 |
|
|
1999 itibarıyla, Ekşi Sözlük’ün net camiamıza katılmasıyla birlikte, özellikle 2000 sonrası, teker teker birbirinin aynı gibi görünen sözlükler nette boy gösterdiler. Hal böyle olunca, iç ve dış savaşlar da başladı. Ana kraliçe Ekşi Sözlük ve klonlarının meydan muharebesini sizler için derleyip toparladıkBerrin Karakaş/ Tempo Dergisi Zibidi Sözlük, Kral Sözlük, Vampircik, Öküz Sözlük, Elma Sözlük, Private Sözlük, Gamextreme Interaktif Ansiklopedi, İTÜ Sözlük, Uludağ Sözlük, Kertenkele.net derken, internet üzerinde yayın yapan sözlüklerin sayısı her geçen gün katlanarak çoğalmakta. Son durum itibarıyla sayıları 100’ü bulmuş sözlüklerin bu kadar çoğalmasının sebebi de kuşkusuz, yurtdışındaki ‘Everything 2’, ‘h2g2’ ve ‘Wikipedia’ gibi sözlüklerden feyiz alan Ekşi Sözlük’ün bu kadar popüler oluşu. Tüm bu sözlüklerin hayatta kalmaları kolay değil elbet. Bu durumda da nette rekabet hat safhada. Sözlük savaşlarının sebeplerine gelince; yeni sözlüklerin eskilerin kodlarını çaldıkları iddiaları, ‘hangi yazar nerede, ne yazar’ sendromu, yazdıkları sebebiyle sözlüklerden uçurulanların karşı savaşı, ideolojik ayrılıklar, eski yazar-yeni yazar rütbeleri, kadın-erkek savaşları... Sonuç itibarıyla yine en büyük, elbette yaklaşık 11.000 üyesiyle Ekşi Sözlük. Ekşi Sözlük, üye alımını durdurunca da olanlar oldu zaten. “Ben derdimi kime dökeyim'' derdinden mustarip pek çok insan, kendi sitelerini kurdular. Keza sözlüklerde kahraman olmak, sanal ortamda büyük önem taşımakta. Ekşi Sözlük’ün kurucusu, SSG nick’ine sahip Serdar Kapanoğlu, ‘Che’ gibi bir şey artık mesela. Öyle ki yeni kurulan sözlükler, reklamlarını yapmak için SSG adıyla entry’ler bile giriyorlar. Bir de “Ana Kraliçe’ye sormadan olmaz'' mantığıyla yeni kurulan bir sözlüğün Ekşi’den referans alması durumu var ki, o da başlı başına bir olay. Kısaca, yeni sözlüklerin reklamlarını yapmaları yine Ekşi Sözlük üzerinden gittiğinden, arayı da iyi tutmak gerekiyor. Daha çok hit almak sebebiyle türlü Bizans oyunlarının döndüğü iddia edilen sitelerin yanı sıra, kendi halinde takılan, kendi tıklarıyla kavrulan sitelerin sayısı da az değil. Ortalıkta bu kadar sözlük olunca, kopyala yapıştır durumlarına da fazla rastlanması sözlük savaşlarının sebepleri arasında. ‘Sözlük’te popüler olmak, gerek sevgi kazanmak gerekse ‘sevgili yapmak’ için gerekli olduğundan, ünlü bir yazarın sizin sözlüğünüzde yazması büyük önem taşımakta. Bu durumda, “Beni ne sözlükler istedi de gitmedim'' gibi bir durum da mevcut sözlük yazarları arasında. İTÜkampus gibi okul içi dedikoduları bulacağınız sözlüklerden dini meseleleri öne çıkartmaya çalışan, forum sitesiyken ‘sözlüksü’ olmuş ‘nedir.antoloji.com’a, çeşit çeşit sözlüğün var olmasındaki temel sebep de elbette insanların dertlerini söyleme istekleri. Sözlüklerin