O galego deixou de ser unha lingua "en risco". De feito, xa non figura na terceira edición do Atlas das Linguas en Perigo no Mundo, elaborado pola Organización da ONU para a Educación, a Ciencia e a Cultura (Unesco) que o presentou onte.
Na edición deste informe en 2001, o galego, xunto co éuscaro, situábanse no grupo de idiomas "en perigo" e o catalán no de "potencialmente en perigo", segundo indica o filólogo finlandés Tapani Salminen, encargado de elaborar parte do estudo. No novo Atlas, o éuscaro mantense entre as 2.500 linguas en perigo no mundo, dentro da categoría "vulnerable" fronte ao catalán que se converteu "na lingua minoritaria máis forte de Europa".
Pola súa parte, o galego está protexido, ao ver do filólogo finlandés, pola súa "proximidade ao portugués". "O galego é un caso especial", explicou, para quen a lingua do país conta cunha "posición forte inherente".
De acordo coa definición proposta pola UNESCO, un idioma é "vulnerable" cando a maioría dos nenos o falan pero o seu uso está restrinxido a determinados ámbitos, "o que é claramente a avaliación máis exacta do eúscaro", explicou o filólogo finlandés.
Salminen, encargado da parte do informe onde se trata a situación do eúscaro e no que se basea o Atlas da Unesco, considerou que a pesar da alta protección oficial que ten esa lingua no País Vasco, a súa posición é "máis débil" dentro de España en Navarra e, ademais, en Francia.
Porén, o eúscaro non é a única lingua con risco no territorio español, xa que o Atlas da Unesco recolle a situación "perigosa" do aragonés e do asturiano-leonés, e inclúe así mesmo o gascón (no suroeste de Francia) na mesma categoría.
O informe revela que dos 6.000 idiomas existentes no mundo, máis de 200 extinguíronse nas últimas tres xeracións, 538 están "en situación crítica", 502 "seriamente en perigo", 632 "en perigo" e 607 "en situación vulnerable".
Eses catro son os niveis "de vitalidade" das linguas nas que estas se clasifican no Atlas. Países cunha gran diversidade lingüística como Estados Unidos, Brasil, Indonesia e México son aqueles que teñen máis linguas en perigo, segundo constata o estudo. Con todo, tamén se pode verificar que Papuasia Nova Guinea -con 800 linguas, o país con maior diversidade do mundo- é un dos que ten menos perigo proporcionalmente, o que resta alarmismo ó estudo.
A extinción, un "xogo de forzas"
"Sería inxenuo e simplista afirmar que as grandes linguas antigamente coloniais, tales como o inglés, o francés e o español son sempre as responsables da extinción doutras, débese a un sutil xogo de forzas", comentou o lingüista australiano e redactor xefe do Atlas, Christopher Moseley.
O Atlas interactivo que a Unesco pon á disposición de todo o mundo desde onte na súa páxina web (www.unesco.org) foi elaborado por máis 30 lingüistas de todo o mundo e permitirá actualizalo de xeito constante grazas ás achegas dos usuarios que poden deixar no portal as súas opinións.