başlayacak seri üretim, kademeli olarak 2022’de yılda 48 adede yükselecek. Yılmaz 32 kişilik uçağın üretimi için “Dornier” marka bir uçağın baz alındığını, uçağın fikri mülkiyet haklarının ABD’li Sierra Nevada Corporation (SNC) ve Türkiye’de olduğunu ifade etti.
Yılmaz, SNC’nin şirkette pay sahibi olacağını ve ilk 10 uçağın yarısının üretiminin ABD’de, yarısının Türkiye’de yapılacağını ifade etti. 60-70 kişilik ikinci tip ise, 2023 yılına kadar göklerde olacak.