• (2016-....)

    Mehmet Akarca

    20 Kasım 1952'de Samsun'da doğan Mehmet Akarca, KTÜ Mimarlık Fakültesi mezunu 'Yüksek Mimar Mühendis'tir. Üniversite yıllarında sınav kazanarak girdiği TRT Trabzon Radyosu'ndan sonra yine geniş katılımlı bir sınavı kazanarak Ankara'ya-TRT Haber Merkezi'ne 'Redaktör Spiker' olarak atanmıştır. Uzun yıllar bu görevini sürdürmüş ve ardından zamanın Başbakanı Turgut Özal'ın teklifi üzerine politikaya girerek 'Samsun Milletvekili' seçilmiş, bir sonraki dönemde ise kendi arzusuyla politikadan ayrılmıştır.

    Daha sonra sırasıyla, Anadolu Ajansı Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı, E-TV Genel Müdürü, Kanal D Ankara Temsilcisi, ardından da Kanal D-Star TV-CNN Türk ve D Smart'ı bünyesinde bulunduran Doğan TV Ankara Temsilcisi olarak çalışma hayatını sürdürmüştür. Turkuvaz Yayıncılığın kuruluşunu müteakip bu kez ATV Ankara Temsilciği görevini üstlenen Akarca, bu görevinin yanı sıra A-Haber'de hafta içi her gün 'Günün Yorumu' ile ekrana gelmiş, Takvim Gazetesi'nde de yedi yıla yakın süre 'köşe yazıları' ile yer almıştır.

    Ülkemizdeki ulusal televizyon ve radyoların hemen tamamındaki haber programlarında çeşitli konulardaki gelişmelerle ilgili görüşlerini seyirci ve dinleyiciyle pek çok kez paylaşmış olan Mehmet Akarca 1 Eylül 2016'da 'Başbakan Başmüşaviri' görevine atanmış ve ardından da 'Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürü' olarak görevlendirilmiştir.

  • (2014 - 2016)

    Dr. Cemalettin Haşimi

    Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyoloji Bölümü'nden mezun olan Haşimi, Manchester Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Yüksek Lisans Programı'nı, "Trajedi, Siyaset ve Siyasal: Hans J. Morgenthau ve Uluslararası İlişkiler Teorisi" başlıklı teziyle, 'Yüksek Şeref' derecesiyle bitirdi.

    Akademik çalışmalarını Johns Hopkins Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü, Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Teorisi Programında sürdüren Haşimi, “Dünyanın Nomos’u: Avrupamerkezcilik ve Uluslararası İlişkiler” başlıklı tez çalışmasıyla doktora derecesini aldı. Aynı üniversitede 2003-2008 yılları arasında asistanlık yaptı. Türkiye, Avrupa ve Avrupa Birliği (2011, Meydan Yayıncılık) isimli kitabın editörlüğünü yapan Haşimi’nin uluslararası ilişkiler teorisi, Avrupa-merkezcilik, siyasal alan ve kimliklerin oluşumu, İslamofobi ve Avrupa Birliği gibi konular üzerine yayınlanmış makaleleri bulunmaktadır.

    Kasım 2014 ile Ocak 2016 tarihleri arasında Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü görevini yürüten Haşimi, Başbakan Başmüşaviri'dir.

  • (2005 - 2010)

    Salih Melek

    1955 yılında Tokat'ta doğan Salih Melek, Atatürk Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi’ni bitirdikten sonra Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde eğitim alanında yüksek lisansını tamamlamıştır. 1981-1986 yılları arasında Kastamonu İnebolu Lisesi, Ankara Solfasol İmam Hatip ve Ankara Merkez İmam Hatip liselerinde öğretmen olarak görev yaptıktan sonra 1987 yılında Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü’nde memur olarak göreve başlamıştır. Kurumda Mütercim, APK ve Eğitim Uzmanı olarak da görev yapan Melek, 1987-1988 yıllarında Riyad Basın Ateşeliği, 1997-1999 yıllarında Riyad Basın Müşavirliği ve 1999-2002 yılları arasında Kahire Basın Müşavirliği görevlerini yürütmüştür. Basın Yayın Daire Başkanlığı, Genel Müdür Yardımcılığı ve Genel Müdürlük makamlarında da vekaleten bulunmuş olan Melek, 2005 yılında önce Genel Müdür Yardımcısı ardından Genel Müdür olarak atanmış ve bu görevi 2010 yılına kadar devam etmiştir. 2010 yılında Başbakanlık Müşaviri olarak göreve başlamış ve halen bu görevi yürütmektedir.

  • (1997 - 2003)

    Aydın Adnan Sezgin

    1956'da Aydın'da doğan Aydın Adnan Sezgin, Ankara Tevfik Fikret Lisesi ve Hacettepe Üniversitesi Sosyal ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Bölümü’nden mezun olduktan sonra Paris Hukuk ve İktisat Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nde, “Ekonomi ve Uygarlık” konulu yüksek lisans yapmıştır.

    1982’de Dışişleri Bakanlığı’nda, Uluslararası Ekonomik Kuruluşlar Dairesi’nde göreve başlamış; 1984-1987 arasında Türkiye'nin Avrupa Ekonomik Topluluğu Nezdindeki Daimi Temsilciliği'nde Üçüncü ve İkinci Katip olarak görev yapmış; 1987-1989 döneminde Bağdat Büyükelçiliği'nde İkinci Katip ve Başkatip olarak çalışmıştır. 1989-1991 döneminde Dışişleri Bakanlığı, Körfez ve İslam Ülkeleri Dairesi’nde, 1991-1994 döneminde Türkiye'nin Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Nezdindeki Daimi Temsilciliği'nde Başkatip olarak görev yapmıştır.

    1995'de Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürlüğü'nde Başkatip ve Özel Danışman olarak hizmet vermiştir. 1996-1997 yıllarında Dışişleri Bakanlığı Avrupa Konseyi ve İnsan Hakları Dairesi’nde Daire Başkan Vekili, 1997-2003 döneminde Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, 2003-2006 yılları arasında Paris Başkonsolosluğu görevlerini üstlenmiştir. 2007-2009 döneminde Dışişleri Bakanlığı Araştırma Genel Müdür Yardımcılığı'nda Elçi-Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yaptıktan sonra 2009'da Araştırma ve İstihbarat Genel Müdürlüğü’ne Elçi-Genel Müdür, 2010'da Moskova Büyükelçisi olarak atanmıştır. 

  • (1996 - 1996)

    Nuray Altan

    1942 yılında Elazığ’da doğan Nuray Altan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden 1975 yılında mezun olmuştur. 1970 yılında Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü’nde redaktör olarak göreve başlamıştır. 1974 yılında Personel Şube Müdürü, 1984 yılında APK Dairesi Başkanı olmuştur. 1988 yılında Genel Müdür Yardımcısı Vekili, 1991 yılında yeniden APK Dairesi Başkanı, 1996 yılında Genel Müdür Vekili ve 1996 yılında yeniden APK Dairesi Başkanı olan Nuray Altan, 1996 yılında Genel Müdür Yardımcılığına ve daha sonra Genel Müdürlük makamına getirilmiştir. Nuray Altan 2007 yılında emekli olmuştur.

  • (1992 - 1993)

    Ömer M. Tarkan

    1953'te İstanbul'da doğan Ömer Tarkan, 1979 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun olmuştur. Dışişleri Bakanlığı’nda yurtiçi ve yurtdışı görevlerde bulunmuş, 1991 yılında Başbakanlık Basın Müşavirliği'ne getirilmiştir. 1992-1993 yılları arasında Basın Yayın Genel Müdürlüğü görevinde bulunan Tarkan, 1993-1995 yılları arasında Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı olarak görev yapmıştır. Bu görevinden ayrıldıktan sonra televizyon programı ve köşe yazarlığı da yapan Tarkan, 2005 yılında vefat etmiştir.

  • (1988 - 1989)

    Ahmet Ersoy

    1929 yılında Bergama’da doğan Ahmet Ersoy, Gazi Orta Öğretmen Okulu ve Eğitim Enstitüsü mezunudur. Dikili Ortaokulu Fransızca öğretmeni olarak göreve başlamıştır. Çeşitli illerdeki okullarda öğretmenlik mesleğini sürdürdüren Ersoy, 1958 yılında Ziraat Vekaleti tercümanı olmuştur. Daha sonra 1960 yılında Ankara Emniyet Baş Müfettişliği’nde özel görev almıştır. 1963 yılında Ankara Emn. Baş. Müf. Müfettiş Muavinliği'ne getirilmiş, 1966 yılında Ankara MİT Müsteşarlığı Emniyet Müfettişliği Yardımcılığı görevinde bulunmuştur. Daha sonra Milli İstihbarat Teşkilatı’nda çeşitli görevlerde yer alan Ahmet Ersoy 1988 yılında Genel Müdürlük Vekilliği görevini yürütmüştür. 1993 yılında yaş haddinden emekli olmuştur.

  • (1984 - 1986)

    Turgut Tülümen

    1929 yılında İstanbul’da doğan Turgut Tülümen, 1948 yılında Galatasaray Lisesi’ni, 1952 yılında da Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirerek Dışişleri Bakanlığı’na girmiştir. Dış teşkilâtta Washington, Lefkoşa, Atina büyükelçilikleri ile NATO Daimi Delegasyonu'nda değişik derecelerde görev yapan Tülümen, Merkez teşkilatta Enformasyon Dairesi Başkanlığı ve Kıbrıs-Yunanistan Dairesi Genel Müdürlüğü görevlerinde bulunduktan sonra Büyükelçiliğe terfi etmiştir.

    Bu sıfatla 1978-80 yılları arasında Tahran Büyükelçliği, 1980-84 yılları arasında Varşova Büyükelçiliği,1984-86 yıları arasında Basın Yayın Genel Müdürlüğü, 1988-94 yılları arasında Karakas Büyükelçiliği yapmıştır. Emekli olduğu 1994 yılından itibaren çeşitli araştırma kuruluşlarında görev yapan Büyükelçi Turgut Tülümen'in eserleri; Hayat Boyu Kıbrıs, İran Devrimi Hatıraları, Komünizmin Çöküş Yılları, Bir Karakaslı, Siyasi Satrançta Mat Olmamak, İki Mülkiyeli’dir. 

  • (1981 - 1984)

    Necati Özkaner

    1936 yılında İstanbul’da doğan Necati Özkaner, 1943 yılında Topçu Teğmen olarak Silahlı Kuvvetlerde göreve başlamış, İzmir ve Napoli’deki NATO karargâhlarında görev yapmıştır. Özkaner 1974 yılında tümgenerallikten emekli olmuştur. 1981-84 yılları arasında Basın Yayın Genel Müdürlüğü yapan Necati Özkaner, 2010 yılında vefat etmiştir.

  • (1978 - 1980)

    Orhan Koloğlu

    1929 yılında Konya’ın Kadınhanı ilçesinde doğan Orhan Koloğlu, Galatasaray Lisesi ve İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü’nde aldığı eğitimin ardından Strasbourg Üniversitesi’nde doktora eğitimi almıştır. 1947’de gazeteciliğe başlayan Koloğlu, Son Saat, Yeni Sabah, Akşam, Yeni İstanbul, Milliyet, Barış, Aydınlık gazetelerinde muhabir, yazı işleri müdürü ve yazar olarak çalışmıştır.

    1964’ten itibaren yurt dışında basın ataşeliklerinde bulunan Koloğlu, 1972’de Milliyet’in Almanya baskısını başlatmış, 1974-75 ve 1978-80 olmak üzere iki dönem Basın Yayın Genel Müdürlüğü yapmıştır.

    1978’den itibaren yurt içi ve dışı üniversitelerde tarih ve gazetecilik konularında ders veren Koloğlu’nun yayımlanmış 51 kitabı bulunmaktadır. Gazeteciler Cemiyeti (iki defa), Afet İnan, Yunus Nadi ve Sedat Simavi ödüllerini almış olan Koloğlu’nun başlıca eserleri; Reklamcılığın İlk Yüzyılı (1840-1940), Türk Korsanları, İslam Aleminde Masonluk, Üç İttihatçı, Soros, CFR ve Arap Ayaklanması, Fikret Mualla Bir Garip Kişi, Cihannüma, Osmanlı’dan 21. Yüzyıla Basın Tarihi, Abdülhamit Gerçeği, Numaracı Cumhuriyetçiler, Abdülhamit ve Masonlar, Sorularla Vahdettin, Bilimselden Medyatik’e Tarih, Şu İngilizler Canımı Çok Sıkıyor, Fizan Korkusundan Libya Mücahitliğine ve Cilbaptan Türbana Türkiye’de Örtünmenin Serüveni’dir.

  • (1975 - 1978)

    Doğan Kasaroğlu

    1933 yılında Sivas’ta doğan Doğan Kasaroğlu, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olmuştur. Uzun yıllar Ankara Gazeteciler Sendikası ve Türkiye Gazeteciler Federasyonu ile Ankara Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulunda çalışan Kasaroğlu, dört yıl boyunca Ankara Gazeteciler Cemiyeti Başkanlığı yapmış, bu arada İş Mahkemesi, Basın Şeref Divan üyelikleri ile Basın İlan Kurumu Genel Kurul ve Yönetim Kurulu Üyeliğinde bulunmuştur.

    Aynı zamanda Ekspres Gazetesi’nin kurucusu ve sahibi olan Kasaroğlu, Basın Şeref Kartı sahibidir. TRT'de İç Haberler Müdürlüğü, Haber Müdürlüğü, Genel Müdür Müşavirliği sonrasında 1975-1978 yılları arasında Basın Yayın Genel Müdürlüğü, 1979-1981 yılları arasında da TRT Genel Müdürlüğü görevini üstlenmiştir. XVII. Dönem İstanbul Milletvekili olan Kasaroğlu’nun Basın Yayın Genel Müdürlüğü döneminde kurumun hem görev alanları ve hem de personel kadrolarında büyük iyileştirmeler gerçekleştirilmiş, yeni bir yönetmelik çıkarılarak yurt içinde ve yurt dışında basın merkezleri kurulmuştur. Yurt dışı basın merkezlerine bir bölümü basın uzmanı, bir bölümü de haberleşme uzmanı olarak 19 gazeteci atanmış; Haber Yayın Hizmetleri Daire Başkanlığı, Yayın Dökümantasyon Daire Başkanlığı, Basın-Halkla İlişkiler Daire Başkanlığı, Dış İlişkiler Daire Başkanlığı, Prodüksiyon Daire Başkanlığı, İdari İşler Daire Başkanlığı yeniden bakan onayı ile kurulmuş ve yeni kurulan hizmet birimlerinde yeni şube müdürlükleri kurularak zamanın teknolojileri ile donatılmıştır. Sonraları Anadolu basınına dönük, klişe, bülten, bölge toplantısı seminer gibi destek çalışmalarını yürüten Anadolu Basını Şube Müdürlüğü bu dönemde faaliyete başlamıştır. Aynı dönemde Dış İlişkiler Dairesi'ne bağlı olarak Amerika, İngiltere, Fransa, Belçika, Almanya, Yunanistan, Kıbrıs, Pakistan, Ortadoğu ülkelerindeki basının haber, yorum, makale ve programları değerlendirilip gerektiğinde bütünleştirilerek ilgili devlet organlarına ve basına sunulmak üzere masalar kurulmuştur.

    Doğan Kasaroğlu 1995’te vefat etmiştir. 

  • (1972 - 1974)

    Hüseyin Semih Akbil

    1927 yılında Ankara’da doğan Hüseyin Semih Akbil, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olduktan sonra meslek hayatına Dışişleri Bakanlığı Milletler Arası Ekonomik İşler Dairesi’nde aday meslek memuru olarak başlamış (1951), aynı dairede III.Katip (1952, 1954), II.Katip (1956), Londra Büyükelçiliği’nde II.Katip (1956-1957), Washington Büyükelçiliği’nde II.Katip (1957), aynı büyükelçilikte Başkatip (1957-1962), Protokol Dairesi’nde Şube Müdürü (1962), İkinci Daire'de Şube Müdürü (1962-1965), Cumhurbaşkanlığı Özel Kalem Müdürü (1963-1965), OPANDAD’da Müsteşar, Maslahatgüzar (1965-1971), ENFO Dairesi’nde Genel Müdür Yardımcısı, Genel Müdür (1971-1972) olarak görev yapmıştır. 1972-1976 yılları arasında Başbakanlık Basın Yayın Genel Müdürlüğü’nü vekaleten yürüten Akbil, 1976-1978 yılları arasında Roma Büyükelçiliği, 1978-1979 yılları arasında Brezilya Büyükelçiliği görevlerinde bulunmuş, 1979 yılından itibaren FAO-Cenevre örgütünde görev almıştır. Akbil, 1984 yılında atandığı Madrid Büyükelçiliği görevini yürütürken 1986 yılında vefat etmiştir.

  • (1970 - 1972)

    Altemur Kılıç

    1924 yılında Ankara'da doğan Altemur Kılıç, Robert Kolej ve New York New School for Social Research Siyasal Bilgiler Bölümü’nde eğitimini tamamlamış, ardından da basın dünyasına adım atarak uzun yıllar çeşitli gazetelerde muhabirlik, yazarlık, yazı işleri müdürlüğü ve genel müdürlük yapmıştır.

    Washington ve Bonn Büyükelçilerinin Basın Müşavirliği görevlerinde bulunan Kılıç, iki kez Basın Yayın Genel Müdürlüğü görevini üstlenmiş; TRT Genel Müdürlüğü’nün kuruluş aşamasında da Turizm ve Tanıtma Bakanlığı’nın radyo ve televizyonlardan sorumlu danışmanlığını yürütmüştür. Birleşmiş Milletler (BM) Sekreteryası Basın Bölümü’nde uzmanlık, UNICEF Avrupa Bürosu’nda Enformasyon Bölümü Müdürlüğü sonra da BM Türkiye Daimi Temsilciliği'nde Orta Elçi olarak görev yapmıştır.

    1974 yılında Yaşar Holding adına yayınlanan haftalık "Devir" adlı derginin Genel Yayın Yönetmenliği'ni yürüten Kılıç, 1980 yılında emekli olduktan sonra da TRT Yönetim Kurulu ve Radyo-TV Yüksek Kurulu üyeliklerinde bulunmuştur. Kılıç halen Yeniçağ Gazetesi'nde köşe yazarı olarak basınla ilişkisini sürdürmektedir. 1957 yılında Amerika’da, Türkiye’nin dış politikası konusunda Turkey and The World adıyla bir kitap yayımlamış olan Kılıç’ın, Titrek Pusula, Büyük Kürdistan Küçük Türkiye ve Kılıç'tan Kılıç'a Bir Dönemin Tanıklığı adlı kitapları da bulunmaktadır. 

  • (1969 - 1969)

    Ahmet Erdoğan Ulus

    1925 yılında Ankara’da doğun Ahmet Erdoğan Ulus, Hukuk Fakültesi mezunudur.

    1950 yılında Anadolu Ajansı İç Haberler Muhabiri olarak göreve başlayan Ulus, 1954 yılında Anadolu Ajansı İstihbarat Şefi, 1955 yılında Anadolu Ajansı Merkez Müdürü olarak görevini yürütmüştür. Devletin çeşitli kurumlarında görev alan Ulus, 1969 yılında Basın-Yayın Genel Müdürlüğü görevine getirilmiştir. Ahmet Erdoğan Ulus 1970 yılında vefat etmiştir. 

  • (1962 - 1963)

    Nejat Sönmez

    1915 yılında İstanbul’da doğan Nejat Sönmet, New York Columbia Üniversitesi İktisat Bölümü mezunudur.

