رضا عطاران و جواد رضویان در صحنه ای از فیلم "کلاهی برای باران"

او در سال ۱۳۴۷ در يکی از محله های مشهد به دنيا آمد. در سال ۱۳۷۲ با بازی در مجموعه طنز "پرواز ۵۷" همراه با گروه مهران مديری پا به عرصه تلويزيون گذاشت و با مجموعه "ساعت خوش" به شهرت رسيد. برخی معتقند که مجموعه تلويزيونی ساعت خوش زمينه ساز بسياری از مجموعه های طنز تلويزيونی بود که اين قبيل برنامه ها در سال های اخير بينندگانی زيادی را در ايران به خود جذب کرده اند.

آقای عطاران به پرسشهايی که شما در روزهای گذشته فرستاده بوديد پاسخ داده است:

اولین مشوق شما برای وارد شدن به کار سینما و تلویزیون چه کسی بود؟ چگونه وارد تلویزیون شدید؟

اولین و اصلی ترین شخصی که بیشترین تاثیر را گذاشت، آقایی بود به نام حسن حامد که زمانی که من در مشهد بودم اولین کارهایم را با ایشان در کانون پروش فکری کودکان و نوجوانان شروع کردم و از اونجا با ایشان به تلویزیون مشهد رفتم. در سال1361بود که کار برای گروه کودک صدا و سیمای مشهد را آغاز کردم، برنامه ای بود به اسم "رنگین کمان" که پخش سراسری می شد که من در بخش نمایشی آن شرکت داشتم.

چگونه کار کارگردانی را آغاز کردید؟

تقریبا از همان سال 1372 که کار "ساعت خوش" را شروع کردم، در حین بازیگری شروع به نوشتن هم کردم. کار کارگردانی هم از طرف آقایان بیژنگ بیرنگ و مسعود رسام، تهیه کنندگان آن زمان در تلویزیون، به من پیشنهاد شد. یک مجموعه تلویزیونی بود به اسم سیب خنده در گروه نوجوان صدا و سیما که من کار کارگردانی را از آنجا شروع کردم.

معیار شما برای انتخاب بازیگر برای کارهایتان چیست؟

من از خصوصیات فردی بازیگران درتعریف نقشها استفاده می کنم. مثلا اگر قراره که آقای لولایی [یکی از بازیگران تلویزیون] کاری را انجام دهد، از خنده و عصبانیت خود ایشان در تعریف نقشی که ایشان قرارست بازی کند، استفاده می کنم.

من از خصوصیات فردی بازیگران در تعریف نقشها استفاده می کنم.

آیا شده که تا به حال از کار خود مایوس شده باشید و بخواهید از آن دست بکشید؟

بله اتفاق افتاده، به دلیل اتفاقهای بد و چیزی که فکر می کردم اتفاق بیفته، اتفاق نیفتاده ولی در نهایت راهی بهتر ازهمین کار پیدا نکردم و تصمیم گرفتم، که ادامه بدم.

چرا با آقای مهران مدیری کار مشترک انجام نمی دهید؟

سبک کارها متفاوت است ولی مشکل خاصی وجود ندارد. مانند همان ساعت خوش که با یکدیگر همکاری داشتیم تا به حال موردی برای همکاری اتفاق نیافتاده که در کنار همدیگر باشیم. دو مورد پیش آمد که در زمانی که پیشنهاد شدند، من مشغول کار بودم. امیدوارم که موقعیت دیگری پیش بیاید و مطمئنم که نتیجه خوبی در بر خواهد داشت.

به نظر شما جایگاه برنامه های طنز در برنامه تلویزیون ایران چیست؟

از یک زمانی مسیر برنامه های طنز در تلویزیون ایران عوض شد و الان شکل خوبی را داره و امیدوارم که ادامه پیدا بکنه. برنامه های طنز در تلویزیون از سینما خیلی بهتر داره عمل می کند، دلیلش هم اینست که افرادی که کار طنز را می شناسند، در این عرصه مشغول به کار هستند. ولی در سینما به دلیل سیاستگذاریهایی که انجام شده و با وجود فروش خوب فیلمهایی که مضامین طنز داشته، زیاد برخورد حرفه ای در سینما با برنامه های طنز صورت نگرفته است.

نظرتان درباره کارهای سینمایی خودتان چیست؟

از کارهای اولیه خودم زیاد راضی نیستم ولی بعد از وقفه چند سالی که ایجاد شد و "هوو" را درست کردم، راضی تر هستم. هوو زمینه های اجتماعی و خانوادگی است و فکر کنم ادامه کار در این زمینه ها نتیجه بهتری خواهد داشت.

