Stolica Apostolska
|
|||
|
|||
 |
|||
| Język urzędowy | łacina | ||
| Stolica | Watykan | ||
| Ustrój polityczny | teokracja w unii personalnej i funkcjonalnej z Państwem watykańskim | ||
| Typ państwa | monarchia absolutna i elekcyjna | ||
| Głowa państwa | Papież (biskup Rzymu) Franciszek | ||
| Status terytorium | podmiot prawa międzynarodowego | ||
| Szef rządu | sekretarz stanu kard. Pietro Parolin[1] | ||
| Religia dominująca | katolicyzm | ||
| Strefa czasowa | UTC +1 – zima UTC +2 – lato[2] |
||
Stolica Apostolska, Stolica Święta[3] (łac. Sancta Sedes, wł. Santa Sede) – władza zwierzchnia papieża w Kościele katolickim wraz z jej instancjami wykonawczymi, stanowiąca suwerenny podmiot prawa międzynarodowego mieszcząca się w państwie Watykan, który jest z nią połączony unią personalną i funkcjonalną i nad którym sprawuje ona wyłączne zwierzchnictwo oraz suwerenną władzę i jurysdykcję[4].
Nazwa Stolica Apostolska ma związek z tradycją zarówno Kościoła Wschodniego jak i Zachodniego, odnoszącą się do zasiadania na stolicy biskupiej w tym mieście św. Piotra Apostoła i władzy jaką z tego tytułu posiadają jego następcy[5].
Spis treści
Posiadłości eksterytorialne[edytuj]
Na mocy Traktatów Laterańskich[6] eksterytorialne są:
- w Rzymie (poza obszarem Watykanu):
- Bazylika św. Jana na Lateranie (Basilica di San Giovanni in Laterano)
- Bazylika Matki Bożej Większej (Basilica di Santa Maria Maggiore)
- Bazylika św. Pawła za Murami (Basilica di San Paolo fuori le Mura)
- Pałac Laterański
- Pałac św. Kaliksta (Palazzo San Callisto)
- Papieski Uniwersytet Urbaniana na Janiculum
- Pałac Kancelarii (Palazzo della Cancelleria)
- Palazzo di Propaganda Fide
- Pałac św. Oficjum (przylega bezpośrednio do Watykanu, lecz formalnie znajduje się po włoskiej stronie granicy)
- Pałac Kongregacji Kościołów Wschodnich (Palazzo Convertendi in Piazza Scossacavalli)
- poza Rzymem:
- Pałac Papieski, Villa Barberini i Villa Cybo – w Castel Gandolfo
- Santa Maria di Galeria – teren na którym stoją anteny Radia Watykańskiego
- poza Rzymem bez statusu eksterytorialnego:
Ustrój polityczny[edytuj]
Stosunki międzynarodowe[edytuj]
Traktowanie Stolicy Apostolskiej i Watykanu jako odmiennych podmiotów, jakkolwiek uzasadnione z punktu widzenia ustrojowego, nie występuje jednak wyraźnie na gruncie prawa międzynarodowego. W stosunkach międzynarodowych nazwy te bywają stosowane zamiennie, a zaciągnięcie zobowiązania pod jedną z nich jest rozumiane jako wiążące dla obu. I tak np. w Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej podmiot ten występował początkowo pod nazwą Państwa Watykańskiego, a następnie (bez odrębnego przystąpienia) pod nazwą Stolicy Apostolskiej[7].