    1938 yılında Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Umum Müdürlüğü Merkez İhracat Kontrolörü olarak göreve başlamıştır. Çeşitli kamu kurumlarında görev alan Sönmez, İstanbul Amerikan Koleji’nde öğretmenlik yapmıştır. 1946 yılında Basın-Yayın Umum Müdürlüğü Dış Yayın Dairesi Müdürlüğü Baş Mütercimliği görevine getirilmiştir. 1952 yılında Londra Basın Ataşeliği görevine getirilen Sönmez, 1961 yılında Basın-Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü Genel Müdür Yardımcısı, 1963 yılında Turizm ve Tanıtma Bakanlığı Müşaviri, 1964 yılında Londra Basın Müşaviri, 1969 yılında merkezde basın müşaviri olarak görevini sürdürmüştür. 1974 yılında kendi isteği ile emekli olmuştur. 

  • (1959 - 1960)

    Altemur Kılıç

    1924 yılında Ankara'da doğan Altemur Kılıç, Robert Kolej ve New York New School for Social Research Siyasal Bilgiler Bölümü’nde eğitimini tamamlamış, ardından da basın dünyasına adım atarak uzun yıllar çeşitli gazetelerde muhabirlik, yazarlık, yazı işleri müdürlüğü ve genel müdürlük yapmıştır.

    Washington ve Bonn Büyükelçilerinin Basın Müşavirliği görevlerinde bulunan Kılıç, iki kez Basın Yayın Genel Müdürlüğü görevini üstlenmiş; TRT Genel Müdürlüğü’nün kuruluş aşamasında da Turizm ve Tanıtma Bakanlığı’nın radyo ve televizyonlardan sorumlu danışmanlığını yürütmüştür. Birleşmiş Milletler (BM) Sekreteryası Basın Bölümü’nde uzmanlık, UNICEF Avrupa Bürosu’nda Enformasyon Bölümü Müdürlüğü sonra da BM Türkiye Daimi Temsilciliği'nde Orta Elçi olarak görev yapmıştır.

    1974 yılında Yaşar Holding adına yayınlanan haftalık "Devir" adlı derginin Genel Yayın Yönetmenliği'ni yürüten Kılıç, 1980 yılında emekli olduktan sonra da TRT Yönetim Kurulu ve Radyo-TV Yüksek Kurulu üyeliklerinde bulunmuştur. Kılıç halen Yeniçağ Gazetesi'nde köşe yazarı olarak basınla ilişkisini sürdürmektedir. 1957 yılında Amerika’da, Türkiye’nin dış politikası konusunda Turkey and The World adıyla bir kitap yayımlamış olan Kılıç’ın, Titrek Pusula, Büyük Kürdistan Küçük Türkiye ve Kılıç'tan Kılıç'a Bir Dönemin Tanıklığı adlı kitapları da bulunmaktadır. 

  • (1956 - 1957)

    Dr. Halim Alyot

    1909’da Hanya, Girit’te doğan Halim Alyot, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirmiş, Fransa'da Sarbonne Üniversitesi’nde Felsefe ve Paris Hukuk Fakültesi’nde doktora yapmıştır. İçişleri Bakanlığı'nda Hukuk Müşavirliği yapan Alyot, bir süre gazetecilik de yapmış, 3 Temmuz 1950’de Genel Müdür Ahmet Şükrü Esmer’in yerine vekaleten, aynı yıl 3 Temmuz'da da asaleten Basın Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü'nü yürütmüş, mecburi izinle ara verdiği görevine 9 Kasım 1951’de dönerek 29 Mayıs 1954 tarihine dek sürdürmüştür. Türk-Balkan Talebe Cemiyeti Başkanlığı ve Strasbourg Avrupa Konseyi Üyeliği yapmıştır. Basın Yayın ve Turizm Genel Müdürü görevi sırasında Demokrat Parti’den 11. Dönem Çanakkale milletvekili olarak Meclise girmiştir(1957).Halim Alyot 1970 yılında vefat etmiştir.

  • (1951 - 1954)

    Dr. Halim Alyot

    1909’da Hanya, Girit’te doğmuştur, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirmiş, Fransa'da Sarbonne Üniversitesi’nde Felsefe ve Paris Hukuk Fakültesi’nde Doktora yapmıştır. İçişleri Bakanlığında Hukuk Müşavirliği yapmıştır. Gazetecilikle de uğraşan Alyot, 3 Temmuz 1950’de Genel Müdür Ahmet Şükrü Esmer’in yerine vekaleten, aynı yıl 3 Temmuzda da asaleten Basın Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğünü yürütmüş, mecburi izinle ara verdiği görevine 9 Kasım 1951’de dönerek 29 Mayıs 1954 tarihine dek sürdürmüştür. Türk-Balkan Talebe Cemiyeti Başkanlığı ve Strasbourg Avrupa Konseyi Üyeliği yapmıştır. Basın Yayın ve Turizm Genel Müdürüyken Demokrat Parti’den 11. Dönem Çanakkale milletvekili olarak Meclise girmiştir(1957).Halim Alyot 16.08.1970 tarihinde vefat etmiştir.

  • (1950 - 1950)

    Dr. Halim Alyot

    1909’da Hanya, Girit’te doğan Halim Alyot, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirmiş, Fransa'da Sarbonne Üniversitesi’nde Felsefe ve Paris Hukuk Fakültesi’nde doktora yapmıştır. İçişleri Bakanlığı'nda Hukuk Müşavirliği yapan Alyot, bir süre gazetecilik de yapmış, 3 Temmuz 1950’de Genel Müdür Ahmet Şükrü Esmer’in yerine vekaleten, aynı yıl 3 Temmuz'da da asaleten Basın Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü'nü yürütmüş, mecburi izinle ara verdiği görevine 9 Kasım 1951’de dönerek 29 Mayıs 1954 tarihine dek sürdürmüştür. Türk-Balkan Talebe Cemiyeti Başkanlığı ve Strasbourg Avrupa Konseyi Üyeliği yapmıştır. Basın Yayın ve Turizm Genel Müdürü görevi sırasında Demokrat Parti’den 11. Dönem Çanakkale milletvekili olarak Meclise girmiştir(1957).Halim Alyot 1970 yılında vefat etmiştir.

  • (1949 - 1949)

    Hasan Refik Ertuğ

    1911’de Makedonya'nın Ustrumca şehrinde doğan Hasan Refik Ertuğ, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunudur. Mesleğe 1928’de Servet-i Fünun Dergisi yazı işlerinde başlamıştır. Basın ve Yayın Umum Müdür Muavinliği ve Müdürlüğü görevlerinde bulunmuş, TRT’de Radyo Müdürlüğü yapmıştır. İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü’ne Genel Sekreter olarak tayin olmuştur. ”Basın Yayın Tarihi” ve “Radyo İşletmeciliği” dersleri de veren Ertuğ, Gazeteciler Sosyal Hizmetler ve Emeklilik Vakfı'nın kuruluşunda görev almıştır. Gazeteci yazar Hasan Refik Ertuğ 1986 yılında vefat etmiştir.

  • (1943 - 1948)

    Nedim Veysel İlkin

    1901 yılında Sivas’ın Gürün ilçesinde doğan Nedim Veysel İlkin, Yüksek Ticaret ve Paris Ulum-u Siyasiye Okulu’ndan mezun olmuştur.

    1926 yılında Hariciye Vekaleti Umuru İdariye’de memuriyet hayatına başlamış, 1927-1928 yılları arasında Hariciye Vekaleti II. Daire I. Şube Başkatibi olarak görev yapmıştır. 1928-1930 yıllarında Berlin Büyükelçiliği’nde 3.Katip ve 2.Katip;1934-1939 yıllarında Bern Büyükelçiliği’nde Başkatip; 1939-1942 yıllarında I.Daire’de Şube Müdürlüğü; 1942-1943 yılları arasında Başbakanlık Özel Kalem Müdürlüğü; 1943-1948 yıllarında Orta elçi ünvanı ile Başbakanlık Basın ve Yayın Umum Müdürlüğü; 1948-1950 yıllarında Lahey Elçiliği Katibi Umumilik Maiyeti'nde Orta Elçi; 1950-1952 yıllarında Brüksel Orta Elçisi; 1952-1953 yıllarında Bağdat I. Sınıf Orta Elçisi; 1953 yılında Bağdat Büyükelçisi; 1953-1957 yıllarında Prag I. Sınıf Orta Elçisi; 1957-1960 yıllarında Rabat Büyük Elçisi; 1960-1962 yıllarında Tunus Büyük Elçisi; 1962-1965 yıllarında Atina Büyük Elçisi; 1965 yılında Merkezde Yüksek Müşavir olarak görev yapan İlkin, 1966 yılında emekli olmuştur. 

  • (1940 - 1940)

    Nazif Ergin

    1893 tarihinde Sivas’ta doğan Nazif Ergin, 1914 yılında Mekteb-i Mülkiye'den mezun olmuştur. Meslek hayatına Sivas Öksüz Yurdu Müdürlüğü ile başlayan Ergin, daha sonra Niksar Kaymakamlık vekaleti, Sivas Öksüz Yurdu Müdürlüğü, İstanbul Darüleytamı Terzi ve Kunduracı Mektebi müdür ve muallimliğinde, Kadıköy Erkek Darüleytamı Terzi ve Kunduracı Mektebi müdür ve muallimliğinde , Konya Sanayi ve Konya Öksüz Yurdu mektepleri müdürlüğünde, Turgal, Direkli , Kayadibi nahiyeleri müdürlüklerinde, Yıldızeli, Gürun, Zara, Hafik Kaymakamlıklarında, Üçüncü Sınıf Mülkiye Müfettişliğinde, Umuru Mahalliyeyi Vilayet Müdiri Umumiliği'nde, Ordu ve Antalya Valiliklerinde, Posta ve Telgraf Umum Müdürlüğü'nde , Kütahya ve Konya Valiliklerinde bulunmuş ve müteakiben Dahiliye Vekaleti müsteşarı olmuştur.

    Ergin’in Salim Gündoğan’ın ayrılmasıyla yaptığı Matbuat Umum Müdürlük Vekaleti 6 Nisan 1940’tan 30 Mayıs 1940 tarihine kadar devam etmiştir. Bu zamanda Başvekalette Matbuat Bürosu Katibi Umumiliği de devam etmekte olup Matbuat İdaresi 1 Haziran 1940 tarihinde yeni bir kanunla Başvekalete tabi olarak teşkil edilmiştir.

    Ergin Müsteşarlıktan sonra Erzurum’da üçüncü Umumi Müfettişliğe tayin edilmiştir. Daha sonra TBMM VIII.Dönem Sivas Milletvekilliği de yapmış olan Ergin Eylül, 1965’te vefat etmiştir. 

  • (1937 - 1939)

    Naci Kıcıman

    1893’te doğan Kıcıman, Mülkiye mezunudur. I. Dünya Savaşı sırasında Fahreddin Paşa komutasındaki Hicaz Kuvve-yi Seferiyesi'nde İstihbarat Zabitliği yapmıştır. Üç yıl esarette olmak üzere altı yıl askerlik yapmıştır. Cumhuriyet döneminde önce kaymakamlık yaptıktan sonra 1937 yılında Sinop Valiliği'nin ardından 1937-1939 yılları arasında Basın Yayın Müdürlüğü yapmış ve tekrar 1939-1940 yılları arasında Bolu, 1941-1942 yılları arasında Trabzon, 1942-1944 yılları arasında Sivas ve 1945-1946 yılları arasında Siirt valilikleri yapmıştır. 1976 yılında yayımlanmış Hicaz Bizden Nasıl Ayrıldı (Medine Müdafaası) isimli kitabı vardır. Kıcıman 1982’de vefat etmiştir.

  • (1937 - 1937)

    İbrahim Sabri Çıtak

    1879 ‘da Bulgaristan'ın Şumnu şehrinde doğan İbrahim Sabri Çıtak, 1903’te Edirne Vilayeti maiyet memurluğu ile devlet hizmetine girmiş ve sırasıyla Sultanyeri, Tergovişte, Dimetoka, Keşan, Tavas, Bergama, Salihli, Edirne merkez, Lüleburgaz Kaymakamlıklarında, Üçüncü Sınıf Mülkiye Müfettişliği'nde, İskan-ı Aşair ve Muhacirin Müdüriyeti Umumiyesi Muavinliği'nde, Sıhhat ve Muaveneti İçtimaiye Vekaleti İskan Müdürlüğü'nde mübadele, İmar ve İskan Vekaleti Müfettişliği'nde, Tekirdağ Valiliği'nde, Mülkiye Müfettişliklerinde, Teftiş Heyeti Reisliği'nde, Dahiliye Vekaleti Müsteşarlık Vekaleti'nde , Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü vekaletinde, Dahiliye Vekaleti Müsteşarlığı'nda bulunmuştur.

    Mumaileyhin Umum Müdürlük vekaleti, Vekalet Müsteşarı iken ve Vedad Tör’ün istifası üzerine 12 Kasım 1937 ile 29 Kasım 1937 tarihleri arasındadır.

    Sabri Çıtak, Müsteşarlıktan sonra Maraş ve Aydın Valiliklerinde bulunmuştur. İbrahim Sabri Çıtak, Eylül 1947’de emekli olmuştur.

  • (1933 - 1933)

    Mehmet Ekrem Sevencan

    1895’te İstanbul’da doğan Mehmet Ekrem Sevencan, Umumi Harp'te ihtiyat zabitliği yapmış ve sonra Dahiliye Vekaleti Hususi Kalem Katipliği mümeyyizliğinde bulunmuş ve müdür olmuştur. Bir ara kısa bir müddet Beypazarı Kaymakamlığı yapmış sonra tekrar Hususi Kalem Müdürlüğü’ne devam etmiştir.

    Sevencan’ın Matbuat Umum Müdürlüğü’ne vekaleti Ali Server’i takiben ve 20 Temmuz 1933 ile 5 Teşrinievvel 1933 tarihleri arasındadır ve Vedat Nedim Tör’ün Umum Müdür tayini üzerine bu vekaletten ayrılmıştır.

    Ekrem Sevencan daha sonra İstanbul Belediye Reis Muavini olmuş ve 1940 senesinde Bodrum Kaymakamlığı’na tayin edilmiş bu görevi 1947 senesine kadar devam etmiştir.

  • (1927 - 1931)

    Ercümend Ekrem Talu

    1888’de Boğaziçi İstinye’de doğan Ercümend Ekrem Talu, Üstat Recaizade Ekrem Bey’in oğludur. Galatasaray Sultanîsi’nde bir müddet hukukta, sonra da Paris’te Siyasî İlimler Mektebi'nde okumuştur.

    Tanınmış muharrir ve ediplerden olan Ercümend Ekrem, gazete yazarlığına 1904 Çocuklara Mahsus Gazete'de başlamış ve sonra Beyoğlu’ndaki Fransızca gazetelerde Fransızca makaleler yazmıştır. 1908 İnkılâbı'ndan sonra Türkçe gazetelerde (Ebülmuvakkar) imzası ile makaleler ve daha sonra da sayısız gazete ve mecmualarda ve mizah dergilerinde pek çok makale, hikâye ve romanı yayımlanmıştır. İstanbul’da “Son Posta ve İzmir’de “Anadolu gazetelerinde başyazarlık yapmıştır. Yazı karakteri daha ziyade mizahîdir. Pek çok basılmış eserleri arasında “Evliyayı Cedit ve “Meşhedî serisi ile ün kazanmıştır.

    Ercümend Ekrem Talu'nun memuriyet hayatı 1904’de başlamıştır. 1906’da Düyunu Umumiye Mütercimliği'ne, 1908’de Meclisi Âyan Mütercimliği'ne geçmiş ve daha sonra muhtelif devlet memuriyetlerinde bulunmuştur. Ercümend Ekrem’in birinci defa Matbuat Umum Müdürlüğü'ne tayini tarihi 23 Mart 1919’dur. Talu’nun ikinci defa ve yedi bin beş yüz kuruş maaşla Matbuat Umum Müdürü oluşu Ankara’da Büyük Millet Meclisi Hükümeti zamanında ve Hariciye Vekâleti Başvekili İsmet İnönü’nün uhdelerinde iken 1923’tedir. Üçüncü defa ve on bin kuruş maaşla Matbuat Umum Müdürü oluş tarihi ise Tevfik Rüştü Aras Hariciye Vekili iken ve 26 Eylül 1927 tarihindedir. Talu daha sonra 1931-1933 seneleri arasında Varşova Elçiliği Müsteşarlığı, 1936-1937 seneleri arasında Siyasal Bilgiler Okulu’nda, 1937-1943 seneleri arasında ise, Gazi Eğitim Enstitüsünde Fransızca öğretmenliği yapmıştır. 1943’te Galatasaray Lisesi Edebiyat öğretmenliğine tayin edilmiş ve bu görevden 1950 senesinde emekliye ayrılmıştır. 1956 senesinde İstanbul’da vefat etmiştir.

    1908’den ölümüne kadar pek çok gazete ve dergide fıkralar, makaleler yazan, hikaye ve roman türlerinde eserler veren Ercüment Ekrem, yaygın şöhretini mizahi romanlarıyla yapmıştır.

    Eserleri: Asriler (1922), Gün batarken (1922), Kopuk (1922), Sabri Efendi’nin Gelini (1922), Sevgiliye Masallar (1925), Meşhedi ile Devrialem (1927), Gemi Aslanı (1928), Meşhedi Aslan Peşinde (1934), Kodoman (1935), Papeloğlu (1937), Beyaz Şemsiyeli (1939), Çömlekoğlu ve ailesi (1945), Meşhedinin Hikayeleri (1947). 

  • (1923 - 1924)

    Ercümend Ekrem Talu

    1888’de Boğaziçi İstinye’de doğan Ercümend Ekrem Talu, Üstat Recaizade Ekrem Bey’in oğludur. Galatasaray Sultanîsi’nde bir müddet hukukta, sonra da Paris’te Siyasî İlimler Mektebi'nde okumuştur.

    Tanınmış muharrir ve ediplerden olan Ercümend Ekrem, gazete yazarlığına 1904 Çocuklara Mahsus Gazete'de başlamış ve sonra Beyoğlu’ndaki Fransızca gazetelerde Fransızca makaleler yazmıştır. 1908 İnkılâbı'ndan sonra Türkçe gazetelerde (Ebülmuvakkar) imzası ile makaleler ve daha sonra da sayısız gazete ve mecmualarda ve mizah dergilerinde pek çok makale, hikâye ve romanı yayımlanmıştır. İstanbul’da “Son Posta ve İzmir’de “Anadolu gazetelerinde başyazarlık yapmıştır. Yazı karakteri daha ziyade mizahîdir. Pek çok basılmış eserleri arasında “Evliyayı Cedit ve “Meşhedî serisi ile ün kazanmıştır.

