Từ thành phố Cần Thơ theo Quốc lộ 1 đi Sóc Trăng khoảng 15 km đến ngã ba Cái Tắc, rẽ phải theo Quốc lộ 61 chừng 45 km đến thị xã Vị Thanh, điểm khởi đầu của khu trù mật và đi tiếp 7 km về hướng Rạch Giá (tỉnh Kiên Giang) đến xã Hỏa Lựu, điểm cuối của khu trù mật Vị Thanh – Hỏa Lựu nằm ở địa phận thị xã Vị Thanh, tỉnh Cần thơ (nội ô thị xã, xã Hỏa Lựu, xã Vị Tân).

          Khu trù mật được Mỹ - Diệm chọn xây dựng tại Vị Thanh – Hỏa Lựu, chúng xem đánh giá có vị trí chiến lược quan trọng là địa bàn bản lề, đầu cầu nối giữa vùng Đồng bằng sông Cửu Long với vùng căn cứ địa cách mạng U Minh, nơi phòng thủ từ xa bảo vệ cơ quan đầu não, căn cứ hậu cần lớn của vùng IV chiến thuật của ngụy (thành phố Cần Thơ), bảo vệ Quốc lộ 1 con đường giao thông huyết mạch của Mỹ ngụy nối liền từ Sài Gòn đến vùng châu thổ sông Cửu Long. Do đó, Mỹ ngụy quyết tâm xây dựng thành công khu trù mật Vị thanh – Hỏa Lựu có ý nghĩa quyết định: “Nắm dân và chiến thắng cộng sản”, chúng gọi là pháo đài chống cộng vững chắc nhất, nhằm tách dân ra khỏi cộng sản để diệt (nghĩa là “tát nước bắt cá”); đồng thời nắm dân, lấy người và của sử dụng đánh phá cách mạng. Thực hiện chính sách “dùng người Việt đánh người Việt, lấy chiến tranh nuôi chiến tranh”.

          Chúng ra sức tuyên truyền chế độ “Cộng hòa”, “Đảng cần lao nhân vị” của Diệm, ca ngợi sức mạnh Hoa Kỳ, gây tâm lý tin Mỹ, làm tê liệt ý chí đấu tranh cách mạng, cầu an “yên phận làm ăn”, “một lòng qui thuận quốc gia”… Song song, chúng biến khu trù mật thành “thị tứ” phồn vinh giả tạo, tập trung sách báo, phim ảnh đồi trụy, phản động cùng với hàng hóa viện trợ Mỹ hòng biến nơi đây thành nơi ăn chơi rượu chè, xì ke, ma túy, mãi dâm… đầu độc thanh niên về tinh thần, lung lạc sa đọa về tư tưởng, đạo đức, thuần phong mỹ tục, hủy hoại di sản văn hóa dân tộc… để thay vào đó là nếp sống lai căng, vọng ngoại. Khuyến khích phát triển tôn giáo, đưa bọn tay sai chui vào các giáo phái để gây chia rẽ và mê hoặc quần chúng.

          Thực hiện âm mưu ý đồ trên, khu trù mật Vị Thanh – Hỏa Lựu được địch nghiên cứu, chỉ đạo xây dựng chặt chẽ.

          - Tháng 4/1959, có 3 tên cố vấn Mỹ đến chợ Bảy Ngàn quan sát vùng đất Tây Be.

          - Ngày 15-3-1959, có 3 tên Mỹ khác đến quan sát chợ Cái Nhum (Vị Thanh) và chợ Vàm Xáng (Hỏa Lựu).

          - Ngày 18-5-1959 đến 20-5-1959, bọn quận trưởng mời tề xã, chủ ấp họp và ra lệnh đuổi nhà thờ ở khu vực Vị Thanh.

          - Ngày 21-5-1959 tên Lâm Lễ Trinh, Bộ trưởng cải cách điền địa cùng tên Đỗ Văn Chước tỉnh trưởng, tên quận trưởng Trần Cửu Thiên khánh thành chợ Vàm Xáng.

