Fenerbahçe Spor Kulübü

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Fenerbahçe SK

Volledige naam	Fenerbahçe Spor Kulübü
Bijnaam	Sarı Kanaryalar (De Gele Kanaries)
Opgericht	mei 1907
Stadion	Şükrü Saracoğlu Stadion, Istanbul, Turkije
Capaciteit	52.500[1]
Voorzitter	Aziz Yıldırım
Trainer	Zico
Competitie	Süper Lig
Thuiskleuren 　 Uitkleuren 　 Derde tenue 　 Alternatief thuistenue
geldig voor 2007/08
Fenerbahçe 2007-2008
Fenerbahçe (historisch)
Portaal Voetbal

Actieve sporttakken van Fenerbahçe
Voetbal	Basketbal	Volleybal
Atletiek	Tafeltennis	Zwemmen
Roeien	Zeilen	Boksen

Fenerbahçe Spor Kulübü (of simpelweg Fenerbahçe) is een sportclub opgericht in 1907 te Fenerbahçe, een wijk in de stad Istanbul, Turkije. De clubkleuren zijn geel en marineblauw, en de thuisbasis van de voetbalclub is het vijf-sterren-voetbalstadion Şükrü Saracoğlu Stadion^[2]. Tegenwoordig is Fenerbahçe in Europa vooral bekend om de voetbalploeg. Sinds de oprichting is de club actief geweest in 35^[3] verschillende sporttakken. Momenteel heeft de club negen actieve sporttakken: basketbal, volleybal, roeien, boksen, zeilen, atletiek, zwemmen en tafeltennis^[4]. De voetbalploeg is actief in de hoogste Turkse voetbaldivisie. De heren- en damesbasketbalploeg en de heren- en damesvolleybalploeg sporten ook in de hoogste Turkse divisies.

Inhoud 1 Geschiedenis 1.1 1899 – 1907 1.1.1 Vroege Geschiedenis 1.2 1907 - 1923 1.2.1 Officiële oprichting Fenerbahçe 1.2.2 Eerste Wereldoorlog 1.2.3 Tijden van Bezetting 1.3 1927 – 1947 1.3.1 Kuşdili-brand 1.3.2 Politiek en Voetbal 1.4 1947 – 1967 1.4.1 Andere sporten 1.4.2 Lefter en Can 1.5 1967 – 1990 1.5.1 Naamsbekendheid 1.5.2 Dieptepunt en Hoogtepunt 1.6 1990 – 2007 1.6.1 Jaren ‘90 1.6.2 Nieuw Tijdperk 2 Algemene Informatie 2.1 Clublogo 2.2 Mustafa Kemal Atatürk 2.3 Stadion 2.3.1 Şükrü Saracoğlu Stadion 2.3.2 Fenerbahçe Museum 2.4 Successen 2.4.1 Gewonnen Bekers 2.4.2 Enkele Records 2.5 De Grote Drie 3 Fenerbahçe in Europa 4 Seizoen 2007-2008 4.1 Veranderingen 4.2 Selectie 4.3 Technische Staf 5 Andere Sporttakken 5.1 Basketbal 5.2 Volleybal 6 Zie ook 6.1 Externe links 6.2 Interne links 7 Bronnen

[bewerk] Geschiedenis

[bewerk] 1899 – 1907

[bewerk] Vroege Geschiedenis

Hoewel Fenerbahçe werd opgericht in 1907, gaan de wortels van de club terug naar 1899^[5]. Toen behoorde het huidige Turkije tot het Ottomaanse Rijk^[6]. In dit gebied heerste de Sultan: een absolute leider die alle Turken verbood om sportverenigingen op te richten^[5]. Dit zou namelijk het nationalisme aanwakkeren en daarmee op termijn zijn positie ondermijnen^[5]. In het Ottomaanse Rijk was voetbal alleen voorbehouden aan buitenlanders. De Engelsen en de Grieken voetbalden aan het einde van de 19e eeuw nagenoeg elk weekend met en tegen elkaar^[7]. Turkse jongeren uit Kadıköy (een district van de provincie Istanbul) waren het zat om alleen maar te mogen toekijken wanneer Engelsen, Grieken en Armenen in hún district aan het voetballen waren, waardoor ze koste wat kost deze sport ook wilden beoefenen. In 1899 besloot dan ook een kleine groep mannen uit Kadıköy de regels van de Sultan aan hun laars te lappen en een voetbalclub op te richten. Om niet op te vallen, gaven zij hun club een Engelse naam en noemden zij het Black Stockings FC^[5]. Lang duurde hun voetbalplezier echter niet. De autoriteiten bemerkten het bedrog en stuurden de mannen uiteen.

