De Leuvense universiteits- en ziekenhuiscampus Gasthuisberg krijgt het uitzicht van een kleine Vlaamse stad, met dagelijks 15.000 werknemers en 40.000 bezoekers over de vloer. De campus verdubbelt de komende 15 jaar niet alleen in omvang, op het terrein komen ook winkels, bankinstellingen en een hotel.
Op de eerste verdieping van het Universitair Ziekenhuis Leuven staan verzorgingsassistentes Elke, Lieve en Jasmijn bij de maquette van hoe Campus Gasthuisberg er over 15 jaar moet uitzien: twee keer zo groot. ,,Naar het schijnt, komen er ook een pak winkels'', weet Elke, die hardop pleit voor de opening van enkele kledingzaken. ,,Om tijdens de middagpauze te kunnen shoppen. Wat een luxe! Behalve voor onze portemonnee dan'', twijfelt Jasmijn. Groene buffer blijft
Wim Tambeur, klinisch directeur van het UZ Leuven, nuanceert de uitbreidingsplannen. ,,De Katholieke Universiteit Leuven (KUL) en het UZ Leuven willen alles wat met geneeskunde te maken heeft - zowel ziekenhuis, onderwijs als universitair onderzoek - centraliseren op de campus Gasthuisberg. Dat vereist een omvangrijke uitbreiding van de bestaande infrastructuur. Sommige van onze diensten zitten nu nog in het centrum van Leuven."
,,Omdat we niet zomaar overal gebouwen wilden neerpoten op onze 75 ha grote campus, hebben we samen met een architectenbureau een globale visie op de ontwikkeling van het terrein uitgewerkt. Verstedelijken - met herkenbare straten en pleinen dus - bleek dé oplossing om het geheel voor iedereen overzichtelijk te houden. De nieuwe gebouwen worden dicht bij de bestaande geplaatst, zodat onze groene buffer rond de campusgebouwen kan blijven en slechts 14 ha wordt volgebouwd. Door alle gebouwen te concentreren, moeten patiënten en werknemers bovendien geen lange afstanden overbruggen van de ene naar de andere campus.''
Health Mall met zotel
De eerste bouwwerken zijn al gestart. ,,De uitvoering van het volledige masterplan - dat ongeveer 250 miljoen euro kost - neemt 15 jaar in beslag'', zegt Tambeur, die ook benadrukt dat een campus als Gasthuisberg nooit volledig is afgewerkt. ,,De geneeskunde evolueert. Bovendien zijn ziekenhuisgebouwen de klok rond in gebruik en moeten ze om de 25 tot 30 jaar grondig gerenoveerd worden.''
Er komen ook allerhande winkels, bankkantoren, (studenten)flats en kantoren voor medische spin-offs. In het buitenland is dat principe van de Health mall al verder uitgebouwd. In België heeft het Anderlechtse Erasmus-ziekenhuis bijvoorbeeld met aardig succes een klein winkelcentrum neergepoot naast de hoofdingang. Naast de gebruikelijke ziekenhuiswinkeltjes vind je er een postkantoor en een kleine Delhaize-supermarkt. Op Gasthuisberg komt er ook een hotel. ,,Geen toeristisch of zakenhotel, maar een zotel met overnachtingsmogelijkheid voor patiënten en hun familie die van ver moeten komen.''
Krantenronde voor patiënten
Tom Nackaerts baat in de lobby van het UZ Leuven de dagbladwinkel/superette uit, en is samen met Peter Van Dessel ook eigenaar van de bloemenwinkel, net naast de ingang van het ziekenhuis. Beide zijn grote voorstander van de uitbreidingsplannen van Gasthuisberg waarbij het aanbod aan winkels wordt uitgebreid. ,,Je verbetert de dienstverlening aan patiënten, bezoekers én werknemers'', zegt Nackaerts. ,,20 procent van de aankopen die bij ons gebeuren, hebben niets te maken met het ziekenhuis. Het zijn bezoekers of werknemers die hier hun favoriete tijdschrift kopen in plaats van bij de dagbladwinkel bij hen om de hoek of hier een ruiker bloemen meenemen voor een feestje waar ze 's avonds naar toe gaan. Iets wat vroeger zelden gebeurde. Alles wat mensen toen bij ons kochten, was bedoeld voor de patiënt die ze gingen bezoeken.''
Nackaerts vindt wel dat de nieuwe winkels meer moeten doen dan alleen de kassa te openen en af te sluiten. ,,Wij organiseren bijvoorbeeld een krantenronde voor de patiënten van het ziekenhuis, iets wat veel bijval kent. Nieuwe winkels moeten dus ook oog hebben voor de ziekenhuisomgeving waarin ze zich vestigen.''
Eigen politieagent
Van een postkantoor zoals in het Anderlechtse Erasmus-ziekenhuis is nog niet meteen sprake, maar een politiekantoor heeft 'stad' Gasthuisberg al wel, een unicum in Vlaanderen. De Leuvense agent Rudy Mallaerts (47) heeft in de schaduw van de dienst spoedgevallen een kantoortje waar hij zelfs eventuele dieven kan opsluiten.
De ziekenhuisagent wordt bijgestaan door 38 private beveiligingsagenten. ,,Geen overbodige luxe, als je weet dat er per dag minstens 40.000 mensen het ziekenhuis bezoeken.'' Vorig jaar telde Mallaerts 150 criminele feiten, waarvan ongeveer 100 diefstallen. Vooral op de spoed moet geregeld tussenbeide worden gekomen door de politie. ,,Het personeel krijgt er geregeld te maken met dronken en agressieve patiënten."
Dagelijkse rompslomp
,,Het begint hier inderdaad op een kleine stad te lijken'', zegt Tina, die voor het UZ Leuven werkt. ,,Maar ik zie wel voordelen in zo'n schaalvergroting. Op mijn dienst zie ik regelmatig mensen die zo veel mogelijk tijd bij 'hun' patiënt willen doorbrengen, wat hun leven buiten het ziekenhuis voor een stuk ontregelt. Voor hen zal het gemakkelijker zijn dat ze in de onmiddellijke omgeving een deel hun dagelijkse rompslomp kunnen doen: naar de post, naar de bank, inkopen doen... Nu merk je dat die mensen zich tegen de avond een beetje tegen hun zin naar huis haasten omdat ze nog zoveel werk hebben.''
Maria Van Noppen die na een onderzoek naar huis keert, beaamt: ,,Tussen sommige onderzoeken door moet je vaak lang wachten. Wel, op zulke momenten zou ik dan naar de bank kunnen bijvoorbeeld.''
Wim Tambeur benadrukt wel dat de campus Gasthuisberg geen stad in de stad Leuven gaat worden. ,,We gaan ook geen burgemeester verkiezen. Burgemeester Tobback hoeft geen schrik te hebben.''