بازارچه مرزی باشماق
تعریف بازارچه مرزی
بر اساس ماده 22 مقررات صادرات و واردات مصوب هیأت وزیران بازارچه مرزی محوطه ای است محصور واقع در نقطه صفر مرزی و در جوار گمركات مجاز به انجام تشریفات ترخیص كالا یا مكانهایی كه طبق تفاهمنامه های منعقد شده بین جمهوری اسلامی ایران و كشورهای همجوار تعیین می شود .
بالا
موقعیت بازارچه مرزی باشماق
بر همین اساس شهرستان مریوان با توجه به دارا بودن بازارچه مرزی و قابلیت تبدیل آن به مرز رسمی می تواند در توسعه بازرگانی منطقه و اشتغال زایی به رونق اقتصادی کشور كمك نماید .
بازارچه مرزی باشماق در فاصله 17 كیلومتری غرب شهر مریوان در جوار روستای مرزی باشماق قرار دارد . طرح توسعه بازارچه مرزی باشماق در قالب 32 هكتار در حال اجرا می باشد . از سال 1369 عملاً فعالیت اقتصادی از طریق مرز باشماق با كردستان عراق شروع شده است و این مبادلات به دلایل قومی و ویژگیهای خاص منطقه روز به روز تقویت شده و توانسته به عنوان اولین بازارچه مرزی جمهوری اسلامی ایران با كشور عراق بستر مناسبی را جهت فعالیت اقتصادی فراهم نماید . بطوریكه در غیاب گمرک رسمی این بازارچه توانسته بخوبی در صادرات کشور به شمال عراق حتی به مناطق مرکزی این کشور نقش اساسی ایفاء نماید.
بالا
نحوه اداره بازارچه مرزی
بر اساس ماده 23 مقررات صادرات و واردات مصوب هیأت وزیران ایجاد تأسیسات اداری و زیر بنایی ، همچنین تأسیسات مورد نیاز گمرك برای استقرار مأموران خود و سایر سرمایه گذاریها در بخش ایرانی بازارچه مرزی و چگونگی فعالیت و تردد افراد به بازارچه به عهده فرمانداری محل می باشد .
بالا
سایر ارگانهای مستقر در بازارچه
بر اساس ماده 22 مقررات صادرات و واردات مصوب هیأت وزیران مبادلات بازارچه مرزی از طریق مجاری رسمی مأموران وزارت بازرگانی ، گمرك و نیروی انتظامی و با اعمال دقیق مقررات مربوط در خصوص نوع و میزان كالاهای وارداتی و صادراتی و دریافت حقوق دولت ، صورت می گیرد . ثبت آماری در محل بازارچه توسط نماینده وزارت بازرگانی انجام می گیرد و گمرك بازارچه نیز با بیش از20 نفر پرسنل اعمال مقررات صادرات و واردات و نظارت بر رعایت آن و كنترل درب ورود و خروج بازارچه را به عهده دارد .
بالا
اهمیت بازارچه
ناامنی در مناطق مرکزی کشور عراق سبب گردیده بسیاری از تجار و بازرگانان عراقی ترجیح دهند کالاهای مورد نیاز خود را از ایران و از طریق بازارچه مرزی باشماق تحویل گیرند و این وضعیت سبب بالا رفتن تراکم کار و ازدحام بازارچه شده و اگر قبلا مناطق و روستاهای همجوار بازارچه در آنسوی مرز نیازمندیهای خود را از این محل تأمین می کردند اکنون باشماق بعنوان یک مرکز حیاتی برای کشور عراق و یک محور اساسی در توسعه صادرات کشور ما تبدیل شده است. آمار صادرات حدود یک میلیون دلار روزانه اعم از پیله وری و یا خروجی سایر گمرکات از طریق بازارچه خود گویای اهمیت و حساسیت بازارچه باشماق می باشد. میوه ، سیمان، لبنیات ، انواع کاشی ، کولر، یخچال ، وسایل پلاستیکی و غیره از جمله اقلام عمده صادراتی از طریق این بازارچه می باشد.
بالا
ترانزیت کالا
بازارچه مرزی باشماق در غیاب گمرک رسمی کار صادرات و واردات برابر مقررات مربوطه را انجام داده و علاوه بر آن عملیات ترانزیت خارجی از جمله فعالیتهای اصلی بازارچه بوده به طوری که اکنون بیش از پنجاه شرکت ترانزیت حمل و نقل بین المللی عملیات ترانزیت کالا را از مبدا و یا به مقصد کشورهای خارجی انجام داده و تعداد بیشتری نیز در این رابطه مشغول بکار بوده که در نه ماه سال 1383 به ارزش 29702048 دلار کالا ارز طریق بازارچه باشماق به مقصد کشورهای خارجی ترانزیت گردیده که عمدتاٌ آهن قراضه از کشور عراق به مقصد کشورهای شرق آسیا بوده است.