De groep hield vol en in 1902 werd een nieuwe poging gewaagd onder de naam Kadıköy Futbol Kulübü^[8]. Ook deze club was geen lang leven beschoren: Kadıköy FK werd verboden. Tussen 1902 en 1907 werden in Istanbul steeds meer buitenlandse én de eerste Turkse voetbalclub opgericht. In 1905 was het Galatasaray die de eer van eerste Turkse voetbalvereniging kreeg. In diezelfde periode werden competities georganiseerd die gespeeld werden in Papazın Çayırı (de plaats van het huidige Şükrü Saracoğlu Stadion), recht voor de ogen van de van voetbal verstoken Kadıköy-jongeren^[7].

[bewerk] 1907 - 1923

[bewerk] Officiële oprichting Fenerbahçe

In mei 1907 volgde een poging van nagenoeg dezelfde mannen die ditmaal wel slaagde^[8]. In het diepste geheim werd in een kelder te Beşbıyık Sokak 3 Fenerbahçe opgericht. Geïnspireerd door de kamillebloemen die prachtig rond de vuurtoren van Fenerbahçe (een wijk in Kadıköy) bloeiden in de lente, werden de kleuren wit en geel als clubkleuren gekozen. Diezelfde vuurtoren was destijds ook te zien in het logo van de club^[9]. De oprichters van Fenerbahçe (fener = vuurtoren, bahçe = tuin) luisterden naar de namen Nurizade Ziya Bey, Ayetullah Bey en Enver Necip Bey^[8].

Ruim een jaar werd gezwegen over het bestaan van de club tot in 1908 het voetbal voor alle Turken toegankelijk werd^[10]. In 1909 schreef Fenerbahçe zich in voor de Istanbul-voetbalcompetitie^[8]. Echter, door het vertrek van enkele sleutelfiguren bij Fenerbahçe, kreeg de club het in 1909/10 gelijk al moeilijk^[9]. Van de vijf gespeelde wedstrijden verloor de club er vier en speelde er één gelijk^[11]. De 22-jarige Ayetullah Bey moest in zijn eentje ervoor zorgen dat de club zowel financieel als sportief beter ging presteren. Andere voetbalclubs (Üsküdar en Pazaryolu) stelden een fusie voor aan de leiding van Fenerbahçe^[10]. Indien er een fusie zou plaatsvinden, zou de clubnaam van Fenerbahçe veranderd moeten worden. Fenerbahçe accepteerde dit aanbod niet. Op verzoek van Ayetullah Bey werden in 1910 de clubkleuren veranderd in geel en blauw en werd er een nieuw logo gemaakt^[9].

Het tij zou uiteindelijk keren met de komst van Elkatipzade Mustafa^[9] van stadgenoot Kuşdili Kulübü naar Fenerbahçe. Mustafa begreep dat het zeer belangrijk was om een goede jeugdopleiding te hebben om zo de toekomst van de club te verzekeren. Met de komst van enkele andere spelers was Fenerbahçe klaar voor het seizoen 1911/12, waarin het uiteindelijk voor het eerst in de historie kampioen werd (zonder een wedstrijd te verliezen).^[10]

Een andere grote prestatie werd geleverd in het seizoen 1913/14. Tot dan toe hadden Galatasaray en Fenerbahçe zeven maal tegen elkaar gespeeld. Niet alleen won Fenerbahçe geen van deze wedstrijden, de club had tot dan toe zelfs geen doelpunt gescoord tegen hun aartsrivaal^[12]. Fenerbahçe won de achtste wedstrijd met 4-2 en werd dat seizoen wederom kampioen. Hasan Kamil Sporel kreeg een medaille, omdat hij de eerste Fenerbahçe-speler werd die tegen Galatasaray wist te scoren.