    Ercümend Ekrem Talu'nun memuriyet hayatı 1904’de başlamıştır. 1906’da Düyunu Umumiye Mütercimliği'ne, 1908’de Meclisi Âyan Mütercimliği'ne geçmiş ve daha sonra muhtelif devlet memuriyetlerinde bulunmuştur. Ercümend Ekrem’in birinci defa Matbuat Umum Müdürlüğü'ne tayini tarihi 23 Mart 1919’dur. Talu’nun ikinci defa ve yedi bin beş yüz kuruş maaşla Matbuat Umum Müdürü oluşu Ankara’da Büyük Millet Meclisi Hükümeti zamanında ve Hariciye Vekâleti Başvekili İsmet İnönü’nün uhdelerinde iken 1923’tedir. Üçüncü defa ve on bin kuruş maaşla Matbuat Umum Müdürü oluş tarihi ise Tevfik Rüştü Aras Hariciye Vekili iken ve 26 Eylül 1927 tarihindedir. Talu daha sonra 1931-1933 seneleri arasında Varşova Elçiliği Müsteşarlığı, 1936-1937 seneleri arasında Siyasal Bilgiler Okulu’nda, 1937-1943 seneleri arasında ise, Gazi Eğitim Enstitüsünde Fransızca öğretmenliği yapmıştır. 1943’te Galatasaray Lisesi Edebiyat öğretmenliğine tayin edilmiş ve bu görevden 1950 senesinde emekliye ayrılmıştır. 1956 senesinde İstanbul’da vefat etmiştir.

    1908’den ölümüne kadar pek çok gazete ve dergide fıkralar, makaleler yazan, hikaye ve roman türlerinde eserler veren Ercüment Ekrem, yaygın şöhretini mizahi romanlarıyla yapmıştır.

    Eserleri: Asriler (1922), Gün batarken (1922), Kopuk (1922), Sabri Efendi’nin Gelini (1922), Sevgiliye Masallar (1925), Meşhedi ile Devrialem (1927), Gemi Aslanı (1928), Meşhedi Aslan Peşinde (1934), Kodoman (1935), Papeloğlu (1937), Beyaz Şemsiyeli (1939), Çömlekoğlu ve ailesi (1945), Meşhedinin Hikayeleri (1947). 

  • (1923 - 1923 / 1924 - 1925)

    Alaeddin

    1889’da Konya’da doğan Alaeddin, Duyunu Umumiye Nazırlarından Mehmet Şemseddin Bey’in oğludur. Konya İdadisi’ni bitirdikten sonra hukuk fakültesine girerek 1911’de mezun olmuştur.

    İlk memuriyeti 1914’te, Halep Vilayeti dahilinde Zeytin Kazası Müddeiumumi Muavinliği'dir. Sonra Maraş ve Adana Mahkeme azalıklarında bulunduktan sonra 1917’de İstanbul’a gitmiş ve Mütareke'den sonra avukatlığa başlamıştır. 

    Milli Mücadele başlangıcında Ankara’ya gelmiş ve Matbuat ve İstihbarat Müdüriyeti Umumiyesi Matbaası’nın Müdürü ve sonra İstihbarat Şubesi Müdürü olmuştur. Mumaileyh Ağaoğlu’nun ayrılması üzerine 12 Ağustos 1923’te Umum Müdürlüğü’ne vekalet ederek 4 Eylül 1923’te M. Zekeriya Sertel'in Umum Müdür olması üzerine vekaletten ayrılmıştır. Zekeriya Sertel'den sonra ikinci defa Umum Müdürü olan Ercüment Ekrem’in 11 Mart 1924’te ayrılması üzerine de Alaeddin tekrar vekil olarak 4 Nisan 1925 ‘te vekaleti devretmiştir.

    Matbuat Umum Müdürlüğü’nden ayrılınca Anadolu Ajansı Umum Müdürü olmuş ve vefatına kadar orada hizmet etmiştir. 21 Aralık 1930 ‘da vefat etmiştir.

  • 1872 tarihinde Boğaziçi’nde Bebek’te doğan Hüseyin Sıyret Özsever, Bursa Vilayeti ve Zaptiye Nezareti mektupçuluklarında bulunmuş olan Süleyman Mazhar Bey’in oğlu ve Zaptiye Nezareti Müşteşarı Yorgancızade Tevfik Efendi’nin torunudur.

    Taşmektep’te ve Aksaray’da Medresei Hayriye’de iki sene okuduktan sonra Mülkiye Mektebi’ne yatılı olarak girmiş ve dört senelik idadi kısmını bitirmiştir. Moda’da Frerler’e girerek iki sene burada Fransızca öğrenmiştir. Daha sonra Hariciye Nezareti Mektubî Kalemi'ne ve bunu da takiben Nafıa Nezareti Tercüme Kalemi'ne memur olmuştur.

    Hüseyin Siyret Özsever’in Matbuatı Dahiliye Müdürlüğü’ne tayini 1912 tarihidir. Hüseyin Siyret burada dört ay görev yaptıktan sonra 1912 sonlarında kendi talebi ile ayrılarak becayiş suretiyle Sadaret Hazinei Evrak Müdürlüğü’ne tayin edilmiştir.

    Hüseyin Siyret ikinci defa ve fakat bu sefer Matbuat Müdüriyeti Umumiyesi Umum Müdürlüğü’ne tayin edilmiştir.

    1922’deki Umum Müdürlüğü zamanında saltanat kaldırıldığı için Osmanlı İmparatorluğu’nun son Matbuat Umum Müdürüdür.

    Daha sonraki yıllarda ise Darüşşafaka’da tarihi edebiyat ve Alman Mektebi’nde edebiyat okutmaya başlamıştır.

    Hüseyin Siyret, samimi, içli ve ince bir şair olarak tanınmıştır. Şiirlerinin bir kısmı “Leyali Girizan”, “Bağ Bozumu”, “Üstadın Şairi” ve “Kargalar” adlı kitaplarında basılmıştır.

  • (1921 - 1921)

    Hüseyin Ragıp Baydur

    1890 senesinde Rodos’ta doğan Hüseyin Ragıp Baydur, Mersin İstinaf Azalığı'ndan emekli olan Mehmed Galip Beyin oğludur. 1914’de İstanbul Darülfünu'nun Hukuk Şubesi'nden diploma almıştır.

    1910’da Sakız Sancağı Maarif Müfettişliği'ne, 1912’de İstanbul Sultanîsi Türkçe muallimliğine tayin edilmiş, ertesi sene ayni vazifede terfi etmekle beraber bu vazifeye ilâveten Darülmuallimini Âliye Müdür Muavinliği'ne getirilmiş ve 1915’de Müdür Muavinliğinden istifa ederek Türkçe muallimliğinde kalmıştır.

    Bir ay sonra Üsküdar Sultanîsi Müdürlüğü'ne, 1916’da Kadıköy Sultanîsi Müdürlüğü'ne, 1918’de Avrupa’daki talebeler Müfettişliği'ne tayin edilmiş ve sonra Ankara’ya gelmiştir.

    1921 yılında Matbuat Umum Müdürlüğü’nün ardından Paris Mümessilliği Başkâtipliği'ne tayin olunmuş ve orada Maslahatgüzarlık ve Mümessillik vekâleti de yapmıştır. 1923’de Paris Mümessilliği Müsteşarlığı'na, 1924’de Bükreş Birinci Sınıf Elçiliği'ne, 1929’da Moskova Büyük Elçiliği'ne ve 1934’de de Roma Büyük Elçiliği'ne tayin olunmuştur. Hüseyin Ragıp Baydur, 27 Şubat 1955 tarihinde vefat etmiştir.

  • (1921 - 1921)

    Tevfik Kamil Kopeller

    1888 senesinde Selanik’te doğan Tevfik Kamil Kopeller, Piriştine Mutasarrıfı Mustafa Kamil Bey’in oğludur. 20 Mart 1913’te Hariciye Nezareti Umuru Siyasiye Müdiriyeti Umumiyesi birinci kalemine girmiş ve 27 Nisan 1914’te İstişare Odası Kitapevi'ne tayin olmuştur. 25 Mayıs 1919’ da Mühime Kalemi Mümeyzilliği'ne, 8 Mayıs 1920’de Tahrirat Kalemi Mümeyzilliği'ne, 8 Aralık 1920’de Umumru Siyasiye Birinci Şube Müdür Muavinliği'ne geçmiştir. Matbuat Müdiri Umumiliği Vekaleti bu vazifede ikendir. 15 Mart 1921’den 3 Mayıs 1921’e kadar devam etmiştir.13 Ocak 1923’te Umumru İdareye Müdürlüğü'ne ve 3 Eylül 1923’te Hariciye Vekaleti Müsteşarlığı'na tayin edilmiş ve 12 Kasım 1925’ te İstanbul Mebusluğu'na seçilmiştir. Bundan sonra ise 12 Nisan 1931’de Sofya Elçiliği’ne, 2 Nisan 1934‘te de Madrid Elçiliği’ne ve 24 Temmuz 1939’da Belgrad Büyük Elçiliği’ne tayin edilmiştir.

  • (1920 - 1921)

    Fuad Baban

    1903’te Mektebi Harbiye'den çıkmıştır. Fransızca ve Almanca dillerini bilmektedir. Mektepten çıkınca Hassa Ordusu Erkânıharbiye Dairesi'ne ve sonra asker olduğu halde Evkaf Nezareti Heyeti Fenniyesi’nde memurluk görevi yapmıştır. 1908’de Meşrutiyet'ten sonra Berlin Sefareti Ataşemiliter Muavinliği'ne tayin edilmiş ve Trablus Harbinde Ataşamiliter Enver Bey’in Bingazi’ye gitmesi üzerine Umumî Harpten üç ay evveline kadar bu vazifeyi resen ifa etmiştir. Umumî Harpte İstanbul’da askerî sansür hizmetine tayin ile yavaş yavaş bütün sansür teşkilâtının başında bulunarak harbin sonuna kadar burada çalışmıştır. Mütareke ile beraber muvazzaf hizmetten ayrılmış ve sonra 1920 senesi Kasım ayının başında Damat Ferid’in çekilmesi üzerine iktidar mevkiine gelen Tevfik Paşa kabinesinde Dâhiliye Nazırı bulunan Müşir Ahmet İzzet Paşa'nın ısrarı üzerine Matbuat Umum Müdürlüğü’nü kabul etmiştir. Umum Müdürlüğü 8 Kasım 1920’den 14 Mart 1921’e kadar sürmüştür.

  • (1920 - 1920)

    Süleyman Necati Güneri

    1889’da Kiği’de doğmuştur.Elcezire cephesi Defterdarı Hafızoğullarından Bay Galibin oğludur.

    Kiği Rüşdiyesi’nde okumuş ve 1911’de Konya Hukuk Mektebi’nden mezun olmuştur.

    Evvelâ Konya’da İttihat ve Terakki İdadisinde muallim olmuş ve sonra 1913’de Erzurum İttihat ve Terakki Mektebi Müdiri ve Türkçe muallimi olmuş ve ayni zamanda Erzurum Meclisi Umumî Azalığına seçilmiştir. “Albayrak Gazetesi’ni bu sıralarda çıkarmaya başlamış ve 1916 senesine kadar bu işlerine devam etmiştir. Bu tarihte Erzurum’un sukutu üzerine Konya’ya geçmiş, İttihat ve Terakki Mektepleri Müdürü olmuş ve Erzurum’un istirdadı tarihine kadar bu işte kalmıştır. 1918’de Erzurum’a gelen Necati tekrar “Albayrak Gazetesi’ni çıkarmaya başlamış ve ‘‘Albayrak” adlı bir ilk mektep de tesis etmiştir.

    Atatürk’ün Erzurum’a muvasalatını müteakip ve 23 Temmuz 1919’da Erzurum Kongresinin açılmasından evvelki günlerde “Şarkî Anadolu Müdafaai Hukuk Cemiyeti’nin Erzurum azası bulunan Süleyman Necati Erzurum Kongresine aza olarak iştirak etmiş ve Kongrenin teşkil ettiği “Anadolu ve Rumeli Müdafai Hukuk Cemiyeti,, nin ilk azaları arasında bulunmuştur. Müdafaai Hukuk Cemiyetinin kongrede ilk nizamname müsveddesini kendisi hazırladığı gibi, buna son şeklini veren Kongre Nizamname Encümeninde de aza olarak çalışmıştır. Bu nizamname, Sivas Kongresinin bütün vatana şamil olarak kurduğu ve teşkilâtlandırdığı Cemiyetin Nizamnamesine ve Misakı Milliye esas olmuştur.

    Son Osmanlı Meclisi Mebusanına Erzurum Mebusu seçilen mumaileyh bu Meclisin dağıtılması üzerine Ankara’ya gelmiş ve Büyük Millet Meclisi birinci devresine iltihak eylemiştir.

    Necati Güneri, mebus iken Hamdullah Suphi’yi takiben 19 Ağustos 1920’de Matbuat Umum Müdürü olmuş ve 11 Eylül 1920 tarihine kadar bu vazifede kalmıştır. Mumaileyh de bu vazifesinden ayrıca bir maaş almamıştır.

  • (1920 - 1920)

    Safa Fevzi İksel

    1880 senesinde İstanbul’da doğmuştur. Galatasaray Sultanisi muallimlerinden Ahmet Feyzi Efendi’nin oğludur. Galatasaray Sultani’sinden diploma almış, İstanbul Hukuk Fakültesi’nde okumuş fakat bitirememiştir.

    1988’de Hariciye Nezareti Tahriratı Hariciye Kalemi'nde işe başlamış, 1908’de yapılan düzenlemeyle bu kalemin birinci sınıf hulefalığına tayin edilmiştir. 1909’da yapılan ikinci düzenlemeyle İkinci Umuru Siyasiye Kalemi Mümeyyizi olmuştur. 1912’de yeni kurulan Tamimi İhbarat Kalemi Müdürlüğü'ne, 1913’te Tahran Sefareti Müsteşarlığı'na ve Rusların Tahran’ı işgali üzerine Bağdat tariki ile İstanbul’a gelerek memuriyeti asliyesi uhdesinde baki kalmak şartı ile 1 Ağustos 1917’de Nezaretin Müsteşar Muavinliği vekâletine, 1918’de Beynelmilel Tuna Seyrisefain Komisyonu'nda Osmanlı Murahhaslığı inzimamı ile Kalas Baş Şehbenderliği vekâletini ifaya memur edilmiş ve altı ay kadar burada kalarak mütarekeyi müteakip İstanbul’a dönmüştür.

    İksel daha sonra Matbuat Müdiri Umumîliği vekâleti, Tahran Sefareti Müsteşarlığı uhdesinde mevcut olduğu halde 21 Temmuz 1920’den 7 Teşrinisani 1921’e kadar devam etmiştir.

  • (1919 - 1920)

    Ali Haydar Aktay

    1884’de Aydos’ta doğan Ali Haydar Aktay, Rusçuk Müftüsü Osman Nuri Efendi'nin oğludur. Galatasaray Sultanîsi'nden mezundur.

    Memuriyet hayatına Babıâli Tercüme Odası'nda 1905’de başlamıştır. 1908’de Kalas Şehbenderliği Vekâletine ve Kançılarlığına, 1909’da Umuru Siyasiye Müdiri Umumîliği Sefaret Şube Kalemi Kâtipliği'ne, 1910’da Kalemi Mahsus Birinci Sınıf Kâtipliği'ne, 1911’de Sofya Sefareti İkinci Kâtipliği'ne tayin edilmiş ve Balkan Harbi üzerine İstanbul’a avdetle Hariciye Nezareti'nde muhtelif vazifelerde bulunmuştur.

    1919 – 1920 yıllarında Matbuat Umum Müdürlüğü yapan Ali Haydar Aktay, 2 Kasım 1922’de Saltanat kaldırılınca İstanbul’da açıkta kalmış ve daha sonra Temmuz 1923’de Müşavirlik Kalemi Kâtipliği'ne, bir ay sonra Muhtelit Mübadele Komisyonu Hariciye Müşavirliği'ne ve 1924’de Berlin Büyük Elçiliği Müsteşarlığı'na, 1925’de Kopenhag Maslahatgüzarlığı'na, 1926’da İstokholm Maslahatgüzarlığı'na, 1927’de Birinci Sınıf Müsteşarlığa terfi ederek İstokholm Elçiliği'ne, 1928’de Belgrad İkinci sınıf Elçiliği'ne tayin edilmiş ve 1934’de ayni Elçilikte birinci sınıfa terfi edilmiştir. 1939 senesinde Moskova Elçiliği'ne tayin edilen Ali Haydar Aktay, İstanbul’da bulunurken 2 Ağustos 1942 tarihinde vefat etmiştir.

  • (1918 - 1919)

    Mehmet Salih Şendil

    1872’de Lofça’da doğan Mehmet Salih Şendil, tüccardan Hafız Salih Efendi’nin oğludur. Eski Ali Paşa İptidaisi'nde, Fatih Rüşdiyesi’nde ve iki sene de Mektebi Mülkiye’de okumuş, sonra İsviçre’ye giderek Cenevre’de Balitrer adlı ticaret okulunda üç sene eğitim görmüştür.

    1892’de Hariciye Nezareti Matbuatı Ecnebiye kalemine girerek aynı sene Babıalî Tercüme kalemine geçmiş, 1898’de Stockholm Sefareti Başkatipliğ’nde, 1900’de İstişare Odası Muavinliği’nde, aynı yıl Bulgaristan Komiserliği Fransızca başkatip muavinliğinde, 1902’de terfian mezkur başkatiplikte bulunmuş ve 1911’de Umuru Siyasiye Müdiri Umumisi olmuştur.

    Salih Şendil 1920’de Mektebi Mülkiye’de Fransızca öğretmenliği yapmaya başlamış ve daha sonra 1923’te Umuru Şehbenderi Umum Müdürü tayin edilmiştir. 1943 senesi başında Ankara’da vefat etmiştir.

  • (1914 - 1918)

    Hikmet Nazım

    1876’da İstanbul’da doğan Hikmet Nazım, Galatasaray Sultanisi'nden mezundur. Diyarbakır, Halep, Konya ve Sivas valilikleri yapmış olan Şair Mehmet Nazım Paşa’nın oğludur. Ünlü şairimiz Nazım Hikmet’in babasıdır. Matbuat Umum Müdürlüğü ve Hamburg Konsolosluğu yapmış olan Hikmet Bey, Selanik’te, Hariciye Nezareti’nde (Dışişleri Bakanlığı) çalışan bir memurdur. Hikmet Bey henüz Nazım’ın çocukluğunda memuriyetten ayrılır ve ailece Halep’e, Nazım’ın dedesinin yanına giderler. Orada yeni bir iş ve hayat kurmaya çalışırlar. İstediklerini gerçekleştiremeyince İstanbul’a gelirler. Hikmet Bey’in İstanbul’daki iş kurma denemeleri istediği gibi neticelenmeyince memuriyet hayatına geri döner. Fransızca bildiği için yeniden Hariciye’ye atanır. 1909 senesinde Hariciye Nezareti Matbuatı Ecnebiye Mütercimliği'nde bulunmuştur. 1913 senesinde Matbuat Müdüriyeti Umumiyesi Teşkilâtında Umum Müdürlük Muavini olan Hikmet Nazım, 28 Şubat 1914’de Rauf Ahmet müdürlükten istifa ederek ayrıldığı zaman vekil olmuştur. Harbin sonlarına doğru 1918 başlarında Hamburg Baş Şehbenderliği'ne tayin edilerek Matbuat Umum Müdürlüğü'nden ayrılmıştır. Üçüncü rütbeden Osmanî nişanı ile harp madalyasına sahip olan Hikmet Nazım emekli olduktan sonra muhtelif gazetelerde idare müdürü olarak çalışmıştır. 1932 senesi sonlarında, Kadıköy’de bir sinemanın müdürü iken yanlış bir tedavi yüzünden vefat etmiştir.

  • (1912 - 1913)

    Refik Semin Bey

    1875’te İstanbul’da doğan Refik Semin Bey, Hüseyin Hüsnü namında bir zatın oğludur. 1892’de Mektebi Mülkiye’den mezun olmuştur.