          Để xây dựng khu trù mật, chính quyền Ngô Đình Diệm giao cho một số kiến trúc sư có tên tuổi ở Sài Gòn lập bảng đồ án thiết kế, sau đó chúng đắp sa bàn và “trưng cầu dân ý”.

          Trong năm 1959, địch lập ra Ban Trung dịch (tức là Ban điều hành xây dựng) do tên Trần Cửu Thiên quận trưởng đứng đầu cùng với ba tên: Đại úy Bình coi khu I (Vị Thanh), đại úy Tâm coi khu II (khu giữa), đại úy Huỳnh coi khu III (Hỏa Lựu) và bọn tay chân khác trong ban này là Minh Thành, Chín Nhỏ, Lê Ba.

          Theo đồ án thiết kế, toàn bộ khu trù mật có chiều dài 7 km, chiều rộng lấy kinh xáng Xà No làm trung tâm, mỗi bên rộng 2 km. Nếu xây dựng hoàn chỉnh, khu trù mật có diện tích 28 km² và chia làm 4 khu chính:

1-    Khu Vị Thanh

2-    Khu Hỏa Lựu

3-    Khu giữa

4-    Khu Bắc Xà No

Mỗi khu chia thành 4 tiểu khu

1-    Tiểu khu hành chánh: là nơi đóng cơ quan của địch.

2-    Tiểu khu công thương gồm: chợ, các cửa hàng, đại lý hàng Âu Mỹ, trạm xăng dầu, đại lý sách báo, lữ quán, vũ trường, bến xe…

3-    Tiểu khu xã hội gồm: Bệnh xá, nhà bảo sanh, trường học, sân vận động, chùa chiền, nhà thờ, hồ thủy tạ.

4-    Tiểu khu gia cư: Vườn trại là nơi chúng dồn dân.

Tiểu khu này chia ra nhiều ô, mỗi ô chia ra 10 khoảnh đất nhỏ, mỗi khoảnh dài 90 mét, rộng 45 mét, có diện tích bằng 4 công đất cho mỗi gia đình, ngăn cách nhau bằng một con kênh rộng từ 3 đến 4 mét, sâu 2 mét. Ngoài kênh mương chung quanh gia đình và ô, lô còn có hàng rào dây thép gai bao bọc. Ngoài cùng toàn khu trù mật còn bao bọc một con kênh rộng 6 mét, sâu 3 mét. Dân bị dồn vào đây phải tự lực xây dựng nhà theo qui định.

          Ý đồ ban đầu của địch là xây dựng khu Hỏa Lựu trước, vì khu này nằm án ngữ đường lưu thông sang Rạch Giá, U Minh. Nhưng do liên tục bị ta đánh phá, nên buộc chúng phải xây khu Vị Thanh trước rồi đến khu Hỏa Lựu. Khi 2 khu này xong sẽ tiếp tục 2 khu còn lại.

          Bộ máy kềm kẹp trong khu trù mật rất chặt chẽ, khắc nghiệt. Lãnh đạo toàn khu có một ban đại diện gồm: 1 trưởng ban phụ trách chung, 1 ủy viên kinh tài kiêm chủ tịch Hiệp hội nông dân, 1 ủy viên cảnh sát, 1 ủy viên phụ trách phòng vệ dân sự và thanh niên, 1 ủy viên phụ trách hộ tịch kiêm y tế.

          Dưới ban đại diện khu là ban đại diện ấp, gồm: Trưởng ban phụ trách chung, 1 ủy viên phụ trách cảnh sát chính trị và quân sự, 1 ủy viên phụ trách dân vệ thanh niên, 1 ủy viên kinh tài. Các ban đại diện khu, ấp đều là những tên tay sai đắc lực được điều từ nơi khác đến và đã qua tuyển chọn. Dưới ấp các gia đình được ghép thành “ngũ gia liên bảo”, có 1 liên gia trưởng, 1 liên gia phó do trên chỉ định.

