Dilopê
Zerrî,
nameyê kitabê şîîran yê J. Îhsan Esparî yo. Kitab hetê Weşanxaneyê Vateyî ra
hezîrana 2008î de ginayo çape ro û 55 rîpelî yo.
Kitab de
17 tene şîîrî ca gênê. Şîîrî goreyê nuştişê wextî ra amey rêzkerdiş. Mavajî,
şîîra tewr verêne “Wesar” nîsane 1991 de nûsîyaya.
Resmê
qapaxê kitabî yew tabloyê hunermendê namdarî yê resman Mehmûd Celayîrî ra yo.
Panc tene resmê rindekî ke tabloyanê Mehmûd Celayîrî ra se detay amey weçînitiş
zî mîyanê kitabî de cadîyayê. Tabloyî bi xo zî manenê şîîre.
No
kitabê şîîran yê pancine û kitabê hîris û çarine yo ke Weşanxaneyê Vateyî
weşaneno. Qelbê edebîyatê kirmanckî (kurdîya zazakî) Vate de dana piro.
Şîîrê J.
Îhsan Esparî şîîrê hîsanê heyecaninan yê ciwanîye nîyê. Şîîrê ey serwext û pewte
yê, krîstalîzekerde yê. Merdim gama ke şîîranê ey waneno, derhal tey vejeno ke
şaîrê înan hunerê xo ra, sînorê zanayîşê xo ra, malzemeyê xo ra weş haydar o. Bi
sebr, hêdî-hêdî neqeşneno. Weş zano ke kura de vindeno, kamca de se vano.
Şîîrê J.
Îhsan Esparî wayîrê ê şîyanî yê ke şênê heme dîwanan de pere bikî:
“Qisayî estê
zelal ê, krîstalî
hîsdar ê, şîîrkî
cewherê mezgî,
ahengê vengî
û sey zerrnê safî,
sey yaqutê sûrî
vêrenê
dîwanê heme homayan de.”
Şîîrê J.
Îhsan Esparî yew cuyo rastikên ra, hîskerdişanê rastikênan ra ameyê ditiş.
Labelê vatişo şîîrkî ra tawîz nêdayo. Naye şîîre xorîn kerda. Coka leze xo
veradano xorînîya hîsanê wendoxî:
“Şima ra zewqê şarî aseno?
Lengerîyin Çanqaya de ronişto.
Linge eşta linge ser, temaşe keno
demewo ke dewe veşena, deweke veşena,
zerre çizeno, qesba veşena.
Ez nêzana sey Neronî şîîran zî waneno?”
Şîîrê J.
Îhsan Esparî ge-ge sey yew hîkaya yan zî fotografê ke mîyanê desmalêka neqişnayî
de pêşîyayê, xo musnenê merdimî:
“Cendirme kozik de neternaye.
Teber ra ne veng yeno ne hes.
Zereyê kozikî gillî ra ters.
Kozik ardî.
Herre serdine,
herre hêrsbîyaya.
Kerreyî abiasan.
Ge-ge bereqêno gî estarî
Se ke ti ra vajo “ti hema nêşî?”
Nika bivejyaynî yew ganî
Yo ka kaş biko linga tifingî.
Timo a yo ke nê cay ey rê heram bî.”
Kitabê
şîîran yê J. Îhsan Esparî Dilopê Zerrî edebîyatê ma de yew penceraya xoser a.
Şîîre,
eke se ra panc îlham bo, se ra neway û panc ked a. Keda ke şîîre heq kena, J.
Îhsan Esparî texsîr nêkerdo. Coka kitabê ey şîîre de, edebîyatê ma de kalîte
bineyna kerdo berz.
*
J. Îhsan Espar Kam o?
J. Îhsan
Espar 1956 de Pîran de maya xo ra bîyo. Ey 1979 de, Dîyarbekir de Înstîtuyê
Perwerdeyî qedênayo. Demeyêko kilm Kurdistan de mamostetîye kerda. Ameyîşê
Cuntaya Eskerî ya 1980î ra pey, semedê xebata ey a sîyasî polîs ci geyrayo.
Menga nîsana 1982 de Kurdistan ra vejîyayo, 1983 de şîyo Swêd û nika zî uca
ciwîyêno. J. Îhsan Esparî Swêd de zî unîversîte de tarîx, îlmê cematkî û
averşîyayîşê ziwanê ciwananê diziwanîyan wendo.
Hetanî
ewro gelek nuşteyê ey ê kurdkî (kirmanckî, kurmanckî), tirkî û swêdkî, hîkaye û
şîîrî ey ê kirmanckî kovar û rojnameyan de neşr bîy. O, Grûba Xebate ya Vateyî
reyra ziwanê kurdkî û bi taybetî lehçeya kirmackî ser o xebitîyêno. Û hûmara
yewine ra hetanî nika redaktorîya kovara Vateyî keno.
Kitabê ey:
-
Tanî Estanikî û Deyîrê Ma,
Çapa
yewine Weşanên Rewşen, 1995 Berlîn, Çapa diyîne Weşanxaneyê Vateyî, 2004
Îstanbul
-
Beyi Se Bena?,
Weşanxaneyê Vateyî, 2004 Îstanbul
-
Ferhengê Kirmanckî (Zazakî)-Tirkî û Tirkî -Kirmanckî (Zazakî),
çapa
yewine 2001, çapa diyîne ya hîrakerdîye 2004 Îstanbul, (No Ferheng, Grûba
Xebate ya Vateyî reyra amade kerdo.)
-
Rastnuştişê Kirmanckî (Zazakî),
2005
Îstanbul (No kitab, Grûba Xebate ya Vateyî reyra amade kerdo.)
-
Dilopê Zerrî,
Weşanxaneyê Vateyî, 2008 Îstanbul
Kitabê ke tadayê (tercume kerdê):
-
Beşîkçî, Îsmaîl,
Çend gotin li ser ronakbîrên Kurd,
1992
Bonn (Tirkî ra kurmanckî, J. Îhsan Espar & Amed Tîgrîs)
-
Nordqvist, Sven,
Dema Findo biçûk bû û winda bû,
2001
Stockholm (Swêdkî ra kurmanckî)
-
Defoe,
Daniel,
Robinson Crusoe,
2005
Îstanbul
(Swêdkî
ra kirmanckî)
-
Hugo,
Victor,
Notre – Damea Parîsî,
2005
Îstanbul
(Swêdkî
ra kirmanckî)
-
Wolde,
Gunilla,
Kreşa Emma,
2007
Stockholm
(Swêdkî
ra kirmanckî)
-
Wolde,
Gunilla,
Tûte û Malîne,
2007
Stockholm
(Swêdkî
ra kirmanckî)
-
Wolde,
Gunilla,
Emmaya Eksî,
2007
Stockholm
(Swêdkî
ra kirmanckî)
-
Wolde,
Gunilla,
Tûte bi Pişê Kay Keno,
2007
Stockholm
(Swêdkî
ra kirmanckî)
-
Wolde,
Gunilla,
Tûte Hurdî yo,
2007
Stockholm
(Swêdkî
ra kirmanckî)
-
Löfgren, Ulf,
Rindo kincanê xo şuweno,
2008
Stockholm
(Swêdkî
ra kirmanckî)
-
Nordqvist, Sven,
Xuşka min li ku ye?
2008
Stockholm (Swêdkî ra kurmanckî)
Adresa Waştişî:
Vate Yayınevi |
Katip Mustafa Çelebi Mah. Tel Sok. No: 18 Kat: 3 Beyoğlu / İstanbul |
Tel: 0 212 244 94 14, E-post:
kovaravate@yahoo.com |