"Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική προστασία σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 1469/1950, το συγκρότημα κατοικίας ιδιοκτησίας Χρ. Πολυχρονάκη, στον οικισμό Βεργιανά Μαργαριτών Ν. Ρεθύμνου, διότι είναι το μοναδικό δείγμα παραδοσιακού συγκροτήματος κατοικίας που σώζεται ολοκληρωμένο στον οικισμό και έχει πολύ ενδιαφέροντα μορφολογικά στοιχεία χαρακτηριστικά του είδους αυτών των κτισμάτων. Το συγκρότημα είναι πετρόκτιστο, αποτελείται από τους ισόγειους χώρους και μερικούς οντάδες στον όροφο ενός τμήματος και καλύπτεται με δώματα στα ισόγεια τμήματα και με κεραμίδια στον όροφο. Χαρακτηριστικά του στοιχεία είναι το θύρωμα της εισόδου από λαξευτή πέτρα ο φούρνος, ο σταύλος με τις "μπαταδούρες" του, ο αχυρώνας, οι αποθήκες με τα παλαιά πιθάρια και το πατητήρι. Η τυπολογία της κατοικίας αυτής, τα μορφολογικά της στοιχεία και πληροφορίες από την ίδια την οικογένεια, φανερώνουν ότι τα ισόγεια κτίσματα έχουν ηλικία μεγαλύτερη των 150 ετών, ενώ ο όροφος προστέθηκε στις αρχές του 20ου αι. Τέλος, το συγκρότημα αυτό είναι χαρακτηριστικό δείγμα κατοικίας που κάλυπτε ταυτόχρονα τις ανάγκες της αγροτικής οικονομίας των κατοίκων της και τις ανάγκες διαμονής τους."


ΚΝ 5351/1932
Ν 1469/1950