Płaszcz wojskowy płk. Stanisława Glińskiego
(Muzeum Czynu Powstańczego, nr inw. MCP-2475)

          W 2016 r. zbiory Muzeum Czynu Powstańczego wzbogaciły się o płaszcz oficerski Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie po powstańcu śląskim, płk. Stanisławie Glińskim. Nabycie tej cennej pamiątki było możliwe dzięki zabiegom byłego kierownika Muzeum Czynu Powstańczego, a obecnie Profesora Uniwersytetu Opolskiego dra hab. Aleksandra Woźnego oraz władzom Województwa Opolskiego, które przyznały na ten cel specjalną dotację.

Stanisław Gliński urodził się w 1900 r. Warszawie, w rodzinie pochodzącej z kresów wschodnich, jako jedno z sześciorga dzieci Jana i Eugenii z Amirowiczów. Był jeszcze uczniem warszawskiego gimnazjum im. Mikołaja Reja, kiedy w maju 1915 r. został aresztowany przez władze carskie za działalność konspiracyjną w harcerstwie i wywieziony  w głąb Rosji. W końcu 1915 r. wraz z grupką warszawskich harcerzy, dzięki interwencji członka Dumy, został uwolniony z więzienia i został hufcowym w harcerstwie oraz komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej w Charkowie. Latem 1918 r. przedostał się  do Lwowa, skąd POW przerzuciła go do Kraśnika, gdzie spotkał ukrywającego się brata – Jerzego. W listopadzie uczestniczył w rozbrajaniu Niemców w Warszawie.

W styczniu 1919 r. otrzymał przydział do 3 Pułku Ułanów Lubelskich, w którym służył już starszy z braci – Jerzy. Na froncie litewsko-białoruskim walczył w 2 Dywizjonie Strzelców Konnych. Po powrocie z frontu do Warszawy, jesienią 1919 r. zdał egzamin dojrzałości w Państwowej Szkole dla byłych wojskowych. Zapisał się na politechnikę, ale rok później przerwał studia i wyjechał ochotniczo na Górny Śląsk. Otrzymał przydział do referatu do specjalnych poruczeń Dowództwa Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. W sierpniu 1920 r. uczestniczył w II Powstaniu Śląskim. Po powstaniu został dowódcą ochrony Wojciecha Korfantego. Pod koniec tego roku pchor. „Witold Korczak” (pod takim pseudonimem działał na Śląsku) przeszedł do nowo utworzonego Referatu Destrukcji Dowództwa Obrony Plebiscytu (następcy POW GŚl.). W wojskowych przygotowaniach do III powstania objął dowodzenie oddziałem destrukcyjnym w grupie „UE”, na czele którego uczestniczył w akcji „Mosty” w nocy z 2 na 3 maja 1921 r., rozpoczynającej  III powstanie śląskie. Dowodzony przez niego oddział wysadził most kolejowy na Osłobodze niedaleko Racławic Śląskich. W trakcie powstańczych zmagań Gliński był najmłodszym wiekiem w oddziale, którym dowodził. Za udział w powstaniach śląskich Stanisław Gliński otrzymał Krzyż Orderu Virtuti Militari, Krzyż Niepodległości z Mieczami, Krzyż Walecznych i awans do stopnia podporucznika.

Po Powrocie z Górnego Śląska otrzymał przydział służbowy do 4 Pułku Strzelców Konnych. W 1924 r. ukończył Centralną Szkołę Kawalerii w Grudziądzu. W latach 1930 – 32 przebywał we Francji, gdzie wykonywał zadania dla Zarządu II Sztabu Generalnego WP.  W latach 30-tych rtm. Stanisław Gliński związał się z bronią pancerną. Został wykładowcą  w Centrum Wyszkolenia Czołgów i Samochodów Pancernych, a potem dyrektorem nauk  w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych w Modlinie. W 1938 r. został skierowany na staż liniowy do 12 Batalionu Pancernego w Łucku jako zastępca dowódcy. W sierpniu 1939 r. objął dowodzenie nowo utworzoną w ramach mobilizacji jednostką – 21 Dywizjonem Pancernym. Złożony w ogromnej mierze z rezerwistów, wyposażony w czołgi rozpoznawcze TKS, dywizjon został przydzielony do Wołyńskiej Brygady Kawalerii.