    Babıalî Hazinei Evrak Müdürü iken 1912’de Matbuatı Dahiliye Müdürlüğü'ne getirilmiş ve bu görevinden 1913 yılında ayrılmıştır. Daha sonra Babıalî Hazinei Evrak Müdürlüğü görevinde bulunmuştur. Refik Şemin, Hazinei Evrak Müdürlüğü’nden sonra iki memuriyete daha tayin edildikten sonra 1920 Nisanı’nda Dahiliye Nezareti Müsteşarı olmuş ve bu vazifede 1922 yılına kadar kalmıştır.

    Son zamanlarda Ergani Bakırı Şirketi’nin Umumî Kâtipliği'nde ve Eti Bank İştirakler Şubesi Müdürlüğü'nde bulunmuş daha sonra da Eti Bank İştirakler Şubesi Umumî Kâtipliği'ni yapmıştır.

  • (1909 - 1912)

    Fazıl Necip Bey

    1863 tarihinde Selanik’te doğan Fazıl Necip Bey, 1932’de İstanbul’da vefat etmiştir. Selanikli Abdurrahman Nafiz Bey’in oğludur. İlk ve orta tahsilini bitirdikten sonra avukatlık imtihanı vermiş ve bir müddet avukatlık ve sonra hocalık yapmıştır. Bu sıralarda İstanbul gazetelerine de Selanik Mektupları göndermek sureti ile yazarlığa başlamıştır. 1896’da Selânik’te Asır Gazetesi’ni tesis ile Rumeli’de büyük bir mevki kazanan bu gazetenin 1909 tarihine kadar başında bulunarak binlerce başmakale yazmıştır.

    Fazlı Necip Beyin matbuat müdürlüğü bu gazeteden sonra ve yine 1909 tarihinde, Dahiliye Nazırı Talât Beyin zamanındadır. Üç sene Matbuat Müdürü kalan Fazlı Necip buradan 1912’de emekliye ayrılmıştır. Fazlı Necib müdürlükten ayrıldıktan sonra yine neşriyatla meşgul olmaya başlamıştır.

    Eserleri;

    Mektep kitapları: Mufassal Coğrafyayı Umumî, Tarihi Tabiî, Usulü Sarfı Osmanî.

    Telif hikâye ve romanları: Bir Gençliğin Güzarı, Cani mi Mâsum mu, Dilâver, Yine Orada, Sevdayı Metfun, Pervin, Şık, Dört Mevsim, Garip Aileler, Dehşetler İçinde, Türk Kızı, Menfî, Sarayda Mecnunlar, Külhani Edipler, Küçük Hanım, Muhacir.

    Tercüme romanları: Roz ve Ninet, Gerdanlık, Familya Çocukları, Arsen Lüpen, Valideyi Arayınız, Bir Genç Kızın Jurnali, Japonya Seyahatnamesi

    Müteferrik eserleri: Aile Bütçesi, Aile Sofrası, Aile Eğlenceleri. 

  • (1905 - 1908)

    Ebumukbil Kemal Bey

    Doğduğu tarih ve yer bilinememektedir. Vefatı 1918 senesi sonundadır ve İstanbul’dadır. 

    Hıfzı Bey’in vefatı üzerine Matbuatı Dahiliye Müdürü olan Ebülmukbil Kemal, 1906 Salnamesi’nde Bâlâ rütbesi ve birinci rütbeden Osmani ve Mecidî nişanları ile gözükmektedir. 

  • (1892 - 1901)

    Yusuf Behçet Bey

    1848 tarihinde Görice’de doğan Yusuf Behçet Bey, İstanbul’da Valide Rüşdiyesi’nde okumuş ve ayrıca Arabi ve Farisi, İngilizce ve Rumca öğrenmiş ve Fransızca için de Lisan Mektebi’nde eğitim almıştır.

    1870 tarihinde Hariciye Nezareti'ne giren Yusuf Behçet Bey, 1876’da Londra ve 1878’de Petersburg Sefareti katipliklerine, 1880’de Babıali Tercüme Odası Müdürlüğü’ne ve aynı zamanda Galatasaray Mektebi tercüme dersi muallimliğine tayin edilmiştir.

    Yusuf Behçet Bey’in Matbuat Müdürlüğü’ne tayin tarihi 1892’dir. 1901 senesinde bu görevinden ayrılan Yusuf Behçet Bey bundan sonraki hayatını aynı sene içinde Şûrayı Devlet Tanzimat Dairesi Azalığı'nda, 1912’de Manastır Valiliği'nde ve oradan tekaüt olarak Terkos Su Şirketi Müdürlüğü’nde ve bazı müessesatı mâliyenin idare meclisi âzalıklarında bulunarak geçirmiş ve 1936’da İstanbul’da vefat etmiştir.

    Yusuf Behçet Bey’in ula sanisi rütbesi ve dördüncü rütbeden Osmani ve Mecidi nişanları vardır.

  • (1880 - 1888)

    Mehmet Şevki Efendi

    1880 tarihli Devlet Salnamesi'nde adı Mehmet Şevki Efendi ve rütbesi mütemayiz olarak zikredilen Matbuat Müdürü Mehmet Şevki Efendi’nin ertesi sene ayni rütbeli ve fakat adı yalnız Mehmet Efendi olarak geçmekte ve hep böyle devam etmek üzere yedi sene bu memuriyette kaldığı görülmektedir. 1887 Salnamesi'nden sonra bu görevinden ayrılmıştır. Fakat rütbesi 1882 Salnamesi'nden itibaren ulâ sanisi gösterilmeye başlar ve 1886 Salnamesi'nden itibaren ismi hizasında üçüncü rütbeden bir Mecidi nişanı kaydı görülür.

  • (1876 - 1877)

    Eduard Black Bey

    1824’te doğan Eduard Black Bey, 1895’de vefat etmiştir. Devlet Salnameleri’nde adı Türkçe gibi Bulak şeklinde yazılsa da aslen Fransız ve soyadı Black’tir.

    Bu zatın büyük babası Fransa’da Büyük İhtilal’de Onaltıncı Louis’in müdafaasını üzerine alan meşhur bir avukat olup bundan dolayı Fransa’da duramayarak Türkiye’ye gelmiş ve İzmir’e yerleşmiştir. Bu avukatın oğlu olan Marsilyalı Avukat Alexendre Black’ta İzmir’de bütün Fransız tüccarların emniyetini kazanmış ve onların mümessillik sıfatına haiz, tahsili yüksek bir Türk dostudur.

    Eduard Black, Saint Barbe Mektebi’nde tahsilini bitirdikten sonra Abdülmecid’in saltanatı başlarında İstanbul’a gelerek 1842’de ve on sekiz yaşında iken liman odası tercümanlığına tayin edilmiştir. 1845’te, yarı resmi olarak neşredilen Fransızca “ Courrier de Constantinople” Gazetesi yazarlığına Babıali tarafından tayin edilerek yedi sene çalışmıştır. 1852’de Paris sefaretimiz maiyetine ateşe tayin edilmiş ve bir sene sonra da bu sefaretin başkatibi olmuş ve ardından yedi sene sonra yani 1860’da Napoli Şehbenderi yapılmıştır.

    Beş sene bu şehbenderlikte kalan Black Bey, Şimallilerin Cenuplarla galebesi ile nihayet son bulan savaştan sonra Birleşik Amerika Hükümetleri ile siyasi münasebetin takviyesi maksadı ile Abdülaziz tarafından 1866 senesinde ilk defa tesis olunan Washington Sefareti'ne ulâ sınıfı sanisi rütbesi tevcih ile sefir tayin edilmiş, oradan ayrılışından sonra iki buçuk sene mazul kalmıştır.

    Bundan sonra, Black Bey Matbuat Müdürü olmuştur. Onun müdürlüğe tayini 1876’ya rastlamaktadır.

    Kendisinin Matbuat Müdürlüğü’ne tayini tarihi olan bu zamanda Beşinci Murat padişah ve Mütercim Rüştü Paşa sadrazamdır. İkinci Abdülhamid’in cülus tarihi olan Ağustos 1876’da kendisi yine Matbuat Müdürüdür. Müdürlük dönemi, siyaset ve matbuat hayatının en karışık zamanındadır.

    Eduard Bey matbuattan ayrıldıktan sonra Şûrayı Devlet üyesi olmuştur. Daha sonra Altıncı Daire Belediye Müdürü olmuş ardından 1890 yılında Bükreş sefiri olmuştur. Müteakiben tekaüt edildiyse de tekrar Altıncı Daire müdürlüğüne getirilmiştir.

  • (1875 - 1876)

    Mehmet Sait Bey

    1848’de İstanbul’da doğan Mehmet Sait Bey, 1921’de yine İstanbul’da vefat etmiştir. Meşhur Ahmet Kemal Paşa’nın oğludur.

    Arapça ve Farsça eğitim alan Sait Bey, babasının Berlin sefiri olması üzerine o da Berlin’e gidip Almanca öğrenmiştir. Gazeteciliğe “Tasviri Efkar”da Namık Kemal’in maiyetinde başlamış ve sonraları İstanbul, Hakayikulvakayi, Vakit, Tarik gazetelerinde başmuharrirlik görevinde bulunmuş ve Beyoğlu’nda Şark isimli bir gazete neşretmiştir.

    Memuriyete Hariciye Mektubi Kaleminde başlamıştır. 1868’de Şûrayı Devlet’e geçerek tali memuriyetlerde bulunmuştur. 1874’te Matbuat Kalemi Müdür Muavinliği’ne tayin edilmiştir. O zamanlar Matbuat Müdürlüğü Hariciye Nezareti'ne bağlı idi ve 1877 sonuna kadar oraya bağlı kalmıştır. Mehmet Sait Bey’in Matbuat Müdürü olduğu tarih 1875’tir. Sait Bey o sıralarda bir taraftan da makaleler yazmakta idi. Hatta “ Journale de Constantinople” de Fransızca makaleler yazarak Türkiye aleyhindeki Avrupa gazetelerine cevaplar vermiştir. Onu Matbuat Kalemi'ne memur eden Hüseyin Avni ve müdür yapan da Mahmut Nedim Paşa'dır.

    Sait Bey Matbuat Müdürlüğü’nde iki buçuk ay kalmıştır.

     

    Kitapları: Fezaili Ahlakiye, Garaibi Aadatı Akvam, Galatatı tercüme, Sefirler ve Şehbenderler, Darülkütüp, Mahakim, Teşebbüsatı Cürmiye, Hukuku Düvel, Vazaifi Adliyei Etibba, Teşhiri İzmihlal, Usulü Mesuliyeti Vükela, Usulü Maişeti İnsan, Münazara, Hukuku Siyasiyei Osmaniye ve 22 formasını neşrettiği Fransızcadan Türkçeye Kamus. 

  • (1873 - 1874)

    Tahsin Efendi

    Tahsin Efendi hakkında tam bir malumat elde edilememiştir. Ancak, 1873 ve 1874 tarihli Devlet Salnameleri’nde adı yalnızca; “Tahsin Efendi: Matbuat Müdürü” olarak geçmekte ve rütbesinin “Mütemayiz” olduğu tasrih edilmektedir.

  • (1868 - 1872 ve 1877 - 1878)

    Abdullah Macit Paşa (BEY)

    Abdullah Macit Paşa, 1841’de Kütahya’da doğmuş, 1917’de İstanbul’da vefat etmiştir. Keçicizade İzzet Mollazade Reşat Efendi’nin oğludur. 1858’de Mektebi Harbiye İdadisi’nden mezun olmuş ve devlet adına Paris’e gönderilip 1863’te yüzbaşılık rütbesiyle Avrupa’dan dönüşünde kolağalığa terfi ettirilmiştir. Mektebi Harbiye’de riyaziye(matematik) muallim muavinliğine tayin edilmiştir. 1864 yılında mesleğini değiştirerek Babıâli Tercüme Odası’na girmiştir. 1867’de Divanı Humayun Mütercimi, 1868’de Matbuat Müdürlüğü’ne getirilmiştir.

    1872’de Divanı Ahkamı Adliye azalığına, sekiz ay sonra 1872’de yeni teşkil edilen Mahkemei İptidaiye üyeliğine, 1874’te Hariciye kitabetine, 1876’da Tuna Avrupa Komisyonu Reisliği inzimamile Tulça Sancağı Mutasarraflığı’na ve yedi ay sonra da istifa ile İstanbul’a gelerek beş ay mazul kaldıktan sonra 1877’de ikinci defa Matbuat Müdürlüğü’ne tayin edilmiştir. Bu müdürlüğü esnasında Abdülhamit’in ilk Meclisi Mebusan’a verdiği Matbuat Kanunu projesini meclise raporte etmesi kayda değerdir. Bu projede Türkiye’de mizah mecmuası çıkmaması hakkındaki maddeyi mumaileyh müdafaa etmiştir fakat meclis kabul etmemiştir.

    Devlet Salnamelerinde nereye bağlı oldukları kaydedilmemekle beraber ilk önce Maarif ve sonra Hariciye Nazerati’ne bağlı oldukları bazı resmi kayıtlardan anlaşılan ”Matbuatı Dahiliye Müdürlüğü”nün Dahiliye Nezareti’ne bağlı olduğunun tasrihi Macit Bey’in ismi ile beraber yazılmaya başlar.

    İki sene Matbuat Müdürü kaldıktan sonra ayrılarak dört ay kadar da mazul olarak bekledikten sonra 1879’da Rumeli Beylerbeyliği payesiyle ve paşa unvanıyla Gümülcüne Mutasarraflığı’na getirilmiş ve on yedi ay hizmetten sonra ayrılarak İstanbul’a gelmiş ve üç ay mazul kaldıktan sonra 1881 başında Rodos Mutasarraflığı’na, 1882’de ayrılarak bir müddet sonra Mabeyin’de gazete mütercimliğine getirilmiş, 1884’te yeni teşkil edilen Hariciye Nezareti Matbuatı Ecnebiye Müdürlüğü’ne tayin edilmiştir.

    Bu tarihe kadar Maarif, Hariciye ve 1878’den itibaren de Dahiliye Nezaretine bağlı olarak giden Matbuat Dahiliye Müdürlüğü bu tarihten sonra da Dahiliye Nezareti’ne bağlı kalmaktadır. Ancak, 1885 Salnamesinden itibaren Hariciye Nezareti’nde bir de Matbuat Müdürlüğü’nün görülmüş olmasına bakılır ve Macit Paşa’nın şu tercümei hal kaydıyla karşılaştırıldığında Hariciye’deki bu Matbuatı Ecnebiye Müdürlüğü’nün Dahiliye’deki Matbuat Dahiliye Müdürlüğü’ne müvazi olarak yeniden teşkiliyle Macit Paşa’nın buraya ilk müdür olarak atandığı anlaşılmaktadır.

    Mumaileyhin Matbuatı Ecnebiye Müdürlüğü 1890 tarihli Devlet Salnamesi’ne kadar ve (paşa) unvanıyla devam ederek, 1909 Salnamesi’nde burada müdür olarak Hariciye mektupçusu Salih Münir Bey gösterildikten sonra ertesi yıl Devlet Salnamesi’nde yine müdür olarak,”Altıncı Dairesi Belediye Müdürü” unvanının da ilavesiyle(Macit Bey) gösterilmektedir. 1894 Salnamesi’nde de yine müdür olarak fakat bu sefer “Şûrayı Devlet azasından” unvanının ilavesiyle( Abdullah Macit Bey) yazılmaktadır. 1895’te bu Matbuatı Ecnebiye Müdürlüğü de Dahili Matbuat Müdürlüğü gibi ayrı ayrı müdürlük halinde Hariciye Nezareti’ne bağlanır ve Macit Bey’in yerine başkası getirilir.

    Bu yeni unvanlar onun yeni ilave memuriyetlerini de gösterir. Yalnız burada dikkate şayan bir cihet mumaileyhin isminin başından(paşalık) unvanının kaldırılmasıdır. Bunun sebebi şudur; o zamanki teşrifat kaidelerine göre Rumeli Beylerbeyliği halktan sıfatı resmiyesi olmayanlara da verilen bir rütbedir ve haiz olanlara( paşa) denir Mukabili, askeride feriklik, mülkiye hizmetinde rütbei uladır. Halbuki Macit Paşa’nın Macit Bey oarak gösterildiği Salnamelerdeki rütbei mülkiyesi bâlâdır ve eski sınıfının bir üst derecesidir. Macit Paşa bu rütbe terfisine mukabil üstünden biraz da tam resmiyet ifade etmeyen Rumeli Beylerbeyliği’ni ve paşalığı atmış fakat müşirlik ve vezirlik mukabili olan bir rütbeyi almıştır.

    Macit Bey, Matbuatı Ecnebiye Müdürlüğü esnasında fevkaladeden olarak; Sırbistan’la Bulgaristan arasındaki muhabere üzerine aralarındaki sulh şartlarını müzakere etmek için 1886’da Bulgaristan Prensi nezdinde memuriyeti mahsusa ile izâm ile Sofya’da diplomatik vazifeler görmüş ve üç ay sonra Bükreş Konferansı’nda murahhas olarak bulunmuştur. 1887’de Rumeli Şarkî vilayeti nizamnamei dahilisinin tadili için tekrar Sofya’ya izâm olunmuşsa da Bulgaristan Prensi’nin değişmesi üzerine İstanbul’a dönmüştür.

    Mumaileyh gümüş imtiyaz madalyası ile üçüncü Osmani ve ikinci Mecidî nişanlarını hâmildi. Sırp devletlerinden birinci rütbeden Takuva, İran’dan ikinci rütbeden Şirilhurşid ve İspanya’dan da üçüncü rütbe İzabella Katolik nişanlarını almıştır.

  • (2016-2016)

    Ahmet Göktürk İnan

    1963'te dünyaya gelen Ahmet Göktürk İnan, lisans eğitimini İstanbul Teknik Üniversitesi'nde tamamlamıştır. Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü'nde yüksek lisans eğitimi alan İnan, özel sektörde üst düzey yönetici olarak çalışmıştır. Ocak 2016 ile Ağustos 2016 tarihleri arasında Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü görevini yürüten İnan, Başbakan Başmüşaviri'dir.

  • (2010 - 2014)

    Murat Karakaya

      1973 yılında Çorum’da doğan Murat Karakaya, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü mezunudur. Yüksek Lisans eğitimini yine kamu yönetimi alanında, ABD İndiana Üniversitesi Kamu ve Çevre İlişkileri Okulu’nda tamamlamıştır. 1996 ila 2010 yılları arasında Başbakanlığın çeşitli birimlerinde görev yapmıştır. 2010 yılında Genel Müdür olarak atanmış ve bu görevi 2014 yılına kadar devam etmiştir. 2014 yılında Başbakan Müşaviri olarak göreve başlamış ve halen bu görevi yürütmektedir.

  • (2003 - 2005)

    Abdurrahman Bilgiç

    1963 yılında Adıyaman'da doğan Abdurrahman Bilgiç, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun olduktan sonra atıldığı meslek hayatına Dışişleri Bakanlığı Orta Doğu ve Afrika Dairesi’nde aday meslek memuru olarak başlamıştır. (1986-1988); Trablus Büyükelçiliği’nde Ataşe, Üçüncü Katip (1990–1992), Deventer Başkonsolosluğu’nda Muavin Konsolos (1992–1995), Orta Asya Dairesi'nde İkinci Katip, Başkatip (1995–1997), Siyasi İşler Müsteşar Yardımcılığı’nda Başkatip (1997), Kanberra Büyükelçiliği’nde Başkatip, Müsteşar (1997-2001) ve Enformasyon Dairesi'nde Şube Müdürü (2001-2003) olarak görev yapmıştır. 2003-2005 yılları arasında Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğünü yürüten Bilgiç, 2005 yılında Genel ve İkili Ekonomik İşler Dairesi Başkanı, 2005-2007 yılları arasında Münih Başkonsolosluğu, (2007-2008) Balkan Ülkeleri Dairesi Başkanlığı, (2008-2010) Personel Dairesi Başkan Vekilliği, Elçi-Daire Başkanlığı, (2010-2011) İnsan Kaynakları Dairesi Elçi Daire Başkanlığı, 2011’de Japonya nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği görevlerinde bulunmuştur. Bilgiç, halen MİT Müşteşarlığı’nda Müsteşar Yardımcılığı görevini sürdürmektedir.

