Bij antennes in Liessel, Beesd, Rotterdam en Nuenen is de bekabeling door het vuur zwaar beschadigd, zegt directeur Rob Bongelaar van Monet, dat namens de mobiele netwerkoperators KPN, T-Mobile en VodafoneZiggo de plaatsing van antennes afstemt met overheden. Vrijdagavond was er een incident aan de Koningsweg in Groningen, waarvoor een Burgernetmelding uitging. Mogelijk gaat het weer om brandstichting.

„De operators doen ongelooflijk hun best in deze moeilijke tijd de mobiele netwerken draaiende te houden”, zegt Monetdirecteur Bongelaar. „De beschikbaarheid van een betrouwbare digitale infrastructuur is van essentieel belang. De verbindingen zijn hard nodig voor bijvoorbeeld ziekenhuizen en verzorgingstehuizen en dan zijn er mensen die moedwillig zendmasten in de fik steken. Onbegrijpelijk en onacceptabel.”

De antenneguerrilla heeft te maken met zorgen over 5G. Volgens Bongelaar was bij één van de brandstichtingen de tekst ’Fuck 5G’ op de zendkast geschreven. In januari protesteerden zo’n honderd mensen op de Dam in Amsterdam tegen het nieuwe 5G-netwerk. De actievoerders beweren dat de straling van antennes slecht is voor de gezondheid, een gedachte die ook bij een groep wetenschappers leeft op basis van wetenschappelijk onderzoek naar andere stralingsvormen. Afgelopen maand kreeg het Europees Parlement nog een kritisch adviesrapport. Eerder zei de Utrechtse hoogleraar Hans Kromhout, tevens voorzitter van de Gezondheidsraadcommissie EMV, tegen De Telegraaf dat de risico-inschatting van straling in Nederland tekortschiet.

Archieffoto van een 5G-antenne.

Ⓒ Hollandse Hoogte / AFP

Die vrees voor stralingsgevaar lijkt nu uit te monden in militante acties. Monet-directeur Bongelaar dacht bij de eerste brandstichting nog aan een incident. „Maar nu is het al vier keer gebeurd en dan ga je toch denken dat het geen toeval is. Ik spreek verder geen vermoedens uit, maar hoop wel dat de politie kan achterhalen wie hier achter zitten.”

NCTV: dit zijn extremistische protestacties

Bongelaar spreekt van schade die in de tienduizenden euro’s kan lopen. Erger is dat zendmasten door de brandstichting tijdelijk kunnen uitvallen en er geen mobiel bereik is, zegt hij. „In een straal van 5 kilometer is er dan even geen dekking en dat kan uren duren. Als 112 tijdelijk niet bereikbaar is in een regio, kan dat grote gevolgen hebben.”

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) noemt de sabotage en brandstichting van zendmasten in een reactie een „zorgelijke ontwikkeling”, vooral vanwege de eventuele impact. „De uitval van zendmasten kan gevolgen hebben voor de dekking van het telefoonnetwerk en daarmee de bereikbaarheid van hulpdiensten”, meldt de NCTV op zijn website.

De nationaal coördinator stelde vorig jaar al vast dat er groeiend protest is tegen zendmasten vanwege de uitrol van het 5G-newerk. „Veelal in de vorm van demonstraties, maar het heeft nog niet eerder geleid tot extremistische protestacties zoals de sabotage en brandstichting van afgelopen dagen.”