Rond deze tijd verhuisde de club naar een houten huis te Kuşdili. Fenerbahçe veranderde de jaren hierna van voetbalclub naar sportclub. De takken cricket, tennis, jacht en roeien werden opgericht. Deze sporten beoefende men meestal rondom het clubhuis. Niet veel later begon men dankzij Elkatipzade Mustafa ook te doen aan padvinderij en hockey.

Eén van de eerste shirts van Fenerbahçe. De verticale strepen zouden nog vaak terugkomen als design van de shirts van Fenerbahçe. De laatste jaren heeft de club wel vaak een derde shirt gehad dat behoorlijk afwijkt van de 'normale' shirts. Zo heeft men in de voorgaande jaren gouden, geheel witte, gele en turkoise outfits gehad.

Maquette van het Şükrü Saracoğlu Stadion. Het Şükrü Saracoğlu Stadion is het grootste stadion dat eigendom is van een Turkse club. Het stadion biedt plaats aan 52.500 toeschouwers. In de tweede ring wordt in één van de lange zijdes de clubnaam met blauwe stoelen weergegeven.

Logo en clubnaam bij het stadion.

Historische shirts (zijn te bezichtigen in het Fenerbahçe Museum). Op de shirts is te zien dat Fenerbahçe over de jaren heen voornamelijk banken als sponsoren heeft gehad.

Şükrü Saracoğlu Stadion.

Fenerium, één van de twee fanshops onder het Şükrü Saracoğlu Stadion. Fenerium heeft vele filialen binnen Turkije en is daarmee één van de grootste inkomstenbronnen van Fenerbahçe.

Roberto Carlos, één van de grote aankopen van de laatste jaren. Bij zijn aankoop was er veel scepsis in de media vanwege zijn leeftijd. Inmiddels is het basiselftal ondenkbaar zonder Roberto Carlos. De Braziliaan heeft tot op heden nagenoeg alle wedstrijden gespeeld van Fenerbahçe.

Luchtfoto van het stadion van de Turkse club.

Zico, trainer van Fenerbahçe.

Pierre van Hooijdonk is de enige Nederlandse voetballer die uitkwam voor Fenerbahçe. De lange spits was en is nog steeds zeer populair bij het publiek van Fenerbahçe. Van Hooijdonk voetbalde tussen 2003 en 2005 bij de club uit Istanbul. In 2003/04 speelde de Nederlander alle competitiewedstrijden (34) en was hij met 23 doelpunten clubtopscorer.

Christoph Daum, ex-coach van Fenerbahçe. De Duitser trainde de ploeg tussen 2003 en 2006, waarin hij de Gele Kanaries twee landskampioenschappen bracht. Ook was hij coach van Fenerbahçe in de historische wedstrijd tegen Manchester United FC op 8 december 2004 (groepsfase Champions League). De ploeg won dankzij drie doelpunten van Tuncay Şanlı met 3-0 van de Britten

Fenerbahçe werd ook steeds groter in de andere takken. Will Solomon (ex-Memphis Grizzlies) werd in 2006 overgenomen door Fenerbahçe. De Amerikaan werd in 2007 verkozen tot Most Valuable Player van de hoogste Turkse basketbaldivisie.

De Abdi Ipekçi Spor Salonu. Thuisbasis van het herenbasketbalteam (Fenerbahçe Ülker) van Fenerbahçe. Deze zaal wordt gedeeld met meerdere sportverenigingen.

[bewerk] Eerste Wereldoorlog

Met het begin van de Eerste Wereldoorlog werden oude vrienden de nieuwe vijand. De Engelse voetbalteams trokken zich terug uit de Istanbul-voetbalcompetitie. In dezelfde tijd (het seizoen 1914/15) ontstonden er ongeregeldheden tussen de Turkse voetbalteams, wat ertoe leidde dat er twee voetbalcompetities werden opgericht. Uiteindelijk werd Fenerbahçe kampioen van de ene competitie en Galatasaray van de andere. Fenerbahçe won de wedstrijd die moest beslissen welke club de beste van Istanbul was met 3-1^[13].

