توانمندی های بخش کشاورزی

شهرستان تربت جام/توانمندی های بخش کشاورزی

سیمات کشوری:

جمعیت :

ب – وضعیت آب و هوا و اقلیم :

ج – منابع طبیعی و آبخیزداری:

منابع طبیعی شهرستان تربت جام ۴۷۸۵۵۱ هکتار وسعت  دارد  که مرتع ۴۱۳۹۶۱ هکتار(۱۲۱۷۱ هکتارمرتع عالی -۱۸۳۷۵۷هکتار مرتع متوسط-۲۱۸۰۳۳هکتار مرتع فقیر)  و ۳۲۵۸ هکتار جنگل و ۱۲۴۶۲ هکتار بیابان . ۱۱۴۲۸ هکتار باقیمانده بیشه زار و درختچه زار می باشد.

د: وضعیت منابع طبیعی وسعت به هکتار

تعداد طرحهای مدیریت جنگل  ۲ مورد  – سطح عرصه های حفاظت  شهرستان  ۴۶۶۰۸۹ هکتار  تعداد محافظین ۵۷ نفر

آبخیز داری :

شهرستان دارای ۱۲ حوزه آبخیز  و   ۲۹۰ میلیون متر مکعب روان آب در سال می باشد. مساحت اراضی دارای پوشش گیاهی ۵۸۸۳۸۳ هکتار و شیب متوسط حوزه  آبخیز ۸۵/۱۱ درصد و ضریب روان آب ۲۱/۰ درصد و فرسایش ویژه ۸ تن در هکتار برآورد شده است.

منابع آب :

بر طبق آمار ۲۰ ساله هواشناسی بارندگی در شهرستان معادل ۱۷۶ میلی متر ثبت شده که پتانسیل آن   معادل ۶/۱ میلیارد متر مکعب  آب سالانه وارد جلگه می شود از این مقدار حدود ۸۵ درصد بصورت روان آب و تبخیر می باشد. ۱۵ درصد  به عنوان باران موثر اراضی کشاورزی  و  تغذیه سفره های زیر زمینی استفاده می شود. .جدول ذیل مشخصات منابع آبی کشاورزی شهرستان را به تفکیک بخش ارائه  می کند.

بیش از ۹۰ درصد آب استحصالی در بخش کشاورزی مصرف می شود.متاسفانه شهرستان تربت جام  فاقد رودخانه عمده و مهم  بوده  و ۹۲ درصد از آب  مصرفی در بخش کشاورزی بوسیله منابع زیر زمینی تامین می شود.(  ۸ درصد توسط آبهای سطحی  )بدلیل اضافه برداشت از منابع زیر سطحی شاهد افت سالانه ۵/۱ متر سطح ایستایی  هستیم رکورد  بیلان منفی دشت در بین دشت های استان خراسان بالاترین میزان را دارد و این نشان دهنده شرایط فوق بحرانی  می باشد برابر اعلام  اداره آب منطقه ای استان  ۶۰ درصد  حجم مخزن  از دست رفته  وفقط ۴۰ درصد باقیمانده است.و اگر اقدام جدی انجام نپذیرد زندگی در شهرستان طی چند سال آینده به مخاطره خواهد افتاد .

سیمای کشاورزی شهرستان:

مساحت شهرستان ۸۱۳۶ کیلومتر مربع است که ۴۸۰ هزار هکتار از آن را مراتع و ۲۲۴۳۱۹ هکتار را اراضی قابل کشت تشکیل میدهد (۵/۹درصد از اراضی قابل کشت استان) و بقیه اراضی را بیابانها و کویر وغیره را شامل می شود. از لحاظ میزان تولیدات کشاورزی این شهرستان  در استان رتبه  سوم را پس از شهرستانهای سبزوار و نیشابور قرار دارد . و اگر بدانیم شهرستان تربت جام با داشتن ۴ درصد از  جمعیت کل  استان ۷/۶ درصد از شاغلین کشاورزی استان خراسان رضوی و ۵/۴۶ درصد از کل شاغلین شهرستان را داراست  اهمیت  بخش کشاورزی  شهرستان در استان خراسان بیشتر نمایان می گردد.

جدول برآورد شاغلان ۱۰ ساله و بیشتر بخش کشاورزی بر حسب گروههای عمده فعالیت  و وضع شغلی  در شهرستان و استان بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵

زیر بخش های کشاورزی:

زراعت :

همانطور که ذکر شد زراعت  اهمیت بسیار زیادی  در کشاورزی شهرستان دارد و بهره برداران شهرستان عمدتا  در این بخش فعالیت دارند. بر اساس سرشماری کشاورزی سال ۸۲ ،  ۳۱ درصد از بهره برداران بخش کشاورزی شهرستان زراعتکار بوده اند.

جدول مقایسه ای زراعت شهرستان  با استان

شهرستان در محصولات زراعی  زیر دارای رتبه  می باشد:

-          گندم رتبه اول در عملکرد  و  سوم در سطح و میزان تولید

-          جو مقام اول در عملکرد

-          پنبه مقام اول در عملکرد

-          جالیز مقام اول در سطح میزان تولید و عملکرد

-          کلزا مقام  سوم در میزان تولید

-          گوجه فرنگی  مقام سوم در میزان تولید

-          ذرت علوفه ای مقام دوم در سطح و میزان تولید

باغبانی:

جدول مقایسه تولیدات باغی شهرستان با استان

جدول مقایسه عمده محصولات باغی شهرستان  با استان:

مقایسه ارزش  اقتصادی محصولات کشاورزی شهرستان با استان:                                              (میلیون ریال)

مکانیزاسیون کشاورزی:

براساس جدول ذیل  شاخص های  مکانیزاسیون کشاورزی  مورد بررسی قرار گرفته است: