Aprika

Mula sa Wikipediang Tagalog, ang malayang ensiklopedya
Tumalon sa: nabigasyon, hanapin

Africa
Aprika

A world map showing the continent of Africa. (See Politics section for a clickable map of individual countries.)

Lawak 30,221,532 km² (11,668,598.7 sq mi)
Populasyon 922,011,000[1] (2005, 2nd)
Density 30.51/km² (about 80/sq mi)
53
Mga Umaasang Bansa
7
Demonym African
Wika More than 1,000 indigenous African languages including several spoken by tens of millions such as Igbo, Swahili, Hausa, Amharic, and Yoruba; Plus Arabic, English, French, Portuguese, Afrikaans, Spanish, Indian languages, others
Time Zones UTC-1 (Cape Verde) to UTC+4 (Mauritius)

Ang Aprika[2] (Ingles: Africa), ang pangalawang pinakamalaking kontinente sa daigdig at pangalawa sa pinakamataong populasyon pagkatapos ng Asya. May sukat na mga 30,244,050 km² (11,677,240 mi²) kasama ang mga karatig na mga pulo. Sa pangkalahatan, tinatawag na mga Aprikano (lalaki) at Aprikana (babae) ang mga naninirahan sa kontinente ng Aprika.[2]

Mga teritoryo ng mga Bansa sa Aprika at rehiyon[baguhin | baguhin ang batayan]

Sa talaan na ito at rehiyon kung saan sila ay nakakategorya na base sa mga panukala ng Mga Bansang Nagkakaisa.[3]

