ปริจเฉทที่ ๑ ชื่อจิตตสังคหวิภาค

หน้าที่ : 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75
76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100
101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 ค้นหาหัวข้อธรรม

จำแนกจิตทั้ง ๘๙ โดยชาติเภท

จิตทั้งหมด ซึ่งมีจำนวนโดยย่อ ๘๙ ดวงนั้น เมื่อจำแนกโดยชาติเภทนัยแล้วก็มี ๔ ชาติ คือ ชาติอกุสล ชาติกุสล ชาติวิบาก และชาติกิริยา

ชาติอกุสล ได้แก่ จิต ๑๒ ดวง ล้วนแต่เป็นจิตที่มีโทษ และให้ผลเป็นทุกข์คือ อกุสลจิต ๑๒ ดวง

ชาติกุสล ได้แก่ จิต ๒๑ ดวง ล้วนแต่เป็นจิตที่ปราศจากโทษและให้ผลเป็นสุข คือ มหากุสลจิต ๘ ดวง

มหัคคตกุสลจิต ๙ ดวง

โลกุตตรกุสลจิต ๔ ดวง

ชาติวิบาก ได้แก่ จิต ๓๖ ดวง ล้วนแต่เป็นจิตที่เป็นผลของบาปและผลของบุญ คือ อกุสลวิบาก ๗ ดวง

อเหตุกกุสลวิบาก ๘ ดวง

มหาวิบาก ๘ ดวง

มหัคคตวิบาก ๙ ดวง

โลกุตตรวิบาก ๔ ดวง

ชาติกิริยา ได้แก่ จิต ๒๐ ดวง ล้วนแต่เป็นจิตที่ไม่เป็นบุญและไม่เป็นบาป ทั้งไม่ใช่ผลของบาปหรือผลของบุญด้วย เป็นจิตที่สักแต่ว่ากระทำเท่านั้นเอง คือ อเหตุกกิริยา ๓ ดวง

มหากิริยา ๘ ดวง

มหัคคตจิต ๙ ดวง

ชาติวิบากและชาติกิริยานี้รวมเรียกว่า ชาติอพายากตะ หมายแต่เพียงว่าชาติของจิตเหล่านั้นไม่ใช่กุสลและไม่ใช่อกุสลด้วยทั้ง ๒ อย่าง

จัดทำโดย มูลนิธิอภิธรรมมูลนิธิ