Пратэсты ў Беларусі (2020)

З пляцоўкі Вікіпедыя
Jump to navigation Jump to search
Файл:Miting Bangalor 2020.jpg
Мітынг у Мінску, 30 ліпеня 2020
Файл:Proteste in Bielorussia del 2020.jpg
Пратэсты ў Мiнску
Пратэсты ў Мiнску
Адзін з жаночых пратэстаў салідарнасці ў Мiнску (12 жніўня)

Акцыі пратэсту ў Беларусі, якія пачаліся 29 мая 2020 года ў Мінску і іншых гарадах, былі пачаткова звязаныя з арыштам апазіцыйных кандыдатаў у прэзідэнты і недапушчання іх удзелу ў прэзідэнцкіх выбарах 9 жніўня 2020 году. Пасля публікацыі першых афіцыйных экзіт-полаў, якія сведчылі пра нібыта пераканаўчую перамогу дзеючага прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі ўжо ў першым туры, пратэсты ахапілі адначасова шмат гарадоў краіны, а іх асноўнай мэтай стаў сумленны падлік галасоў ды адстаўка Лукашэнкі, які займае пасаду прэзідэнта з 1994 году. Сілавыя структуры пачалі разганяць мірныя пратэсты, таму яны перараслі ў сутычкі з АМАПам[1]. Згодна з пазіцыяй урада, канфлікты і выкарыставанне сілы пачаліся пасля правакацый і парушэнняў з боку дэманстрантаў[2].

У Беларусі па стане на вечар 10 жніўня пад вартай застаюцца 17 журналістаў, затрыманых напярэдадні на акцыях пратэсту.[3] У іх ліку чацвёра карэспандэнтаў расійскіх СМІ, уключаючы спецкора «Медузы» Максіма Солапава, якога збілі пры затрыманні — яго дакладнае месцазнаходжанне пакуль не вядома. Журналістаў затрымлівалі як мінімум у шасці гарадах краіны. Затрыманняў было яшчэ больш, але некаторых журналістаў ужо вызвалілі.

Пратэсты ў перадвыбарчы перыяд

Пасля затрымання Віктара Бабарыкі, на заканчэнне збору подпісаў 19-20 чэрвеня прайшлі пікеты і «ланцугі салідарнасці» ў розных гарадах Беларусі, сярод іх Мінск, Брэст, Віцебск, Гомель, Гродна, Магілёў, Бабруйск, Баранавічы, Барысаў, Ганцавічы, Жлобін, Жодзіна, Ліда, Маладзечна, Навагрудак, Наваполацк, Орша, Пінск, Пружаны, Рэчыца, Салігорск, Светлагорск, Стоўбцы[4][5]. У многіх месцах адбываліся затрыманні грамадзян.

З 22 чэрвеня ў сацсетках сталі з’яўляцца фотаздымкі людзей у форме, або службовыя пасведчанні, або іншы індэнтыфікатар належнасці да сілавой структуры з прыкладзеным лістком з палітычнай рэмаркай супраць дзеючага прэзідэнта. Людзі, якія дасылалі гэтыя здымкі, часта прылічалі сябе да 97 % (у супрацьвагу 3 %, якія паводле вынікаў інтэрнэт-галасаванак набраў Лукашэнка). Да гэтага флэшмоба далучыліся прадстаўнікі бадай што ўсіх сілавых структур: КДБ, ААЦ, армія, Следчы камітэт, Пракуратура, Служба бяспекі Прэзідэнта, розныя падраздзяленні МУС — ад ДАІ да ГУБАЗіК[6].

25 чэрвеня міністр унутраных спраў Беларусі Юрый Караеў заявіў, што незаконныя вулічныя акцыі добра арганізаваныя, кіруюцца праз Telegram-каналы, а таксама ў якасці прыкладу прывёў анлайн-трансляцыю Радыё Свабода з «Пікета салідарнасці»[7].

