Intel brengt 665p-ssd van 1TB met 96-laags qlc-nandgeheugen uit

Intel heeft zijn 665p-ssd uitgebracht. Vooralsnog is er alleen een variant met 1TB flashgeheugen. Een 2TB-uitvoering komt begin volgend jaar. De ssd gebruikt qlc-nand dat uit 96 lagen is opgebouwd. De 665p is vrijwel gelijk aan de 660p.

Net als de Intel 660p-ssd's gebruiken de nieuwe 665p-uitvoeringen een SM2263-controller en zijn ze voorzien van een 256MB ddr3-cache en een grote hoeveelheid variabele slc-cache. Bij de 1TB-versie wordt maximaal 140GB van het nand als slc-geheugen aangestuurd en bij de 2TB-versie is dat maximaal 280GB.

Intel gebruikte in zijn 660p-ssd als een van de eerste fabrikanten qlc-nandgeheugen. Ook de nieuwe 665p-ssd's zijn gebaseerd op nandgeheugen met vier bits per cel, maar het gaat dit keer om geheugenchips die uit 96 lagen bestaan. Bij de 660p-serie werd nog geheugen met 64 lagen gebruikt. Er komen geen 512GB- en 256GB-versies van de 665p-ssd, meldt AnandTech. Bij de 660p-serie maakte Intel die wel. Bij kleine capaciteiten zijn de nadelen van qlc-geheugen sneller zichtbaar.

Volgens Intel resulteert de overstap naar 96-laags nandgeheugen in prestatieverbeteringen en een langere levensduur. De snelheid gaat maximaal 13,6 procent omhoog ten opzichte van de voorgangers, maar de levensduur zou met 50 procent omhooggaan. De levensduur van qlc-nandgeheugen is echter nog altijd lager dan die van tlc-geheugen.

De Intel 660p-ssd's behoorden sinds hun introductie tot de goedkoopste m2-nvme-ssd's op de markt. Het 1TB-model kost momenteel 109 euro. Verschillende media, waaronder TechPowerUp, melden dat de 665p-uitvoering een adviesprijs van 125 dollar krijgt. De nieuwe ssd is nog niet bij webshops verschenen.

Facebook Linkedin Twitter Google+

Vorig nieuwsartikel Volgend nieuwsartikel

Door Julian Huijbregts

Nieuwsredacteur

Feedback • 26-11-2019 13:3347

26-11-2019 • 13:33

47 Facebook Linkedin Twitter Google+

Lees meer

vanaf € 65,90

Score: 4.5

Alles over dit product

Intel 660p-ssd Review

De eerste consumenten-ssd met qlc-nand

103

Intel voorziet 665p-ssd van 96-laags-qlc-nandgeheugen Nieuws van 26 september 2019

Toshiba onderzoekt flashgeheugen met vijf bits per cel Nieuws van 26 augustus 2019

Intel combineert Optane-geheugen met qlc-nand in nieuwe ssd’s Nieuws van 9 januari 2019

Samsung introduceert 860 QVO-ssd van 4TB voor 630 euro Nieuws van 27 november 2018

Meer producten en artikelen

Solid state drives Intel

Reacties (47)

Intel

26 november 2019 14:06

Grootste probleem van de 660P is de bizarre afname in prestaties wanneer de schijf is gevuld. Daarmee bedoel ik niet op de 'steady state' tests waarbij een SSD een abnormale werkload voor zijn kiezen krijgt maar het simpelweg gebruiken van je SSD door er data op te zetten.

