|
|
|
مراسم تندیس کتاب «صدیقه دولت آبادی» در روز جهانی زن برگزار شد |
|
مدرسه فمینیستی: (عکس ها: صبا واصفی) روز جهانی زن در سال 1387 مصادف با پنجمین دوره جایزه کتاب صدیقه دولت بدون اهدای هیچ جایزه ای برگزار شد. به مناسبت هشتم مارس روز جهانی زن پنجمین دوره جایزه کتاب "صدیقه دولت آبادی" درمحل کتابخانه صدیقه دولت آبادی برگزار گردید و هیچ یک از دو گروه داوری مطالعات زنان و ادبیات داستانی زنان به هیچ اثری جایزه ندادند.
علت این امر را اعضای دو هیئت داوری در مجموع محدوديت های ناشی از سانسور و خودسانسوری ، نگرانی ناشرین از عدم دریافت اجازه چاپ برای برخی آثار، و محدودیت ها وکنترل هایی که پیشرفت جنبش را با مانع روبرو می کند و بالطبع بر انتشارات آثار مربوط به زنان نیز اثر خودرا گذاشته است.
در بخش ادبیات داستانی جوایز کتابخانه صدیقه دولت آبادی نیز ، هیئت داوران این بخش نیز به معرفی هیچ اثر برگزیده ای را معرفی نکرد و تنها 5 اثر را (به نام های: انتخاب، پای گریز، جمعه بیست و هشتم روی صندلی لهستانی، عشق روی چاکرای دوم و ماه سربی) مورد تقدیر قرار داد.
در مراسم تندیس صدیقه دولت آبادی که در فضای کوچک و صمیمی کتابخانه با تعداد محدودی مدعو برگزار شد، شهلا لاهیجی (مدیر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان)، منصوره شجاعی (عضو هیئت امنا کتابخانه و نماینده هیئت امنا در داوری ادبیات)، شیوا دولت آبادی و سیمین بهبهانی سخن گفتند. شهلا لاهیجی از وضعیت نشر کتاب های زنان سخن گفت و منصوره شجاعی گزارشی از فعالیت های کتابخانه صدیقه دولت آبادی ارائه کرد و در خاتمه صحبت خود با اشاره به محدود بودن فضا و کوچک بودن محل کتابخانه به میهمانان برنامه چنین گفت : اگر جایمان کوچک است دل هایمان بزرگ است و برای یکایک شما جا دارد.
شیوا دولت آبادی (عضو هیئت امنا کتابخانه صدیقه دولت آبادی) درباره 8 مارس سخن گفت و شمه ای از زندگی صدیقه دولت آبادی را ارائه کرد. وی با تبریک 8 مارس خاطراتی از "عمه صدیقه" حکایت کرد.
در این مراسم سیمین بهبهانی با تبریک روز جهانی زن گزارشی از سفرش برای دریافت جایزه سیمون دوبووار ارائه کرد.
در انتها نیز نسترن موسوی، به نمایندگی از هیئت داوران تندیس کتاب صدیقه دولت آبادی (در حوزه مطالعات زنان) و دکتر حسینی به نمایندگی از هیئت داوران بخش ادبیات داستانی زنان، گزارش هیئت داوران را قرائت کرد. فرخ قره داغی ، نسترن موسوی، اميليا نرسيسيان و صبا واصفی، اعضای هیئت داوران تندیس صدیقه دولت آبادی امسال در حوزه مطالعات زنان بودند. همچنین بنفشه حجازی، مریم حسینی و نگار نادری اعضای هیئت داوران جایزه ادبیات داستانی صدیقه دولت آبادی امسال بودند.