Арышт канкурэнтаў Аляксандра Лукашэнкі на выбарах — Сяргея Ціханоўскага і Віктара Бабарыкі, а таксама парушэнні свабоды сходу і слова ў Беларусі выклікалі хвалю салідарнасці. Пад канец чэрвеня 2020 акцыі падтрымкі сабралі беларусаў у Варшаве, Вільні, Берліне, Кіеве, Парыжы, Празе, Нью-Ёрку, Лос-Анджэлесе, Сан-Францыска, Маямі, Бостане, а таксама ў Лімасоле (Кіпр), Ізміры (Турцыя), Барселоне, Малазе (Іспанія) і іншых месцах, дзе раней беларусы не арганізоўвалі палітычных акцый. Прайшоў «Ланцуг салідарнасці» ў Беластоку, дзе жывуць беларусы Падляшша, а таксама працуюць шматлікія грамадзяне Беларусі[8][9].

Увечары 14 ліпеня ў розных гарадах Беларусі людзі выйшлі на акцыі салідарнасці на знак нязгоды з адмовай ЦВК зарэгістраваць Віктара Бабарыку і Валерыя Цапкалу. Неўзабаве пачаліся затрыманні, месцамі адбываліся сутычкі з міліцыяй. Паведамлялася аб затрыманні звыш 300 чалавек[10].

На наступны дзень людзі ўтварылі чаргу да ЦВК, каб паскардзіцца на парушэнні выбарчага заканадаўства і нерэгістрацыю В. Бабарыкі і В. Цапкалы (скаргу асабіста можна было падаць толькі ў гэты дзень). Чарга выцягнулася ад Дома ўрада да праспекта Незалежнасці і гатэля «Мінск», а пасля — каля музея кіно і вуліцы Берсана да вуліцы Мяснікова ў бок Нямігі[11]. Цэнтрвыбаркам быў няздольны апрацаваць такую колькасць скаргаў і не прыняў усіх да закрыцця. Тады людзі мелі намер адправіцца на Мінскі паштамт, каб выслаць свае скаргі поштай. У адказ паштамт атрымаў загад закрыцца. Да Цэнтрвыбаркама падагналі аўтазакі, прывезлі салдат Унутраных войскаў. Пасля 19 гадзін пачаліся першыя затрыманні. Людзей адціскалі з пляцоўкі перад Музычным тэатрам па вуліцы Мяснікова, плошчы Багушэвіча, дзе стаяў канец чаргі[12]. Былі закрыты станцыі метро «Плошча Перамогі», «Купалаўская» і «Кастрычніцкая», перакрыты праспект Незалежнасці каля паштамта. Частка людзей вырашыла ісці на Прывакзальную плошчу, каб адправіць свае скаргі ў ЦВК. Тут аддзяленне пошты працуе кругласутачна, але людзей не ўпусцілі, заяўлялася, што нібыты прыйшло паведамленне аб мініраванні[13]. Паралельна адбываліся затрыманні. З сотняў людзей, што стаялі 15 ліпеня ў чарзе ў Цэнтрвыбаркам, толькі 148 чалавек паспелі падаць скаргі на адмову ў рэгістрацыі двум патэнцыйным кандыдатам. Усяго ж камісія атрымала больш за 5000 падобных зваротаў[14].

Як сказала старшыня ЦВК Лідзія Ярмошына, колькасць скаргаў, што паступілі ў наступныя дні «не падлягае ўліку». Яны паступалі ў вялікай колькасці і прыцягваліся нават работнікі іншых арганізацый, каб ускрываць канверты. Пры тым старшыня ЦВК адзначыла, што агульны адказ на пераважную частку скаргаў быў ужо апублікаваны на сайце ЦВК 16 ліпеня, і іншага не будзе[15].

Упраўленне Вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека 17 ліпеня заклікала ўлады Беларусі выконваць правы грамадзян на свабоду слова і сходаў, а таксама вызваліць затрыманых на пратэстных акцыях людзей і праводзіць сумленныя судовыя працэсы над абвінавачанымі[16].

Пратэсты пасля выбараў

У ноч пасля выбараў у Мінску і шэрагу рэгіёнаў Беларусі прайшлі беспрэцэдэнтныя акцыі пратэсту. На вуліцы выйшлі дзясяткі тысяч беларусаў, нязгодных з агалошанымі афіцыйнымі вынікамі выбараў. Сілавікі прымянялі спецсродкі — светлашумавыя гранаты, гумавыя кулі, вадамёты.

У Мінску 10 жніўня ўсё пачыналася як мірны пратэст пешаходаў і аўтамабілістаў. Формай пратэсту пераважна заставалася стаянне ўздоўж вуліц, на якіх ездзілі і сігналілі аўтамабілісты. Аднак спіраль насілля пачала нарастаць: у дэманстрантаў стралялі святлошумавымі гранатамі, слезацечным газам, гумовымі кулямі. Яны ў адказ узводзілі барыкады ў розных месцах горада, але пераважна разбягаліся пры набліжэнні АМАПа, каб ізноў сабрацца, калі ён з’язджаў. Асабліва зацятыя сутычкі адбыліся ў раёнах Кальварыйскай, метро «Пушкінская», метро «Спартыўная», універсама «Рыга». Каля метро «Пушкінская» загінуў Аляксандр Тарайкоўскі[17], як паведаміла МУС[18].

10 жніўня

Мінск

Баранавічы

Брэст

Віцебск

У Віцебску, на плошчы Перамогі і каля яе прайшлі вулічныя акцыі[19]. Па дадзеных праваабаронцы Паўла Левінава было затрымана ад 100 да 200 чал.[20]

Гродна

Жлобін

Пінск

11 жніўня

Мінск

Тэлеканал АНТ паведаміў, што за ГЦ «Рыга» знойдзены мікрааўтобус з расійскімі нумарамі, «цалкам загружаны амуніцыяй, намётамі і іншымі прадметамі для арганізацыі вулічных беспарадкаў». Аднак, як высветлілася пазней, гэты мікрааўтобус належаў кінапрадзюсеру В. Грубаву з Расіі, які пацвердзіў, што аўтамабіль стаіць на тым месцы паўгода, а ўсе рэчы (намёты, чайнікі і г.д.) небходныя для здымачнай групы, якая здымала серыял для каналу ТВЦ. Як паведамляла «Радыё Свабода», мікрааўтобус па-ранейшаму стаіць на той самай паркоўцы.

12 жніўня

Раніцай 12 жніўня ў сталіцы часткова аднавіўся доступ у Інтэрнэт: сталі працаваць сацсеткі, мэсэнджары (Telegram, Viber, WhatsApp), пашукавікі (Google, Яндэкс) і іншыя сайты. Таксама зноў стаў даступным анлайн-заказ таксі[25]. Разам з тым, у сувязі з выкарыстаннем піратэхнікі ў ходзе масавых дэманстрацый, у Беларусі ўведзеная забарона на яе продаж[26].

Агенцтва БелТА, спасылаючыся на звесткі праваахоўнікаў, паведаміла аб затрыманні каардынатараў масавых беспарадкаў у Мінску[27]. Таксама гаварылася аб канфіскацыі дымавых шашак і іншых прыстасаванняў, якія маглі быць выкарыстаныя пратэстоўцамі, у Брэсцкай вобласці[28].

Пасля поўдня ў Мінску, а затым і ў іншых гарадах пратэстуючыя (пераважна жанчыны) пачалі збірацца ў ланцугі салідарнасці з затрыманымі і пацярпелымі[29].