Bij anandtech zie je een 80% afname in light workloads:
https://images.anandtech.com/graphs/graph13078/light-bw.png
En enorme read latencies
https://images.anandtech....ph13078/light-latency.png
https://images.anandtech....3078/light-99-latency.png

Bij het 512GB model merkte ik dit vrij snel op en ben ik zo op deze verklaring gekomen. Tegenwoordig pak ik liever TLC modellen en dan de goedkoopste van het moment met de opmerking dat de XPG significant sneller is en in diverse tests een duurdere Samsung 970 evo verslaat:
product: XPG SX8200 Pro
product: Corsair Force MP510
product: Kingston A2000

[Reactie gewijzigd door sdk1985 op 26 november 2019 14:17]

@sdk1985 • 26 november 2019 14:15

Tegenwoordig pak ik liever TLC modellen e

Ik ben dat geheel met je eens, Als je een 1 Tb QLC ssd koopt kan je daar maar de 700Gb van gebruiken zonder merkbaar (!) vertragingen te zien. Dan is een goedkope TLC gewoon een betere keus die goedkoper is per byte.

MSalters
@falconhunter • 26 november 2019 15:31

Intel kan blijkbaar al dynamisch kiezen hoeveel bits ze per cel gebruiken, als ze van QLC zelfs naar SLC kunnen. (4 => 1 bit). Die 700 Gb lijkt er op te wijzen alsof ze standaard maar 3/4 van de capaciteit gebruiken, wat overeenkomt met TLC in plaats van QLC. De overhead van error correctie even negerende, deze SSD heeft zo'n 2 biljoen cellen van 4 bits nominaal, maar een drop in performance als je in de buurt van 3*2 biljoen komt.

Dat zou ook niet zo gek zijn. TLC heeft een hogere performance en een betere levensduur.

Fulcrum2000
@sdk1985 • 26 november 2019 22:22

Kan iemand mij uitleggen waarom de *read* latencies bij dit type opslag omhooggaan als de schijf volller raakt?. Ik kan me voorstellen dat de write snelheid omlaag gaat omdat er minder vrije blokken zijn waar parrallel naar geschreven kan worden, maar de read latency zou toch een constante moeten zijn?

Intel

@Fulcrum2000 • 26 november 2019 22:58

Een verklaring kan zijn dat de SSD op de achtergrond nog bezig is met het wegschrijven van de laatste data in de SLC cache dan wel het inpakken van SLC data naar QLC data. In dat geval zou je op termijn verwachten dat de read latencies weer bij trekken, na een lange periode van idle. Dat zou echter getest moeten worden.

@Fulcrum2000 • 27 november 2019 16:17

Wellicht dat de cellen die beschreven zijn met QLC (4 bit per cel) minder snel uit te lezen dan wanneer ze 4 bit per cel of minder opslaan.

Ulfsark_NL
26 november 2019 13:38

Ik denk dat voor de meeste "normale" desktop deze ssds perfect zijn als je niet vaak grote bestanden hoeft over te zetten. dan zijn deze ssd's veel waard voor je geld. alleen nog even zien hoe qlc de levensduur beïnvloedt.

Yngwie-
@Ulfsark_NL • 26 november 2019 13:50

Aangezien Intel met hun huidige 1TB 660p drives aangeeft 100TB te kunnen schrijven en dan ook 5 jaar garantie geeft (5 jaar lang elke dag ruim 55GB aan schrijfacties) zal de levensduur voor de meeste gebruikers geen probleem zijn als die ook nog eens met 50% verbeterd wordt.

EDIT: in het grafiekje bij dit artikel staat bij de 660p zelfs 200TBW, dus dat zou ruim 100GB per dag zijn

[Reactie gewijzigd door Yngwie- op 26 november 2019 13:52]

Lekkere Kwal
@Ulfsark_NL • 26 november 2019 14:22

als je niet vaak grote bestanden hoeft over te zetten

Mijn 600 doet het ook prima met grote bestanden, ook die is verre van traag. Ik zie het probleem eerlijk gezegd niet in dat aspect.

Micahve
@Lekkere Kwal • 26 november 2019 14:56

Het idee is dat QLC wel een stuk slomer is, maar als je de schijf niet vol gooit, dan heeft de schijf een groot cache gedeelte aan SLC opslag, waardoor het de traagheid van QLC op kan vangen.

Maar als je de SSD wel volpompt tot 90%, dan neemt de cache massaal in grote af.
0% vol = 280gb, maar dat daalt naar een paar dozijn aan GB zodra je naar 90% vol gaat.

