İnsanlığın uzun yıllardır attığı en büyük adımların sebebi olan, çoğu zaman çağları açıp kapatan teknolojinin günümüzde ulaştığı nokta belki de hayal edilenden de ileride bir seviye. Bu zamana kadar bizlere ne kadarı duyuruldu bilinmez fakat gelinen noktada başrolde blockchain teknolojisinin ve kripto paraların olduğunu söylemek hiç de yersiz olmasa gerek.
İşlemlerini güvence altına alabilmek adına kriptoloji (özel şifreleme sistemleri) kullanan, çalışma şekli itibarı ile nakit paraya alternatif bir değişim aracı olarak tasarlanmış bir dijital varlık , bir sanal unsurdur. Daha derin ama basit bir anlatımla kripto paranın işleyiş biçimi şu şekilde aktarılabilir. Kendinden önceki her işlemi kaydeden bir teknolojiye sahip olan kripto para, yaptığınız işlemi sahip olduğu dijital ağ üzerinde kontrol eder ve ağda bulunan her kullanıcıya açık bir şekilde işleminizi onaylar. Onaylanan işleminiz asla kaybolmaz ve sahip olunan tüm hesapların bilgileri mutlaka bir sonraki bloga aktarılır. Burada blokların her birini bir kayıt defteri olarak düşünebilirsiniz. Kayıt defterinin sayfalarının bittiğini hayal edecek olursanız yeni deftere geçtiğinizde, eski defterdeki tüm bilgiler şahitleriyle beraber güvence altına alınarak korunmuş olur. Asla hiçbir işlem yok olmaz. Bu yüzdendir ki kripto paralar (varlıklar) hem herkese açık, hem de bir o kadar güvenlidir.
Her kripto varlık faaliyete başlama sürecinde bir road map(yol haritası) oluşturarak en basit adım olan kaç adet olacağını belirtir. Kaç adet kripto paranın olacağı, ne zaman çıkartılacağı -sahip olunan teknolojiye göre- bellidir. Kripto paralarda yapılan işlemleri kontrol eden ve yeni paraları çıkartan madenciler bu harcadıkları iş gücü için dahil oldukları ağlardan ücretlerini alırlar. Her madenci yeni çıkarttığı ve kabul gören bloga göre ödülünü toplamış olur.
Bu durum (madencilik) merkeziyetsizliğin önemli ölçüdeki ispatı olsa da, oldukça karmaşık protokollere sahiptir. Bu karmaşık protokoller sayesinde kripto paraların arzları kripto paraların sahip olunan değerleri merkezi olmayan bir şekilde kontrol edilir. Bir banka ya da merkezi bir yere bağlı olmamak hesaplarınıza müdehale olamayacağı anlamına gelir. Yani öyle bir sitem düşünün ki bu sisteme ait tüm kullanıcıların yaptığı aktiviteler, aynı şekilde sistemde var olan diğer kullanıcılar tarafından kontrol ediliyor hatta ve hatta güvenilirliği sağlanıyor ve dahası, el değiştirdiğinde bu herkesin bilgisi dahilinde oluyor.
Merkeziyetsizlik ve ölçeklenebilirliğin günümüzdeki ispatı olan kripto paraların altında yatan blockchain teknolojisinin özetle çalışma prensibi budur. Elbetteki bu teknoloji sadece kripto paralar ile sınırlı da değildir.
Konu, meslek yahut oluşum ne olursa olsun her yerde olduğu gibi burada da kötü niyetli yaklaşımlar mutlaka vardır. Kripto paranın kötü tarafı denebilir mi bilinmez ama bu teknolojiyi kötü amaçlı kullananların varlığı da göz ardı edilemez. Örnek olarak takip edilemeyen ve yasadışı işler için yapılan ödemeler, darkweb (karanlık ağ)diye bilinen suç dünyasının hakim olduğu sanal alemdeki kripto paraların kullanımları. Yasa dışı olarak çok uzak ülkeler arası kripto para taşımacılığı bunlara örnek gösterilebilir. Fakat unutulmamalıdır ki çoğu blockchain( blok zinciri) ağı, bu gibi durumları en aza indirgeyebilmek için önlemler almakta ve sistemlerinin geliştirmektedir. Hatta birçok kripto para çıkış protokollerinde bu konuyla alakalı açıklamalara ve önlemlere yer vermektedir. Amaç kara para aklamanın önüne geçmektir.
Bugün gelinen noktada sahip olunan kripto paralar dünyanın herhangi bir yerinde herhangi bir döviz aracılığı ile bozdurulabilir bir durumdadır. Kripto paralar ile ödeme alan işyerlerinin ise günden düne artıyor olması bu teknolojiye olan güvenin ıspatıdır. Bir çok ulusal ve uluslararası banka, kendi blockchain ekiplerini kurarak, geç olmadan bu sahnedeki erlerini almayı amaçlamaktadırlar.
Yıllar öncesinde kredi kartı ne ise bugün kripto para odur. Ayak uydurmak için geçen süre kitlelerin algılama gücü ile doğru orantılıdır. Değişime ayak uyduramayan toplumlar her zaman yok olmuşlardır.
Değişimlerinizi sağlıklı yaşamanız dileği ile herkese iyi yıllar.