1 września 1939 r. dowodzony przez mjr. Stanisława Glińskiego dywizjon rozpoczął działania wojenne od bitwy pod Mokrą, walcząc z 4 niemiecką Dywizją Pancerną z XVI Korpusu Pancernego. Skuteczne ataki uniemożliwiał brak broni przeciwpancernej. 6 września  mjr. Stanisław Gliński, aby rozpoznać sytuację własną i nieprzyjaciela, udał się na przedpole wraz z kierowcą, jednym strzelcem i kwatermistrzem Wołyńskiej Brygady Kawalerii mjr. dypl. Stanisławem Koszutskim (również byłym powstańcem śląskim – kadetem z Korpusu Kadetów nr 2 w Modlinie). Tam zniszczyli placówkę niemiecką biorąc do niewoli jej dowódcę. Po otrzymaniu wiadomości o wkroczeniu Armii Czerwonej do Polski  mjr. Gliński przekroczył wraz ze swoją jednostką 21 września granicę z Węgrami, gdzie został internowany. Po przedostaniu się do Francji walczył w 1940 r. pod rozkazami ppłk. dypl. Stanisława Maczka. Uczestniczył w walkach w rej. Vertuze – Avize, Champaubert i Montgivroux, podczas których omal nie dostał się do niewoli. Ocalał – jak napisał potem – „dzięki brawurze motocyklisty, opatrzności i determinacji, aby żywym nie wpaść w ręce niemieckie”. Po klęsce Francji przedostał się do Anglii.

W 1942 r. odkomenderowano go na Bliski Wschód. Z dniem 2 czerwca 1942 r. objął w Palestynie dowództwo 1 Batalionu Czołgów. Po kolejnych reorganizacjach stworzono     Pułk 4 Pancerny, który pod dowództwem Stanisława Glińskiego poprowadzony został do walki we Włoszech m. in. Pod Monte Cassino – od maja 1944 r. w całości wspierał w Gardzieli działania piechoty atakującej klasztor i górę. W walkach o Ankonę został ciężko ranny. Po zakończeniu wojny nie wrócił do Polski – w latach 1947-49 był wykładowcą taktyki broni pancernej w polskiej Wyższej Szkole Wojennej w Szkocji, w 1964 r. osiedlił się na Tasmanii i utrzymał się z przyznanej renty angielskiego podporucznika. Utrzymywał kontakt z towarzyszami broni rozsianymi po całym świecie. Po ciężkiej chorobie zmarł 26 lutego 1994 r.

Zgodnie z własnym życzeniem, by jego prochy spoczęły tam, gdzie tradycja pułkowa Pułku 4 Pancernego, Stanisław Gliński pochowany został na opolskim cmentarzu na Półwsi, ponieważ w Opolu stacjonowała 5 Brygada Pancerna „Skorpion”, która przejęła tradycję dowodzonej przezeń pod Monte Cassino jednostki. W ten sposób też historia zatoczyła koło: w 1921 roku Stanisław Gliński walczył w III powstaniu na opolskiej ziemi i w niej został pochowany.

Opis płaszcza:
Płaszcz oficerski typu brytyjskiego, dwurzędowy, z grubego sukna koloru khaki,
z podszewką w kolorze brązowym. Zapinany na dwie strony na 2 rzędy po 3 duże guziki metalowe z wytłoczonym orłem w koronie, sygnowane na odwrocie „BUTTONS LIMITED BIRMINGHAM”. Z boku dwie ukośne kieszenie wpuszczane z klapkami oraz z lewego boku rozcięcie z wewnętrzną klapką do szabli. Z tyłu ściągnięty pętem zapinanym na trzy małe guziki z wytłoczonym orłem w koronie, sygnowane na odwrocie „BUTTONS LIMITED BIRMINGHAM”, poniżej pionowe rozcięcie zapinane na takie same dwa małe guziki.            Na naramiennikach dystynkcje pułkownika (dwie belki i trzy gwiazdki), wykonane z metalu. Przy wszyciu rękawów półokrągłe naszywki „POLAND” (białe litery na czerwonym tle), poniżej na lewym rękawie naszywka Pułku 4 Pancernego (od 1944 r. 2 Brygady Pancernej)  w kształcie odwróconej tarczy z wizerunkiem uskrzydlonego ramienia z mieczem, umieszczonego nad czerwoną belką.
Długość całkowita 140 cm, szerokość w ramionach 50 cm.