Tataristan
 |
 |
| bayraq | tuğra |
.svg) |
|
| Milliy şiar: “Buldırabız!” | |
| Gimn: “Tuğan yağım” (Tuvğan tarafım) | |
| Resmiy til | Tatarca, Rusça |
| Paytaht | Qazan |
| Eñ balaban şeerler | Qazan |
| Devlet qurumı | Rusiye içindeki Cumhuriyet |
| Prezident | Rustam Minnihanov |
| Meydanlıq • Toplam • Suv (%) |
44-inci 68 000 km² 6,4 % % |
| Eali • Toplam (2005) • Eali sıqlığı |
8-inci 3 768 000 kişi 55,4 kişi/km² |
| Para birlemi | Ruble (RUB, RUR) |
| İnternet domeni | .ru |
| Telefon kodu | +7 |
| Saat quşağı | UTC+3 |
Tataristan Cumhuriyeti (tatarca Tatarstan Respublikası, rusça Республика Татарстан) — Rusiye terkibinde bir türkiy cumhuriyettir. 1991 senesi avgust 30-da azatlığını qazanğandır. Ancaq azatlığı Rusiyece tanılmağandır. 3 600 000 ealisi olğan cermay ve maden zengini bir memlekettir.
Paytaht Qazan 1000 senelik bir şeerdir. Diger balaban şeerleri Yarçallı, Bögilme, Elmet, Çistaydır. Eali sıqlığı 54 kişi/km2. 2010 senesinde ealisiniñ 53,24% Tatar, 39,71% Rus, 3,08% Çuvaş edi.
Tarih[deñiştir | Viki metnini deñiştir]
Qazan Tatarları, Edil-Qama Bulğarlarınen XIII asırda Orta Asiyadan köçken Qıpçaqlarnıñ torunlarıdır. Bulğarlar VII asırda bu ülkege yerleşmege başlağan IX asırda devlet qurğanlardır. 922 senesinde İslâmnı qabul etkenlerdir. Moğol aqınlarından soñra qurulğan Altın Ordu devletiniñ akimiyeti astına kirdiler. XV asırnıñ ekinci yarımında Altın Ordu devleti yıqıldı. Bu regionda Qazan, Qırım, Qasım, Hacı Tarhan Hanlıqları ve azat Noğay Ordusı ortağa çıqtı. Uzun sançışmalardan soñ Ruslar Qazan Hanlığını yıqtı (1552). 1917 inqilâbı Rusiyede çarlığınıñ yıqılmasına ve keniş siyasiy faaliyetlerge sebep oldı. Bütün Rusiye musulmanlarınıñ qurultayı toplandı ve ilk sefer Rusiyeniñ atamağanı bir müfti saylandı. 1917 iyüninde Qazanda toplanğan qurultayda "İçki Rusiye ve Sibir Musulman Türk-Tatarlarınıñ" muhtariyeti ilân etildi. 120 kişilik milliy meclis içün saylavlar yasaldı. 1918 senesinde bolşevikler bu devletni yıqtı. Sovet devrinde tatarlarnıñ topraqlarında Tatar Muhtar Şuralar Sotsialistik Cumhuriyeti (Tatar MŞSC) quruldı. 1991 senesi avgust 30-da azatlığını ilân etse de, bu devlet iç bir devletçe tanılmağandır. Bugünki Tataristan - Rusiye terkibinde bir muhtariyettir.