13 жніўня

У сталіцы з раніцы сталі выбудоўвацца ў ланцугі салідарнасці з пацярпелымі падчас беспарадкаў, на акцыю выйшлі ў асноўным жанчыны, яны неслі з сабой белыя кветкі і выстройваліся ўздоўж дарог. Машыны сігналілі ў іх падтрымку[30][31][32] В знак протеста водители на улицах столицы начали замедлять движение до скорости 20−30 км/ч[33]. У знак пратэсту кіроўцы на вуліцах сталіцы пачалі запавольваць рух да хуткасці 20-30 км/г. Аналагічныя акцыі праходзілі ў многіх іншых гарадах рэспублікі. Акцыі пратэсту ў гэты дзень адзначаліся таксама ў некаторых пасёлках і вёсках[34][35]. Лекары па меншай меры двух бальніц у Мінску выйшлі на пікеты перад будынкамі сваіх устаноў[36][37][38].

Таксама пачалося вызваленне арыштаваных з буйной жодзінскай турмы, што звязваецца з яе крайняй перапоўненасцю[39]. Кіраўнік МУС краіны пацвердзіў, што траўмы падчас пратэстаў маглі атрымліваць «выпадковыя людзі, якія трапілі пад раздачу», і паведаміў, што на частку затрыманых не складаліся адміністрацыйныя справы[40].

14 жніўня

14 жніўня ЦВК абвясціла канчатковыя вынікі прэзідэнцкіх выбараў. І, па яе даных, на іх зноў перамог Аляксандр Лукашэнка, набраўшы 80,1% галасоў. У выніку, па ўсёй краіне зноў прайшлі масавыя акцыі пратэсту і страйкі на прадпрыемствах.

У гэты жа дзень пачалі выпускаць некаторых арыштаваных дэманстрантаз з ізалятараў часовага ўтрымання (ІЧУ). Большасць з іх была збітая, некаторыя адразу пераводіліся ў Бальніцу хуткай медыцынскай дапамогі ў Мінску. Усе арыштанты заяўлялі пра здзекі і катаванні супрацоўнікаў ІЧУ і РАУСаў[41][42].

Мінск

У Мінску ў розных частках горада з самае раніцы людзі зноў сталі выбудоўвацца ў ланцугі салідарнасьці, якія праязджаюць аўтамабілісты сігналяць ім у падтрымку[43].

Святлана Ціханоўская ініцыявала стварэнне каардынацыйнага савета для забеспячэння трансферы ўлады ў Беларусі[44].

Увечары, на плошчы Незалежнасці прайшоў шматтысячны мітынг за адстаўку Лукашэнкі[45].

Віцебск

Некалькі тысяч гараджан прайшлі па ўсім горадзе з патрабаваннем «правядзення паўторных выбараў, прыцягненне да адказнасці асоб, якія прынялі ўдзел у фальсіфікацыі галасавання на выбарах, неадкладнага вызвалення затрыманых на мірных пратэстах»[46].

Забастоўкі працоўных калектываў

11 жніўня з’явілася інфармацыя, што працоўныя Мінскага электратэхнічнага завода імя В. І. Казлова спынілі працу і прад’явілі патрабаванні да кіраўніцтва прадпрыемства[47].

Па інфармацыі Тэлеграм-канала газеты «Наша Ніва» працаўнікі ААТ «Жабінкаўскага цукровага завода» запрасілі дырэктара І. Балтрамеюка і старшыню райвыканкама на тэрміновую размову. На сустрэчы таксама прысутнічаў старшыня Жабінкаўскага РАУС А. Лагота. Працаўнікі патрабавалі вызваліць механіка завода Ю. М. Васілюка, які быў затрыманы 10 жніўня на мітынгу ў Жабінцы, а таксама патрабавалі сумленных выбараў. Забастоўкі на прадпрыемстве не было.

Пры гэтым кіраўніцтва прадпрыемстваў, дзе паведамлялася аб стачках, сцвярджаюць, што праца ідзе ў штатным рэжыме[48].