چه کاری الان در دست تهیه دارید؟

یک مجموعه ای پانزده قسمتی برای ایام نوروز در دست تهیه داریم که الان در مرحله پیش تولید است.

بین کارگردانی، نویسندگی و بازیگری کدامیک را بیشتر ترجیح می دهید و چرا؟

من کلا بازیگری را بیشتر ترجیح می دهم، چون مسئولیت کمتری بر دوش آدم است و همونجوری که از اسمش هم مشخص است، یکجور بازی است. ولی کارگردانی مسئولیت خیلی زیادی داره و معمولا افراد ترجیح می دهند، که دیده شوند. باز بین کارگردانی و نویسندگی، نویسندگی را بیشتر ترجیح می دهم.

بین سینما و تلویزین چطور؟

فعلا تلویزیون.

من خودم شخصا محدودیت را دوست دارم از اونجایی که باعث خلاقیت بیشتر می شود و آدم مجبور میشه که به دنبال راههایی برای رفع محدودیت باشه.

در کارهای خودتان با چه محدودیتهایی روبرو هستید؟

یک سری شرایطی هست که جزو سیاستهای تلویزیون است. من خودم شخصا محدودیت را دوست دارم از اونجایی که باعث خلاقیت بیشتر می شود و آدم مجبور میشه که به دنبال راههایی برای رفع محدودیت باشه. محدودیت در انتخاب موضوع آدم را مجبور می کنه به دنبال موضوعات جدید بگرده برای خنداندن افراد. همین موضوع باعث شده که در مقایسه با سوژهایی که در غرب برای طنز انتخاب می شه، طنز تولیدی در ایران بیشتر جنبه های واقعی شخصی و اجتماعی را پوشش دهد.

برخی انتقادهایی درباره انتخاب بازیگران افغان تبار در برنامه شما را طرح کردند. هدف شما از انتخاب افراد افغان تبار برای ایفا نقش در کارهاتون چیست؟

افغانها بخشی از جامعه ما هستند و این یک واقعیت جامعه ماست. در "خانه به دوش" بود که یکی از بازیگرها، آقای حسن بوستانی، نقش "نیسان" را بازی کرد. استفاده از ایشون در این نقش به دلیل قیافه و یا لهجه نبوده بلکه نقش او در خط داستان درست تعریف شده بود، خودم هم از این نقش راضی بودم. ولی برنامه هایی را هم دیدم که متاسفانه از هموطنان افغان ما استفاده های زیاد مناسبی انجام نگرفته.

آیا تصمیم دارید که از کار طنز خارج بشوید و کار جدی انجام بدهید؟

چند بار تصمیم گرفتم، شروع هم کردم و باز به طنز کشیده شد. ظاهرا روحیه ام با کار جدی زیاد سازگار نیست.

آیا ازدواج کردید؟

در سال 1374 ازدواج کردم و بچه هم نداریم.

به نظر شما راه بازیگر شدن برای کسی که در شهرستان زندگی می کند و امکان شرکت در کلاسهای آموزش بازیگری را ندارد، چیست؟

راههای خیلی زیادی وجود داره. مثلا یکی داشته تو خیابون راه میرفته دستش را گرفتند و بردند برای بازیگری، کسان دیگری هم بودند که سالها به کلاسهای بازیگری رفتند و نقشی نگرفتند و یا بالعکس این هم وجود داشته که از طریق کلاس و یا از راه بازیگری تئاتر به بازیگری سینمایی رسیدند. هیچ راه خاصی نمیشه پیشنهاد کرد که گفت اگر تو این راه را بری به نتیجه خواهی رسید.

دوست دارم که نمونه شخصیتی که در کارهام وجود داره، نمونه هاش را بینندگان دور و بر خودشون دیده باشند و با آن بتونن ارتباط برقرار کنند

ایده برنامه های طنز خود را از کجا می گیرید؟

سرچشمه اش همین اجتماع خودمون است. من ماشین ندارم و معمولا از تاکسی استفاده می کنم . پیاده روی زیاد می کنم. آدمها را نگاه می کنم. به قصه هاشون گوش می کنم و از همونها استفاده می کنم و دوست دارم که نمونه شخصیتی که در کارهام وجود داره، نمونه هاش را بینندگان دور و بر خودشون دیده باشند و با آن بتونن ارتباط برقرار کنند. در زمینه موضوع هم من بیشتر فعلا گیر دادم به مشکلات اجتماعی و خانوادگی.

از بین کارهای خودتون کدام را بیشتر می پسندید؟

خانه به دوش ، کوچه اقاقیها و سیب خنده.

برای نمایش کارهاتون به خارج از ایران سفر نمی کنید؟

فعلا تصمیمی ندارم، ولی امیدوارم که یک روزی اتفاق بیفته.