savaşı bir yana, bir yanda da sözlüklerle savaşanlar var. Sözlüklerde ‘dilin kemiği yok’ mevzuu fazlasıyla kemiksiz olduğundan, Mor ve Ötesi’nin solisti Harun’dan Enis Batur’a, Ali Atıf Bir’den Ayşe Arman’a, sözlüğe cevap yetiştirmeye çalışan ünlülerin sayısı da hayli fazla. ‘Birinci Celebrity Savaşı’ Blog, chat, forum ve wikipedia gibi sözlüklerin bir kokteyli sayılan sözlüklerin sözcülerine söz verirsek, ilk sırayı, pek çok sözlük gibi Ekşi Sözlük’e de yazan ve üzerine bir de kendi sitesi ‘Medyaeteği’ni açan Reşat Çalışlar’a veriyoruz . Keza kendisi Medyaeteği’nde ‘Ekşi Sözlük Birinci Celebrity Savaşı’ başlıklı bir yazı yazmış ve bu yazı Ekşi Sözlük’te 3000 kişi tarafından okunmuştur. Yazının meselesi, Ekşi Sözlük’ün klasik akımını oluşturan eski yazarlarıyla pop akımını oluşturan yeni yazarlar arasındaki çatışmaydı. İç savaşları geçer, sözlük savaşlarına geri dönersek, bu konuda Çalışlar’ın Medyaeteği’nde yayımladığı yazıya bir göz atalım dilerseniz:  “Hızla fazlalaşan sözlük klonlarından sonra, klonlar arası hack savaşları olduğu yönünde iddialar artmaya başladı. İlk olarak saldırılacak klon sitesinin üye sayısını sahte (bot) yazarlarla patlatmak ve buna bağlı olarak siteyi çökertmek yoluyla başlayan saldırılar, yeni sözlük klonu açan kişilerin korkulu rüyası haline geldi. Öncelikle Uludağsözlük yazarlarından ‘Passiflora’ rumuzlu yazarın Uludağsözlük’ün kodlarını alıp Elma Sözlük’ü kurduğu yönündeki iddialar dikkat çekti.Bunun ardından Elma Sözlük’e yapılan yoğun saldırılar nedeniyle Elma Sözlük yayınını durdurmak zorunda kaldı. Ardından 3Harf Sözlük’le Birebir Sözlük arasında bir hack savaşı patlak verdi. 3Harf Sözlük bununla da yetinmeyip yeni açılan klonlardan F1 Sözlük’e savaş açtı. Sahte yazarlarla sitesinin gay sitelerine yönlendirildiğinden yakınan F1 Sözlük admini Byeraser, Medyaeteği’ne şöyle konuştu: ‘Sözlük klonları dünyası tam anlamıyla bir Kurtlar Vadisi’ne dönüşmüş durumda. Hemen hemen her yeni açılan klon, birbirinin kodlarını çalıyor, birbirini hack’lemeye çalışıyor. Birbirlerinin sözlüklerini gay sitelerine yönlendirmeye çalışanlar bile var. Üstelik sözlük klonu sahiplerinin egoları ve kendilerini aşırı ciddiye almaları da ayrı bir mizah unsuru. Bir gün bir baktım 12.000 yazarım var. İlk anda sevinmiştim; çünkü ne olduğunu anlamamıştım. Sonra kim bu yazarlar diye baktığımda şoke oldum. Sitemize program ile başka sözlükler tarafından klon yazarlar yollanıyordu. Bir an için 23 milyon yazarım bile oldu. Bu şekilde sitemizi çökertmeye çalışıyorlardı. Yavaş yavaş toparlanırken, 3Harf adlı sözlük klonu tarafından java kodlarıyla bot yollanarak sahte yazarlarla sitemiz gay sitelerine yönlendirilmeye çalışıldı. Biz de saldırılara karşı, karşı-ataklar düzenlemeye başladık. Gelişmeleri hep birlikte