Mới đây, ca sĩ Min đã gây xôn xao dư luận khi tuyên bố mình là Nữ hoàng nhạc Pop.
Cụ thể, trong một bài phỏng vấn, khi được hỏi "Nếu được tự định nghĩa bản thân mình trong Vpop, chị nghĩ mình sẽ là gì?", Min đã tự tin khẳng định: "Tôi là Queen of Pop (Nữ hoàng nhạc Pop) - Chú vẹt sặc sỡ của showbiz".
Về phát ngôn gây sốc của mình, Min giải thích thêm: "Tôi thấy mình đã rất kiên trì theo đuổi dòng nhạc Pop từ những ngày đầu mới đi hát rồi.
Cho đến bây giờ, tôi không thể đếm được những bản hit của mình trên đầu ngón tay. Tôi thấy, đó là một sự xứng đáng cho công sức tôi bỏ ra trong suốt những năm vừa qua chứ không phải một sự tự mãn".
Phát ngôn này của Min lập tức gây nhiều ý kiến trái chiều trong công chúng. Thậm chí, quản lí của một số nghệ nổi tiếng như Ngô Kiến Huy, Thanh Thủy… cũng đồng loạt phản đối Min.
Họ tỏ ra bất bình khi nữ ca sĩ số một Vpop hiện tại là Mỹ Tâm vẫn đang hoạt động, chưa từng dám nhận mình là Queen of Pop mà đàn em lại dám vỗ ngực tự xưng như vậy.
Từ phát ngôn của Min và việc một số quản lí của nghệ sĩ nổi tiếng lôi cái tên Mỹ Tâm vào cuộc, dư luận càng bùng lên tranh cãi xem ai mới xứng đáng là Queen of Pop tại Việt Nam.
Queen of Pop – danh xưng cao quý chỉ dành cho một người
Suốt nhiều năm qua, nhạc Việt luôn không ngừng tranh cãi về danh xưng Diva, xoay quanh chuyện 4 nữ ca sĩ là Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Hà Trần được báo giới phong tặng mỹ từ này.
Sau nhiều màn tranh luận, đa số mọi người từ giới chuyên môn tới công chúng đều thống nhất quan điểm rằng, Diva là một danh xưng đến từ nước ngoài nên nếu áp đúng tiêu chuẩn gốc vào, không có nữ ca sĩ Việt Nam nào đạt tới.
Tuy nhiên, xét trong phạm vi nền nhạc nhẹ Việt Nam hiện tại, 4 nữ ca sĩ trên hoàn toàn xứng đáng và nên gọi đúng hơn là Diva Việt Nam.
Quản lí của 1 nghệ sĩ nổi tiếng lên tiếng về phát ngôn của Min
Tương tự Diva, Queen of Pop cũng là một danh xưng được du nhập từ nước ngoài, nên rất khó để quy chiếu vào một ca sĩ cụ thể trong nước theo đúng tiêu chuẩn gốc.
Queen of Pop xuất phát từ thị trường US-UK, là mỹ từ cao quý nhất dành cho một nữ ca sĩ đứng đầu nền âm nhạc thế giới. Nếu Diva có thể dung nạp số nhiều thì Queen of Pop chỉ dùng với một người duy nhất. Một vương quốc không thể có hai nữ hoàng.
Chính vì thế, nhiều người cho rằng, Queen of Pop là vị trí cao hơn cả Diva trong âm nhạc.
Trên thực tế, mỗi dòng nhạc đều có một Queen của riêng chúng, như Queen of Rock, Queen of Soul, Queen of R&B… Tuy nhiên, nhạc Pop đặc biệt hơn cả vì nó là nhạc đại chúng, dòng nhạc phổ biến, có tầm ảnh hưởng lớn nhất tới đời sống, văn hóa xã hội, vượt qua ranh giới nghệ thuật.
Thậm chí, nhiều người còn quan niệm rằng, Pop không phải một dòng nhạc cụ thể mà là danh từ chỉ chung cho tất cả các dòng nhạc đại chúng (đối lập với nhạc hàn lâm, cổ điển). Vì thế, Queen of Pop cũng chính là vị trí tối thượng, cao nhất trong nền âm nhạc đại chúng dành cho phái nữ (tương đương với King of Pop).
Và suốt nửa thế kỉ qua, thế giới chỉ ghi nhận một Queen of Pop duy nhất là Madonna. Dù đâu đó vẫn có người gọi Celine Dion, Whitney Houston, Mariah Carey… là Queen of Pop, nhưng chỉ có Madonna được tôn xưng một cách phổ biến, rộng rãi nhất, không ai dám tranh cãi.
Hiển nhiên, Diva of Pop có thể nhiều người nhưng Queen of Pop không thể có hai.
Như vậy, có thể nhìn từ Madonna để soi chiếu định nghĩa cũng như các tiêu chuẩn của một Queen of Pop.