          Quần chúng trong khu trù mật được chia làm 4 loại:

          - Loại A: là gia đình có con em đi tập kết được thoát ly đi kháng chiến.

          - Loại B: là gia đình có liên quan đến Việt Cộng.

          - Loại C: là gia đình chúng liệt vào loại lừng chừng.

          - Loại D: là gia đình chúng tin cẩn, có người làm việc cho chúng.

          Chúng sắp xếp gia đình loại D ở vòng ngoài, đến C, B, rồi đến A ở giữa, bắt gia đình D, C kiểm soát gia đình A, B. Mỗi gia đình có tờ khai ghi rõ họ, tên, tuổi, nghề nghiệp và có dán ảnh từng người, đến 16 tuổi đều phải làm căn cước, chúng kiểm soát gắt gao.

          Về quân sự, chúng đưa 1 đại đội biệt kích thuộc biệt khu U Minh đóng ở đầu chợ Cái Nhum, một đại đội dân vệ canh gác vòng ngoài. Bên trong, chúng trang bị vũ khí cho các cụm Thanh niên cộng hòa, phối hợp với công an mật vụ lùng sục suốt ngày đêm. Ngoài ra chúng còn tổ chức các chi bộ “Đảng cần lao nhân vị” một tổ chức chính trị phản động và cưỡng bức quần chúng vào các tổ chức Thanh niên cộng hòa, Phụ nữ liên đới… Cuộc sống của đồng bào trong khu trù mật bị kềm kẹp gắt gao.

          Ở khu trù mật chúng quản lý hàng hóa, lương thực của nhân dân rất chặt chẽ, xây dựng một kho chứa lúa công cộng. Đến vụ thu hoạch, sau khi khấu trừ các khoản tô, thuế, tiền vẽ khẩu hiệu, ảnh tổng thống, tiền nguyệt liễm… thì mỗi gia đình chỉ nhận đủ lúa ăn trong tháng, còn lại nhập tất cả vào kho chúng quản lý, muốn lấy lúa ra phải có lý do chính đáng, ngăn ngừa dân tiếp tế cho cách mạng.

          Tóm lại, người dân sống trong khu trù mật Vị Thanh – Hỏa Lựu bị theo dõi kiểm soát 5 khâu: ra vào, đi lại, ăn, ở, thu nhập. Vì vậy bà con thường mỉa mai gọi là khu “trào mật”.

          Để chuẩn bị cho việc xây dựng, Mỹ - Diệm tổ chức nhiều cuộc càn quét, đuổi nhà gom dân trong năm 1959. Chỉ trong tháng 5-1959, địch mở 800 cuộc càn quét lớn nhỏ và trên 100 cuộc biệt kích, tiến hành đuổi nhà trong 16 xã của Long Mỹ gồm 11.876 gia đình, có 86 ấp bị đuổi hết. Mỹ - Diệm tiến hành lập khu trù mật Vị Thanh – Hỏa Lựu cũng là lúc chúng ban hành luật 10/59, với phương châm “thà giết lầm còn hơn bỏ sót”; chúng lê máy chém về Long Mỹ giết đồng bào ta. Chính Trần Lệ Xuân đích thân về đây động viên, khích lệ bọn tay sai thẳng tay chém những người bị tình nghi và ra giá mua một mật người từ 500 đến 700 đồng. Thủ đoạn giết người bằng nhiều hình thức dã man: moi gian lấy mật, chặt đầu, khoét hậu môn rút ruột rồi xô cho chạy, mổ bụng lấy thai để diệt cộng sản từ trong trứng, xâu tay hàng chục người xô xuống sông. Ba điểm chúng giết người nhiều nhất là: sân banh thị trấn Long Mỹ, cua quẹo Vị Thanh, chợ Nàng Mau, cầu Long Mỹ. Tại cầu Long Mỹ (trong vài đêm) chúng giết 173 người, ở Vị Thanh giết chết 70 người; ở xã Vĩnh Thuận Đông giết chết 84 người (hiện nay có 45 gia đình tổ chức hội cúng cơm người thân trong một ngày); ở chợ Nàng Mau, xã Vị Thủy có hố chôn tập thể 60 người; tại Voi Bần (ngang chợ Hỏa Lựu) có hố chôn tập thể 9 người…

