'Filmmuseum mee naar Rotterdam'

Het plan ligt inmiddels bij staatssecretaris Van der Ploeg van cultuur. Volgende week donderdag praat de vaste kamercommissie erover. De gemeente Amsterdam laat zich intussen niet ontmoedigen. Het eerder gepresenteerde plan voor een instituut voor beeldcultuur in het gebouw van het huidige Sweelinck-conservatorium, is volgens een voorlichter 'zeker niet van de baan'. Ook dit plan wordt door de Tweede Kamer besproken - naast het Rotterdamse 'Las Palmas'.

Mocht het Filmmuseum inderdaad naar Rotterdam verhuizen, wat de voorlichter niet uitsluit - 'dat kan' -, dan zou een deel van de functies voor de hoofdstad behouden moeten blijven. Iets wat de directeur van het Filmmuseum onderschrijft. ,,Daar zijn we ook al heel constructief mee bezig. We verhuizen naar Rotterdam, maar tegelijkertijd kijken we hoe de publieksfuncties in Amsterdam uitgeoefend kunnen blijven worden.'' Het gaat daarbij met name om de bibliotheek- en documentatieafdeling en om vertoningsmogelijkheden. Volgens de gemeente en Blotkamp is men dat ook 'verplicht aan alle studenten in Amsterdam'. Als de Kamer in november inderdaad besluit de voorkeur te geven aan Rotterdam als vestigingsplaats voor het nieuwe instituut, zal Amsterdam 'voortvarend verder gaan met het creëren van voorzieningen op basis van de eigen behoeften van de stad en op basis van wat al aanwezig is'.

Twee weken geleden zijn alle medewerkers van het Filmmuseum al gaan kijken in het uit 1953 daterende gebouw Las Palmas. ,,Dat is de meesten goed bevallen, vooral het uitzicht vanaf het dak'', vertelt Blotkamp, die zegt zelf geen problemen te hebben met de verhuizing. Ze gaat ervan uit dat de meeste van de 70 vaste medewerkers meegaan en hetzij verhuizen, hetzij gaan forenzen. Directie en medewerkers hebben al ingestemd met het sociaal plan dat het ongemak van het reizen moet verzoeten en medewerkers tegemoetkomt die niet meegaan.

Het pakhuis Las Palmas, ontwerp van Van den Broek en Bakema, is bij uitstek geschikt voor de vestiging van een centrum voor foto, film en mediatechnologie, vindt de Amsterdamse architect Jan Benthem, die het ontwerp heeft gemaakt voor de verbouwing. ,,Eigenlijk hoeft er helemaal niet veel te gebeuren. In het pand hebben werkplaatsen gezeten en dat wordt in feite ook de nieuwe bestemming.''

Nieuw is wel dat er op het dak ruimtes bij komen. Van Benthem wil het dak inrichten als een 'stadsplein' met restaurant en een groot filmscherm. Ander opmerkelijk onderdeel van zijn ontwerp is het roltrappenstelsel, dat het gebouw van kelder tot dak in één diagonale lijn zal doorsnijden. Deze toevoegingen maken het project wel 14 miljoen gulden duurder dan de oorspronkelijke raming van 72 miljoen.

Met de reservering van 16 miljoen gulden door de gemeente Rotterdam is inmiddels 62 miljoen gedekt. Wethouder kunstzaken en ruimtelijke ordening Hans Kombrink erkent dat het zogeheten Wertheimer-legaat van 22 miljoen gulden zeer welkom zou zijn. ,,Begrijp me goed, we zijn er niet van afhankelijk. Op die basis is het plan niet gemaakt. Maar het Prins Bernhardfonds (PBF) zou het toch op z'n minst moeten bespreken.''

Het PBF beheert de 22 miljoen gulden die amateurfotograaf en rechtsgeleerde mr. H. W. Wertheimer naliet ten bate van een nationaal fotomuseum. Het vrijkomen van dit legaat was in 1997 de katalysator voor tal van plannen voor een fotocentrum. Het PBF kende het legaat vorig jaar toe aan een in Amsterdam op te richten instituut. De Raad voor cultuur hield staatssecretaris Van der Ploeg in mei van dit jaar echter voor dat Rotterdam de beste randvoorwaarden biedt voor de vestiging van zo'n centrum. De drie fotoinstellingen die in Las Palmas komen (het Nationaal fotoarchief, het Nederlands fotoinstituut en het Nationaal fotorestauratie-atelier) willen ook aandacht besteden aan amateurfotografie. Kombrink: ,,Ik wil niet zeggen dat het hele legaat in Rotterdam terecht moet komen. Maar een substantieel deel ligt toch wel voor de hand, gelet op het element van de amateurfotografie.''

Verwacht wordt dat het nieuwe instituut 120 000 tot 150 000 bezoekers per jaar zal trekken. Tegen de wens van de Raad voor de cultuur in gaat het plan uit van vier aparte organisaties om de autonomie van de instellingen te garanderen. Naast het filmmuseum, het fotomuseum en de V2-organisatie voor nieuwe media komt er een vierde rechtspersoon met de naam Las Palmas om de samenwerking te stimuleren.