Slechte tijden braken echter weer aan. Altınordu Idman Yurdu werd onder leiding van enkele mannen van de overheid opgericht. De club gebruikte zijn politieke en financiële macht^[14] en nam zeven spelers over van Fenerbahçe. Echter, dankzij de in de geschiedenis verrichte werkzaamheden van Elkatipzade Mustafa en zijn jeugdspelers, kon Fenerbahçe zich weer ongeschonden uit deze moeilijke tijden redden. De eerste wedstrijd van het jonge Fenerbahçe was op 17 november 1916 tegen Anadolu. Burhan Felek, voorzitter en aanvoerder van Anadolu, verliet woedend het veld toen hij de jeugdige spelers van Fenerbahçe het veld op zag komen^[15]. Felek voelde zich beledigd, maar het onervaren team van Fenerbahçe won de wedstrijd met liefst 7-0.

Fenerbahçe had in het tweede artikel van de statuten staan, dat de club de jeugd van Turkije wilde voorbereiden op militaire operaties om het land te verdedigen indien nodig^[16]. Tijdens de Slag om Gallipoli en de Turkse onafhankelijkheidsoorlog heeft Fenerbahçe dan ook vele sporters verloren. Op 3 mei 1918 kreeg Fenerbahçe bijzonder bezoek: Mustafa Kemal Atatürk bezocht het Kuşdili clubhuis van Fenerbahçe^[17]. Tot op heden is de exacte datum van oprichting van Fenerbahçe onbekend. De club viert echter de oprichting op 3 mei, en ziet de oprichtingsdatum als 3 mei 1907, omdat Atatürk op 3 mei Fenerbahçe bezocht.

[bewerk] Tijden van Bezetting

In 1918, na de Eerste Wereldoorlog, was Istanbul bezet^[18] door Britse en Franse troepen. Van 1918 tot 1923 speelde Fenerbahçe 50 wedstrijden tegen de bezetters, hiervan won de club 41 wedstrijden en verloor er slechts 5^[19]. Fenerbahçe leek onverslaanbaar, waardoor de Britse en Franse teams fuseerden om een beter team te vormen. Maar ook dit leek niets uit te maken. In donkere, sombere tijden van oorlog, waren de overwinningen van Fenerbahçe een enorme morele steun voor de Turkse soldaten en burgers, waardoor Fenerbahçe zichtbaar een steeds populairdere club werd^[19]. In 1922/23 werd duidelijk dat niet alleen buitenlandse teams niet gemakkelijk konden winnen van Fenerbahçe, maar dat ook Turkse teams hier veel moeite mee hadden. Fenerbahçe werd dat seizoen namelijk zonder ook maar één tegendoelpunt kampioen^[20].

Eén van de gewonnen wedstrijden van Fenerbahçe tegen de bezetters was zeer speciaal^[19]. Generaal Charles Harrington, die Fenerbahçe binnen en buiten de voetbalvelden het leven zuur wilde maken door bijvoorbeeld de club voor meer dan twee maanden op te heffen, daagde de Turkse clubs uit tot een wedstrijd om ze zo een lesje te leren voor hij Istanbul zou verlaten. Zijn team, een samenstelling van de beste Britse voetballers destijds in Istanbul en vier professionele voetballers overgebracht uit Engeland, moest voetballen voor een één meter hoge zilveren beker. De tegenstander, een Turks team, mocht, wat betreft Harrington, ook een samenstelling zijn van de beste voetballers van Istanbul. Fenerbahçe nam de uitdaging aan, maar had er geen behoefte aan spelers van andere teams op te roepen, ondanks dat ze destijds twee geblesseerde voetballers hadden. Fenerbahçe wilde de klus klaren met de eigen voetballers. De wedstrijd was op 29 juni 1923 in het Taksim Stadion. Fenerbahçe trad aan met Sekip, Hasan Kamil, Cafer, Tahir, Yavuz Ismet, Kadri, Bedri, Ömer, Zeki Riza, Alahattin en Sabih voor duizenden uitzinnige toeschouwers. De wedstrijd begon om 17.30 uur. De eerste grote kans was voor Zeki Riza van Fenerbahçe. Daarna ging het echter steeds slechter en kwamen de Engelsen in de 30e minuut op een 0-1 voorsprong. Fenerbahçe begon aan de tweede helft met een 0-1 achterstand en een man minder. De verwachting was dat Generaal Harrington zijn wraak zou nemen op Fenerbahçe. Toch was het de Turkse club die de wedstrijd na doelpunten van Zeki Riza (60e en 74e minuut) met 2-1 won. Na de wedstrijd werden de spelers van Fenerbahçe op handen en schouders gedragen door toeschouwers. Ismet Paşa, die op dat moment in Lausanne verbleef voor de Vrede van Lausanne, was verheugd toen hij het goede nieuws kreeg. Hij verstuurde een telegram om de geel-blauwen de feliciteren^[19].

