انتخابات ۱۴۰۰؛ پایان بررسی صلاحیت نامزدها همزمان با اخبار غیررسمی درباره لیست نهایی

در حالی که خبرگزاری‌های داخل ایران از پایان یافتن روند بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری این کشور در شورای نگهبان خبر داده‌اند، خبرگزاری فارس مدعی شده که به این لیست دست یافته اما مابقی منابع خبری از اعلام رسمی اسامی در روز سه‌شنبه خبر داده‌اند و مشاور وزیر کشور هم گفته هنوز لیستی به این وزارتخانه ارسال نشده است و "گمانه‌زنی‌ها واقعیت ندرند".

عصر دوشنبه، سوم خرداد، خبرگزاری‌های رسمی داخل ایران در حالی از پایان یافتن روند بررسی صلاحیت نامزدها و ارسال قریب‌الوقوع لیست تاییدشدگان به وزارت کشور خبر دادند که فارس، خبرگزاری نیمه دولتی و نزدیک به سپاه پاسداران مدعی شد به لیست نهایی نامزدان تایید صلاحیت شده از سوی شورای نگهبان دست یافته است.

این خبرگزاری که به نظر می‌رسد حامی ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه و نامزد اصلی جناح اصولگرا است، عصر دوشنبه مدعی شد که علی لاریجانی (رئیس سابق مجلس)، اسحاق جهانگیری (معاون اول حسن روحانی) و محمود احمدی نژاد (رئیس جمهوری سابق) رد صلاحیت شده‌اند.

این در حالی است که دقایقی پس از این ادعای خبرگزاری فارس، روح‌الله جمعه‌ای، مشاور وزیرکشور ایران در شبکه اجتماعی-صوتی کلاب‌هاوس با رد این گزارش‌ها گفت که هنوز هیچ لیستی به این وزارتخانه که مجری انتخابات است ارسال نشده و گمانه‌زنی‌ها درباره لیست نهایی "واقعیت ندارد".

خبرگزاری فارس که مدعی است خبرنگارش به لیست تاییدشدگان شورای نگهبان هم دست یافته نوشته "ابراهیم رئیسی، محسن رضایی، محسن مهرعلیزاده، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، عبدالناصر همتی، و امیرحسین قاضی زاده هاشمی، هفت نامزد این لیست هستند.

با وجود این، خبرگزاری‌های دیگر در این کشور از جمله خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، با اشاره به اظهارات مشاور وزیر کشور، ارسال لیست نهایی را رد کرده‌اند.

خبرگزاری دولتی ایران، ایرنا، هم به نقل از عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان نوشته که قرار است فهرست نهایی تایید‌شدگان روز سه‌شنبه، چهارم خرداد، به وزارت کشور اعلام شود.

آن طور که پیش‌تر اعلام شده بود شورای نگهبان از یکشنبه ۲۶ اردیبهشت به مدت حداکثر ۱۰ روز پس از بررسی صلاحیت‌ها که از آن به عنوان "نظارت استصوابی" یاد می‌شود، اسامی نهایی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری را اعلام خواهد کرد.

شماری از حقوقدانان و سیاستمداران ایرانی نظارت استصوابی را ناقض انتخابات دمکراتیک عنوان می کنند و خواستار برچیده شدن آن هستند اما آیت‌الله علی خامنه ای گفته است چنین نظارتی لازم است و باید ادامه پیدا کند.

طحان نظیف یکی از اعضای شورای نگهبان پیش‌تر گفته بود نامزدهای این دوره از انتخابات بین ۷ تا ۱۰ نفر خواهد بود.

بررسی ۱۲ دور از انتخابات ریاست جمهوری در ایران نشان می دهد که نخستین دور از انتخابات در سال ۵۸ که شورای نگهبان تشکیل نشده بود و سال ۸۰ دور دوم ریاست جمهوری محمد خاتمی با ۱۰ نامزد، پرتعدادترین نامزدهای انتخابات‌ها بوده‌اند.

در سال ۶۸ پس از فوت آیت‌الله خمینی صلاحیت ۲ نامزد (‌اکبر هاشمی‌رفسنجانی و عباس شیبانی ) تائید شد و این دوره کمترین تعداد نامزدهایی بودند که با هم رقابت کردند. دور قبلی این انتخابات در سال ۶۴ سه نامزد تائید شده بودند.

در چهار دوره از انتخابات ریاست جمهوری در سال‌های ۶۰ (دوبار انتخابات برگزار شد، دوره محمدعلی رجایی و دوره آیت‌الله خامنه‌ای) ۷۲ و ۷۶ رقابت میان ۴ نامزد برگزار شد و عدد ۴ بیشترین تعداد نامزدهایی است که از طرف شورای نگهبان تائید شده‌اند.

بیشترین دوره‌ای که اصلاح‌طلبان نامزد داشتند به سال ۸۴ برمی‌گردد که با ۳ نامزد با اکبر هاشمی‌رفسنجانی، محمود احمدی‌نژاد رقابت کردند و شکسته شدن آرای نامزدهای اصلاح‌طلب و حمایت نکردن از هاشمی‌رفسنجانی، از دلایل پیروزی آقای احمدی‌نژاد عنوان شد.

عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در جریان بازدید از محل ثبت‌نام داوطلبان اعلام کرده بود که شورای نگهبان براساس مصوبه جدید شورا صلاحیت افراد را بررسی می‌کند.

شورای نگهبان اخیرا در اقدامی که بی‌سابقه خوانده شده برای داوطلبان ریاست جمهوری، شرط مدرک تحصیلی (فوق لیسانس) شرط سنی (۴۰ تا ۷۵ سال)، مجموعه‌ای از سوابق کاری در دستگاه‌های دولتی قضایی، قانونگذاری و نظامی و نداشتن سوءپیشینه را به قانون انتخابات اضافه کرده است.