14 жніўня па ўсёй краіне пачалі праходзіць сходы працоўных розных прадпрыемств (Мінскі электратэхнічны завод імя В. І. Казлова, трэст «Раммантажбуд», Гродна Азот, БМЗ, СТАА «ЗОВ-ЛенЕВРОМЕБЕЛЬ»). Працоўныя на сходах патрабавалі спыніць гвалт сілавікоў, выпусціць палітзняволеных і правесці сумленныя выбары. На некаторых прадпрыемствах гучыць і патрабаванне адстаўкі прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі[49].

Рэакцыя

Упраўленне вярхоўнага камісара ААН па правах чалавека заклапочаная сітуацыяй вакол пратэстаў у Беларусі і заклікае ўлады забяспечыць поўнае выкананне правоў на свабоду слова і мірных сходаў[50].

Каля пасольстваў Рэспублікі Беларусь праведзеныя акцыі, якія патрабуюць вызваліць затрыманых, такія акцыі ў падтрымку апазіцыйных беларусаў прайшлі ў больш чым дваццаці краінах і ў больш чым трыццаці гарадах свету[51][52][53].

Рымска-каталіцкі арцыбіскуп, мітрапаліт Мінска-Магілёўскі Тадэвуш Кандрусевіч заклікаў да спынення гвалту і правядзення экстраннага круглага стала[54]. 12 жніўня 2020 года віцебскі біскуп Алег Буткевіч выступіў са зваротам, дзе сярод іншага заявіў[55]:

" Пабудаваныя на крыві сістэмы ў гісторыі ніколі не былі трывалымі, а Справядлівасць заўсёды вяртала здзейсненае тым, хто пераступаў усялякія людскія (не кажучы ўжо пра Божыя) нормы. "

Папулярны выканаўца Макс Корж апублікаваў у сваім інстаграме заклік да ўдзельнікаў пратэстаў. Спявак заклікае больш не ладзіць беспарадкі. На яго думку, працяг пратэстаў прывядзе да новых трупаў[56].

Прэзідэнт Малдовы І. Дадон назваў падзеі, якія адбываюцца ў Беларусі ўнутранай справай беларусаў[57]. У сваю чаргу, прэм'ер-міністр Чэхіі А. Бабіш заклікаў да паўторных прэзідэнцкіх выбараў з прысутнасцю міжнародных назіральнікаў[58].

Фэйкавыя паведамлення

10 жніўня Telegram-канал NEXTA апублікаваў запіс аб удзеле ў падаўленні пратэстаў спецназа з Расіі[59]. У наступным пост быў выдалены[60]. Таксама ў сетку публікаваліся фота і відэа, дзе за падзеі ў Беларусі выдаваліся беспарадкі з іншых краін.

Гэты ж канал выпусціў заяву аб гібелі дэманстранта Яўгена Заічніка ў першую ноч пасля выбараў. Аднак мужчына апынуўся жывым[61].

Раней у СМІ з’явілася інфармацыя, што самалёт прэзідэнта Беларусі вылецеў з Мінска ў Турцыю Выказваліся здагадкі, што ў самалёце можа знаходзіцца сям’я Лукашэнка альбо сам Аляксандр Лукашэнка[62].

каналам Медуза са спасылкай на тэлеграм канал NEXTA быў апублікаваны відэаролік, дзе выкідае сваю форму беларускі спецназавец Арцёма Беліновіча, аднак ім апынуўся рускі трэнер у Берліне (пра іншага згаданага байца Яўгена Навіцкага з Лагойска абвяргае інфармацыю не паступала)[63].

А тэлекампанія «АНТ» паведамляла, што за гандлёвым цэнтрам «Рыга» быў знойдзены мікрааўтобус з расійскімі нумарамі, які быў цалкам загружаны амуніцыяй і іншымі прадметамі нібыта для арганізацыі вулічных беспарадкаў. Пазней газета «Наша Ніва», спасылаючыся на Бі-Бі-Сі, высветліла, што стаіць паўгода на гэтым месцы мікрааўтобус належыць кінапрадзюсераў з Масквы, які здымаў у Мінску серыял[64].