          Sau năm 1954, Đảng bộ Long Mỹ có trên dưới 3.000 đảng viên, nhưng đến cuối năm 1959 vừa chuyển đi điều lắng, vừa bị tù đày, bị địch giết chỉ còn lại 72 đảng viên, sau các cuộc tàn sát, bắt bớ chỉ còn lại 5 đảng viên. Có chi bộ phải lập đi, lập lại hai ba lần như chi bộ Long Trị…

          Mỹ - Diệm bắn giết hàng loạt những người dân yêu nước, dùng thủ đoạn tinh vi, vừa dụ dỗ mua chuộc, vừa dùng vũ lực để hăm dọa cưỡng bức, khống chế buộc dân vào khu trù mật, nhà tù khổng lồ của chúng.

          Khi các bước tiến hành đã được chuẩn bị chu đáo, ngày 12-9-1959 Mỹ - Diệm khởi công xây dựng khu trù mật Vị Thanh – Hỏa Lựu, trung bình mỗi ngày chúng huy động từ 10.000 đến 12.000 dân công, có lúc cao điểm lên đến 20.000 người. Diệm ra lệnh huy động một số thanh niên, trung niên từ 18 đến 45 tuổi của các tỉnh miền Tây để đi xây dựng khu trù mật này, bất kể người ốm đau, tàn tật cũng phải lao động mỗi người 15 ngày công, ai không đi được thì phải đóng tiền từ 10.000 đến 15.000 đồng. Dân công được phiên chế theo từng tiểu đội, trung đội, đại đội và quản lý chặt chẽ. Khối lượng công việc được giao khoán theo định mức. Dân công hoàn toàn tự túc về ăn, ở và phương tiện lao động. Trên một phạm vi nhỏ hẹp hàng vạn người sống chen chúc, khát không đủ nước uống, lại phải lao động vất vả trong mùa nắng nóng bức nên nhiều người bị bệnh dịch tả, ngất xỉu. Tại khu Hồ Sen có gần 80 đồng bào bị chết, ốm đau, kiệt sức. Hàng trăm công vườn ăn trái, ruộng lúa sắp đến ngày thu hoạch bị chặt phá, hàng ngàn mồ mả bị đào xới. Mỹ - Diệm huy động hơn 1 triệu ngày công để lấy 2.600 m³ đất để san lấp mặt bằng và đắp mở rộng con đường Vị Thanh – Hỏa Lựu. Tội ác Mỹ - Diệm chồng chất, nên thời gian này nhân dân Long Mỹ truyền miệng bài ca dao sau đây để tố cáo hành động tàn bạo của Mỹ - Diệm và tỏ rõ quyết tâm sắt đá của mình:

“Ai về Long Mỹ - Vị Thanh

Nhìn nhà, nhìn cửa tan tành mà đau

Mả mồ bị cuốc, bị đào

Vườn hoang nhà trống đượm màu tóc tang

Đầy đường ngập tiếng oán than

Mỹ - Ngô gieo họa, xóm làng tả tơi

Gió đưa uất hận ngút trời

Thổi cao ngọn lửa, đốt loài gian manh”.