takip edeceğiz’...'' Sanal ortam, hack’ler sayesinde savaş ortamına döndü'' Abdullah Önden (Vampircik.com): Biz, kısa ve öz tanımdan öte, fikrin ve duygunun paylaşıldığı fakat sınırların korunduğu eserler hedefliyoruz. Bir başka özelliğimiz ise ‘müze’mizdir. Müze özenilen, üstüne vakit harcanmış ve ‘vampir’lere örnek gösterilebilecek seçkin eserlerin, tanımların sergilendiği bir mekândır. Diyar içinde ayrıca taverna, geçit, radyo gibi çokça detaylı binalar daha vardır. Gelelim yeni sözlüklere; çizgisiz taklitlerin, hedefsizlikten, bir gün kapanacağını düşünüyorum, zira önlerinde asla geçemeyecekleri bir hedefleri olacak, Ekşi. Bizimse böyle ütopik hayallerimiz, tutkularımız yok. Biz, köyde mutlu mesut yaşayan çobanlar gibiyiz, kendimize yeteriz. Son zamanlarda bu kadar çok sözlük olmasını ise; bitmek tükenmek bilmeyecek içerik havuzunun çekiciliği ve ortalıkta çokça bulabileceğiniz çalıntı, kırılmış kodlarla önüne gelenin sözlük açabilmesine bağlıyorum. Selin Akay (Elma Sözlük): Selin Akay, özellikle Ekşi Sözlük’teki ‘erkek’ dili kırmak adına açmış kendi sitesini. Küfrün ve rahatsızlık verici ekstrem fikirlerin olmadığı bir sözlük hayaliyle ‘Elma’ demiş: “Sözlüğü kurma sebeplerimiz, var olan diğer sitelerdeki küfür, argo kullanımı, hakaret, seksist yaklaşımlar, kadınlara özgü başlık yoğunlukları. Hayalimde hem babamın hem de yeğenimin okuyabileceği bir site vardı. Tahminime göre, kaba bir hesapla, sözlüklerden yararlanan kişi sayısı elli bini geçmez. Sözlük sayısı artınca da gruplar oluşuyor. Sözlüğünüzün reklamını yapmanın tek yolu da maalesef diğer sözlüklerin üzerinden, özellikle de Ekşi’den geçiyor. Bu yüzden rekabet had safhada. Tabii hepsinde aynı şeyler yazılınca da insanlar farklı arayışlara giriyor. Hatta birkaç sözlük bunun için tuhaf oyunlar sergilemekte. Bizim de başımıza benzer bir durum geldi. Kullanıcı sayımız yükseldikçe diğer sözlükler yazar yitirme kaygısıyla bize karşı hack girişimlerinde bulundu. Sanal ortam bu tür girişimler sayesinde savaş ortamına döndü.'' Bu arada Elma Sözlük şimdilik kapalı, çünkü hack gruplarının saldırısına uğramış; ama yakın bir süreçte yeniden faaliyete hazırlanıyorlar. Nursel Abay (Private Sözlük): 2003’te kurulan Private Sözlük, artık nette rüştünü ispatlamış, sağlam tayfası olan bir sözlük. Kurucusunun kadın olması ve diğer sözlük sahiplerine göre yaşça büyük olması da önemli bir faktör. Nursel Albay, “İnternette sözlük savaşları yoktur'' diyor: “Takım tutarcasına sözlük taraftarı olanlara sıklıkla rastlıyoruz ama bilgi kimsenin tekelinde olmayacağı için; bu, gereksiz bulduğum bir fanatiklik. Sözlükler arasında olsa olsa rekabet olur. Rekabet ise kaliteyi arttıracak bir faktör.''  