Het voordeel is: Goedkoop, goede levensduur.

Het nadeel: Zodra je de SSD vol gooit(wat wel het plan is, je hebt niks aan een lege SSD) dan daalt de grote van de cache snel en dan begint men de nadelen te merken.

QLC met te weinig SLC cache is een stuk slomer dan TLC

QLC is dus voor mensen die 1: Niet veel data heen en weer pompen. 2: Voor mensen die niet hun hele SSD vol met bestanden pompen, oftewel niet al je games op de SSD zetten.

TLC is dus voor mensen die: Veel data heen en weer pompen of 2: Voor mensen die al hun games op de SSD slaan en dus geen snelheidsverlies willen leiden.

QLC is nog altijd sneller dan een HDD, maar als je echt van plan bent een SSD vol te pompen met games, dan kan je beter met 30 euro meer komen en een echte TLC drive kopen.

De Kingston A2000 heeft een goede prijs/performance verhouding.
Samsung is het snelst, en het duurst, maar is niet snel genoeg om het verschil in prijs te veroorloven.
Ook in games starten de A2000, Samsung Evo en Intel 600, even snel op, maar de Intel 600 zal wel verliezen als de SSD bijna helemaal vol zit.

Mizgala28
@Micahve • 26 november 2019 17:46

Naja een volle QLC is drop enorm z'n snelheid viel mij op.

Maar ik zie zelf het nut van QLC niet, een Samsung QLC ssd van 1TB is rond de 100 euro, terwijl je voor soms slechts een tientje extra ook 1tb maar dan TLC kan kopen.

dwwolf
@Micahve • 26 november 2019 23:30

QLC is gewoon de prijs niet waard.
Neem de Gigabyte 1 TB SSD, 96 euro. ( ok geen NVME ). Gewoon TLC en 600 GB write endurance.
Meer dan de MX500 voor 14e minder.
Als je NVME wilt dan zou ik voor de SX8200 pro gaan voor ca 126e, zoals boven beschreven gloed nieuw en 970 EVO performance.
Dan heb je geen rare performance drop bij een volle schijf.

[Reactie gewijzigd door dwwolf op 26 november 2019 23:36]

The Zep Man
@Ulfsark_NL • 26 november 2019 13:48

Ik denk dat voor de meeste "normale" desktop deze ssds perfect zijn als je niet vaak grote bestanden hoeft over te zetten.

Heb er zelf één in een game systeem zitten. Eigenlijk perfect daarvoor. Zo vaak schrijf je daar niet grote bestanden heen op maximale snelheid. De internetsnelheid (spellen downloaden via Steam, bijvoorbeeld) is vaak de beperkende factor.

Ulfsark_NL
@The Zep Man • 26 november 2019 13:59

Nice, ik heb er zelf ook 1 van 1 tb in mijn game systeem zitten werkt perfect, op den duur zou het nog leuk zijn als ze iets grotere volumes maken dan kan je alles op 1 drive hebben dat is soms wel makkelijk (of gewoon lui

) maar als ze dat met deze technologie betaalbaar houden zou ik dat zeker toe juichen.

To_Tall
@Ulfsark_NL • 26 november 2019 14:18

Disk spanning gebruiken. Dan kan je 1 volume maken met meerdere schijven. Nadeel gaan 1 disk stuk bek je wel de helft van je data kwijt.

The Zep Man
@To_Tall • 26 november 2019 14:21

Disk spanning gebruiken. Dan kan je 1 volume maken met meerdere schijven.

Niet elk moederbord heeft meerdere plekken voor M.2 NVMe SSD's. Zeker kleinere moederborden (mini-ITX) hebben vaak maar een enkel slot.