  • (1996 - 1997)

    Aydan Karahan

    1942 yılında Ankara’da doğan Karahan, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde lisans eğitimini tamamlamış ve 1968 yılında Dışişleri Bakanlığı İktisat Dairesi’nde Aday Meslek Memuru olarak göreve başlamıştır. 

    1968-1970 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı IBEI’de III. Katip ve II. Katip olarak görev yapan Karahan, 1970-1973 yıllarında Lahey Büyükelçiliği’nde II. Katip ve Başkatip, 1973-1975 yılları arasında Moskova Büyükelçiliği’nde Başkatip ve Ortaelçilik Müsteşarı, 1975 yılında Dışişleri Bakanlığı KIDD’de Şube Müdürü, 1975-1977 yıllarında Dışişleri Bakanlığı Ekonomik ve Sosyal İşler Dairesi’nde Şube Müdürü, 1977-1981 yılları arasında Lefkoşa Büyükelçiliği’nde Ortaelçilik Müsteşarı, 3. Sınıf Büyükelçilik Müsteşarı, 2. Sınıf Büyükelçilik Müsteşarı, 1981-1983 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü’nde Daire Başkanı, 1983-1987 yıllarında Washington Büyükelçiliği’nde 1. Sınıf Büyükelçilik Müsteşarı, 1987-1988 yıllarında DPT Müsteşarlığı’nda Müşavir, 1988-1992 yılarında Çok Taraflı Ekonomik İşler Genel Müdür Yardımcısı, 1992-1995 yıllarında Beyrut, 1995-1996 yıllarında Lefkoşa Büyükelçisi, 1996 yılında İdari İşler Müsteşar Yardımcılığı Nezdinde Büyükelçi, 1996-1997 yıllarında Bakanlık Müşaviri, 1997-2000 yıllarında İdari İşler Müsteşar Yardımcısı, 2000-2003 yıllarında Lahey Büyükelçisi, 2003-2004 yıllarında Budapeşte Büyükelçisi, 2004-2006 yıllarında Lefkoşa Büyükelçisi, 2006-2007 yıllarında İdari İşler Müsteşar Yardımcılığı Nezdinde Büyükelçi, 2007 yılında Dışişleri Bakanlığı’nda Bakan Özel Müşaviri olarak görev yapmış olan Karahan, 2007 yılında emekli olmuştur.

  • (1993 - 1996)

    Nazif Murat Ersavcı

    1946 yılında doğan Nazif Murat Ersavcı, 1964 yılında Ecolé Secondaire André Laurendau Lisesi'nden (Kanada), 1969 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden, 1979 yılında NATO Savunma Koleji'nden (Roma) mezun olmuştur.

    Ersavcı, 1972-1974 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı, Ekonomik ve Sosyal İşler Dairesi'nde III. Katip ve II. Katip, 1974-1977 yılları arasında Bonn Büyükelçiliği'nde II. Katip ve Başkatip, 1977-1979 yılları arasında Gümülcine Başkonsolosluğu'nda Konsolos, 1979-1983 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı'nda NATO Şube Müdürü, 1981-1983 yılları arasında Tahran Büyükelçiliği'nde Başkatip ve Müsteşar, 1983-1985 yılları arasında Washington Büyükelçiliği'nde I. Müsteşar, 1985-1987 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı'nda Şube Müdürü ve Daire Başkanı, 1987-1991 yılları arasında Viyana Büyükelçiliği'nde Müsteşar ve BM Viyana Ofisi Nezdinde Daimi Temsilci Yardımcısı görevlerinde bulunmuştur. 1993-1995 yılları arasında Basın Yayın Genel Müdürü ve Başbakan Başdanışmanı olmuştur. 1995-1996 yıllarında Elçi, Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Genel Müdürü ve Danışman, 1996-1998 yılları arasında İrlanda Cumhuriyeti Nezdinde Büyükelçi, 1998-2001 yılları arasında Oman Sultanlığı Nezdinde Büyükelçi, 2001-2002 yıllarında Büyükelçi görevlerinde bulunmuştur. AB-İKÖ İstanbul Konferansı Koordinatörlüğü yapmış, 2003-2004 yıllarında Büyükelçi, Dışişleri Bakanlığı Teftiş Kurulu Üyesi, 2004-2005 yıllarında Büyükelçi, Konsolosluk İşleri Genel Müdürlüğü ve İnsan Kaçakçılığıyla Mücadele Ulusal Koordinatörlüğü görevlerini de üstlenen Ersavcı, 2006-2009 yılları arasında Avustralya Nezdinde Büyükelçi olarak görev yapmıştır. 2009 yılında Belçika Krallığı nezdinde Büyükelçiliğe atanmış ve Haziran 2011'de emekli olmuştur. Kasım 2011 itibariyle Uluslararası Sergiler Bürosu (BİE) Nezdinde Türkiye Başdelegeliği görevini yürütmektedir.

  • (1989 - 1992)

    Kaya Toperi

    1933 yılında Ankara’da doğan Kaya Toperi, 1950 yılında Ankara Koleji’ni, 1955'te Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirmiştir.

    1957 yılında Dışişleri Bakanlığı'nda meslek hayatına adım atan Toperi, 1959-63 yılları arasında Washington Büyükelçiliği’nde II. Katiplik ve Başkatiplik yapmış ve bu sırada American University’de lisansüstü eğitim almıştır. Dışişleri Bakanlığı bünyesinde hem merkez teşkilat hem de yurt dışı temsilciliklerde üst düzey görevlerde bulunduğu yılların ardından büyükelçi ünvanıyla Kuveyt ve Ottawa Büyükelçiliklerinde görev yapmıştır. 1989-1992 yılları arasında Basın Yayın Genel Müdürlüğü görevini yürütmüştür. 1990-1993 yılları arasında da Cumhurbaşkanlığı Sözcülüğünü üstlenmiştir. 1993 yılında Bern, 1994-1996 yıllarında da Seul Büyükelçisi olan Kaya Toperi, 1996 yılında emekli olduktan sonra çeşitli şirketlerde yöneticilik görevlerinde bulunmuştur. 

  • (1986 - 1988)

    Tuncer Topur

    1936 yılında Tarsus’ta doğan Tuncer Topur, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde lisans eğitimini tamamladıktan sonra meslek hayatına adım attığı Dışişleri Bakanlığı bünyesinde Washington, Lefkoşa, NATO (Brüksel), Almanya, Atina, Helsinki ve Amman’da büyükelçilik yapmıştır. Tuncer Topur 1986-1988 yılları arasında Basın Yayın Genel Müdürlüğü görevinde bulunmuştur.

    Aynı zamanda kitap çalışmaları da olan Topur’un başlıca eserleri, “ Dünya ve Türkiye - AB - Kıbrıs Üçgeni, Dipsiz Kuyu: Ortadoğu ve Türkiye, Milli Güvenlik ve Türkiye, Yıkımın Adı Barış/Orta Doğu, Küreselleşme, Jeopolitika ve Milli Güvenlik” tir. 

  • (1984 - 1984)

    Tahsin Karacabey

    1925 yılında Ankara’da doğan Tahsin Karacabey, 1950 yılında ABD Nevada Üniversitesi’nden mezun olmuştur. Memuriyetine Galatasaray Lisesi Müdürlüğü’nde yönetim memuru olarak başlayan Tahsin Karacabey, 1959 ve 1962 yılları arasında Basın Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü İzmir ve İstanbul Basın Temsilciliği, 1970-1974 yılları arasında Washington Basın Müşavirliği’nde Basın Ataşeliği, 1980-84 yıllarında Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdür Yardımcılığı ve Genel Müdürlük görevlerinde bulunmuştur.

    Sürekli Basın Kartı sahibi olan Karacabey, 1990 yılında emekli olmuş ve aynı yıl içinde vefat etmiştir.

  • (1980 - 1981)

    Cemil Ünlütürk

    14 Eylül 1934 yılında Rize’de doğan Cemil Ünlütürk, Elazığ Ağım Ortaokulu İngilizce Stajyeri olarak meslek hayatına atıldı. Birçok okulda stajyerlik ve İngilizce öğretmenliği yapan Ünlütürk, 1973 yılında Basın Yayın Genel Müdür Yardımcılığında bulunmuş, 1975 yılında Bernn Basın Müşaviri olmuştur. Cemil Ünlütürk 1980-81 döneminde Basın Yayın Genel Müdürü olarak görev yapmıştır.

  • (1978 - 1978)

    Erdoğan Tamer

    1934 yılında Filyos'ta doğan Erdoğan Tamer, Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi’nden mezun olmuştur. Gazetecilik yaşamı boyunca Son Havadis, Ulus, Barış ve Pazar Postası gazetelerinde yazarlık ve yöneticilik yapan Tamer, emekli oluncaya kadar Basın Yayın Genel Müdürlüğü’nde çeşitli görevlerde bulunmuştur. Uluslararası ve ulusal düzeyde birçok başarı ve onur ödülüne sahip olan Erdoğan Tamer, 2000 yılında vefat etmiştir.

  • (1974 - 1975)

    Orhan Koloğlu

    1929 yılında Konya’ın Kadınhanı ilçesinde doğan Orhan Koloğlu, Galatasaray Lisesi ve İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü’nde aldığı eğitimin ardından Strasbourg Üniversitesi’nde doktora eğitimi almıştır. 1947’de gazeteciliğe başlayan Koloğlu, Son Saat, Yeni Sabah, Akşam, Yeni İstanbul, Milliyet, Barış, Aydınlık gazetelerinde muhabir, yazı işleri müdürü ve yazar olarak çalışmıştır.

    1964’ten itibaren yurt dışında basın ataşeliklerinde bulunan Koloğlu, 1972’de Milliyet’in Almanya baskısını başlatmış, 1974-75 ve 1978-80 olmak üzere iki dönem Basın Yayın Genel Müdürlüğü yapmıştır.

    1978’den itibaren yurt içi ve dışı üniversitelerde tarih ve gazetecilik konularında ders veren Koloğlu’nun yayımlanmış 51 kitabı bulunmaktadır. Gazeteciler Cemiyeti (iki defa), Afet İnan, Yunus Nadi ve Sedat Simavi ödüllerini almış olan Koloğlu’nun başlıca eserleri; Reklamcılığın İlk Yüzyılı (1840-1940), Türk Korsanları, İslam Aleminde Masonluk, Üç İttihatçı, Soros, CFR ve Arap Ayaklanması, Fikret Mualla Bir Garip Kişi, Cihannüma, Osmanlı’dan 21. Yüzyıla Basın Tarihi, Abdülhamit Gerçeği, Numaracı Cumhuriyetçiler, Abdülhamit ve Masonlar, Sorularla Vahdettin, Bilimselden Medyatik’e Tarih, Şu İngilizler Canımı Çok Sıkıyor, Fizan Korkusundan Libya Mücahitliğine ve Cilbaptan Türbana Türkiye’de Örtünmenin Serüveni’dir.

  • (1972 - 1972)

    Yusuf Sıtkı Mardin

    1916 yılında İstanbul’da doğan ve Ord. Prof. Ebulûlâ Mardin'in oğlu olan Yusuf Sıtkı Mardin orta öğrenimini İstanbul Robert Kolej ve Galatasaray Lisesi’nde tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirmiştir. Aylık sanat ve fikir dergisi Yücel'in kurucularından olan Mardin, bir süre turistik Boğaziçi Dergisi'ni çıkarmıştır. Robert Kolej’de öğretmen, Genel Sekreter ve Hukuk Müşaviri olarak çalıştığı yılların ardından 1949'da Mardin Milletvekili seçilmiştir. Bir süre serbest avukatlık yapmıştır. Türk Eğitim Derneği (TED) Ankara Kolejinde Eğitim Müşavirliği ve İngilizce öğretmenliği yaptıktan sonra 1957'de Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü Londra Basın Ateşeliği, ardından da Genel Müdürlük Merkez Teşkilatı'nda mütercimlik, Ankara Turizm Müdürlüğü, Londra Turizm ve Tanıtma Bürosu Müdürlüğü, 1969'da da Washington Basın Müşavirliği yapmıştır. 1972 yılında Basın Yayın Genel Müdürlüğüne vekalet eden Mardin, Bonn Basın Müşavirliği ve Enformasyon Daire Başkanlığı'nın ardından 1975 yılında emekliye ayrılmıştır. Yusuf Sıtkı Mardin 1995’te İngiltere’de vefat etmiştir.

  • (1970 - 1970)

    Ziya Tugal

    1916 yılında Denizli’de doğan Ziya Tugal, 1940 yılında Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nden mezun olmuş, memuriyetine 1935 yılında Denizli Merkez Gazi Mustafa Kemal Okulu’nda başlamıştır. 1943-1952 yılları arasında Basın Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü’nde Mütercim, 1952-1955 yılları arasında Basın Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü’nde Şube Müdürü, 1963-1964 yılları arasında Turizm ve Tanıtma Bakanlığı’nda Turizm Uzmanı, 1964-1969 yılları arasında Paris Basın Müşavirliği’nde Basın Müşaviri olarak görev yapmıştır. 1969-1970 yılları arasında Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü'nde Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapan Tuğal, 1970-1977 yılları arasında Paris Basın Müşavirliği görevinde bulunduktan sonra Turizm ve Tanıtma Bakanlığı Montreal Turizm ve Tanıtma Müşavirliği görevini yürütmüştür. 

  • (1968 - 1969)

    Mehmet Ali Pamir

    1912 yılında Kıbrıs’ta doğan Mehmet Ali Pamir, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi mezunudur.

    Devletin çeşitli kademelerinde görev alan Mehmet Ali Pamir, 1953 yılında Basın-Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü’nde Mustakil Müdürlüğü görevinin ardından 1956 yılında Londra Basın Ateşeliği’ne getirilmiştir. 1960 yılında Kıbrıs Haberler Bürosu Müdürlüğü, 1964 yılında Kıbrıs Basın Ateşeliği görevlerinde bulunmuştur. 1968 yılında Basın-Yayın Genel Müdür Muavinliği’ne getirilen Pamir 1968-1969 yılları arasında Genel Müdürlük görevini yürütmüştür. 1976 yılında kendi isteği ile Basın-Yayın Genel Müdürlüğü Dış İlişkiler Dairesi Başkanı olarak emekli olmuştur.

  • (1960 - 1960)

    Ahmet Yıldız

    1921 yılında Trabzon Sürmene ilçesinde doğan Ahmet Yıldız, 27 Mayıs Darbesi'nde Kurmay Binbaşı olarak yer almış, darbeden sonra Kurmay Albay rütbesiyle Basın Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü görevinde bulunmuştur. 1961'de yapılan genel seçimlerden sonra oluşan 12. Dönem‎ meclisin, 25 Ekim 1961'de toplanarak Milli Birlik Komitesi'ne son vermesiyle Cumhuriyet Senatosu'na diğer Milli Birlik Komitesi üyeleri ile birlikte kayd-ı hayat şartıyla üye olmuştur. Daha sonra Halkevleri Genel Başkanlığı'na da seçilen Yıldız, 12 Eylül Darbesi'nden sonra halkevleri davası nedeniyle tutuklanmış ve yargılanmıştır. Yıldız 2 Eylül 2009’da İstanbul’da vefat etmiştir.

  • (1957 - 1957)

    Münir Müeyyet Berkman

  • (1954 - 1956)

    Muammer Baykan

    1919 yılında İstanbul’da doğan Muammer Baykan, İstanbul Üniversitesi Hukuk ve İktisat Fakültelerini bitirdikten sonra New York Colombia Üniversitesi'nde Devletler Hukuku ve Diplomasi doktorası yapmıştır. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Asistanlığı, Birleşmiş Milletler Vesayet Konseyi Raportörlüğü, Birleşmiş Milletler Uzakdoğu ve Güneydoğu Asya Siyasi Mıntıka Mütehassıslığı, Basın Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü, BM Kore Komisyonu Başkanlığı görevlerinde bulunan Baykan, 2. Dönem Çanakkale Milletvekili olarak da TBMM'de yer almıştır.

  • (1951 - 1951)

    Hulusi Timur

    1909 yılında Şarkışla’da doğan Hulusi Timur, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunudur. Şarkışla Kaymakamlığı, İktisat ve Münakalat Müfettişliği ve Baş Müfettişliği yapan Timur, Basın Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü, Başvekalet Müsteşar Muavinliği ve Çalışma Vekaleti Müsteşarlığı görevlerinde bulunmuştur. 11. Dönem Zonguldak Milletvekili olarak Meclise de giren Timur 2001 yılında vefat etmiştir.

  • (1949 - 1950)

    Ahmet Şükrü Esmer

    1893 yılında Kıbrıs-Lefkoşa’da doğan Ahmet Şükrü Esmer, orta öğrenimini Kıbrıs’ta yapmıştır. New York Columbia Üniversitesi’nde hukuk alanında lisans ve yüksek lisans eğitimini tamamlayan Esmer, Devletler Hukuku ve Siyasi Tarih alanında da doktora derecesini almıştır. Bu sırada Gazetecilik Okulu’nda da bazı derslere devam etmiştir. New York’ta, ABD’de Türk dilinde yayımlanan ilk gazete olan Sada-yı Vatan adlı haftalık gazeteyi çıkarmıştır. 1921’de ülkeye dönmüş ve Galatasaray Lisesi’ne İngilizce öğretmeni olarak atanmıştır. Kurtuluş Savaşı kazanılınca, Mudanya ve ardından Lozan Konferansı’na gazeteci sıfatı ile katılmıştır. Yurda dönüşünde bazı arkadaşları ile Vatan Gazetesi'ni çıkarmış; sonra Milliyet gazetesinin Yazı İşleri Müdürü, daha sonra da Genel Müdürü olmuştur. Milliyet’te çalışırken, Mülkiye Mektebi Siyasi Tarih Hocası olmuş ve bu dersi Harp Akademisi’nde ve Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi’nde de vermiştir. Mülkiye Ankara’ya nakledilince, Ahmet Şükrü, Mülkiye Mektebi’nde Siyasi Tarih Profesörlüğü'ne getirilmiştir. Ulus Gazetesi’nde de Dış Politika Yazarlığı yapmıştır. 1939’da İstanbul Milletvekili seçilen Ahmet Şükrü 1945’te Birleşmiş Milletler’i kuran San Francisco Konferansı’na Türk Heyeti Danışmanı olarak katılmıştır. 1948’de Haberler Bürosu’nu kurmak üzere New York’a gitmiştir. 1949’da ise Basın Yayın Genel Müdürlüğü’ne atanarak tekrar Ankara’ya gelmiştir. 1954’te Siyasal Bilgiler Fakültesi’ndeki Siyasi Tarih Profesörlüğü görevine geri dönmüş; 1969’da da emekliye ayrılmıştır. Emekli olduktan sonra Ulus Gazetesi’nde Dış Politika Yazarlığı devam eden Ahmet Şükrü Esmer, 1982 yılında vefat etmiştir. 