          Sau sáu tháng ráo riết thi công, tuy mới xây dựng được một phần ba công trình, nhưng ngày 12-3-1960 chúng vội vã tổ chức khánh thành khu trù mật Vị Thanh – Hỏa Lựu. Vì Ngô Đình Diệm đã thấy tình thế khu trù mật bị nguy cơ sụp đổ và để trấn an bọn tay sai đang hoang mang trước cuộc nổi dậy của gần 40 gia đình ở khu Hồ Sen đêm 23-2-1960 đòi trở về ruộng vườn cũ. Để tránh lễ khánh thành không bị buồn tẻ, Diệm ra lệnh cho các tỉnh miền Tây phải cử đầy đủ đại diện chính quyền tỉnh, quận, tề xã ấp, thanh niên cộng hòa và lùa đồng bào các xã lân cận đến dự. Đích thân Ngô Đình Diệm về đây cắt băng khánh thành và đăng đàn thuyết pháp, đề cao “quốc sách số 1” này. Đánh giá tính chất đấu tranh chống phá khu trù mật Vị Thanh – Hỏa Lựu của Đảng bộ và nhân dân Long Mỹ quá trình là một cực kỳ gay go, gian khổ và quyết liệt, nên đầu năm 1975 Tỉnh ủy cử đồng chí Nguyễn Truyền Thanh (Bảy Lý) Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy đến Long Mỹ chỉ đạo cuộc đấu tranh này. Tháng 7-1958, Thường vụ Tỉnh ủy đã triệu tập cuộc họp Huyện ủy để đề ra chủ trương, phương châm, phương án đấu tranh, xác định quyết tâm lãnh đạo quần chúng chống địch gom dân lập khu trù mật; củng cố lực lượng đảng viên, đoàn viên giáo dục tinh thần quyết tâm đẩy mạnh 3 mũi giáp công đánh địch, làm thất bại âm mưu thâm độc của chúng.

          Ngày 20-5-1959, ngay sau khi có lệnh của ngụy đuổi nhà thờ Ba Voi (Vị Thanh) được sự hướng dẫn của cơ sở, lập tức 80 giáo dân có cả linh mục kéo đến trụ sở tề xã đòi hủy bỏ lệnh và tuyên bố nếu không được giải quyết sẽ kéo lên tận Sài Gòn đấu tranh. Tháng 9-1959, Ban trị sự Cao Đài (chi phái Bến Tre) và hàng trăm tín đồ kéo về xã Vị Thanh đấu tranh chống địch cuốc phá mồ mả của đồng bào. Hàng ngàn người đấu tranh chống địch cào nhà, đốn cây phá vườn, đòi bãi đi xâu do mùa màng thất bát đói khổ. Hàng trăm chị em phụ nữ gọi chồng con em đi lính trở về gia đình. Được sự chỉ đạo của Tỉnh ủy Cần Thơ, hàng trăm phụ nữ chặn bao vây các chiếc tàu chở dân công ở huyện Phụng Hiệp, Châu Thành đi làm khu trù mật, đấu tranh chống địch bắt xâu, lôi kéo chồng con trở về. Để hỗ trợ cho lực lượng chính trị, thời gian này ta bố trí lực lượng vũ trang ngăn chặn các ngả đường thủy bộ  giải thích, giải tán nhiều đoàn dân công của các nơi đến Vị Thanh. Tháng 12-1959 đến tháng 1-1960, ta cảnh cáo bọn áp tải, giải thích cho nhân dân, giải tán 100 xuồng ghe chở dân công từ Châu Thành, Phụng Hiệp xuống và trên 300 nhân công từ Giồng Riềng – Rạch Giá qua. Ta bí mật rải truyền đơn ngay chỗ dân làm, vạch trần âm mưu lập khu trù mật của Mỹ - Diệm mang nội dung chống đi xâu, đòi giảm giờ làm, ngày làm, đòi trả công và bồi thường hoa màu, ruộng vườn bị phá. Ngày nào trên các kênh rạch ở Long Mỹ đều có những bè chuối cắm biểu ngữ, khẩu hiệu chống bắt xâu, cảnh cáo những tay sai gian ác. Mặt khác, ta diệt những tên khét tiếng ác ôn như tên cảnh sát Trọng, tên Quang liên toán trưởng thanh niên cộng hòa ở Hỏa Lựu. Vào tháng 4-1960, lực lượng vũ trang tỉnh kết hợp với huyện đánh chiếc xáng thổi diệt gần 1 trung đội địch, phá hủy nặng chiếc xáng tại Rạch Gốc (Hỏa Lựu) làm cho địch hoang mang.