Verder kan je, als je de ruimte hebt, in plaats van JBOD ('spanning') beter RAID0 ('stripe') gebruiken. Bij het falen van een volume moet je gewoon aannemen dat de data weg is en niet proberen een (half) bestandssysteem te herstellen. Daarvoor heb je backups. Met RAID0 haal je tenminste nog wat snelheidsvoordeel eruit.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 26 november 2019 14:24]

Micahve
@The Zep Man • 26 november 2019 14:47

En vergeet goedkopere moederboarden niet, als je 2 m.2 slots wilt hebben, dan kan je net zo goed meer uitgeven aan een grotere SSD, want de prijs van high end moederboarden van Intel en AMD zijn niet leuk meer.

The Zep Man
@Ulfsark_NL • 26 november 2019 14:17

ik heb er zelf ook 1 van 1 tb in mijn game systeem zitten werkt perfect, op den duur zou het nog leuk zijn als ze iets grotere volumes maken

2 TB is gewoon beschikbaar, en de 665p zal later ook wel uitkomen in een 2 TB uitvoering.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 26 november 2019 14:20]

NEO256
26 november 2019 13:47

Vindt vooral het lage stroom verbruik voor NUCs en andere kleine machines geweldig.
0.1 Watt is echt helemaal niets meer (er vanuit gaande dat die met deze versie niet omhoog gaat ten opzichte van de 660p).

thomaskoel
@NEO256 • 26 november 2019 14:09

maakt het in de praktijk uit of zo'n ding 5, 2 of 0.1 watt gebruikt? Ik zie er het voordeel niet echt van in. Het gaat om zulke lage wattages dat het eigenlijk verwaarloosbaar is. Een M.2 slot kan maximaal 7 watt leveren, dus alle NUC's die gemaakt worden met een dergelijke aansluiting houden hier rekening mee qua koelcapaciteit. De 0.1 watt spec is overigens de spec under idle, under load trekt hij 4 watt. Dit is overigens vergelijk baar met Samsung (ik geef maar een voorbeeld), idle 30 milliwatt, under load 5 watt.

NEO256
@thomaskoel • 26 november 2019 14:13

Ik zit voor vooral always on toepassingen te kijken.
Als je kijkt dat volgens deze berekening je per watt (altijd aan) per jaar 8,76 kWh verstookt,
betaal je gemiddeld 1.93 afgerond naar 2 euro per watt die altijd aan staat per jaar.

Is misschien verwaarloosbaar,
maar als je apparaat 5 jaar mee gaat,
5 jaar x 5 watt (altijd aan) x 2 euro is 50 euro die je dan kwijt zou zijn aan stroom.

[Reactie gewijzigd door NEO256 op 26 november 2019 14:15]

Immanent Ike
@NEO256 • 26 november 2019 14:29

Het daadwerkelijke gebruikte aantal watt zal nog 4 tot 20% hoger liggen, aangezien een voeding niet 100% efficiënt is.

Overigens vraag ik me af of deze nieuwe schijven ondanks de verbeteringen opgewassen zijn tegen concurrenten als pricewatch: Kingston A2000 1TB en Adata. Die voor een paar euro meer wel TLC-geheugen gebruiken.

NEO256
@Immanent Ike • 26 november 2019 14:37

Daar stond ik ook op te kijken, met deze nieuwe versie leveren ze bij Intel wel die grotere chips uit van 2TB, waar de A2000 bij 1 TB blijft steken.

Belgar
@Immanent Ike • 26 november 2019 15:42

Die "paar euro" is wel 20% meer in het geval van de kingston. Je krijgt er geen 20% grotere prestatie voor en, tenzij je de schijf werkelijk zwaar gaat beschrijven, levert het je eigenlijk niets op.

Ik zou de vraag omdraaien, waarom zou je als consument meer betalen voor TLC?

Immanent Ike
@Belgar • 26 november 2019 15:57

Je hebt gelijk, ik veronderstelde dat de prijs omhoog zou gaan tov van de 660p. Maar de 665p heeft een lagere adviesprijs dan de huidige prijs van de 660p in de VS. Dus dan wordt de 665 inderdaad wel interessant.