Тэлеканал «Беларусь 1» паведамляў аб магчымым подкупе удзельнікаў акцый: адзін з падазраваных быў затрыманы з буйной сумай грошай> У гэты ж дзень недзяржаўныя СМІ апублікавалі выкрыццё: Міхаіл Сімакоў, як індывідуальны прадпрымальнік, займаўся камісійнага продажам аўто, а напярэдадні ён прадаў Opel Zafira і атрымаў 10,5 тыс. долараў ЗША, з якімі яго і затрымалі. 14 жніўня Міхаіла выпусцілі з ізалятара[65].

Зноскі

  1. ↑ Протести у Білорусі: правоохоронці застосували силу проти демонстрантів — dw.com, 09.08.2020 (укр.) 
  2. ↑ Рачков: нельзя поддаваться на провокации
  3. ↑ Пасля пратэстаў 9 жніўня ў Беларусі застаюцца пад вартай 17 журналістаў. Спіс
  4. ↑ nashaniva.by
  5. ↑ nashaniva.by
  6. ↑ Ва ўпраўленнях уласнай бяспекі шок: работнікі міліцыі, СК, КДБ выступаюць праз сацсеткі супраць Лукашэнкі
  7. ↑ Караеў: незаконныя вулічныя акцыі добра арганізаваныя, імі кіруюць праз Telegram-каналы і стрым Радыё Свабода
  8. ↑ nashaniva.by
  9. ↑ svaboda.org
  10. ↑ nashaniva.by
  11. ↑ nashaniva.by
  12. ↑ nashaniva.by
  13. ↑ news.tut.by
  14. ↑ news.tut.by
  15. ↑ news.tut.by
  16. ↑ ohchr.org
  17. ↑ «Ён мусіў жыць». Аляксандра Тарайкоўскага, які загінуў на Пушкінскай падчас разгону, сям’я шукала двое сутак
  18. ↑ У Менску загінуў удзельнік акцыі пратэсту — Радыё Свабода, 10 жнівень 2020, 23:49
  19. ↑ Максимова, Маргарита Хроника событий в Витебске вечером 9 августа (руск.) . Витебский курьер (10 жніўня 2020). Праверана 11 жніўня 2020.
  20. ↑ Неабходна задаць title= і url= для шаблона {{cite web}}. . Радыё Свабода (11 жніўня 2020).
  21. ↑ Неабходна задаць title= і url= для шаблона {{cite web}}. . Радыё Свабода (11 жніўня 2020).
  22. ↑ Неабходна задаць title= і url= для шаблона {{cite web}}. . Радыё Свабода (11 жніўня 2020).
  23. ↑ Неабходна задаць title= і url= для шаблона {{cite web}}. . Радыё Свабода (11 жніўня 2020).
  24. ↑ На плошчы Незалежнасці прайшоў шматтысячны мітынг за адстаўку Лукашэнкі ФОТЫ. Наша Ніва (14 жніўня 2020). Праверана 15 жніўня 2020.
  25. ↑ [1]
  26. ↑ Без фейерверков и салютов: в Беларуси запретили продавать пиротехнику
  27. ↑ [2]
  28. ↑ [3]
  29. ↑ После выборов: цепи солидарности, реакция МИД, жалоба Тихановской в ЦИК и помощь пострадавшим
  30. ↑ В Минске уже с раннего утра — цепи солидарности
  31. ↑ В Минске с утра начались акции солидарности. ОНЛАЙН (13 августа 2020).
  32. ↑ С утра в Беларуси люди становятся в цепочки солидарности, свой протест возобновили медики (13 августа 2020).
  33. ↑ Автопротест. Водители начали замедлять движение на улицах столицы, но пробок нет
  34. ↑ В Беларуси к вечеру начались новые акции протеста
  35. ↑ Новая тактика властей: «включать дурака» и тянуть время
  36. ↑ Медики 6-ой ГКБ против насилия (13 августа/(08) 2020).
  37. ↑ Медики против насилия (13.08.2020).
  38. ↑ Минск сегодня вечером: что происходит в городе