    Esmer'in 1944’te yayımlanan Siyasi Tarih ile 1953’te yayımlanan Siyasi Tarih (1919-1939) kitaplarının yanı sıra ; “Cyprus, Past and Present”(Milletlerarası Münasebetler Türk Yıllığı,1962) ve Prof. Dr. Oral Sander’le ortaklaşa yazdığı “İkinci Dünya Savaşı’nda Türk Dış Politikası”(Olaylarla Türk Dış Politikası: 1919-1965, 1969) olan bilimsel makaleleri bulunmaktadır.Ayrıca, Ayın Tarihi ile başta Milliyet ve Ulus (daha sonraki adıyla Barış) gazetelerinde çok sayıda araştırma ve inceleme yazılarıyla gezi notları yayımlanmıştır. 

  • 1902 yılında İstanbul’da doğan İzzettin Tuğrul Nişbay, Mektebi Mülkiye’yi bitirdikten sonra meslek hayatına Muhasebat Murakıp Muavini olarak başlamış (1924), Hariciye Vekaleti Heyetinde Müşavere Kitabeti (1924-1925), Berut Baş-Şehbenderliği (1925-1927), Reşt Müstakil Şehbender Vekaleti (1927-1929), Reşt Muavin-Konsolosu (1929-1931), Hariciye Vekaleti Dördüncü Daire Umum Müdürlüğü İkinci Şubede İkinci Muavin (1931-1933), Triyeste Konsolosu (1933-1934), Odesa Konsolosu (1934-1935), Gümülcine Konsolosu (1935-1936) olarak görev yapmıştır. İzzettin Tuğrul Nişbay 1965 yılında vefat etmiştir.

  • (1940 - 1943)

    Selim Sarper

    1899 senesinde İstanbul'da doğan Selim Sarper, Esad Rauf Beyin oğludur. Lise eğitimini 1918 yılında Almanya'da tamamlayan Sarper, üniversite öğrenimini Ankara Hukuk Fakültesi’nde tamamlamış, 1923’te Adana Lisesi’nde Fransızca öğretmenliği yapmış, 1925’te Şark İstiklal Mahkemesi Zabit Katibi olmuş, 1927’de Dışişleri Bakanlığı'nda mütercim olmuş, 1928’de Odessa Konsolos Muavini, 1929’da Moskova Büyükelçiliği III. Katibi, II. Katibi, 1931’de Özel Kalem Müdürlüğünde II. Katip, 1933’de Gümülcine Konsolosu, 1935’de Odessa Konsolosu, 1937’de Berlin Konsolosu, 1938’de 2. Dairede Şube Müdürü, 1939’da Bükreş Elçiliği Müsteşarı, Bakan Özel Kalem Müdürü, 1940’da Basın Yayın Genel Müdürü, 1944’de Moskova Büyükelçisi, 1946 da Roma Büyükelçisi, 1947’de Birleşmiş Milletlerde Büyükelçi Daimi Temsilci (21 Kasım 1947 de Birleşmiş Milletler Ticaret İşbirliği Konferansına Delegasyon Başkanı olarak katılmış), 1957’de NATO Daimi Konseyi nezdinde Türkiye Daimi Delegesi, 1960’da Büyükelçi Genel Sekreter, 1960’da açıktan Dışişleri Bakanı olarak atanmış, 1961-1962 yılları arasında İstanbul Milletvekili sıfatıyla Dışişleri Bakanlığı görevini yerine getirmiştir. İsmet İnönü'nün koalisyon hükümetinde de Dışişleri Bakanlığı görevini sürdürmüş. 1965'te yeniden İstanbul milletvekili seçilmiştir. Sarper 1968 yılında vefat etmiştir.

  • (1939 - 1940)

    Salim Gündoğan

    1883’te Sakarya'nın Geyve ilçesinde doğan Salim Gündoğan, 1905’te Darülfünun Edebiyat Fakültesi’nden ve 1910’da da Hukuk Şubesi’nden mezun olmuştur.

    1902 tarihinde Dahiliye Nezareti Evrak Tesrii Muamelat ve Islahat Komisyonu Kalemi'ne Mülazemetle devlet hizmetine girmiştir. Bundan sonra Kaymakamlıklarda, Mülkiye Müfettişliklerinde bulunmuş, sırası ile Kars, Samsun, İçel, Balıkesir ve Bolu Valilikleri’ni yapmıştır.

    Bolu Valisi iken 15 Mayıs 1939 tarihinde Matbuat Umum Müdürlüğü’ne tayin edilerek yerine Bolu Valiliği’ne tayin edilen Naci Kıcıman ile halef selef olmuştur. Mumaileyhin Bolu’dan gelip Umum Müdürlükte vazifeye mübaşeret tarihi 28 Temmuz 1939’dur. Burada 5 Nisan 1940 tarihine kadar kalmış ve henüz Umum Müdürü iken 1939 Eylül'ü içinde Başvekalette idareten bir Matbuat Bürosu Katibi Umumiliği ihdas edilerek neticede 1 Haziran 1940’ta 3837 numaralı kanunla Matbuat İdaresi yeniden Başvekalete tabi olarak teşkil olunmuştur.

    Salim Gündoğan Matbuat Umum Müdürlüğü’nden Tekirdağ Valiliği’ne tayin olunmuş ve sonra Trakya Umumi Müfettişliği Başmüşavirliği'ne naklolunmuştur. Burada Umumi Müfettişlik Vekaleti de yapmıştır. Daha sonra Aydın Valiliği görevinde bulunmuştur.

  • (1937 - 1939)

    Burhan Belge

    1898 senesinde babasının memuren bulunduğu sırada Şam’da doğmuştur. Babası Eski mutasarrıflardan ve İstanbul avukatlarından Mehmet Asaf. Ailesi aslen Çorluludur. Orta ve yüksek tahsilini Almanya’da yapmıştır.

    Sırası ile Devlet Demiryolları Umum Müdürlüğü ve Riyaseticumhur tercümanlıklarında Anadolu Ajansı Mütercimliğinde bulunmuş ve bir zamanlar Anadolu Ajansı’nın Bükreş ve Balkan muhabirliğini de yapmıştır. Bundan sonra Ziraat Bankası’nın Ekonomik Tetkikler Servisi’nde ve İktisadi Neşriyat Müşavirliğinde bulunmuştur. 1933 senesinde Matbuat Umum Müdürlüğü’nün Başmüşavirlik vazifesini ifa etmekte iken son teşkilat kanunu çıkınca 31 Temmuz 1943 ‘de etüt heyetinde propaganda mütehassısı mevkiine getirilmiştir.

    Burhan Belge, Vedat Tör’ün Matbuat Umum Müdürlüğü’nden istifası üzerine 9 Kasım 1937 tarihinden 11 Kasım 1937’ye kadar ve sonra da Naci Kıcıman‘ın Valiliğe tayini üzerine Matbuat Umum Müdürlüğü’nden ayrılması üzerine de 18 Temmuz 1939’dan 27 Temmuz 1939 tarihine kadar Umum Müdürlük Vekaleti’nde bulunmuştur. 1957 senesinde Muğla milletvekili olarak meclise girmiştir.

    Almanca, İngilizce , Fransızca ve Arapçayı iyi bilen Belge, Von Bischoff’un ‘’Ankara ‘’ adlı eserini Almancadan dilimize çevirmiştir. ‘’Hakimiyeti Milliye – Ulus ‘’ Gazetesinde devamlı olarak senelerce ve diğer gazete ve mecmualarda da fırsat düşürdükçe pek çok politika ve fikir yazıları yazmıştır. 23 Temmuz 1967’de vefat etmiştir. 

  • (1933 - 1937)

    Vedat Nedim Tör

    1897 yılında doğan Vedat Nedim Tör, 1916 yılında Galatasaray Lisesi'ni bitirmiş, yüksek öğrenimini Berlin Üniversitesi'nde tamamlamıştır. İktisat alanında doktora yapmıştır. Türkiye'ye döndükten sonra Matbuat Umum Müdürlüğü (1933-37), Turizm Müdürlüğü (1938) yapmış, Ankara Radyosu (1938-43) ve Ankara Elektrik Şirketi gibi çeşitli kurumlarda yönetici olarak çalışmıştır. Cumhuriyet ve Vatan gazetelerinde yazılar yazmıştır. Şevket Süreyya Aydemir ve Yakup Kadri ile birlikte ünlü Kadro Dergisi (1933-34) kurucuları arasında yer almıştır. 1934 yılında derginin kapanmasından sonra 1938 yılına kadar bazı devlet kurumlarında çalışmış, 1933'te La Turquie Kémaliste Dergisi'ni devletle beraber çıkarmış, tüm dünyaya Fransızca, Almanca ve İngilizce olarak dağıtmıştır. Bu dergi yeni Türkiye'nin dünyaya tanıtımında önemli rol üstlenmiştir. Haziran 1943'te İstanbul radyosu Vedat Nedim Tör yönetiminde deneme yayınına başlamıştır. Beyoğlu Postanesi üzerinde kurulan geçici stüdyoda çalışmalarını sürdüren İstanbul Radyosu, Batı Müziği ve Ankara Radyosu'ndan telefon aracılığıyla iletilen ajans haberlerini yayınlamıştır.

    Amerika'da 30 Nisan 1939 tarihinde açılan New York Dünya Sergisi'nde Türkiye bölümünün komiserliğini yapmış, 1943'te Hep Bu Topraktan Dergisi'ni yayımlamıştır. 1945 yılında Yapı ve Kredi Bankası'nın Kültür ve Sanat Müşaviri olmuş ve burada 25 yıl boyunca sayısız ulusal ve uluslararası yarışma, sergi, program düzenlemiştir. Aile, Doğan Kardeş ve Sanat Dünyamız dergilerini çıkaran Tör, Türkiye fotoğraf arşivini kurmuş, 1970 yılında, Akbank'ta Kültür Başuzmanı olarak çalışmaya başlamıştır. 1974 yılında bu görevinden ayrılarak, yeniden Yapı ve Kredi Bankası'na geçmiş ve 1977 yılında buradan emekli olmuştur. Bunun dışında tiyatro oyunları yazan ve bazı çocuk dergileri çıkartan Tör, 1985 yılında İstanbul'da vefat etmiştir.

    Eserleri : Oyunları ; İşsizler (1924), Fevkâlasriler (1928), Hayvan Fikri Yedi (1929), Kör (1935), Köksüzler (Varlık dergisinde tefrika, 1937), Üç Kişi Arasında (1938), Değişen Adam (1941), İmralı'nın İnsanları (1942), Sanatkâr Aşkı (1945), Hep ve Hiç (1951), Siyah-Beyaz (1952), Aşağıdan Yukarı (1952), Sahte Kahramanlar (1975), Kadın Polis Olursa, Görücü, Çarliston, Halıcı Kız, İstenilmeyen Mucize, Dağ Başındaki Kız, Sonsuz, Hacivat Diplomat, Batista, Büyük İhtilâl (çeviri). Denemeleri ; Dinimiz (1940), Kemalizm’in Dramı (1980), Atatürk Olmasaydı (1982). Anı ; Yıllar Böyle Geçti (1976). Romanı ; Resim Öğretmeni (1943).

  • (1933 - 1933)

    Ali Server Sünek

    1892 senesinde Sömbeki’de doğan Ali Server Sünek, Mülkiye Mektebi'nin 1905 senesi mezunlarındandır. 

    25 Aralık 1905’de Cezairi Bahrisefid Vilayeti Maiyet Memurluğu ile devlet hizmetine girerek sonra Midilli Sancağı Maiyet Memurluğu'nda İskilip, Gediz, Mudurnu , Düzce, Osmancık , Lüleburgaz , İnoz, Mürefte , Lalapaşa , Şile ve Ömerli Kaymakamlıklarında, Ergani Madeni Mutasarraflığı ile Ergani Madeni Valiliğinde bulunduktan sonra İskan Umum Müdürlüğü Muhacirin Şubesi Müdürlüğünde, ikinci sınıf mülkiye müfettişliğinde ve İskan Müdürüyeti Umumiyesi Muavinliğinde nüfus umum müdürlüğü ile mülkiye başmüfettişliğinde görev almıştır. Sünek bu vazifede iken yeniden Dahiliye Vekaletine bağlı olarak 2205 sayılı kanunla teşkil edilen Matbuat Umum Müdürlüğü'ne 1 Haziran 1933 tarihinden 16 Temmuz 1933 ‘e kadar vekalet etmiştir. Sünek, 20 Ocak 1939 ‘da Devlet Şurası Azalığı'na seçilmiştir 

  • (1925 - 1927)

    Saffet Tuncay

    1884’te Bergama’da doğan Saffet Tuncay, ilk ve orta tahsillerini İzmir’de yapmış ve sonra İstanbul’a giderek Mülkiye Mektebi’ni bitirmiştir. Bir aralık İzmir’de Fransız Mektebi’nde okumuştur. Mülkiye’den çıktıktan sonra 1914’de Paris’e giderek Siyasi İlimler Mektebi’ne devam etmiştir.

    İstanbul Meclisi Mebusan’ında Kavanin Müdürlüğü, İstanbul Şehremanetin‘de Adalar Dairesi Müdürlüğü yapmıştır. Birkaç yıl Mülkiye Mektebi’nde Medhal-i Hukuk-i Esasiye (Anayasa Hukuku'na Giriş) okutmuştur.

    Meşrutiyetin ilk yıllarında ‘’Şurayı Ümmet Gazetesi’nde ve diğer gazetelerde yazılar yazmıştır.

    Saffet Tuncay Umum Müdürlük Vekaleti’ne 4 Nisan 1925’te gelmiş ve 11 Haziran 1925’te asil olmuştur. Büyük Millet Meclisi’nce Devlet Şurası Azalığı inzimam ile Şurayı Devlet Başkatipliği’ne 23 Nisan 1927 tarihinde seçilmesi üzerine bu vazifeden ayrılmıştır. Devlet Şurası Reislerinden iken de Siirt İli’nden Mebusluğa seçilmesi üzerine Şubat 1942 ‘de bu vazifeden ayrılmıştır. Saffet Tuncay 27 Temmuz 1965 tarihinde vefat etmiştir. 

  • (1923 - 1923)

    M. Zekeriya Sertel

    1890'da Selanik’te doğan Zekeriya Sertel, ilköğrenimini Selanik’te, orta öğrenimini Selanik ve Edirne’de tamamlamış, Selanik’te Hukuk Mektebi’ne devam etmiştir. Gazeteciliğe Selanik’te yayımlanan İttihat ve Terakki’nin yayın organı ’Rumeli’de başlamıştır. Selanik’in işgalinden sonra İstanbul’a gelmiş Tasvir-i Efkar Gazetesi’nde çalışmaya başlamıştır. Daha sonra İstanbul Hukuk Mektebi’ni bitirmiş Paris’te Sarbonne Üniversitesi’nde sosyoloji öğrenimi görmüştür.

    Birinci Dünya Savaşı başlayınca İstanbul’a dönerek 1914’de kendi gazetesi Turan’ı yayımlamaya başlamıştır. 1919’da eşi Sabiha Sertel’le birlikte ABD’ye gitmiş Columbia Üniversitesi Gazetecilik Fakültesi’ni bitirmiştir. Amerika’dan dönüşünde Umum Müdürlüğü'ne getirilmiştir. Halen neşredilmekte olan ilk “Ayın Tarihi”ni Sertel tesis etmiştir. 1924’te ’Resimli Ay’ dergisini yayımlamaya başlamış, dergideki yazılar nedeniyle İstiklal Mahkemesi’nde yargılanarak 3 yıl hapse mahkum olmuştur.

    1932’de Faik Sabri Duran’la birlikte ’Hayat Ansiklopedisi’ni çıkarmış, 1936’da Tan Gazetesi'ni Ahmet Emin Yalman’la birlikte satın almıştır.

    Siyasi baskılarının artması üzerine eşi Sabiha Sertel’le birlikte Paris’e gitmiş daha sonra Bakü’ye geçmişlerdir. Sabiha Sertel’in, Eylül 1968’de Bakü’de yaşamını yitirmesi üzerine Zekeriya Sertel yeniden Paris’e yerleşmiştir. Ancak 1977’de Danıştay kararıyla İstanbul’a dönebilmiştir. 11 Mart 1980 yılındaki vefatına kadar Cumhuriyet ve Vatan gazetelerinde yazmıştır.

    Eserleri; Hayat ve Şebap(1911, Selanik, Nebizade Hamdi ile birlikte) Hayat Ansiklopedisi (1932, ekip çalışması) Davamız ve Müdafaamız (1946, Sabiha Sertel ile birlikte) Mavi Gözlü Dev (1968, Ant Yayınları) Nazım Hikmet'in Son Yılları (1978, Milliyet Yayınları) Rus Biçimi Sosyalizm (1993, İletişim Yayınları) Amerikan Biçimi Yaşam (1993, Yapı Kredi Yayınları) Sertellerin Anılarında Nazım Hikmet ve Babıali (1993, Adam Yayınları, Sabiha ve Yıldız Sertel ile birlikte)

  • (1921 - 1923)

    Ahmet Ağaoğlu

    1869 yılında Şuşa-Karabağ'da doğan Ahmet Ağaoğlu, ilköğrenimden sonra Rusya’ya gönderilmiş batılı düşüncelerle tanıştığı bu okulu bitirdikten sonra hukuk, tarih ve siyasal bilimler eğitimi gördüğü Paris'e gitmiştir. (1888)

    1894'te Azerbaycan’a dönerek İrşad, Terakki, Fuyuzat gazetelerini yayımlamıştır. İttihad ve Terakki'nin yayın organı olan Şura-yı Ümmet'e yazılar yazmıştır. Bu dönemde temel olarak Rusya Müslümanlarının birliği ve kültürel gelişmesi doğrultusunda mücadele vermiş, Çarlığın baskısına karşı Difai adlı bir gizli cemiyet kurmuştur. Üzerindeki baskılar yoğunlaşınca, 1909'da ailesiyle birlikte İstanbul'a göç etmiştir. 

    1911'de Türk Yurdu Cemiyeti'nin kurucuları arasında yer almıştır. O sıralarda, İttihatçı eğilimlerin söz sahibi olmaya başladığı Darülfunun'da Rus Dili ve Türk Tarihi hocalığı yapmaya başlamıştır. 1914'te Afyonkarahisar mebusluğuna seçilmiş, 1915'te İttihat ve Terakki'nin genel merkez üyesi olmuştur. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra Kafkas orduları siyasi müşaviri olarak Rusya'ya gitmiş. Geri döndüğünde İngilizler tarafından tutuklanarak Malta'ya sürülmüştür.

    1921'de serbest bırakılınca Anadolu'ya geçen Ağaoğlu Ankara Hükümetince Matbuat Umum Müdürlüğü görevine getirilmiştir.

    Gazete yazılarını topladığı "Devlet ve Fert" (1933) adlı kitabı ve bir ütopya denemesi olan "Serbest İnsanlar Ülkesinde" (1930) önemli eserlerindendir. Ağaoğlu 19 Mayıs 1939'da İstanbul'da vefat etmiştir.