بالا
امکانات بازارچه
وسعت بازارچه بیش از 32 هکتار بوده که بر اساس برنامه ریزی انجام گرفته در همین محل در فضای به وسعت هشت هكتار پروژه احداث بازارچه جدید باشماق كه عملیات عمرانی آن از سنوات قبل آغاز شده در دست اقدام بوده كه با اتمام این پروژه فعالیتهای پیله وری بازارچه به این محل انتقال پیدا خواهد كرد و در فضای 24 هكتار باقیمانده با عنایت به پیگیریهای بعمل آمده و پتانسیلهای موجود در محل برای گمرك رسمی در نظر گرفته شده و در همین مكان نیز برنامه احداث 30 انبار ، 8 واحد مجتمع خدماتی تجاری در سه طبقه با تعداد هزار اتاق ، سردخانه از سوی بخش خصوصی در دست اقدام می باشد كه در صورت اجرای این پروژه مرز باشماق از لحاظ امكانات ساختاری متحول خواهد شد و در این راستا استانداری كردستان تغییر مسیر جاده سنندج ، مریوان بمنظور كوتاه كردن مسافت و دو بانده كردن جاده مریوان به بازارچه در دست اجرا دارد و با تكمیل آنها مرز باشماق نقش تعیین كننده را در دسترسی به بازار كشور عراق( و حتی کشورهای همسایه عراق مانند سوریه ) توسعه صادرات كشور ایفاد خواهد كرد . هر چند در شرایط كنونی با امكانات فعلی روزانه حدود 600 كامیون كالا از طریق این بازارچه وارد و یا خارج می شوند بطوریكه در نه ماهه سالجاری ( 1383 ) خروجی سایر گمركات 924/663/101 دلار و پیله وری به ارزش 23336618 دلار كالا از طریق بازارچه به كشور عراق صادر شده است و نحوه سازماندهی و مدیریت بازارچه از سوی فرماندار مریوان بطرقی بوده که هیچ كالای صادراتی در طول شب در بازارچه باقی نمانده و هر محموله ای كه وارد بازارچه گردد در همان روز بعد از تشریفات قانونی از بازارچه صادر می شود تا تجار و پیله وران با حداقل هزینه و در كمترین زمان بتواند كالاهای خود را به بازار مقصد برسانند .
علاوه بر اماكن غذا خوری و تعدادی مغازه شركتهای بار بری ، نمایندگی سازمان پایانه های حمل و نقل ، در بازارچه حضور داشته و عملیات ساختمانی احداث یک باب رستوران بزرگ ، هتل در بازارچه از سوی بخش خصوصی در دست اقدام بوده كه پیش بینی می گردد از این پروژه ها تا پایان خرداد ماه سال 1384 به بهره برداری برسد .
تعداد 30 نفر کارمند دستگاههای دولتی اعم از گمرک ، فرمانداری ، بازرگانی ،پست بانک، پایانه و حمل ونقل و قرنطینه کشاورزی در طول روز در بازارچه مشغول انجام وظایف اداری می باشند
علاوه بر آن به منظور تسهیل عملیات ارزی در بازارچه مقرر شده در آینده نزدیک نمایندگی بانک ملی در محل بازارچه مستقر و عملیات ارزی تجار و بازرگانان ایرانی و خارجی را انجام دهد. با این حال ،در خارج از محوطه بازارچه بمنظور ایجاد امکانات رفاهی برای رانندگان تیر پارک و پارکینگ کامیونها و استراحتگاهها رانندگان توسط بخش خصوصی ایجاد گردیده است
در بازارچه مرزی باشماق علاوه بر دارندگان کارت بازرگانی که عملیات خروج کالای سایر گمرکات کشور را انجام می دهند بیش از 300 نفر پیله ور و تعداد زیادی شرکتهای تعاونی مرزنشینان که عمدتاٌ فعالیتهای صادراتی داشته حضور دارند و در این راستا تعدادی بیش از 1000 نفر کارذگر ساده مشغول تخلیه و بارگیری در داخل بازارچه می باشند.
پروژه فیبر نوری بازارچه به بهره برداری رسیده که علاوه بر افزایش تعداد تلفنهای ثابت این منطقه تجاری نیز تحت پوشش تلفن همراه قرار گرفته است.
بالا