به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، وی روز پنج شنبه سي‌ام آبان 1304 هجري شمسي، در كربلاي معلي به دنيا آمد. پدرش پس از گذشت چهل روز از ولادت وي همراه خانواده به شهر علم، ادب و فضيلت، نجف‌اشرف هجرت كرد.
عباس ترجمان تحصيلات ابتدايي را در مكتب‌خانه شيخ موسي دبستاني آغاز كرد و در همان‌جا موفق شد براي اولين‌بار قرآن را ختم كند. به دليل منحل شدن مكتب‌خانه‌ها توسط حكومت وقت و افتتاح مدارس رسمي، وي وارد مدرسه شدو با رتبه ممتاز دوره ابتدايي را در شهر نجف به اتمام رساند. اما چون مدارس آن زمان ملي بودند و با دريافت هزينه از مردم اداره مي‌شدند ، به دليل مشكلات مالي نتوانست در دوره دبيرستان ادامه تحصيل دهد.
وي پس از انقلاب عراق در سال 1958 ميلادي توسط عبدالكريم قاسم، مقطع دبيرستان را به صورت شبانه ادامه داد و در رشته ادبيات، ديپلم گرفت و بلافاصله وارد دانشكده فقه نجف‌اشرف شد. او فقه و تفسير را نزد شيخ علي سماكه‌الحلي و شيخ محمدتقي ايرواني، اصول فقه و فلسفه اسلامي و يوناني را نزد مرحوم شيخ‌كاظم شمشاد، فقه مقارن را نزد سيدمحمدتقي حكيم، فلسفه نوين را نزد دكتر مدني صالح، ادبيات عرب را نزد دكتر عبدالرزاق محي‌الدين و دكتر عناد غزوان، روان‌شناسي را نزد دكتر احمد حسن‌الرحيم، علوم‌اجتماعي را نزد دكتر متعب‌السامرايي، منطق و بلاغت را نزد سيدمصطفي جمال‌الدين و تاريخ اسلامي را نزد مرحوم شيخ محمدمهدي شمس‌الدين(رئيس اسبق مجلس لبنان) و ديگر استادان گذراند و موفق به اخذ مدرك كارشناسي در رشته ادبيات عربي و علوم اسلامي شد. اما به دليل فعاليت‌هاي سياسي، اجازه ورود به دوره كارشناسي ارشد را نيافت.
عباس ترجمان پس از فراغت از تحصيل، چهار سال، به عنوان دبير در جمعيت «منتدي‌النشر نجف‌اشرف» مشغول به تدريس شد، ولي به دليل فعاليت‌هاي سياسي و ضددولتي عليه كمونيست‌ها و بعثي‌ها، تحت تعقيب قرار گرفت و در شهرهاي نجف، كربلا و بعقوبه در مقاطع مختلف به زندان افتاد.
پرونده سياسي وي بعد از روي كار آمدن دولت احمد حسن‌البكر و نيز روي كار آمدن حزب بعث، به دادگاه نظامي بغداد ارجاع داده‌شد، كه در نهايت با حمايت مراجع مشهور آن زمان، سيدحسين حمامي، سيدمحسن حكيم و سيدابوالقاسم خوئي از زندان آزاد و تبعيد ايشان از عراق به ايران صادر شد. دولت وقت عراق وي را به صورت انفرادي و با خودروي نظامي به خاك ايران منتقل كرد. وي پس از ورود به ايران، تهران را به عنوان محل اقامت برگزيد و از طريق آزمون ورودي كارشناسي ارشد در رشته الهيات و معارف اسلامي به دانشگاه تهران وارد شد و در رشته علوم قرآن و فرهنگ عربي مدرك كارشناسي ارشد خود را اخذ كرد.
عباس ترجمان در سال 1356 به قاهره رفت و در رشته ادبيات عرب در دانشكده دارالعلوم دانشگاه قاهره در گرايش صرف و نحو و عروض در مقطع دكترا پذيرفته‌شد. موضوع پايان‌نامه دكتري وي تحقيق و شرح كتاب «المقتصد» عبدالقاهر جرجاني بود كه اين كتاب خود شرح كتاب «التكلمه» ابوعلي فارسي است.
پس از پيروزي انقلاب اسلامي، عباس ترجمان، به عنوان مترجم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مشغول به كار شد و كتاب‌هاي بسياري را به ويژه از شهيدمرتضي مطهري و دكترعلي شريعتي براي وزارت ارشاد ترجمه كرد.
بخشي ازفعاليت‌هاي اجتماعي و فرهنگي عباس ترجمان اعم از تدريس، تاليف، تحقيق و ترجمه به شرح زير است:
ـ تدريس در دانشگاه آزاد اسلامي تهران، كرج، گرمسار به مدت 10 سال
ـ تدريس در دانشگاه شهيد بهشتي و عضويت در هيات علمي به مدت 11 سال
ـ رئيس گروه زبان عربي دانشكده روابط بين‌المللي وزارت خارجه به مدت 2 سال
ـ مسئول بخش ترجمه و مترجم زبان عربي در وزارت ارشاد به مدت 2 سال
ـ تدريس در دانشگاه تربيت معلم تهران و حصارك كرج به مدت 7 سال
آثار و تاليفات و ترجمه‌هاي دكترعباس ترجمان شامل چند بخش مي‌شوند: 1- اشعار و ديوان‌ها، 2- تاليفات و تحقيقات، 3- ترجمه‌ها، 4- مقاله‌ها و مقدمه‌ها. اين مجموعه آثار به دو بخش «منتشر شده و نشده» و «خطي» تقسيم مي‌شوند.