  • (1921 - 1921)

    Ethem Hidayet Akımsar

    1890’da Langaza’da doğan Ethem Hidayet Akımsar, memuriyet hayatına 1910’da Meclisi Ayan Zabıt Katipliği ile başlamıştır. Bu memuriyette iken 1914 de Harbi Umumi dolayısı ile hizmeti maksureye tabi tutularak ihtiyat zabıt talimgahına sevk olunmuş ve çeşitli görevler daha almıştır. Ağustos 1920'de Ankara Matbuat ve İstihbarat Müdüriyeti Umumiyesi Türkçe Ajans Müdürü olmuştur. Umum Müdürlüğü’ne resmen vekaleti bu memuriyeti esnasında ve Hüseyin Ragıb’ın ayrılması ile 1 Kasım 1921'de başlayarak Ağaoğlu’nun Müdürü Umumi olduğu 29 Kasım 1921 tarihine kadar bir ay devam etmiştir. Daha sonra 15 Temmuz 1923’te Matbuat ve İstihbarat Müdürlüğü Mümessilliği unvanı ile İstanbul’a tayin olmuştur.1929 yılına kadar bu vazifede kalan Ethem Hidayet, daha sonra şirketin İdare Heyeti azalığına seçilmiş ve 1938'de ise Ajans Müfettişliği'ne tayin edilmiştir.

  • (1921 - 1921)

    Mehmet Suad Davaz

    1876’da İstanbul’da doğan Mehmet Suad Davaz, Konya Defterdarı Ahmet Muhtar Bey’in oğludur. Frerler Mektebi’nde okuduktan sonra Galatasaray Sultanisi’nden ve Hukuk Mektebi'nden mezun olmuştur.

    Memuriyet hayatına 1896’da Tahriratı Hariciye kalemine girerek başlamış, 1897’de Babıali İstişare Odası Hulefalığı'na, 1912’de Hariciye Nezareti Umuru Ticariye Şubesi Müdürlüğü’ne iki günlük resmi vekaleti vardır. Matbuat Müdürlüğü’ne çok kısa bir süre vekaleten bakmış daha sonra vazifeyi Hüseyin Ragıp’a devretmiştir.

    Suad Davaz bundan sonra 1923’te Roma Mümessilliği’ne ve 1925’te yeniden ihdas olunan Roma Büyük Elçiliği’ne 1932’de Paris ve 1339’da da Tahran Büyük Elçiliği’ne tayin olunmuş ve 22 Ağustos 1941’de bu vazifede iken vefat etmiştir. 

  • (1920 - 1921)

    Muhittin Birgen

    1887’de İstanbul’da doğan Muhittin Birgen, aslen Yozgatlı olan Ömer Lûtfi Beyin oğludur.

    Unkapanı Rüşdiyesi’nde, Vefa İdadisi’nde okumuş ve Darülfünun Edebiyat Şubesi’nden çıkmıştır. Almanca, Fransızca, Rusca, İngilizce ve Arapça bilmektedir. Bir süre memurluk ve öğretmenlik yapmıştır. Gazeteciliğe Tanin'de başlamış ve kısa bir süre sonra gazetenin Yazı İşleri Müdürü ve Başyazarı olmuştur. Bu arada İttihat ve Terakki Fırkası'yla ilişki kurmuş ve örgütün kuramcılarından Kör Ali İhsan (İloğlu) Bey' le birlikte mesleki temsil düşüncesini savunmuştur. Halka Doğru Dergisi'nde ekonomi konularında yazılar yazmış, Meclis-i Mebusan'da Çorum milletvekili olarak bulunmuştur.(1914-18) Vatan Gazetesi'nde başyazarlık yapmıştır. TBMM'nin açılmasından hemen sonra Ankara'ya geçmiş ve TBMM hükümetince Matbuat Umum Müdürlüğü'ne getirilmiştir. Muhiddin Birgen’in Matbuat Umum Müdürlüğü Galip Bahtiyar’ı takiben 14 Kânunuevvel 1920’de başlamıştır. Aynı dönemde Hakimiyet-i Milliye'de imzasız başyazılar yazmıştır. Ceride-i Resmiye'nin düzenli olarak çıkmasını sağlamıştır. Başlangıçta geniş ilgi uyandıran Mesleki Temsil Programı'nın mecliste kabul görmemesi üzerine Matbuat Umum Müdürlüğü'nden ayrılmış (1921) ve bir ticari firmanın temsilcisi olarak Tiflis'e gitmiştir. Oradan Azerbaycan'a geçerek Bakû'de maarif müşavirliği yapmış ayrıca, Âli Pedagoji Enstitüsü'nde ve Bakû Üniversitesi'nde Türk Tarihi, felsefe, sosyoloji ve Osmanlı Edebiyatı tarihi dersleri vermiştir.

    1924'te Mekteb-i Sultani'de (Galatasaray Lisesi) tarih öğretmenliğine başlamış, ayrıca İstanbul Kız Lisesi’nde de dersler vermiştir. 1926’da İzmir’e yerleşmiş ve Aydın başta olmak üzere bu bölgede kooperatifçilikle ilgili önemli çalışmalarda bulunmuştur. 1934'te yeniden İstanbul'a dönmüş ve Son Posta Gazetesi’nin başyazarlığını yapmıştır. 1939'da Mardin'den milletvekili seçilmiş ama devamsızlığı nedeniyle 13 Haziran 1941'de milletvekilliği düşürülmüştür. Bu tarihten sonra gazetecilik mesleğini sürdüren Birgen, yabancı dillerden birçok çeviri yapmış ve Yeni Edebiyat (1914) adlı bir kitap yayımlamıştır.

    Eserleri:
    İttihat ve Terakki’de On Sene (1.cilt) İttihak ve Terakki Neydi?
    Farklı Yönleriyle Ermeni Sorunu
    İttihat ve Terakki’de On Sene 2 Cilt İttihat ve Terakki’nin Sonu ve Memleket Haricindeki İttihatçılar
    İttihat ve Terakki’de On Sene 2 Cilt İttihat ve Terakki’nin Sonu

  • (1920 - 1920)

    Galip Bahtiyar Göker

    Eğitimci ve siyaset adamı olan Bahtiyar Göker, 1882 Yılında İstanbul’da doğmuştur. Galatasaray Lisesi'ni, İstanbul Hukuk Mektebi’ni bitirmiştir. Çeşitli kentlerde öğretmenlik, okul müdürlüğü ve eğitim müdürlüğü yapmıştır. Mütareke'de Trakya'da ulusal direniş örgütlerinin kurulmasına katkıları olmuş, Son Osmanlı Meclisi'ne Edirne Mebusu seçilmiştir. Bu meclis İngilizler tarafından basılınca yine bir süre Trakya'da direniş örgütlerinde çalışmış, Ankara'daki TBMM Hükümetinin Matbuat ve İstihbarat Müdürlüğü'ne getirilmiştir. İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası Müdürlüğü, Şehir Meclisi Üyeliği yapmış daha sonra CHP İstanbul milletvekili seçilmiştir. (1939-1945). 1945 yılında vefat etmiştir

  • Hamdullah Suphi Tanrıöver, Tanzimat'ın ünlü kişilerinden ilk Maarif Nazırı Abdurrahman Sami Paşa'nın torunu; Evkaf, Maliye, Ticaret ve Maarif nazırlıkları yapan Abdüllatif Suphi Paşa'nın oğlu ve Sami Paşazade Sezai Bey'in yeğenidir.

    Numune-yi Terakki İlkokulu'nda okuduktan sonra Galatasaray Sultanisi’ni bitirmiştir. İlköğretmen okulunda ve üniversitede öğretmenlik (1910-1913) yapmış, 1912'de Türk Ocağı'na girmiş ve 19 yıl başkanlığını üstlenmiştir. İstanbul'un işgali ve Türk Ocağı'nın kapatılması üzerine Milli Mücadele'ye katılmak için 1920'de Anadolu'ya geçmiştir.

    Saruhan'dan milletvekili olarak ilk Büyük Millet Meclisi'ne katılmıştır. Aynı yıl Matbuat ve İstihbarat Umum Müdürü, ardından maarif vekili (aralık 1920-kasım 1921) olmuştur.

    1923 ve 1927'de yapılan seçimlerde İstanbul milletvekili seçilmiş, Mart-Aralık 1925'te ikinci kez maarif vekilliği yapmıştır. Milletvekilliğinden ayrılıp Bükreş elçisi olarak atanarak on üç yıl bu görevde (1931-1944) kalmıştır. Daha sonra yeniden siyasete dönmüş 1945'te İçel'den, seçimlerin yenilenmesi üzerine 1946'da İstanbul'dan milletvekili seçilmiştir. 1950'de DP listesinden bağımsız Manisa Milletvekili, 1954'te yine DP'den İstanbul Milletvekili olmuştur.

    İstanbul'da Fecr-i Ati Topluluğu'nun kurucuları arasında yer almıştır. Kısa bir süre sonra birçok şairle birlikte Milli Edebiyat akımına geçmiştir. Bu dönemde hem Türk Ocağı'nda hitabet gücünü, hem de şiirini geliştirmiş ancak devlet adamlığındaki ünü şairliğini gölgelemiştir.

    Eseleri : Namık Kemal Bey Magosa'da (1909), 
    Günebakan (makaleler, 1929, haz. Fethi Tevetoğlu. 1987) 
    Dağyolu (hitabeleri, 1931; Fethi Tevetoğlu. 1987).
    Anadolu Milli Mücadelesi (1946),
    Dağyolu ve Günebakan'dan Seçmeler (baskıya haz. M.Necati Sepetçioğlu, 1971) 
     

  • (1920 - 1920)

    Abdullah Zühdü

    1869’da İstanbul’da doğmuş ve 1925 yılında İstanbul’da vefat etmiştir. Ticaret ve Nafıa Nezareti başkatiplerinden Osman Tevfik Efendi’nin oğludur. 1890’da Galatasaray Sultanîsi'nden diploma almıştır.

    Daha mektepte iken yazı yazmaya başlamış ve mektepten çıkınca Saadet Gazetesi’ne girmiştir. Sonra Meşrutiyete kadar Tarik, Sabah, Tercümanı Hakikat ve İkdam gazetelerinde çalışmıştır. 1908’de Meşrutiyetin ilânının haftasında yakın arkadaşı Mahmut Sadık’la beraber Yeni Gazete’yi çıkarmıştır.

    Abdullah Zühtü’nün Matbuat Umum Müdürlüğü 1920 senesinde 20 Nisan’ından 20 Temmuz’una kadar sürmüştür. Buradan istifa ederek ayrılmıştır.

    Telif ve tercüme olarak büyüklü küçüklü seksenden fazla eseri vardır. Bunlar arasında en önemlisi “Güller, Dikenler” ve en fazla rağbet göreni de 1897’de Yunan harbi esnasında yazdığı “Şanlı Asker”dir.

  • (1919 - 1919)

    Ercümend Ekrem Talu

    1888’de Boğaziçi’nde İstinye’de doğan Ercümend Ekrem Talu, Üstat Recaizade Ekrem Bey’in oğludur. Galatasaray Sultanîsi’nde bir müddet hukukta, sonra da Paris’te Siyasî İlimler Mektebi'nde okumuştur. 

    Tanınmış yazar ve ediplerden olan Ercümend Ekrem, yazarlığa 1904 Çocuklara Mahsus Gazete'de yazı yazmakla başlamış ve sonra Beyoğlu’ndaki Fransızca gazetelerde Fransızca makaleler yazmıştır. 1908 İnkılâbı'ndan sonra Türkçe gazetelerde (Ebülmuvakkar) imzası ile makaleler ve daha sonra da sayısız gazete ve mecmualarda ve mizah dergilerinde pek çok makale, hikâye ve roman tefrikaları neşretmiştir. İstanbul’da 'Son Posta' ve İzmir’de 'Anadolu' gazetelerinde başyazarlık yapmıştır. Yazı karakteri daha ziyade mizahîdir. Pek çok basılmış eserleri arasında 'Evliyayı Cedit' ve 'Meşhedî' serisi ile ün kazanmıştır.

    Ercümend Ekrem Talu'nun memuriyet hayatı 1904’de başlamıştır. 1906’da Düyunu Umumiye Mütercimliği'ne, 1908’de Meclisi Âyan Mütercimliği'ne geçmiş ve daha sonra muhtelif devlet memuriyetlerinde bulunmuştur. Ercümend Ekrem’in Matbuat Umum Müdürlüğü'ne ilk tayini tarihi 23 Mart 1919’dur. Talu’nun ikinci defa ve yedi bin beş yüz kuruş maaşla Matbuat Umum Müdürü oluşu Ankara’da Büyük Millet Meclisi Hükümeti zamanında ve Hariciye Vekâleti Başvekili İsmet İnönü’nün uhdelerinde iken 1923’tedir. Üçüncü defa ve on bin kuruş maaşla Matbuat Umum Müdürü oluş tarihi ise Tevfik Rüştü Aras Hariciye Vekili iken ve 26 Eylül 1927 tarihindedir. Talu daha sonra 1931-1933 seneleri arasında Varşova Elçiliği Müsteşarlığı, 1936-1937 seneleri arasında Siyasal Bilgiler Okulu’nda, 1937-1943 seneleri arasında ise Gazi Eğitim Enstitüsü'nde Fransızca öğretmenliği yapmıştır. 1943’te Galatasaray Lisesi Edebiyat öğretmenliğine tayin edilmiş ve bu görevden 1950 senesinde emekliye ayrılmıştır. 1956 senesinde İstanbul’da vefat etmiştir.

    1908’den ölümüne kadar pek çok gazete ve dergide fıkralar, makaleler yazan, hikaye ve roman türlerinde eserler veren Ercüment Ekrem, yaygın şöhretini mizahi romanlarıyla yapmıştır.

    Eserleri: Asriler (1922), Gün batarken (1922), Kopuk (1922), Sabri Efendi’nin Gelini (1922), Sevgiliye Masallar (1925), Meşhedi ile Devrialem (1927), Gemi Aslanı (1928), Meşhedi Aslan Peşinde (1934), Kodoman (1935), Papeloğlu (1937), Beyaz Şemsiyeli (1939), Çömlekoğlu ve ailesi (1945), Meşhedinin Hikayeleri (1947)

  • (1918 - 1918)

    Hüseyin Aziz Akyürek

    1882 yılında Trabzon doğan Hüseyin Aziz Akyürek, Edirne Vilayeti Defterdarı olan Kars kökenli Hasanbayraktarzade ailesine mensup Erzurumlu Mehmet Mithat Efendi’nin oğludur.

    II. Meşrutiyet döneminde Osmanlı Devleti bürokrasisinde üst düzey görevlerden sonra, Yunan işgali sonrası Manisa'da mutasarrıflık ve yine işgal sonrası İzmir'de önce valilik, sonra da belediye başkanlığı yapmıştır. Beş dönem Erzurum Milletvekili olarak Meclis'te görev yapmıştır.

    Aziz Bey ilk öğrenimini Adana Mekteb-i İptidaisi’nde 1897'de tamamlamıştır. Ayrıca bir yıl da Mülkiye-yi Şahane Mektebi'nin idadi kısmının son sınıfında okuyarak, buradan da 1899'da diploma almıştır. 1902'de Mekteb-i Mülkiye-yi Şahane'den mezun olmuştur. Sicilinde Türkçe'den başka Fransızca, İngilizce ve Ermenice konuşabildiği ve yazabildiği belirtilmektedir.

    1903'te Şura-yı Devlet Mülkiye Dairesi'nde mülazımlığa tayin olunarak devlet hizmetine girmiştir. Burada 5 Ekim 1904 tarihinde Edirne vilayeti maiyet memurluğuna tayin edilmiş daha sonra 29 Mayıs 1908 tarihinde stajını tamamlamıştır. Stajındaki yeterliği üzerine, 12 Kasım 1908 tarihinde Eceabat Kaymakamlığı’na tayini yapılmıştır. 13 Kasım 1909 tarihinde becayiş suretiyle Lüleburgaz (Bergos) kazası kaymakamlığına nakledilmiş ve 25 Kasım'da görevine başlamıştır. 11 Şubat 1911 tarihine kadar Lüleburgaz kaymakamlığını yürüten Aziz Bey, görevinden istifa ederek İttihat ve Terakki Fırkası Genel Sekreterliği'ne getirilmiş, bu görevde yaklaşık üç yıl kaldıktan sonra tekrar idare mesleğine dönmüştür.

    17 Eylül 1913'te Edirne vilayeti merkez kazası kaymakamlığına tayin edilmiş ve bu görevini 18 Aralık 1913 tarihine kadar yürütmüştür. Aynı tarihte Gelibolu Sancağı mutasarrıf vekaletine atanmıştır. Gelibolu Sancağı mutasarrıfı iken, yeteneğinden ötürü "İntihab-ı Memuriyet Komisyonu" kararıyla, 6 Ağustos 1914 tarihinde Emniyet-i Umûmiye Müdüriyeti (Emniyet Genel Müdürlüğü) siyasi kısım yardımcılığına atanmıştır. Bu görevde iken 19 Aralık 1915 tarihinden itibaren Emniyet-i Umûmiye Müdürlüğü'ne ait muamelatın yürütülmesi vekaleten ve fahri olarak uhdesine verilmiştir. 24 Nisan 1916 tarihinde de terfian ve asaleten Emniyet-i Umûmiye Müdüriyeti'ne atanmıştır. Bu görevde iken Matbuat Umum Müdürü Hikmet Nazım'ın Ocak 1918'de Hamburg Başkonsolosluğu'na atanması üzerine, vekaleten Matbuat Umum Müdürlüğü'nü de üstlenmiştir. Yine bu görevde iken 1. Dünya Savaşı'nın başlangıcından itibaren cepheye gönderilen gönüllü taburlarının oluşturulması, donatılması ve bekletmeksizin sevklerinin gerçekleştirilmesinde gösterdiği fedakârlıktan dolayı, 3 Ocak 1917 tarihinde Harp Madalyası ile ödüllendirilmiştir. Ayrıca 24 Ekim 1917 tarihli irade-yi seniye ile başarılı hizmetleri ve liyakatinden dolayı kendisine İkinci Mecidî nişanı verilmiştir.

    Hüseyin Aziz Bey'in Emniyet Umum Müdürü iken, Enver Paşa tarafından kurulan Teşkilat-ı Mahsusa'nın ilk beş yöneticisi arasında yer aldığı da bilinmektedir. 27 Ekim 1918'de bu görevlerinden ayrılarak Stockholm Sefareti Ticaret Ataşeliği'ne atanmıştır.

    24 Eylül 1922 tarihinde Yunan işgalinden yeni kurtarılmış olan Saruhan (Manisa) sancağı mutasarrıflığına atanmıştır. 10 Ekim 1922 tarihinde başladığı bu görevini, İzmir Valiliği'ne atandığı 8 Ağustos 1923 tarihine kadar sürdürmüştür. Mutasarrıflık dönemini başta Manisa olmak üzere Turgutlu, Salihli, Alaşehir, Gördes gibi diğer şehir ve köylerin yeniden yaşanılabilir hale getirilmesi çalışmaları meşgul etmiştir.

    Daha sonra İzmir Belediye Başkanlığı’na seçilen Hüseyin Aziz Bey 1927 genel seçimlerinde Erzurum'dan milletvekili adayı gösterilmiştir. 12 Ekim 1927 tarihinde Erzurum Milletvekili olmuş ve İzmir'deki görevinden istifa etmiştir. 1 Kasım 1927 tarihinde başladığı Erzurum milletvekilliği görevini 4,5,6 ve 7. dDönemlerde de sürdürmüştür ve 5 Ağustos 1946 tarihinde milletvekilliği son bulmuştur.

    Hüseyin Aziz Akyürek 29 Mayıs 1947 tarihinde Vakıflar Genel Müdürlüğü İdare Meclisi Başkanlığı'na atanmış 13 Temmuz 1947 tarihinde yaş haddinden emekliye ayrılmıştır. Ankara'da 15 Ağustos 1951 tarihinde vefat etmiştir. 