Evernote
@NEO256 • 26 november 2019 19:00

Je rekensom klopt niet echt, bovendien betaal je misschien € 0,20 per kW en voor 8,76kWh zit je dan op € 1,752 per jaar en € 8,76 na 5 jaar.

Compleet verwaarloosbaar.

cricque
@thomaskoel • 26 november 2019 15:45

Als ik de rekening moet betalen maakt het mij wel uit wat zoiets kost aan electriciteit op een jaar. Als iets 7x7 24x24 staat te draaien dan is dit niet verwaarloosbaar. Stel 2.5 watt gemiddeld verbruik dat is ruwweg zo een 22kwh/jaar alleen voor de schijf ... dan moet je de rest nog bijtellen (server/raspberry pi/netwerk).... Dus dit kan aardig aantikken. Zo kom je al snel op 100+kwh/jaar

Micahve
@NEO256 • 26 november 2019 14:57

Die 0,1 watt is in standby modus, zodra jij vol gebruik gaat maken van de SSD gaat dat vebruik echt omhoog hoor

Iedere bit van of naar de SSD verbruikt stroom

NEO256
@Micahve • 26 november 2019 15:12

En... dat is dus niet zo:
https://ark.intel.com/con...-pcie-3-0-x4-3d2-qlc.html

Power - Active
0.1 W

Power - Idle
0.040W

@NEO256 • 26 november 2019 14:04

Zo'n M.2 is dan ook belachelijk klein voor de opslagruimte. Gezien de locatie (achterop moederbord) gaan er ook problemen ontstaan als die meerdere Watts zouden verbruiken.

GRAPSV
26 november 2019 13:48

Heb zelf een 660p in gebruik en het is gewoon een uitstekende ssd voor dat geld. Deze 665 versie zal dus zo'n 4 euro duurder zijn? (125dollar = 113euro) Vraag me dan af of mensen uberhaupt nog een 660p gaan halen als je met de 665p de levensduur met 50% verhoogd en de snelheid 13,6 hoger zal zijn terwijl je maar 4 euro meer betaald.

TheMuffinDoctor
@GRAPSV • 26 november 2019 13:53

Tegenwoordig komt de dollar prijs bijna overeen met de euro prijs bij veel elektronica. Dit ivm BTW en invoer en dergelijke.
Het valt dus even af te wachten hoe duur de in de webshops komen te staan.

Byron010
@GRAPSV • 26 november 2019 14:06

incl BTW is het zo'n 136,7 euro. De 660p is op het moment 109, dus zo'n 27 euro duurder.
Persoonlijk denk ik dat je de snelheids winst amper gaat merken, het gat tussen SSD en NVMe SSD is qua nummer groots maar in gebruik wordt de mogelijke snelheids winst ook gewoon steeds kleiner.

Persoonlijk denk ik dat ik de 25.- puur voor de 50% exta levensduur al zou doen

Micahve
@Byron010 • 26 november 2019 15:04

Je hebt:

SATA 2,5 SSDs
SATA m.2 SSDs

Deze 2 zijn even snel

NVME m.2 SSDs

Deze is het snelst.

Er is een merkbaar verschilt tussen een NVME en een SATA SSD.
Niet alleen in de sequiential speeds, maar ook in de random read and write.

De prijsverschil is meestal maar één a twee tientjes en dan is het zeker meer dan waard om een NVME drive te kopen, want het verschil bestaat en iedereen die ik ooit heb gesproken die een NVME SSD heeft gebruikt merkt een verschil.

De mythe dat een SATA SSD bijna even snel is als een NVME is door mensen bedacht die geen NVME SSD willen of kunnen kopen...

Byron010
@Micahve • 26 november 2019 15:11

Ik zeg ook niet dat er geen verschil in zit, ik bedoel alleen te zeggen dat het grote verschil wat je van HDD naar SATA SSD hebt heel groot is, maar vervolgens van SATA SSD naar NVMe SSD is het verschil in verhouding een stuk kleiner.

