ปริจเฉทที่ ๑ ชื่อจิตตสังคหวิภาค

หน้าที่ : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75
76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100
101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 ค้นหาหัวข้อธรรม

โสดาปัตติมัคคจิต คู่กับ โสดาปัตติผลจิต

โสดาปัตติมัคคจิต มาจากคำว่า โสต (กระแสคือไหล) + อาปัตติ (ถึงครั้งแรก) + มัคค (ทาง) + จิต รวมแปลความว่า จิตที่ถึงครั้งแรกซึ่งทางอันเป็นกระแสแห่งพระนิพพาน หมายความว่าตกกระแสที่ไหลไปสู่พระนิพพาน เหมือนดังกระแสน้ำไหลไปสู่มหาสมุทร

โสดาปัตติมัคคจิต เป็นจิตที่กำลังพ้นจากกามโลก เฉพาะส่วนที่เป็นอบายภูมิ คือ นรก เปรต อสุรกาย และดิรัจฉาน

โสดาปัตติผลจิต เป็นจิตที่พ้นแล้วจากอบายภูมิโดยเด็ดขาด หมายความว่า พระโสดาบันเมื่อจุติแล้วจะไม่ปฏิสนธิในอบายภูมิอีกเลย เพราะประหารจิตชั่วจิตบาป ที่เป็นเหตุให้ต้องไปเกิดในอบายได้แล้ว

โสดาปัตติมัคคจิต เป็นจิตที่ประหารกิเลสที่เป็นตัวการที่มาประกอบ และก่อให้เกิดอกุสลจิต อกุสลจิตที่โสดาปัตติมัคคจิตกำลังประหารมี ๕ ดวง คือ โลภที่เป็นทิฏฐิสัมปยุตต ๔ ดวง และโมหมูลจิตที่เป็นวิจิกิจฉาสัมปยุตต ๑ ดวง

โสดาปัตติผลจิต เป็นจิตที่ประหารแล้วซึ่งอกุสลจิต ๕ ดวงนั้นได้โดยเด็ดขาดเป็นสมุจเฉทปหาน

อกุสลกรรมบถ ๑๐ ประการ โสดาปัตติผลเป็นจิตที่ประหารอกุสลกรรมบถได้ ๕ ประการ คือ ปาณาติบาต ๑ อทินนาทาน ๑ กาเมสุมิจฉาจาร ๑ มุสาวาท ๑ และ มิจฉาทิฏฐิ ๑ ประหารได้โดยเด็ดขาดเป็นสมุจเฉทปหาน

จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