Na de stichting van de republiek Turkije op 29 oktober 1923^[21] waren de successen van Fenerbahçe tegen de bezetters niet vergeten. Naast het feit dat er steeds meer clubs met geel en blauw als clubkleuren werden opgericht, werden ook steeds meer clubs opgericht met Fener Gençlik (Jeugd Fener) als onderdeel van de clubnaam. Tot die tijd hadden twee grote sportverenigingen uit Istanbul nog geen wedstrijd tegen elkaar gevoetbald; het Europese Beşiktaş JK en het Aziatische Fenerbahçe voetbalden destijds in andere competities. Er werd besloten een vriendschappelijk duel te organiseren op 28 november 1924^[22]. Fenerbahçe won de wedstrijd, die met 18 man eindigde, met 4-0.

[bewerk] 1927 – 1947

[bewerk] Kuşdili-brand

Alles leek goed te gaan met de club, tot er op 5 juni 1932 iets verschrikkelijks gebeurde^[23]. Het houten clubhuis in Kuşdili, met nagenoeg alle materiële en emotionele historie, brandde ’s nachts af. Alles en iedereen die met Fenerbahçe te maken had was in diepe rouw. In de ochtend na de brand stopte er een zwarte automobiel bij de resten van het clubhuis. Een man in blauwe kleding stapte uit en liep naar de voorzitter van Fenerbahçe. De man vertelde dat de brand Atatürk speet, waarna hij de voorzitter een witte enveloppe overhandigde. In die enveloppe zat 500 Turkse lira.

Elf dagen na de brand moest Fenerbahçe aantreden tegen een gemengd voetbalelftal uit Thessaloniki. De Turkse club was genoodzaakt alle benodigde materieel voor de wedstrijd te huren. Tijdens de warming-up voor de wedstrijd kwamen enkele spelers van aartsvijand en eeuwige vriend Galatasaray langs, trokken een Fenerbahçe-shirt aan en zeiden: “We zijn hier om jullie pijn te delen.” Fenerbahçe voetbalde tegen hun Griekse tegenstander met vier Galatasaray-spelers. Fenerbahçe kwam er later dankzij een actie van de media en een door Fenerbahçe opgezette loterij weer bovenop. In de jaren hierna ging het zelfs zo goed, dat de club op 27 mei 1933 een stadion kocht ter waarde van 9000 Turkse lira^[24]. Hiermee werd Fenerbahçe de eerste Turkse voetbalclub die een eigen stadion bezat. Het stadion werd op 1 juni 1934 geopend met in het stadion een Atatürk-buste^[25].

In 1936 werd voor het eerst een competitie opgericht voor clubs uit andere steden. Voor die tijd waren er wel wedstrijden tussen de kampioen van de ene stad tegen de kampioen van de andere, maar nu konden clubs uit Istanbul, Izmir en Ankara voor het eerst in competitieverband gewoon tegen elkaar voetballen. De eerste kampioen van de Nationale Liga (Milli Küme) werd Fenerbahçe^[26].