هیئت داوران جایزه ادبیات داستانی در گزارش خود از بررسی آثار ادبی زنان نوشته است: «از میان آثار، بعضی در مرحله اول داوری یعنی داوری بر روی ارزش های ادبی حذف شدند. آن دسته از داستان ها که اهمیت ادبی آنها مورد تأیید قرار گرفت، از منظر نقد فمینیستی مورد بررسی قرار گرفتند که این مطالعه، مرحله دوم داوری را تشکیل می داد. علاوه بر معیارهای رایج و رسمی بررسی ادبی توجه به هنجارهای زبانی زنانه ، توجه به هویت زنان ، نمایش هویت مثبت زنانه در هستی و بیان روح خلاق و فعال زنان نیز مورد توجه داوران بوده است اما در یافتن اثری که کاملا جوابگوی معیارهای یک اثر فمینیستی باشد به نتیجه نرسیدند لذا داوران اثری را به عنوان برنده تندیس ادبیات داستانی صدیقه دولت آبادی معرفی نمی کنند. اما هیئت داوران مایل است از نویسندگان زیر که با نوآوری در ساختار و زبان و درونمایه برخی از داستانهای خود در این مجموعه ها ،آثاری خلق کرده اند که در تعامل با مسائل ملموس و زنده ی امروزین جامعه است تقدیر و تجلیل به عمل آورد . این آثار به ترتیب اولویت به عنوان بهترین آثار سال 1386 اعلام می شوند:
داوران به سهم خود ازاین که هیئت امنای جایزه صدیقه دولت آبادی امکان مطالعه این آثار را برایشان فراهم کردند اظهار خوشوقتی کرده و امیدوارند که در سال های آینده شاهد شمار بیشتری از آثارزنان در حوزه داستان نوبسی باشند.» همچنین هیئت داوران تندیس صدیقه دولت آبادی در حوزه مطالعات زنان در گزارش خود آورده است: «داوران اين دوره از جايزه در روند بررسی خود متوجه شدند که نه تنها قلم زدن در عرصه مطالعات زنان، بلکه سرمايه گذاری برای انتشار آثار مربوط به زنان نيز در چم وخم محدوديت های ناشی از سانسور و خودسانسوری با دشواری های زيادی روبه روست. برخی از ناشران ابراز می کنند که به دو دليل عمده گاه از خيرِ انتشار کتاب درباره¬ی زنان می گذرند زيرا شماری از نوشته ها با وجود تاکيد نويسنده بر تاليفی بودنِ آن ها، صرفا نسخه برداری از آثار غير ايرانی است و ديگر آن که حتی زمانی که اثری چشم گير با کيفيتی مناسب برای انتشار به آن ها سپرده می شود، نگرانی از گذشتن از سدّ سانسور سبب می شود در دريافت آن برای چاپ احتياط به خرج دهند. تداوم چنين رويکردی عملا می تواند مخاطبان مطالعات زنان را از وجود کتاب های درخورِ توجه محروم سازد. با اين همه، فهرست ديگری از خيلِ کتاب های مربوط به زنان نيز وجود دارد. اين آثار عمدتا با پشتيبانی های تبعيض آميزِ مالی و معنوی مراکزی انتشار می يابند که با نگرش های يک جانبه به موضوع زنان می پردازند و تنوع مخاطبان و ضرورت های مبرم اجتماعی را ناديده می گيرند. مولفان اين کتاب ها، به خلافِ پژوهش گران مستقل، به برکت حمايت های نهادی نه غم نان دارند و نه دغدغه يافتن ناشر و کمیِ شمارگان. کرور کرور از اين آثار به راحتی چاپ می شوند و به راحتی قفسه کتابخانه های عمومی و تخصصی را پر می کنند، بی آن که نويسندگان شان پروای داشتن يا نداشتن خواننده را داشته باشند داوران شماری از کتاب های دانشگاهی را نيز مورد بحث و بررسی قرار دادند ولی يا آن ها را بسيار تخصصی يافتند که در نتيجه از دايره مخاطب عام بيرون می ماند و در نتيجه هدف اصلی از دادن جايزه را نقض می کند يا ضعف تاليف و خصوصيت ترجمه ئی بودن آن آثار، بر اصالت کتاب می¬چربد. همان معدود کتاب هايی که به اميد "کتابِ درسی" شدن يا امتياز آوردن برای مولفان اش به چاپ رسيده¬اند، گاه از پايه ئی ترين روش های علمی بی بهره اند، برای نمونه فاقد پانوشت های مناسب و نمايه های قابل اعتماد اند. وانگهی بيش تر اين نوشته ها به موضوع هايی تکراری پرداخته¬اند. در يک کلام، آثار مورد بررسی عموما فاقد خلاقيت و جذابيت لازم و بی بهره از ارتباط مطلوب با زندگی و مسائل رايج و واقعی بودند. بنا به دلايل يادشده، داوران پنجمين دوره از جايزه "تنديس صديقه دولت آبادی"، از اعلامِ نام اثری درخور معذور اند، ولی اميدوار اند که با از ميان رفتن موانع، آثار متنوع تر و باارزشی در سال آينده به فهرست کتاب های مطالعات زنان افزوده شود.» |
1. عشق روي چاكراي دوم اثر ناتاشا امیری ( مجموعه داستان کوتاه)