Ons huis staat onder water. Financieel hebben we een fors probleem

D66-wethouder Aletta Hekker (Financiën)

De aanleg van een ondergrondse spoortunnel van 2,3 kilometer dwars door de stad blijkt een te zware last voor Delft. De stad komt onder verscherpt toezicht van de provincie, moet ambtenaren gaan ontslaan en de woonlasten verhogen. Maar zelfs als er op alle fronten wordt bezuinigd, resteert er tot 2018 jaarlijks een gat van 4 miljoen euro op de begroting.

'Ons huis staat onder water. Financieel hebben we een fors probleem', aldus D66-wethouder Aletta Hekker (financiën) dinsdag in een toelichting. 'Op eigen kracht kunnen we het niet meer oplossen, we hebben de hulp van het Rijk en de provincie nodig. We krijgen de begroting onmogelijk sluitend.'

De universiteitsstad met 100 duizend inwoners zou 16 miljoen euro per jaar moeten bezuinigen, maar het college komt in een inventarisatie niet verder dan 12 miljoen. Er zullen ambtenaren worden ontslagen en de woonlasten worden verhoogd. 'Als we die ontbrekende 4 miljoen euro ook nog moeten bezuinigen, dan komt het voorzieningenniveau in gevaar', aldus Hekker.

Verscherpt toezicht
Omdat de begroting niet sluitend is, komt de stad onder verscherpt toezicht te staan van Zuid-Holland. Provincies zijn de toezichthouders van de gemeenten. Begin dit jaar stonden 9 van de 403 gemeenten onder preventief toezicht van hun provincie wegens een niet-sluitende begroting. Dat blijkt uit een inventarisatie van het ministerie van Binnenlandse Zaken uit mei. De provincies waarschuwden destijds al dat meer gemeenten hun begroting niet meer rond zullen krijgen.

Veel gemeentebesturen zijn te optimistisch geweest over de exploitatie van bouwgrond en ze krijgen door bezuinigingen minder geld van het Rijk. 'De provinciaal toezichthouders schetsen over het algemeen een somber beeld', concludeerde minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) dit voorjaar in een toelichting aan de Tweede Kamer. Nieuw gekozen gemeenteraden moeten in veel gevallen 'stevige meerjarige ombuigingsmaatregelen nemen'.

Delft heeft zich verkeken op de Spoorzone. Dat is een nieuw te ontwikkelen gebied met een spoortunnel, een fietsenstalling voor duizenden fietsen, een nieuw station annex stadskantoor, een stadspark en woningen. De tunnel, het stadskantoor en het station zijn bijna klaar: de 350 treinen tussen Den Haag en Rotterdam die nu nog dagelijks dwars door Delft over een viaduct denderen, zullen vanaf maart 2015 ondergronds gaan rijden.

Delft betaalt voor een fors deel mee aan de spoortunnel en dacht die kosten terug te verdienen aan de ontwikkeling van nieuwbouw in de Spoorzone. Maar de ontwikkeling bovengronds loopt stroef. De projectontwikkelaars die 1.200 huizen zouden bouwen, hebben zich eerder al teruggetrokken. De vraag is nu hoeveel kopers er zullen zijn voor losse kavels en woningen in de wijk Nieuw Delft. Volgens de gemeente hebben zich 200 belangstellenden gemeld, maar is er nog niets gekocht.

Weinig florissant
'We hebben al fors afbetaald op de treintunnel. We hopen op verlichting', aldus wethouder Hekker. Voor de zomer vroeg de stad al om een versoepeling van de afbetalingsregeling, maar tot dusverre is het ministerie van Infrastructuur daar niet op ingegaan.

De financiële situatie van Delft is per saldo weinig florissant. Nieuwe bezuinigingen zullen pijn gaan doen en dat terwijl het vorige college al voor 57 miljoen euro heeft bezuinigd, ofwel 20 procent van de totale begroting. Het nieuw gevormde college ging dit voorjaar uit van extra bezuinigingen tussen de 9 en 16 miljoen euro, maar de politieke partijen maakten toen nog geen financiële afspraken.

Volgens wethouder Hekker is er geen sprake van dat Delft een artikel-12-gemeente wordt. Dan wordt een gemeente onder financiële curatele gesteld vanwege een structureel slechte situatie. Hekker: 'Dat is voorlopig niet aan de orde; daar gaat een jarenlang proces aan vooraf.'