Omdat een SATA SSD al snel is, is er gewoon minder ruimte om het verschil echt te zien. Ga je echt enorme bestanden verplaatsen zal je het misschien wel merken, maar het verschil tussen opstarten van windows of applicaties is gewoon kleiner in verhouding. (betekent overigens niet dat je het niet merkt)

Random voorbeeld met random cijfers:
Windows opstarten:
HDD: 30 sec
SSD: 5 sec
Winst: 25 seconden

SSD: 5 sec:
NVMe SSD: 2 sec
winst: 3 sec, en hoewel het meer dan 50% is, merk je het minder dan de enorme sprong van 25 seconden.

bigsteve22
@GRAPSV • 26 november 2019 14:25

Ik heb 2 weken geleden een 660p 2TB gekocht voor €143.40.

Micahve
@bigsteve22 • 26 november 2019 15:04

Dat is een zeer goede deal!

bigsteve22
@Micahve • 26 november 2019 15:34

Ja had echt ff mazzel. Had een prijs alert ingesteld. Toen ik die melding 2 weken geleden kreeg direct toegeslagen. Een paar uur later zag ik weer voor de gewone prijs staan op de site.

Munchie
26 november 2019 14:05

Ben benieuwd naar de Real World Benchmarks. De prestaties van de 660P zakte wel snel in naarmate die voller begon te raken.
Had liever een 'dedicated' SLC cache gezien, maar dat zal wel uitblijven bij deze goedkopere modellen.

MSalters
@Munchie • 26 november 2019 15:37

Waarom? Als Intel een grootte kiest van die dedicated SLC cache, dan zit jij aan Intel's keuze vast. Nu kun je zelf die afweging maken door een deel van de QLC capaciteit niet te gebruiken. Stel dat je 64GB SLC wil, dan moet je dus 4*64=256GB vrij laten die 1TB aan QLC capaciteit.

Arjenc
26 november 2019 14:35

Het lijkt alsof ze iets willen promoten met het gebruik van grote hoeveelheid variabele slc-cache. Als ik dan naar dit plaatje (link hieronder de tekst) dat vraag ik me af of het afnemen van de variable cache ook invloed heeft op de performance zoals lezen en schrijven.

https://tweakers.net/i/Ni...9CrnEOo=/i/2003211746.png

** niet vragen of ik al gegoogled heb, dat heb ik vandaag even geen tijd voor genomen**

jopie
26 november 2019 15:27

Kan iemand uitleggen waarom de 4 tv uitvoering er niet bij komt?
Mij lijkt dat als je de logistiek, printplaat, marketing en productie al hebt betaald dat 2 TB aan extra geheugen niet de wereld kan kosten.

Pyrone89
26 november 2019 18:39

Kan iemand mij uitleggen waarom Intel haar naam zo te grabbel gooit met de QLC troep?

The Zep Man
26 november 2019 13:47

Uit de tekst:

De Intel 660p-ssd's[sic] behoorden sinds hun introductie tot de goedkoopste m2[sic]-ssd's[sic] op de markt.

Moet zijn:

De Intel 660p SSD's behoorden sinds hun introductie tot de goedkoopste M.2 NVMe SSD's op de markt.

M.2 SATA SSD's zijn goedkoper verkrijgbaar.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 26 november 2019 13:54]

Auteur+1

Xtuv
@The Zep Man • 26 november 2019 14:11

Toegevoegd. Bij de release was dat zeker zo, intussen is het verschil wel erg klein. De 660p is niet de allergoedkoopste m2-ssd, maar behoort zeker tot de goedkoopste. Er zijn veel m2-sata-ssd's die duurder zijn.

Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn

Apple iPhone 11 Nintendo Switch Lite LG OLED C9 Google Pixel 4 FIFA 20 Samsung Galaxy S10 Sony PlayStation 5 Videokaarten

'14 '15 '16 '17 2018

Tweakers vormt samen met Hardware Info, AutoTrack, Gaspedaal.nl, Nationale Vacaturebank, Intermediair en Independer DPG Online Services B.V.
Alle rechten voorbehouden © 1998 - 2019 • Hosting door True