Queen of Pop không phải người có giọng hát khỏe nhất, hay nhất, kĩ thuật nhất, cũng không cần thiết phải nổi tiếng nhất, nhiều bài hit, nhiều giải thưởng nhất. Queen of Pop là người có tầm ảnh hưởng lớn nhất tới nền âm nhạc – văn hóa đại chúng.
Xét về giọng hát, Madonna thua thiệt nhiều ca sĩ khác. Cô cũng không sở hữu những big hit như My heart will go on, I will always love you, hay hàng loạt giải thưởng cao quý khác.
Nhưng trong suốt sự nghiệp hơn 40 năm của mình, Madonna đã đạt tới vị trí khó ai chạm tới được, với tầm ảnh hưởng vượt ngoài ranh giới âm nhạc, ăn sâu vào cả văn hóa, chính trị, xã hội. Cô đã trở thành một mắt xích của lịch sử chứ không đơn giản chỉ dừng lại ở vị trí ca sĩ đơn thuần.
Madonna được Guiness công nhận là nữ ca sĩ solo thành công nhất, bán nhiều đĩa nhất mọi thời đại cùng hàng chục kỉ lục khác. Cô là người tiên phong trong việc sử dụng MV như một hình thức nghệ thuật biểu đạt mới của âm nhạc, gắn với thời kì hậu hiện đại.
Bằng việc đầu tư xuất sắc vào việc làm MV và coi nó như một phần không thể thiếu của âm nhạc, Madonna đã thay đổi thói quen thưởng thức âm nhạc của công chúng.
Trong các MV của Madonna thường có sự chuyển dịch văn hóa, vũ đạo của các ngành, các loại hình nghệ thuật khác vào. Thậm chí, cô thực hiện nhiều MV mang tính indie rất cao, theo kết cấu hoàn chỉnh, với nhiều mã nghệ thuật phức tạp, truyền tải nhiều ý nghĩa, thông điệp.
Có thể nói, các nghệ sĩ thế giới đã nâng tầm MV thành một phạm trù nghệ thuật mới, gắn kết không thể tách rời với âm nhạc, đúng như nhà nghiên cứu văn hóa Mark C.Taylor đã từng nói: "Video ca nhạc chính là một trong những hình thức nghệ thuật xuất sắc hậu hiện đại và Madonna nổi lên như là "Nữ hoàng của video ca nhạc".
Không những vậy, Madonna còn tiên phong trong việc kết hợp vũ đạo (từ các loại hình nghệ thuật, thể thao khác như kịch nô, parkour, ballet…) vào nhạc Pop, sử dụng vũ đạo với ý đồ nghệ thuật, tư tưởng riêng.
Cô cũng tiên phong trong việc trình diễn sân khấu, với việc sử dụng công nghệ âm thanh, ánh sáng, màn hình tối tân nhất. Mỗi tour diễn của Madonna là cả một tác phẩm nghệ thuật đi từ âm thanh tới hình ảnh, kết hợp nhiều loại hình khác nhau, chứ không đơn giản ở việc ca sĩ cầm mic lên sân khấu hát.
Chính Madonna là người đã khơi nguồn cho phong cách trình diễn sexy, gợi cảm với trang phục nóng bỏng, vũ đạo kích thích mà rất nhiều ca sĩ ngày nay theo đuổi. Cô cũng tiên phong cho nhiều phong cách thời trang, lối sống…
Chưa dừng lại ở đó, Madonna còn dùng âm nhạc để đấu tranh xã hội, tôn giáo, sắc tộc, đề cao tính nữ quyền, LGBT quyền… Mọi hành động cô làm đều gây sốc nhưng lại có tầm ảnh hưởng về lâu về dài tới văn hóa xã hội, khiến nhiều ca sĩ học theo.
Tóm lại, Madonna là người nghệ sĩ vĩ đại, có khả năng biến những thứ không thể thành có thể trong âm nhạc, phá bỏ những giới hạn cũ để cách tân thành cái mới.
Với sự nghiệp trải dài hơn ba thập kỉ, cô đã sáng tạo và để lại một di sản nghệ thuật cho công chúng, ảnh hưởng tới nhiều thế hệ ca sĩ, nhiều nền âm nhạc khác nhau trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Queen of Pop tại Việt Nam – ai xứng đáng?
Cũng như trên thế giới, Việt Nam có thể nhiều Diva nhưng chỉ một người duy nhất được gọi tên Queen of Pop. Chính điều này dẫn tới những tranh cãi không hồi kết.
Thông thường, nhắc đến Queen of Pop của Việt Nam, công chúng thường nghĩ ngay tới Mỹ Tâm vì tên tuổi của cô đứng vững trên đỉnh cao suốt gần 20 năm nay, gắn liền với nhạc Pop.
Hiếm có ca sĩ nào hoạt động đến gần 20 năm mà vẫn giữ được sức hút lớn như Mỹ Tâm, đều đặn cho ra hit, tên tuổi luôn đứng đầu lượt tìm đọc và mọi động thái đều được chú ý.
