مشخصات مقاله

عنوان نشریه:   فصل نامه جغرافيايي چشم انداز زاگرس :   تابستان 1389 , دوره  2 , شماره  4 ; از صفحه 37 تا صفحه 49 .
 
عنوان مقاله:  بررسي مخاطرات طبيعي شهرستان خمين با تاکيد بر زلزله و مديريت بحران
 
نویسندگان:  رنجبر محسن, بيات سارا
 
 
 
چکیده: 

مخاطرات طبيعي مي توانند در نتيجه تاثير طبيعي يا انساني ايجاد شوند. اين خطرات شامل پديده هايي نظير زلزله و فعاليت هاي آتش فشاني و رانش زمين و طوفان هاي گرمسيري و سونامي و سيلابها و خشکسالي و… مي باشد. حوادث و خطراتي که انسان در به وجود آمدن آن دخيل است مانند گرم شدن کره زمين و انتشار گازهاي گلخانه اي و تخريب لايه ازون و آب شدن يخ هاي قطبي و... اگرچه بعضي پديده هاي طبيعي هستند. اما افزايش شدت اين رويدادها مي تواند به فعاليت هاي انساني نسبت داده شود. سدهاي ايجاد شده روي رودخانه ها و زهکشي زمين هاي مرطوب به توانايي محيط هاي طبيعي براي جذب آب اضافي منجر شده و در نهايت منجر به افزايش سيلاب مي گردد. همه اين موارد مي توانند مردم به اکوسيستم ها و گياهان و جانوران را در معرض خطر قرار دهند که طبيعتا مردم فقير بيشتر نسبت به اين بلايا آسيب پذيرند. شهرستان خمين در انتهاي جنوبي استان مرکزي و در ارتفاعات زاگرس و مرکز آن شهر خمين است. بررسي زمين لرزه هاي تاريخي شهر خمين (در فاصله کمتر از 150 کيلومتر) از سال 1909 تا سال 2004 ميلادي نشان مي دهد که بالغ بر 56 مورد زلزله به بزرگاي 3 تا 7.4 ريشتر در منطقه به وقوع پيوسته است. گسل هاي منطقه از جمله، گسل جنوب خمين- تپه هاي خاوري خمين و گسل فرنق و قره کهريز و گسل گلپايگان که از فاصله 5 تا 7 کيلومتري جنوب باختري گسل جنوب خمين عبور مي کند. در منطقه شناسايي شده که عمدتا عامل زلزله هاي شهرستان خمين مي باشند (بر اساس مطالعات صورت گرفته اين شهرستان از نظر شدت زمين لرزه در پهنه خطر نسبي متوسط قرار گرفته است). در اين تحقيق سعي شده است که سرچشمه هاي مهم لرزه اي و عوامل جغرافيا تاثيرگذار بر خسارتهاي احتمالي شهرستان مورد بررسي قرار گيرد. براي نيل به اين هدف از نقشه گسلهاي منطقه، اطلاعات آماري و مشاهدات ميداني و کتابخانه اي استفاده شده است. همچنين عوامل زمين شناسي، ژئومورفولوژي، اقليم، خاک، هيدرولوژي و لرزه خيزي منطقه و مديريت بحران و... به گونه اي با هم تلفيق شده اند که حکايت از احتمال وقوع مخاطرات طبيعي در آينده دارد.

 
كليد واژه: خمين، زمين لرزه هاي تاريخي، گسل، پهنه بندي، خطر نسبي زلزله، لرزه زايي