Op zaterdag 9 september 1939 om 21.00 uur werd er in Istanbul voor het eerst in de historie van het Turkse voetbal een avondwedstrijd gespeeld^[27]. In het Taksim Stadion trad Fenerbahçe aan tegen Beyoğluspor. Het speelveld werd verlicht met ontelbare gloeilampen, die het zicht van het publiek niet veel verbeterden. De bal werd meerdere malen tijdens de wedstrijd wit gekalkt, zodat deze beter zichtbaar werd. Vele mensen op de tribunes konden de zes doelpunten van de ontmoeting niet eens zien. De komische wedstrijd eindigde in een 4-2 overwinning van Fenerbahçe, en er werd besloten om voor een lange tijd geen avondwedstrijden meer te spelen.

[bewerk] Politiek en Voetbal

In deze tijden was de politiek erg verbonden met sport. Zo won Fenerbahçe in 1939 het Schild van Istanbul, gemaakt door de CHP^[28] (een politieke partij). Verder werden sporters ook automatisch tot leden van de CHP benoemd. Dat ook de buitenlandse politiek verstrengeld was geraakt met sport, werd onder andere ook duidelijk met de Olympische Zomerspelen 1936 te Berlijn. Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog wilde Engeland Turkije te vriend houden. Om Turken Engeland-sympathisanten te maken kwam in december 1941 een Engels legerteam met meerdere professionele voetballers naar Ankara en Istanbul om te voetballen tegen Fenerbahçe. De eerste wedstrijd in Ankara eindigde in 2-2. In de tweede wedstrijd in Istanbul floot de Engelse scheidsrechter tijdens de wedstrijd voor een penalty in het voordeel van de Engelsen. Aanvoerder en keeper van Fenerbahçe, Cihat Arman, hield deze penalty tegen, waarna de scheidsrechter de wedstrijd stopte om Arman te feliciteren met zijn prachtige redding. Cihat Arman was verder ook verantwoordelijk voor de bijnaam van Fenerbahçe: Sarı Kanaryalar (Gele Kanaries). De keeper had namelijk altijd een geel voetbalshirt aan waardoor hij op een gegeven moment 'Gele Kanarie' genoemd zou worden door de toeschouwers^[29]. Nadat de keeper was gestopt met voetbal, zouden de toeschouwers de spelers van Fenerbahçe Gele Kanaries blijven noemen.

Een andere propagandawedstrijd werd op 31 mei 1942 gespeeld tegen het Nazi-Duitse club SK Admira Wien. De club uit Wenen, die later met 3-2 van Beşiktaş en 3-0 van Galatasaray zou winnen, verloor met 2-1 van Fenerbahçe. Aangezien de voorzitter van Fenerbahçe, Şükrü Saracoğlu, destijds ook premier van Turkije was, had Fenerbahçe een aparte verantwoordelijkheid en status als het tegen buitenlandse teams moest voetballen. Saracoğlu was overigens een gerespecteerde en geliefde man. Wanneer Fenerbahçe in Ankara moest voetballen, basketballen of een andere sport moest beoefenen, bezochten de spelers altijd de voorzitter (die vanwege zijn werk vaak in Ankara te vinden was). Op 22 juli 1998 werd het stadion dat dankzij Saracoğlu in 1933 werd gekocht vernoemd naar de oud-voorzitter. Het stadion heet sindsdien het Şükrü Saracoğlu Stadion^[30].

[bewerk] 1947 – 1967

[bewerk] Andere sporten

Na de Tweede Wereldoorlog had, net zoals heel Turkije, ook Fenerbahçe het financieel moeilijk. Desondanks werden nieuwe sporttakken opgericht en werden successen behaald met bestaande takken. Zo behaalde Ruhi Sarıalp, destijds een atleet van Fenerbahçe, een bronzen medaille tijdens de Olympische Zomerspelen van 1948^[31]. Tot 1948 had een Turkse atleet nog nooit een medaille weten te behalen tijdens de Olympische Spelen bij het onderdeel atletiek.

In 1944 richtte Fenerbahçe zijn eerste officiële (heren)basketbalteam op. Vele sporters van Galatasaray gingen basketballen bij Fenerbahçe. Het eerste succes werd tien jaar later, op 27 maart 1954, behaald^[32]. Op die dag won Fenerbahçe, na 15 nederlagen, met 71–61 van aartsrivaal Galatasaray. Datzelfde jaar won Fenerbahçe de strijd om de Turkse Beker, en drie jaar later, in 1957, werd de club voor het eerst in de historie landskampioen basketbal^[33].