Đối tượng khán giả của Mỹ Tâm cũng khá rộng, từ những người trung tuổi tới khán giả trẻ và không ngừng đông đảo hơn, không bị thu hẹp lại như nhiều ca sĩ khác. Mỹ Tâm xuất hiện ở đâu, nơi đó sẽ đông nghịt người. Tên tuổi của cô là bảo chứng phòng vé ở khắp mọi sân khấu.
Bản thân Mỹ Tâm cũng xây dựng được cho mình một phong cách, hình ảnh riêng, ăn sâu vào lòng khán giả.
Tuy nhiên, âm nhạc và phong cách của Mỹ Tâm lại an toàn, ít đột phá, hầu như không tạo được nhiều ảnh hưởng tới các thế hệ ca sĩ đàn em. Nếu gọi Mỹ Tâm là Queen of Pop thì Thanh Lam, Phương Thanh, Bảo Yến, Ngọc Lan… ở đâu?
Phương Thanh cũng từng là một trong những nữ ca sĩ đắt show nhất, sở hữu mức cát xê cao ngất ngưởng và cháy vé ở tất cả các tỉnh thành. Từng một thời, Phương Thanh động vào bài nào là bài đó thành hit. Cô là một trong số ít ca sĩ đạt thành công về thương mại, tầm phủ sóng đại chúng cao nhưng vẫn giữ được chất lượng giọng hát.
Xét về tuổi đời lẫn tuổi nghề, Thanh Lam dường như xứng đáng với danh xưng Queen of Pop hơn cả. Cô là ca sĩ có nhiều đột phá, vừa đại chúng lại vừa đạt tới trình độ chuyên môn cao trong nghệ thuật.
Thanh Lam đáng nể ở chỗ tạo ra được cả một trường phái riêng cho mình.
Cô chính là người tiên phong cho việc sử dụng và sáng tạo lối hát cộng minh vào nhạc nhẹ Việt Nam, mở màn một lối hát mới - lối hát phô diễn giọng hát trên giọng ngực (thông qua cộng minh quãng trung), ở những khoảng âm to, dày, lớn cả về trường độ và cường độ, tràn đầy năng lượng.
Không những vậy, trường phái Thanh Lam còn đặc trưng bởi lối hát khắc khoải, ưu sầu, hát mà như thủ thỉ, tâm tình, đãi chữ dài hơn, hơi "rên rỉ" để bộc lộ nội tâm bùng cháy, bản năng của người phụ nữ, và kèm theo chất liêu trai, ma mị ở những quãng trầm bổng, luyến láy, nhưng vô cùng chắc chữ, rõ lời.
Chất "bản năng" và "cháy bỏng" là điều người ta thấy rõ nhất ở trường phái Thanh Lam, mà theo lời nhạc sĩ Dương Thụ là: "Một giọng hát mê hồn, cá tính táo bạo, bản năng nghệ sĩ thật sự... ".
Chính cái chất đặc trưng này khiến Thanh Lam nhiều khi "gào thét", nhưng cái "gào thét" đó lại quyến rũ được cả khán giả lẫn giới chuyên môn.
Lối hát của Thanh Lam ảnh hưởng nhiều đến các thế hệ ca sĩ sau này như Đàm Vĩnh Hưng, Uyên Linh, Hoàng Quyên…
Bảo Yến lại càng nổi trội hơn về danh tiếng và tầm ảnh hưởng, khi một thời làm mưa làm gió, thống trị khắp các sân khấu từ Nam ra Bắc. Cô sở hữu một sự nghiệp đồ sộ hàng trăm bản thu, được tất cả giới chuyên môn nể trọng.
Chính Bảo Yến là người tiên phong cho lối biểu diễn cầu kì, sôi động, kết hợp nhiều loại nhạc khác nhau và đem nhạc cách mạng từ Bắc vào Nam.
Rất nhiều ca sĩ nổi tiếng hiện nay như Đàm Vĩnh Hưng, Long Nhật, Phi Nhung… đều coi Bảo Yến là thần tượng lớn để học theo. Trong đó, cách hát của cô ảnh hưởng rõ nhất tới Long Nhật, Đàm Vĩnh Hưng.
Điểm qua một số nữ ca sĩ trên để thấy rằng, Việt Nam có rất nhiều danh ca tài năng, có cống hiến và tầm ảnh hưởng. Nhưng dường như, chưa thực sự có ai đạt tới tầm xuất chúng để xứng đáng với ngôi vị Queen of Pop như Madonna đã từng (dù chỉ xét trong phạm vi Việt Nam).
Nói cách khác, nếu gọi bất cứ ai trong số họ là Queen of Pop sẽ bất công cho những tên tuổi còn lại. Ai cũng có vị trí của riêng mình và khó lòng tìm ra một người vượt trội hơn hẳn. Và hiển nhiên, ca sĩ Min càng không thể được gọi là Queen of Pop chỉ với vài năm hoạt động.
Chính vì thế, việc một ca sĩ nào hay fan của họ tự gán họ vào danh hiệu Queen of Pop là điều chưa hợp lí. Câu trả lời cho vị trí này thuộc về công chúng.