Çağatay Göktürk-Emre Dirağ (İTÜ Sözlük): Çağatay Göktürk ve Emre Dirağ, İTÜ’de okuyan iki öğrenci. Çağatay sitenin kurucusu. Emre ise reklamdan sorumlu. İTÜ Sözlük, 2004 Mart ayında kuruldu. Üyelerin yüzde 60’ı İTÜ’lü, geri kalanıysa dışarıdan. 8000 kişilik üyesiyle şu anda Ekşi Sözlük’ten sonra ikinci sırada. Sözlük Savaşları meselesi için, “Bu bir gönül meselesi, sözlüğü açarkenki amacımız da eğlenmekti'' diyor Göktürk. Ardından Emre ekliyor, “Savaş, savaşanlar için''. İTÜ Sözlük’teki savaşlar daha çok sözlükten uçurulanların derdi, “Eşcinselleri atsak homofobik, sağcıları atsak solcu, solcuları atsak sağcı oluyoruz'' diye açıklıyor ikili bu durumu. Celal Onur (Ekşi Sözlük yazarı): Esasen bankacı olan Celal Onur’un sözlük düşkünlüğü, mesleğinden de kaynaklanıyor biraz. Steve McQueen nick’iyle, kısa zamanda sözlükte popüler olmuş muhalif isimden, sözlük içi meseleleri dinledik: “Eskiden sözlük daha seçiciymiş. 2005’te 17.000 kişiyi aldılar, ben de sıramı bekliyordum ve girdim. 1999-2004 arası kalite daha yüksekti. Çok kişi alınınca biraz bozuldu. Gerçi o gelenlerin çoğu elendi. Tanınmak çok da kolay bir şey değil sözlükte. ‘Polis copundan tahrik olan solcu hatun’ gibi abuk başlıklar seçerek tanınmak işin kolayı. Saplantılı bir yer orası. Sabahtan açıyorsunuz; ‘ne yapılmış, şu şuna mı meraklı’ gibi duygusal taraflar da giriyor işin içine. Evlenenler var mesela sözlükten. Küsüp bırakanlar oluyor ama hastalık olduğu için illa geri dönüyorsunuz. Normal o çatışmalar, kuşak çatışması diyelim. Yeni sözlüklere biz Ekşi Sözlük olarak ‘klon’ diyoruz. Onlar bizi takip ediyor, biz onları takip etmek zorunda değiliz.'' Zall (Uludağ Sözlük): "Sözlük savaşları diye bir kavram var. Sözlüklerin etki gücü ve kalitesi anlamında bir rekabet. Bu rekabet savaş olarak algılanabilir; bu da sözlüklerin canlı ve hareketli olmasını sağlıyor. Bu, sözlük yazarlarına da yansıyor. Uludağ sözlük olarak bu rekabetin içindeyiz deyebilirim. Şu an Ekşi Sözlük’ten sonra en çok entry girilen sözlük Uludağ Sözlük. Bu da rekabetin bir sonucu. Savaşa gelince; bu kavram ilk olarak ‘14 Ocak 2006’gecesi ‘Ekşi Sözlük’ yazarlarının Uludağ Sözlük’e saldırmaları sonucu çıktı. Henüz Uludağ Sözlük yeni açılmışken, çok sayıda Ekşi Sözlük yazarı üye olarak küfürlü başlıklar açtılar. Sözlükler tarihindeki en eğlenceli geceydi. Sonra aramızda böyle bir savaş olmadı. Daha sonra sözlükler arası hack savaşları oldu. Bazı sözlüklerin kodları çalındı. Uludağ Sözlük’ün şu an internet yayınında üç tane klonu var. Aslında insanların gözünde sözlükler üçe ayrılıyor. 1. Ekşi Sözlük, 2. Uludağ, İTÜ ve Private Sözlük’ten oluşan kendini kanıtlamış sözlükler ve diğerleri. Ayrıca ‘Ekşi Sözlük’e her zaman minnet borçluyuz. Uludağ Sözlük’ü açıp bu kadar yeni insanla tanışmamızın ve bu kadar eğlenmemizin en önemli sebebi SSG’nin sözlük kavramını yaratması."
|
|||||||||||||||||||||||||