  39. ↑ Белорусская тюрьма в Жодино переполнена: из изолятора начали выпускать людей среди ночи
  40. ↑ https://www.interfax.ru/world/721690
  41. ↑ Ельяшевич, Ксения «Говорю: мужики, не расстреливайте меня». Монологи пациентов БСМП (некоторые — из реанимации) (руск.) . Tut.by (15 жніўня 2020).
  42. ↑ Матвеева, Татьяна «Раздвигала ноги — и прицельно дубинкой в пах». Один из задержанных в Минске — про жестокость девушки из милиции (руск.) . Tut.by (15 жніўня 2020).
  43. ↑ В Беларуси протестующие вновь выходят на улицы. Онлайн
  44. ↑ Тихановская инициирует создание координационного совета для трансфера власти в Беларуси
  45. ↑ Неабходна задаць title= і url= для шаблона {{cite web}}. . Tut.by (11 жніўня 2020).
  46. ↑ Матвеева, Татьяна Передали петицию властям, были возле ИВС. В Витебске несколько тысяч человек прошли по всему городу (руск.) . Tut.by (15 жніўня 2020).
  47. ↑ В Белоруссии началась забастовка (руск.) . Lenta.ru (11 жніўня 2020).
  48. ↑ https://yandex.by/turbo/s/sb.by/articles/generalnyy-direktor-oao-maz-predpriyatie-rabotaet-v-shtatnom-rezhime.html?utm_source=yxnews&utm_medium=mobile
  49. ↑ Неабходна задаць title= і url= для шаблона {{cite web}}. (руск.) . Tut.by (14 жніўня 2020).
  50. ↑ В ООН заявили об обеспокоенности ситуацией в Белоруссии
  51. ↑ В ряде стран прошли акции солидарности с белорусами. Посмотрите, что там было (руск.)  (21 чэрвеня 2020). Праверана 16 ліпеня 2020.
  52. ↑ В мире идут акции солидарности с белорусами. В Санкт-Петербурге мероприятие сорвалось из-за полиции (руск.)  (27 чэрвеня 2020). Праверана 16 ліпеня 2020.
  53. ↑ В Европе пройдут акции солидарности с Беларусью | Борисовские новости (2020-06-25). Праверана 16 ліпеня 2020.
  54. ↑ Зварот арцыбіскупа Тадэвуша Кандрусевіча ў сувязі са складанай грамадска-палітычнай сітуацыяй у Беларусі
  55. ↑ Каталіцкі біскуп Віцебска: Пабудаваныя на крыві сістэмы ў гісторыі ніколі не былі трывалымі
  56. ↑ Макс Корж призвал протестующих прекратить акции
  57. ↑ Президент Молдовы назвал внутренним делом странаы события в Беларуси (руск.) . Интерфакс (14 жніўня 2020).
  58. ↑ Andrej Babis Mluvil jsem... (чэшск.) . Twitter (14 жніўня 2020).
  59. ↑ Революция фейков. Кто и почему распространяет враньё о беспорядках в Белоруссии?
  60. ↑ Кто стоит за протестами в Белоруссии // Лукашенко, NEXTA, Тихоновская
  61. ↑ Корреспонденты телеканала БелСАТ утверждают, что нашли и поговорили с Евгением Заичкиным, который, как сообщалось, погиб
  62. ↑ Самолет Лукашенко вылетел из Минска
  63. ↑ Пользователи Сети разоблачили фейк про белорусского спецназовца
  64. ↑ Микравтобус с амуницией для уличных беспорядков обнаружен за ТЦ «Рига» в Минске — СМИ
  65. ↑ Михаила, которого показали как одного из организаторов беспорядков, отпустили
Асобныя
Штогадовыя
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Пратэсты_ў_Беларусі_(2020)&oldid=3681761"