ਟੀਬੀ
| ਟੀਬੀ | |
|---|---|
| ਵਰਗੀਕਰਨ ਅਤੇ ਬਾਹਰਲੇ ਸਰੋਤ | |
ਟੀਬੀ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਰੋਗੀ ਦੀ ਛਾਤੀ ਦਾ ਐਕਸ-ਰੇ, ਚਿੱਟੇ ਤੀਰ ਰੋਗ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਕੈਵਟੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।
|
|
| ਆਈ.ਸੀ.ਡੀ. (ICD)-10 | A15–A19 |
| ਆਈ.ਸੀ.ਡੀ. (ICD)-9 | 010–018 |
| ਓ.ਐਮ.ਆਈ. ਐਮ. (OMIM) | 607948 |
| ਰੋਗ ਡੇਟਾਬੇਸ (DiseasesDB) | 8515 |
| ਮੈੱਡਲਾਈਨ ਪਲੱਸ (MedlinePlus) | 000077 |
| ਈ-ਮੈਡੀਸਨ (eMedicine) | med/2324 emerg/618 radio/411 |
| MeSH | D014376 |
ਟੀਬੀ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਭਿਆਨਕ ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਟਿਊਬਰ ਕਲੋਸਿਸ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਟੀਬੀ ਇੱਕ ਛੂਤ ਵਾਲਾ ਰੋਗ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰ ਕੇ ਇਸ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਅਲੱਗ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ‘ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਸਥਾ’ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ 2012 ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਲਗਪਗ 90 ਲੱਖ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 20 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੀਬੀ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਟੀਬੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਫੈਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਟੀਬੀ ਉੱਪਰ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀ ਦਵਾਈ ਪੈਨਸਲੀਨ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਨ 1940 ਤਕ ਇਹ ਬੀਮਾਰੀ ਮੌਤ ਦਾ ਵਾਰੰਟ ਹੀ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਐਂਟੀ-ਬਾਇਓਟਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਟੀਬੀ ਦੇ ਕੀਟਾਣੂਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਸਹਾਇਕ ਸਿੱਧ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਰੋਗ ਦਾ ਮੁਫ਼ਤ ਇਲਾਜ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਟੀਬੀ ਦੇ ਰੋਗਾਣੂ ਦੀ ਖੋਜ 24 ਮਾਰਚ, 1882 ਨੂੰ ਰੋਬਰਟ ਕੋਛ ਨੇ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਦੀ ਬਦੋਲਤ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 1905 ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮੈਡੀਸ਼ਨ ਲਈ ਦਿਤਾ ਗਿਆ।[2]
ਟੀਬੀ ਇੱਕ ਛੂਤ ਵਾਲਾ ਰੋਗ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਅਲੱਗ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਗ਼ਰੀਬੀ ਕਾਰਨ ਇੱਕੋ ਕਮਰੇ ਦੀ ਛੱਤ ਹੇਠ ਜੀਅਾਂ ਦਾ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਹ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਟੀਬੀ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਕਿਤੇ ਵੱਖਰਾ ਰਹਿਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰ ਸਕਣ। ਟੀਬੀ ਉੱਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਗ਼ਰੀਬੀ ਅਤੇ ਅਬਾਦੀ ’ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਸਬੰਧੀ ਘਰ-ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਸਰਵੇਖਣ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਦੇ ਪੀੜਤਾਂ ਦੀ ਸਹੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਸਬੰਧੀ ਨੀਤੀ ਘੜੀ ਜਾ ਸਕੇ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਰੋਗ ਦਾ ਮੁਫ਼ਤ ਇਲਾਜ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਟੀਬੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਅਤੇ ਪੱਕਾ ਇਲਾਜ ਸਰਕਾਰੀ ਸਿਹਤ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਡਾਟਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਬਿਲਕੁੱਲ ਮੁਫਤ ਹੈ । ਇਸ ਬੀਮਾਰੀ ਦੇ ਸੌਖੇ, ਪੱਕੇ ਅਤੇ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਾਲੇ ਇਲਾਜ ਸਬੰਧੀ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਤਰਜੀਹ ਦੇਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਦੋ ਹਫਤੇ ਤੱਕ ਹਲਕਾ ਬੁਖਾਰ, ਖੰਘ ਸਹਿਤ ਰਹਿਣ ਉੱਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਟੀਬੀ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਰੋਗ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਉੱਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਸਿਹਤ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਡਾਟਸ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਨਾਲ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਉੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਯੁਕਤ ਦਵਾਈਆਂ ਲੇਕਰ ਹੋਰ ਟੈਸਟ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਮੁਫਤ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚੋਂ 2030 ਤੱਕ ਟੀਬੀ ਨੂੰ ਜੜ ਤੋਂ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਟੀਬੀ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਤੱਕ ਹਵਾ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਟੀਬੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਫੈਲਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ, ਜਿਸਦੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਟੀਬੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਖੁੰਘਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਛਿਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਛੂਤ ਵਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੁੰ ਫੈਲਣ ਲਈ ਟੀਬੀ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਨਜਦੀਕੀ ਅਤੇ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ, ਜੋ ਸਾਹ ਦੇ ਨਾਲ ਟੀਬੀ ਦੇ ਕੀਟਾਣੂ ਅੰਦਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੁੰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Kumar V, Abbas AK, Fausto N, Mitchell RN (2007). Robbins Basic Pathology (8th ed.). Saunders Elsevier. pp. 516–522. ISBN 978-1-4160-2973-1.
- ↑ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸੰਸਥਾ. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1905. Accessed 7 October 2006.