اشعار و ديوان‌ها
منتشر نشده و خطي: به زبان عربي
ـ مجموعه شعر(به زبان عربي)
ـ ترانيم‌الثوره: اشعاري درباره انقلاب اسلامي
ـ ترجمه المثنوي شعرا: ترجمه موزون هزار بيت آغازين ديوان مثنوي مولوي
ـ ترجمه رباعيات الخيام
ـ البند: اشعاري درباره مسايل عرفاني
ـ المراسلات: مجموعه نامه‌هايي به صورت قصيده
ـ ديوان‌الترجمان: مجموعه اشعار در مدح و ستايش و مرثيه اهل بيت(ع) بالغ بر بيست جلد كه چهار جلد نخست آن به چاپ رسيده‌است.
ـ ديوان اشعار فارسي
ـ جيرفت‌نامه: شرح وقايع خروج از عراق، اقامت در جيرفت و هجرت به تهران به صورت منظوم
اشعار منتشر شده
ـ الارجوزه‌النجفيه: شامل يك هزار و يك بيت در شرح اوصاف شهر نجف‌اشرف
ـ احاسيسي في تخاميسي: تخميس اشعار شعراي شيعه در مدح ائمه(ع)
ـ مجموعه مواليدالائمه‌الطاهرين(ع)
ـ الشعله الحسينيه: داستان واقعه كربلا به نظم
ـ ديوان‌الترجمان(چهار جلد): مرثيه پنج تن آل كساء(ع)
ـ الفاطميات‌العشر: ده قصيده در مرثيه و مظلوميت حضرت زهرا(س)
تأليفات و پژوهش‌ها
ـ معاني حروف‌المعاني عند ابن‌هشام و الرماني
ـ دروس في فن‌الترجمه من الفارسيه و اليها
ـ ملامح اللهجه النجفيه
تأليفات به چاپ نرسيده و خطيـ المقتصد في شرح التكمله لابي‌بكر عبدالقاهر الجرجاني(دراسه و تحقيق)
ـ الدعاء؛ اسلوب تربوي علي ضوء الصحيفه‌السجاديه
ـ لحن در زبان عربي؛ از آغاز پيدايش تا پايان دوره عباسي
ـ الواو، مواردها و احكام‌ها
ـ اللحن في اللغه‌العربيه
ـ النحو البسيط(در سه جلد)
ـ اصل الفتنه‌الكبري: رديه بر كتاب فتنه كبراي دكتر طه حسين
ـ السيدالحميري؛حياته، شعره
ـ الناشي الصغير، شاعر اهل‌بيت(ع)
ـ عبدالله بن معاويه‌الجعفري(حياته، شعره)
ـ صالح بن عبدالقدوس(حياته، شعره)
ـ لا يا أخي! هذا هو المهدي
ـ معارف اسلاميه: دايرة‌المعارف اسلامي(ناتمام)
ـ الموجز من تحقيق التاريخ‌الاسلامي(دو جلد): از دوران جاهليت تا پايان عصر خلفاي راشدين
ـ تاريخ الادب الاسلامي
ـ النثر الاسلامي: بررسي متون ادبي از صدر اسلام به بعد
ترجمه‌ها ـ پرتوهايي بر نماز؛ «اضواء علي الصلاه» شيخ علي كوراني
ـ دليل‌الميزان؛ «معجم تفسير الميزان» نوشته الياس كلانتري
ـ روزه؛ متن كتاب سيدعبدالكريم قزويني نجفي
ـ القضاء في ايران منذ بزوغ الاسلام حتي بدايه الحكم‌الانتخابي؛ دادگستري در ايران...، تأليف استاد سيدمحمد محيط طباطبايي
ـ الاسلام و الملكيه؛ اسلام و مالكيت، نوشته مرحوم آيت‌الله سيدمحمود طالقاني
ـ اسلوب تعليم القراءه للناشئين؛ نوشته آذر آريان‌پور
ـ موجز علم نفس الشاب الفني؛ نوشته علي‌اكبر شعاري‌نژاد
ـ الانسان والايمان؛ نوشته شهيد آيت‌الله مرتضي مطهري
ـ النظره التوحيديه للعالم؛ نوشته شهيد آيت‌الله مرتضي مطهري
ـ الوحي والنبوه؛ نوشته شهيد آيت‌الله مرتضي مطهري
ـ الانسان و القرآن؛ نوشته شهيد آيت‌الله مرتضي مطهري
ـ مختارات من اقوال الامام الخميني(ره)
ـ ثوره ابدعها الاسلام؛ نوشته محمدمسجد جامعي
ـ العوده الي الذات؛ نوشته دكتر علي شريعتي
ـ الاسلام و الانسان؛ نوشته دكتر علي شريعتي
ـ طريقه معرفه الاسلام؛ نوشته دكتر علي شريعتي
ـ الانسان، الاسلام و مدارس‌الغرب، نوشته دكتر علي شريعتي
ـ اشراق من القرآن؛ پرتوي از قرآن نوشته آيت‌الله طالقاني
ـ الحج في اقوال الامام الخميني(ره)
ـ وصيت‌نامه سياسي الهي امام(ره)