          Các cuộc đấu tranh chống địch dỡ nhà, gom dân diễn ra quyết liệt, ở đâu địch cũng gặp sự chống đối của nhân dân, chúng kéo sập nhà lấy lý do còn phải thu dọn nên không chịu đi, nhiều gia đình chạy vào sâu trong đồng dựng chòi ở, địch đốt nhà này dân dựng nhà khác hàng chục lần, có gia đình xuống ghe sống lênh đênh trên sông nước, kiên quyết không vào khu trù mật. Một số đồng bào bị bắt ép vào khu trù mật đã đào hầm bí mật, làm vách đôi để che giấu cán bộ. Điển hình như gia đình ông Bốn Trễ, bà Chín Bông, Hai Vui, Chín Thu, Tám Trăm, Hai Lùng, Bảy Mướp, Út Tiết (Vị Thanh – Hỏa Lựu)… Nhiều gia đình đấu tranh với địch đòi về ruộng vườn cũ sản xuất, lúa thu hoạch được giấu tại vườn, chỉ đưa vào khu trù mật đủ ăn. Thấy con em đi học toàn là nội dung chống cộng, nên không cho con em đi học, lấy lý do thầy biếng nhác.

          Công tác binh vận được xem trọng, nhân dân đã vận động binh sĩ tỏ thái độ cảm thông với đồng bào nới lỏng sự kềm kẹp, tranh thủ phân hóa trung lập, lôi kéo binh sĩ địch và xây dựng cơ sở nội tuyến như: Châu Kên, Hai Bé, Ba Phương (Ba Còi)…

          Trong lúc tình hình đấu tranh quyết liệt giữa ta và địch, thì vào tháng 12-1959 Đảng bộ, quân dân Long Mỹ tiếp nhận Nghị quyết 15 của Trung ương Đảng như “nắng hạn gặp mưa rào” là động lực mạnh mẽ thúc đẩy phong trào đấu tranh của cán bộ, đảng viên và quần chúng càng quyết liệt hơn. Đáp ứng lòng mong mỏi của nhân dân, tháng 12-1960 Huyện ủy chủ trương đưa lực lượng vũ trang bí mật và được sự giúp đỡ của nhân dân tập kích vào Hồ Sen (Hỏa Lựu) trung tâm khu trù mật. Lấy cớ địch không đảm bảo an ninh, đồng bào đấu tranh kiên quyết trở về ruộng vườn cũ làm ăn sinh sống, bất chấp sự ngăn cản của địch.

          Ở Tràm Cửa (Vị Thanh) địch bắn pháo vào cụm dân cư, làm chết và bị thương 24 người, được sự hướng dẫn của cơ sở, 192 gia đình ở Tràm Cửa đấu tranh quyết liệt buộc bọn tề Vị Thanh nhận tội và bồi thường nhân mạng, 192 gia đình vịn vào sự kiện đó kiên quyết trở về quê cũ sinh sống.

          Đêm 25-12-1960, lực lượng vũ trang tuyên truyền luồn sâu vào khu tập trung dân ven sông Nước Đục (giáp Vĩnh Viễn – Hỏa Lựu) diệt ác, phá tề, phát động trên 200 quần chúng nổi dậy phá khu dồn dân trở về xóm, ấp cũ làm ăn.

                   Thắng lợi các cuộc phối hợp vũ trang diệt ác và nổi dậy của quần chúng đã nhanh chóng truyền lan khắp huyện. Phong trào diệt ác phá kềm nổ ra khắp nơi làm cho bọn tề, thanh niên cộng hòa, bảo an hoang mang dao động. Phong trào binh vận phát triển mạnh, nhiều đồn bót cơ sở nội tuyến hằng ngày cung cấp tin tức cho ta, tung tin bộ đội chủ lực đã về, súng ống đủ loại, tên ác ôn này bị diệt, tên tay sai kia bị cảnh cáo đã nhanh chóng lan ra khắp khu trù mật. Các khẩu hiệu kêu gọi: “phá khu trù mật, trở về ruộng, vườn, xóm ấp”, “phá thế kềm kẹp, giành quyền làm chủ” đã xuất hiện nhiều nơi. Tình hình khu trù mật như một thùng thuốc nổ lớn sắp nổ tung.

                   Đêm 14-9-1960, lệnh Đồng khởi được phát ra, lực lượng vũ trang của ta tập kích đánh chiếm nhiều nơi. Nhân dân trong khu trù mật và 12 điểm tập trung đã nhất tề nơi đây lùng sục bắt bọn tay sai ác ôn giao cho cách mạng, đốt cờ, xé ảnh Diệm, lột bảng khẩu hiệu, phá rào, phá cổng trở về xóm ấp. Tiếng reo hò, tiếng mõ, tiếng súng vang động cả một vùng tạo nên một khí thế cách mạng, sức mạnh “tức nước vỡ bờ”. Ngoài đánh vào, trong nổi dậy làm cho kẻ thù bị tê liệt.

                   Cao trào Đồng khởi phát triển mạnh mẽ như “nước vỡ bờ”, chỉ trong 25 ngày đêm (từ 14-9 đến 8-10-1960) với 2 cao điểm bằng 3 mũi giáp công, với ý chí tiến công địch liên tục mạnh mẽ, với sức mạnh của lòng căm thù địch, nhân dân Long Mỹ đã nổi dậy bao vây, tiêu diệt, bức hang, bứt rút hàng chục đồn bót địch, thu trên 150 súng các loại và nhiều quân trang, quân dụng, giải tán hàng trăm tên thanh niên cộng hòa, thanh niên bảo vệ nông thôn, phụ nữ liên đới, bắt, diệt, trấn áp hàng trăm tên tề điệp, làm tan rã hệ thống kềm kẹp của Mỹ - Diệm, buộc chúng phải co cụm lại tại thị trấn, thị xã và ven lộ giao thông, giải phóng hoàn toàn 5 xã (Vĩnh Viễn, Xà Phiên, Long Bình, Vĩnh Tường, Long Phú) trên 2/3 đất đai và 4/5 dân số trong huyện được giải phóng. Khu trù mật Vị Thanh – Hỏa Lựu của Mỹ - Diệm bị phá cơ bản, cái “quốc sách số 1” của chúng tốn bao công sức xây dựng đã bị thất bại thảm hại. Tạp chí Quê hương số 18, tháng 7-1970 ở Sài Gòn đã kêu than một cách tuyệt vọng: “dân chúng đã ngã theo cộng sản”. Tên Kê-Me một chuyên gia về bình định nông thôn của Mỹ cũng thốt lên: “chính sách bình định đầy hứa hẹn đó đã tan biến đi cùng với sự mất an ninh ở nông thôn”.

                   Cùng với nhân dân miền Nam, sau thắng lợi Đồng khởi 1960, quân dân Long Mỹ đã trưởng thành về nhiều mặt, có một dũng khí mới, quyết tâm mới, vững vàng chấp nhận mọi gian khổ hy sinh, với ý chí quyết chiến, quyết thắng đã giành từ thắng lợi này đến thắng lợi khác và đỉnh cao là cùng cả nước tiến lên giành thắng lợi hoàn toàn ngày 30-4-1975.

                   Để khắc sâu tội ác và giáo dục nhân dân ta về lòng căm thù đối với Mỹ ngụy lập khu trù mật Vị Thanh – Hỏa Lựu, nên Bộ Văn hóa thông tin ra Quyết định số 2322/QĐ/VH, ngày 2-8-1997 công nhận khu trù mật Vị Thanh – Hỏa Lựu di tích tội ác Mỹ - Diệm tàn sát đồng bào.