Pangalang ng rehiyon at
teritoryo, kasama ang watawat		 Lawak
(km²)		 Populasyon
(2009 Taya)		 Densidad ng Populasyon
(bawat km²)		 Kabisera
Silangang Aprika (Eastern Africa):
Watawat ng Burundi Burundi 27,830 8,988,091 Bujumbura
Flag of the Comoros Komoro 2,170 752,438 283.1 Moroni
Watawat ng Djibouti Djibouti 23,000 516,055 20.6 Djibouti
Watawat ng Eritrea Eritrea 121,320 5,647,168 36.8 Asmara
Watawat ng Etiyopiya Etiyopiya 1,127,127 85,237,338 60.0 Addis Ababa
28.1 Antananarivo
Watawat ng Malawi Malawi 118,480 14,268,711 90.3 Lilongwe
Watawat ng Mauritius Mauritius 2,040 1,284,264[3] 629.5 Port Louis
Watawat ng Mayotte Mayotte (France) 374 223,765[3] 489.7 Mamoudzou
Watawat ng Mozambique Mosambik 801,590 21,669,278[3] 27.0 Maputo
Watawat ng Réunion Réunion (France) 2,512 743,981(2002) 296.2 Saint-Denis
Watawat ng Rwanda Rwanda 26,338 10,473,282[3] 397.6 Kigali
Flag of the Seychelles Seyseles 455 87,476[3] 192.2 Victoria
Watawat ng Somalia Somalia 637,657 9,832,017[3] 15.4 Mogadishu
Watawat ng Tanzania Tansania 945,087 41,048,532[3] 43.3 Dodoma
Watawat ng Uganda Uganda 236,040 32,369,558[3] 137.1 Kampala
Watawat ng Zambia Sambia 752,614 11,862,740[3] 15.7 Lusaka
Watawat ng Zimbabwe Simbabwe 390,580 11,392,629[3] 29.1 Harare
Gitnang Aprika: 6,613,253 121,585,754 18.4
Watawat ng Anggola Angola 1,246,700 12,799,293[3] 10.3 Luanda
Watawat ng Cameroon Kamerun 475,440 18,879,301[3] 39.7 Yaoundé
Flag of the Central African Republic Republikang Gitnang-Aprikano 622,984 4,511,488[3] 7.2 Bangui
Watawat ng Chad Tsad 1,284,000 10,329,208[3] 8.0 N'Djamena
Flag of the Republic of the Congo Konggo 342,000 4,012,809[3] 11.7 Brazzaville
Flag of the Democratic Republic of the Congo Demokratikong Republika ng Konggo 2,345,410 68,692,542[3] 29.2 Kinshasa
Watawat ng Equatorial Guinea Ekwatoryal Guinea 28,051 633,441[3] 22.6 Malabo
Watawat ng Gabon Gabon 267,667 1,514,993[3] 5.6 Libreville
Watawat ng São Tomé and Príncipe Sao Tome at Prinsipe 1,001 212,679[3] 212.4 São Tomé
Hilagang Aprika: 8,533,021 211,087,622 24.7
Watawat ng Alherya Alherya 2,381,740 34,178,188[3] 14.3 Algiers
Watawat ng Egypt Ehipto[4] 1,001,450 83,082,869[3] total, Asia 1.4m 82.9 Cairo
Watawat ng Libya Libya 1,759,540 6,310,434[3] 3.6 Tripoli
Watawat ng Marukos Moroko 446,550 34,859,364[3] 78.0 Rabat
Watawat ng Sudan Sudan 2,505,810 41,087,825[3] 16.4 Khartoum
Watawat ng Tunisya Tunisia 163,610 10,486,339[3] 64.1 Tunis
Watawat ng Western Sahara Kanlurang Sahara[5] 266,000 405,210[3] 1.5 El Aaiún
Mga teritoryong umaasa sa Europa na matatagpuan sa Hilagang Aprika:
Watawat ng Canary Islands Kapuloan Espana (Espanya)[6] 7,492 1,694,477(2001) 226.2 Las Palmas de Gran Canaria,
Santa Cruz de Tenerife
Watawat ng Ceuta Ceuta (Espanya)[7] 20 71,505(2001) 3,575.2 —
Watawat ng Madeira Madeira (Portugal)[8] 797 245,000(2001) 307.4 Funchal
Watawat ng Melilla Melilla (Spain)[9] 12 66,411(2001) 5,534.2
Timog Aprika (Southern Africa): 2,693,418 56,406,762 20.9
Watawat ng Botswana Botswana 600,370 1,990,876[3] 3.3 Gaborone
Watawat ng Lesotho Lesotho 30,355 2,130,819[3] 70.2 Maseru
Watawat ng Namibia Namibia 825,418 2,108,665[3] 2.6 Windhoek
Watawat ng Timog Aprika Timog Africa 1,219,912 49,052,489[3] 40.2 Bloemfontein, Cape Town, Pretoria[10]
Watawat ng Swaziland Suwasilandiya 17,363 1,123,913[3] 64.7 Mbabane
Kanlurang Aprika: 6,144,013 296,186,492 48.2
Watawat ng Benin Benin 112,620 8,791,832[3] 78.0 Porto-Novo
Watawat ng Burkina Faso Burkina Paso 274,200 15,746,232[3] 57.4 Ouagadougou
Watawat ng Cape Verde Kabo Berde 4,033 429,474[3] 107.3 Praia
Watawat ng Côte d'Ivoire Baybaying Garing 322,460 20,617,068[3] 63.9 Abidjan, Yamoussoukro[11]
Watawat ng The Gambia Gambiya 11,300 1,782,893[3] 157.7 Banjul
Watawat ng Ghana Gana 239,460 23,832,495[3] 99.5 Accra
Watawat ng Guinea Guinea 245,857 10,057,975[3] 40.9 Conakry
Watawat ng Guinea-Bissau Guinea-Bissau 36,120 1,533,964[3] 42.5 Bissau
Watawat ng Liberia Liberia 111,370 3,441,790[3] 30.9 Monrovia
Watawat ng Mali (bansa) Mali 1,240,000 12,666,987[3] 10.2 Bamako
Watawat ng Mauritania Mauritania 1,030,700 3,129,486[3] 3.0 Nouakchott
Watawat ng Niger Niher 1,267,000 15,306,252[3] 12.1 Niamey
Watawat ng Niherya Niherya 923,768 149,229,090[3] 161.5 Abuja
Watawat ng Saint Helena Saint Helena (UK) 410 7,637[3] 14.4 Jamestown
Watawat ng Senegal Senegal 196,190 13,711,597[3] 69.9 Dakar
Watawat ng Sierra Leone Sierra Leone 71,740 6,440,053[3] 89.9 Freetown
Watawat ng Togo Togo 56,785 6,019,877[3] 106.0 Lomé
KABUUAN (Total) 30,368,609 1,001,320,281 33.0