Członkostwo w organizacjach międzynarodowych[edytuj]
Stolica Apostolska jest członkiem następujących organizacji międzynarodowych i porozumień:
- Organizacja ds. Zakazu Broni Chemicznej
- Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej
- Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji
- Międzynarodowy Instytut Unifikacji Prawa Prywatnego (od 1945)
- Światowa Organizacja Własności Intelektualnej
- Konferencja Narodów Zjednoczonych ds. Handlu i Rozwoju
- Traktat o całkowitym zakazie prób z bronią jądrową
Posiada status stałego obserwatora przy:
- Organizacja Narodów Zjednoczonych (od 1967)[8]
- Rada Europy
- Światowa Organizacja Handlu (od 16 lipca 1997)
- UNESCO
- Unia Łacińska
- Światowa Organizacja Turystyki (od 1979)
- Międzynarodowa Organizacja Pracy
- Światowa Organizacja Zdrowia
- Światowy Program Żywnościowy
Konkordaty[edytuj]
Niektóre państwa posiadające umowy międzynarodowe (konkordaty) zawarte między Kościołem a państwem:
Francja (1801),
Bawaria (1817),
Prusy (1821),
Hiszpania (1851, ponownie 1953),
Austria (1855),
Polska (1925, obowiązywał do 12 września 1945; ponownie podpisany 28 lipca 1993, ratyfikowany 23 lutego 1998),
Rumunia (1927),
Czechosłowacja (1928),
Włochy (1929, ponownie 1984),
Niemcy (1933),
Litwa (1934).
Budżet[edytuj]
Budżet w 2007 zamknął się deficytem w wys. 9 067 960 €, przy wpływach 236 737 207 € i wydatkach 245 805 167 €.
Wpływy w 2007:
- konferencje episkopatów i innych instytucji: 86 143 257 € w 2007, w porównaniu z 86 022 372 € w 2006
- operacje finansowe: 1 400 000 € w 2007, w porównaniu z 13 700 000 € w 2006
- zarządzanie nieruchomościami: 36 300 000€ w 2007, w porównaniu z 32 300 000 € w 2006
Wydatki w 2007:
- Kuria Rzymska: 125 400 000 € w 2007 w porównaniu z 126 200 000 € w 2006
- Media: Radio Watykańskie, drukarnia wydawnicza L’Osservatore Romano oraz ośrodek telewizyjny: bilans ujemny w wys. 14 600 000 €[9]
Zobacz też[edytuj]
Przypisy
- ↑ Nowy szef rządu Watykanu. Papież ma nowego najbliższego współpracownika (pol.). Polskie Radio, 31 sierpnia 2013. [dostęp 2014-05-07].
- ↑ Krystian Chariza: Atlas geograficzny dla szkół ponadgimnazjalnych. Warszawa: Nowa era, 2012. ISBN 978-83-267-0775-9.
- ↑ „Stolica Święta” – starsza, dawniejsza nazwa oparta na łacińskiej Sancta Sedes lub włoskiej Santa Sede http://www.episkopat.pl/?a=watykan Konferencja Episkopatu Polski
- ↑ Jacek Barcik, Tomasz Srogosz: Prawo międzynarodowe publiczne. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck, 2007, s. 152 i n. ISBN 978-83-7483-785-9.
- ↑ Paweł VI: Konstytucja dogmatyczna o Kościele „Lumen Gentium”. W: Sobór Watykański II: konstytucje, dekrety, deklaracje: tekst łacińsko-polski, nowe tłumaczenie. Wyd. 2. Poznań: Pallottinum, 2008, s. 181-182. ISBN 978-83-7014-595-8.
- ↑ zgodnie z Traktatami Laterańskimi są to posiadłości Stolicy Apostolskiej, nie Państwa Watykańskiego
- ↑ Lech Antonowicz: Podręcznik prawa międzynarodowego. Warszawa: Wydawnictwo LexisNexis, 2003, s. 95 i n. ISBN 83-7334-233-8.
- ↑ Elżbieta Wilemska: Stolica Apostolska. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski, 2013, s. 976. ISBN 978-83-7306-614-4 (t. XVIII). Zob. stronę oficjalną obserwatora Stolicy Apostolskiej w ONZ: The Permanent Observer Mission of the Holy See to the United Nations (ang.). [dostęp 2015-07-09].
- ↑ Serwis Radia Watykańskiego, 09/07/2008
Linki zewnętrzne[edytuj]
- Oficjalny portal internetowy Stolicy Apostolskiej (fr. • ang. • port. • hiszp. • wł. • niem. • arab.)
- Oficjalny kanał YouTube
|
|||||||||||||