  • (1913 - 1914)

    Rauf Ahmet Hotinli

    1875’te Edirne’de doğan Rauf Ahmet Hotinli'nin asıl adı Mehmet Rauf'tur.

    Tıbbiye mektebinden diplomasını almış olmasına rağmen doktorluk mesleğini sürdürmediği için ilmi yazıları haricinde imzalarında doktor unvanını pek kullanmamıştır.

    5 Nisan 1899’da Atina Sefareti üçüncü katipliğine, 9 Haziran 1903’te Madrid Sefareti ikinci katipliğine tayin edilmiş ve burada bulunduğu beş sene süresince siyasi ve içtimai bilgilerini geliştirmiştir. 2 Eylül 1908’de Washington Sefareti başkatipliğine geçmiş ve 1 Temmuz 1910’da Londra Sefareti başkatipliğine nakledilmiştir.

    Matbuat İdaresi teşkilatını kendi talebi üzerine Hariciye Nezareti Matbuatı Ecnebiyye Müdürlüğü'ne tayini Rıfat Paşa’nın Hariciye Nezareti zamanında, 1911 yılındadır.

    Bu tarihlerde Dahiliye Nezareti’ne bağlı olan Matbuatı Dahiliye Müdüriyeti’nden başka Hariciye Nezareti’ne bağlı olan “Matbuatı Ecnebiyye” şubesi de ayrıca devam etmekte idi. Rauf Ahmet Mabuatı Ecnebiyye Kalemi'ne müdür olarak gelmişti. Rauf Ahmet, müdürü bulunduğu şubenin teşkilat ve görevlerini Avrupa’daki emsallerine uygun hale getirmek için uğraşmış ve bilhassa istihbarat ajansları üzerinde durarak yarı resmi Osmanlı ajansını ıslaha ve Türkiye’ye ait haberleri yayınlamaya çalışmış ve hükümetin, Türkiye’de icrai faaliyet eden diğer yabancı ajanslar üzerinde de nafiz olması hususunda gayret göstermiştir.

    Rauf Ahmet Hotinli, bir taraftan bu işlerle uğraşırken diğer taraftan da matbuat işlerinin iki ayrı nezarete bağlı iki ayrı müdürlük elindeki gayri tabii vaziyetinden kurtarılması ve başka memleketlerdeki emsallerine benzemesi hususunda gayret etmiş ve neticede bu iki müdürlüğün bir Matbuat Müdüriyeti Umumiyesi halinde birleştirilmesi hususundaki kanun 1912 yılında çıkmıştır.

    1913 yılında da Rauf Ahmet ilk Matbuat Müdüri Umumisi tayin edilmiştir. Rauf Ahmet 28 Şubat 1914’te istifa etmiştir.

    Rauf Ahmet Hotinli, Londra Konferansı’nda danışman olarak TBMM heyetinde yer almıştır.

  • 1872 tarihinde Boğaziçi’nde Bebek’te doğan Hüseyin Sıyret Özsever, Bursa Vilayeti ve Zaptiye Nezareti Mektupçuluklarında bulunmuş olan Süleyman Mazhar Bey’in oğlu ve Zaptiye Nezareti Müşteşarı Yorgancızade Tevfik Efendi’nin torunudur.

    Taşmektep’te ve Aksaray’da Medresei Hayriye’de iki sene okuduktan sonra Mülkiye Mektebi’ne yatılı olarak girmiş ve dört senelik idadi kısmını bitirmiştir. Moda’da Frerler’e girerek iki sene burada Fransızca öğrenmiştir. Daha sonra Hariciye Nezareti Mektubî Kalemine ve bunu da takiben Nafıa Nezareti Tercüme Kalemine memur olmuştur.

    Hüseyin Siyret Özsever’in Matbuatı Dahiliye Müdürlüğü’ne tayini 1912 tarihidir. Hüseyin Siyret burada dört ay görev yaptıktan sonra 1912 sonlarında kendi talebi ile ayrılarak becayiş suretiyle Sadaret Hazinei Evrak Müdürlüğü’ne tayin edilmiştir.

    Hüseyin Siyret ikinci defa ve fakat bu sefer Matbuat Müdüriyeti Umumiyesi Umum Müdürlüğü’ne tayin edilmiştir.

    1922’deki Umum Müdürlüğü zamanında saltanat ilga edildiği için Osmanlı İmparatorluğu’nun son Matbuat Umum Müdürüdür.

    Daha sonraki yıllarda ise Darüşşafaka’da tarihi edebiyat ve Alman Mektebi’nde edebiyat okutmaya başlamıştır.

    Hüseyin Siyret, samimi, içli ve ince bir şair olarak tanınmıştır. Şiirlerinin bir kısmı “Leyali Girizan”, “Bağ Bozumu”, “Üstadın Şairi” ve “Kargalar” adlı kitaplarında basılmıştır.

  • (1908 - 1909)

    Mehmet Tevfik Bey

    1860 tarihinde İstanbul’da doğan Mehmet Tevfik Bey, 1926 senesinde yine İstanbul’da vefat etmiştir. Kaptanı Deryalık Müsteşarı Ahmet Nazmi Bey’in oğludur. Hukuk ve Mülkiye mekteplerinden mezun olmuştur. Mektepten çıkınca Hariciye Nezareti'ne girmiştir. 1887’de Roma Sefareti Müsteşarı olmuştur. Bu memuriyetle adı, müteakip senenin Devlet Salnamesinden başlayarak 1892 nüshasına kadar devam etmektedir. O dönemde rütbesi mütemayizdir ve 1888’de alınmış üçüncü rütbeden Osmanî nişanı vardır. 1908 Meşrutiyeti ilan edilince ilk Matbuat Müdürü olarak kendisi görülmektedir. Mehmet Reşat padişah olunca, ikinci günü Karini sani olduğu için müdürlüğünün 1909 Nisan’ına kadar devam ettiği tahmin edilmektedir. Hukuk Fakültesinde Methali İlmi Hukuk ve Hukuku Düvel dersleri de veren Mehmed Bey, Arapça, Farsça ve Fransızca bilmekteydi.

  • (1901 - 1905)

    İbrahim Hıfzı Bey

    1862’de Sofya’da doğan İbrahim Hıfzı Bey, 1905’te İstanbul’da vefat etmiştir. Hüseyin Efendi namında bir zatın oğludur.

    Hıfzı Beyin adı devlet salnamelerinde 1307 (1889) senesinden itibaren kaydedilmeye başlamıştır ve Matbuatı Dahiliye Müdürlüğü “başkâtip ve sansür memuru” olarak görünmektedir. 1309 (1891) Salnamesinde ismi hizasında üçüncü bir Mecidî nişanı yazılıdır ve aynı Salnamede; kapalı bulunan “Takvimi Vakayi’nin neşri için Dahiliye Müsteşarı Reşit Mümtaz Bey'in (Paşa) nezareti altında teşekkül eden heyette muharriri sani olarak da kayıtlıdır.

    İbrahim Hıfzı Bey, 1901 senesi içinde, müdürlükten ayrılan Yusuf Behçet Beyin yerine Matbuat Müdürü olmuştur. 1902 senesi Salnamesi’nde son rütbesi olan ulâ ile ve ikinci derece Osmanî, birinci Mecidi nişanları ve altın ve gümüş imtiyaz madalyası ile adı geçen Hıfzı Bey’in ertesi sene Salnamesi’nde rütbesinin bâlâya çıkarılarak kaydolunduğu görülmektedir.

  • (1888 - 1892)

    Ahmet Arifi Bey

    1855’te İstanbul’da doğan Ahmet Arifi Bey, Harput’un Emin Hafız Oğullarından Mekkei Mükerreme Mollası Mustafa Faik Efendi’nin oğludur.

    Babasının memuren bulunduğu sırada Rusçuk Mektebi Rüşdiyesi’nde okuyarak şahadetnamei ilaveten de sınıfı ilmiyeye mahsus tahsile de devamla icazetname almıştır.

    1868’de henüz on üç yaşında iken mülazemetle Tuna vilayeti Mektubi kalemine girmiş, babasının İstanbul’a nakli münasebetiyle beraber gelerek 1871’de Babıali Hulasa odasına devama başlamıştır. Beş ay sonra, Mektubîi Sadrı âli kalemine nakletmiş ve 1873 ortalarında da Edirne vilâyeti Meclisi İdare kalemine tayin olunarak 1875 başlarında vilâyet Mektubî Kalemi Müsevvitliği'ne nakledilmiştir. O sırada, Zağrai Atik Vak’ası için mahallince teşkil edilen ikinci derece komisyon emrinde iki ay kadar müstantiklik ile tahkik komisyonu zabıt mübeyyizliğinde bulunarak aynı senede ilk defa olarak rütbei salise verilmiştir. 1877 ortalarında resmî Suriye Gazetesi yazarlığına tayin ve bir buçuk sene hizmetten sonra 1878’de Mekke bidayet ve istinaf mahkemesi başkâtibi yapılmış, fakat oraca teşkilâtı adliyenin icrasından vazgeçildiğinden memuriyeti geri kalmıştır. 1879’da Şam şehri âşar başkâtipliğine, altı ay sonra, Şam Aşar Müdürlüğü’nün lâğvı üzerine Suriye Mektubî Kalemi Müsevvitliği'ne alınmış ve 1881’de istifa ederek İstanbul’a dönmüştür. Bu avdette evvelâ Dahiliye Nezareti Mektubî kalemine girmiş, dört ay kadar da Babıâlide müteşekkil Ankara Muhtacin ve Tahriri Nüfus Komisyonları Başkitabetlerinde bulunmuştur. Aynı sene içinde rütbesi saniye sınıfı sanisine yükseltilmiştir.

    1884 senesi başlarında Meclisi Maarif azalığına tayin ve dört ay sonra rütbesi ulâ sınıfı sanisine terfi edilmiştir. 1887 ortalarında, kitap ve mevkut mecmualar sansürü için beş sene evvel Maarif Nezareti'nde teşekkül etmiş olan “Encümeni Teftiş ve Muayene, reisliğine geçen mumaileyh iki ay sonra üçüncü rütbeden Mecidî nişanı ile taltif olunmuştur.

    Ahmet Arifî Bey’in buradan Matbuat Müdürlüğü'ne getirildiği tarih 1888’dir. Burada da hemen altı ay sonra rütbesi yükseltilerek ulâ sınıfı evveli olmuş ve bir sene sonra üçüncü rütbeden Osmanî nişanı verilmiştir. 1891’de Takvimi Vekayi’n in idaresi de ilâvei memuriyet olarak kendisine verilen Arifî Bey’in Mecidî nişanı aynı sene içinde ikinci rütbeye çıkarılmıştır. 1892’de “Takvimi Vekayi’nin kaldırılması üzerine bu hizmetinden ayrılmış ve dört ay sonra da Matbuat Müdürlüğü’nden ayrılmıştır.

    Ahmet Arifi Bey, 1908 Temmuz İnkılabı’nın ilk günlerinde Kayseri’de vefat etmiştir.

  • (1878 - 1879)

    Pertev Efendi

    Macit Bey’in sarih tarihi meçhul bir zamanda ayrılışı üzerine Matbuatı Dahiliye Müdürlüğü’ne getirilen Pertev Efendi’nin adı 1878 ve 1879 tarihli Devlet Salnameleri’nde kayıtlıdır. Rütbesi ulâ sınıfı sanisidir. İkinci rütbeden Mecidi nişanına hamildir.

  • (1876 - 1876)

    Osman Hamdi Bey

    1842’de İstanbul’da doğan Osman Hamdi Bey, 1910’da İstanbul’da vefat etmiştir. Sadrazam Ethem Paşa’nın büyük oğludur.

    1856’da “Maarifi Adliye” adındaki mektebe devam eden Osman Hamdi Bey’in resim üzerine ilgisi vardır. Babası Sırbistan’a vazife ile giderken o da beraber giderek Viyana’ya geçmiş, müzeleri ve galerileri görmüştür. 1860’ta hukuk tahsili için Paris’e gönderilmiştir. Orada hukuka devam etmekle beraber daha ziyade güzel sanatlar mektebi ile Ressam Boulanger ve Gérome’un atölyelerinde meşgul olmuştur. Aynı yıllarda sanat tarihi ve arkeoloji derslerine de devam etmiştir. Orada iken 1867 Paris Umumî Sergisi’nde hükümeti temsil etmiştir.

    1869’da İstanbul’a dönmüş ve Mithat Paşa’nın Bağdat Valiliği görevini yaparken beraberinde götürdüğü hür fikirli gençler arasında o da Umuru Ecnebiye Müdürü olarak bulunmuştur. Ahmet Mithat Efendi ile bu yol arkadaşlığında dost olmuştur. 1871’de Bağdat’tan dönerek Abdülaziz tarafından Ecnebi Sefirler Teşrifatçısı yapılan Hamdi Bey, 1873’te Viyana Umumi Sergisi’ne birinci komiser olarak gönderilmiştir. Sergiden dönüşünde 1875’de Hariciye Umuru Ecnebiye Katibi olmuştur. 1876 tarihli Devlet Salnamesi’nde adı Tahrirat Hariciye Müdürü olarak kaydolunmaktadır.

    Hamdi Bey, Sait Bey’den sonra Matbuat Müdürü olmuştur. Sait Bey’in Matbuat Müdürlüğü’nden ayrılış tarihi kendi tarafından yazılmış hal tercümesinde 22 Şubat 1291(Hicri)dir.

    O dönemde padişah Abdülaziz idi. 1876 Salnamesi’nde Matbuat Müdürü olarak Sat ve 1877 Salnamesi’nde Black, 1878 Salnamesi’nde(ikinci defa olarak) Macit Bey’in isimleri yazılıdır. Hamdi Bey’in, tahkikat ve bilgilere nazaran da Matbuat Müdürlüğü Sait Bey ile Black Bey arasındadır.

    Asarı Antika Müzesi bir depocuk iken, sırf onun bilgi ve gayreti sayesinde Avrupa’nın üçüncü sınıf müzeleri arasına girmiştir. Kendisinin yaptığı hafriyata dair Fransızca eserleri vardır. Tabloları daha ziyade eski Türk mimarisine, Türk kıyafetlerine dairdir. Manzara ve figürleri de vardır. Muhtelif sergilerden altın ve gümüş madalyalar almıştır.

    Osman Hamdi Bey, memleketin yetiştirdiği pek mühim ricalden birisidir.

    Eserleri:

    • Kahve Ocağı (1879)
    • Haremden (1880)
    • İki Müzisyen Kız (1880)
    • Çarşaflanan Kadınlar (1880)
    • Vazo Yerleştiren Kız (1881)
    • Gebze Manzara (1881)
    • Kız-Tevfika (1882)
    • Türbe ziyaretinde İki Genç Kız I
    • Türbe ziyaretinde iki Genç Kız II (1890)
    • Naile Hanım Portresi
    • Mihrap (1901)
    • Feraceli Kadınlar (1904)
    • Pembe Başlıklı Kız (1904)
    • Kaplumbağa Terbiyecisi (1905)
    • Mimozalı Kadın (1906)
    • Şehzade Türbesinde Derviş (1908)
    • Silah Taciri (1908)
    • Beyaz Entarili Kız (1908)
    • Kahvedeki Bozayı (1908)
    • Çıplak (1867)
    • Eşi Naile Hanım (1842-1910)

  • Edirne’de doğan Konstantin Kalyadi Efendi, 1894 yılında İstanbul’da vefat etmiştir.

    İstanbul Rum Mektebi’nde eğitim aldıktan sonra Paris’e giderek hukuk alanında doktorluk ünvanı almıştır. Devlet vazifesine Hariciye Nezareti’nde başlamış, Şûrayı Devlet Üyeliği, Bükreş Maslahatgüzarlığı yapmıştır. Tütün Rejisi İdaresi Hukuk Müşaviri iken vefat etmiştir.

    1875 tarihli Devlet Salnamesi’nde adı Matbuat Müdürü olarak kayıtlıdır ve rütbesi isminin hizasında mütemayiz olarak gösterilmektedir. 1879 tarihli Devlet Salnamesi’nde de “Daavii Hariciye Katibi” unvanıyla rütbei Ulâ sınıfı evveli rütbesine haiz ve ikinci rütbeden Mecidî nişanına hamildir.

  • (1873 - 1873)

    Mehmet Nüzhet Efendi

    1828’de doğan Mehmet Nüzhet Efendi, 1877’de vefat etmiştir. Bazı kaynaklara göre doğum yeri Sivas, bazılarına göre de İstanbul’dur. Vefatı Sivas’tadır. Aslen Tatar veya Şimal Türklerindendir.

    İptidaî tahsilinden sonra bir müddet Harbiye Mektebi'nde bulunmuş ve 1845’de Maliye Mektubî Odası’na tayin olunarak kitabet hizmeti ile Rumeli’ye de gitmiştir. Bir aralık “Ceridei Havadis,, Muharriri ve Mektubîi Seraskerî Muavini olmuştur. Bu tarihlerde Mahreci Aklâm iIe Mülkiye Mektebi'nde kitabet muallimliği yapmıştır. Büyük kardeşi Müşir Saffet Paşa’nın riyasetindeki Dârı Şûrayı Askeriye 1865’de mütemayiz rütbesi ile tayin edilmiş ve buradan azlinden sonra 1868’de Maarif Nezareti Mektupçuluğu'na, 1871’de Takvimi Vakayi yazarlığına ve 1290 Safer (1873)’de de ulâ sınıfı sanisi rütbesi ile Matbuat Müdürlüğü'ne getirilmiştir. Tekaüt edilerek buradan ayrıldığı bazı kayıtlarda görülen Nüzhet Efendi’nin son vazifesi 1876’da tayin edildiği Maliye Nezareti Varidatı Öşriye Komisyonu azalığıdır.

    “Edebiyat Kurallarını İhtiva Mana-yı Kitab”; Mehmet Nüzhet Efendi’nin en önemli eseridir.

  • (1862 - 1868)

    Sakızlı Ohannes Paşa

    1830’da İstanbul’da doğan Ohannes Paşa, 1912 yılında İstanbul’da vefat etmiştir.

    Pakistan Ermeni Rafalyen Mektebi’nde yedi buçuk sene okumuş ve İstanbul’a dönüşünde Babıâli Tercüme Odası’na girmiştir. 1862’de Matbuat Müdürü olan Ohannes Paşa Matbuat Müdürlüğünün ardından Şûrayı Devlet üyesi olmuştur.

    Şûrayı Devlet üyeliğinden sonra 1870’te Altıncı Belediye Dairesi Reisi, bir sene sonra Ticaret Müsteşarı, 1878’de Ticaret Mahkemesi Reisi daha sonra Maarif Müsteşarı, Divanı Muhasebat Müddeiumumisi(savcı) olmuş ve tekrar Şûrayı Devlet’e getirilmiş daha sonra 1895’te Hazinei Hassa Nazırı olmuştur. Ohannes Paşa’nın vezareti bu tarihtedir. Bu vazifede iken Mülkiye Mektebi’nde iktisat ve usulü idare dersleri okutmuştur. 

    Sakızlı Ohannes Paşa, Türkçe, Fransızca ve İngilizceyi mükemmel derecede konuşup yazardı. “İlmi Servet” ve “Fünun-ı Nefise Tarihi Medhali (Güzel Sanatlar Tarihine Giriş)” adlı eserleri meşhurdur.

    Ohannes Paşa, diller ve iştikaklar(türetme) konuları ve resim sanatı ile uğraşmıştır.