Palatandaan[baguhin | baguhin ang batayan]

  1. ↑ "World Population Prospects: The 2006 Revision" United Nations (Department of Economic and Social Affairs, population division)
  2. ↑ 2.0 2.1 "Aprika, Aprikano, Aprikana". English, Leo James. Tagalog-English Dictionary (Talahulugang Tagalog-Ingles). 1990. 
  3. ↑ 3.00 3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07 3.08 3.09 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14 3.15 3.16 3.17 3.18 3.19 3.20 3.21 3.22 3.23 3.24 3.25 3.26 3.27 3.28 3.29 3.30 3.31 3.32 3.33 3.34 3.35 3.36 3.37 3.38 3.39 3.40 3.41 3.42 3.43 3.44 3.45 3.46 3.47 3.48 USCensusBureau:Countries and Areas Ranked by Population: 2009
  4. ↑ Malawang itinuturing ang Egypt bilang isang bansang transkontinental sa Hilagang Aprika (UN region) at Kanlurang Asya; para sa Aprika lamang ang mga bilang para sa populasyon at lawak, kanluran ng Suez Canal.
  5. ↑ Pinagtatalunan ang Western Sahara ng Sahrawi Arab Democratic Republic, na nangangasiwa sa maliit na bahagi ng teritoryo, at ng Morocco, na sumasakop sa ibang bahagi.
  6. ↑ Ang Spanish Canary Islands, kung saan kapwa kabisera ang Las Palmas de Gran Canaria at Santa Cruz de Tenerife, ay karaniwang itinuturing na bahagi ng Hilagang Aprika dahil sa malapit ito sa Morocco at Western Sahara; para sa 2001 at bilang ng populasyon at lawak.
  7. ↑ Ang Ceuta, na exclave ng Spain, ay binalilibutan ng Morocco sa Hilagang Aprika; para sa 2001 ang bilang ng populasyon at lawak.
  8. ↑ Ang Portuguese Madeira Islands ay karaniwang itinuturing na bahagi ng Hilagang Aprika dahil sa lapit nito sa Morocco; para sa 2001 ang bilang ng populasyon at lawak.
  9. ↑ The Spanish exclave of Melilla is surrounded on land by Morocco in Northern Africa; population and area figures are for 2001.
  10. ↑ Bloemfontein ang kabiserang panghukuman (judicial capital) ng South Africa, habang ang Cape Town ang sentrong pambatas (legislative seat), at Pretoria ang sentrong pampangasiwaan (administrative seat) ng bansa.
  11. ↑ Yamoussoukro ang opisyal na kabisera ng Côte d'Ivoire, habang ang Abidjan ang de facto na sentro.


Mga bansa sa Aprika

Mga soberanong bansa
Algeria · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Cameroon · Cape Verde · Central African Republic · Chad · Demokratikong Republika ng Congo · Congo · Comoros · Côte d’Ivoire · Djibouti · Ehipto1 · Equatorial Guinea · Eritrea · Ethiopia · Gabon · Gambia · Ghana · Guinea-Bissau · Guinea · Kenya · Lesotho · Liberia · Libya · Madagascar · Malawi · Mali · Mauritania · Mauritius · Morocco · Mozambique · Namibia · Niger · Nigeria · Rwanda · Senegal · Seychelles · Sierra Leone · Somalia · Sudan · Swaziland · São Tomé at Príncipe · Tanzania · Timog Africa · Timog Sudan · Togo · Tunisia · Uganda · Zambia · Zimbabwe

Dependensiyas  |  'Di-kinikilala
British Indian Ocean Territory (Reino Unido) · Demokratikong Republikang Arabo ng mga Sahrawi · Mayotte (Pransiya) · Puntlandiya · Réunion (Pransiya) · Sta. Elena2 (Reino Unido) · Somalilandiya


1 May bahagì sa Asya.  2 Kasapi ang mga dependensiya ng Pulo ng Asensiyón at Tristan da Cunha.
Kinuha mula sa "http://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aprika&oldid=1464033"