Zowel Fenerbahçe als Galatasaray richtten rond 1947 een nieuwe sporttak op: rugby. De eerste wedstrijd tussen de twee teams eindigde in een kleine overwinning van Fenerbahçe. Op 18 mei 1947 werd de tweede en gelijk ook de laatste rugby-wedstrijd gespeeld tussen de twee teams. Fenerbahçe won de wedstrijd met 12–0^[34] en Galatasaray besloot voorlopig niet meer te rugbyen.

[bewerk] Lefter en Can

Op 30 maart 1947 kwam de Hongaar Ignace Molnar aan het roer te staan van het voetbalteam. In het seizoen 1947/48 werd Fenerbahçe onder leiding van Molnar kampioen van de Istanbul-voetbalcompetitie zonder ook maar één keer te verliezen. Eén van de spelers dat seizoen was Lefter Küçükandonyadis^[35]. Hij kwam over van Taksimspor en voetbalde bij Fenerbahçe in ruil voor medicijnen voor zijn zieke vader. Lefter groeide bij zijn geliefde Fenerbahçe uit tot één van de beste Turkse spelers ooit. Op een gegeven moment ontstond de slogan Ver Leftere, yaz deftere (letterlijk: geef aan Lefter, schrijf in het schrift). Dit kwam erop neer dat wanneer je de bal aan Lefter gaf, je gelijk maar een doelpunt voor Fenerbahçe erbij moest rekenen. De legendarische speler stond bekend om zijn inzicht, techniek en vele doelpunten. Toen Lefter in 1951 naar AC Fiorentina vertrok, was hij de eerste Turkse speler die naar het buitenland vertrok om te voetballen bij een buitenlandse club.

Rond deze tijd werd voetbalclub Adalet opgericht. De club was in handen van een groot textielbedrijf. Adalet probeerde spelers van andere grotere clubs binnen te lokken door middel van veel geld en werk binnen het bedrijf^[36]. Fenerbahçe kon hier niet tegenop en verloor hierdoor vijf voetballers aan Adalet. Na het vertrek van die vijf voetballers, Lefter en het stoppen van enkele anderen (waaronder Cihat Arman), kreeg Fenerbahçe het weer moeilijk. De club bestond weer uit vele jonge voetballers. Deze jonge voetballers, die zich De Kleine Duivels noemden, wonnen met 1–0 van Adalet en werden in het seizoen 1952/53 opnieuw kampioen zonder te verliezen (in de Istanbul Professionele Competitie).

Met basketballer/voetballer Can Bartu, die soms zelfs op dezelfde dag moest basketballen en voetballen voor Fenerbahçe, en zijn grote idool Lefter, die terug was gekomen uit Europa, begon Fenerbahçe sterk aan de Türkiye Birinci Ligi (= Süper Lig). De competitie bestond uit twee groepen, een rode groep (waar Galatasaray als eerste eindigde) en een witte groep (waar Fenerbahçe als eerste eindigde)^[37]. In de finale van de competitie kwamen de twee giganten uit Istanbul twee keer tegenover elkaar te staan. De eerste wedstrijd won Galatasaray dankzij een hard schot, welke voor een gat in het net zorgde, met 1-0. De tweede wedstrijd won Fenerbahçe met 4-0, waardoor de club zich de eerste kampioen van de Türkiye Birinci Ligi mocht noemen.

In 1959 stond Fenerbahçe een andere uitdaging te wachten. De Turkse club moest voor de Europacup I aantreden tegen de Hongaarse kampioen Csepel SC. De wedstrijd in Istanbul eindigde dankzij Can Bartu in een 1-1 gelijkspel. De Hongaarse trainer van Fenerbahçe, Ignace Molnar, zorgde ervoor dat de club uit met 2–3 won, waardoor Fenerbahçe de eerste Turkse club werd die in Europa een ronde verder kwam.

[bewerk] 1967 – 1990

[bewerk] Naamsbekendheid

In 1968 moest Fenerbahçe in de Europacup I aantreden tegen de Engelse kampioen Manchester City. Twee jaar hiervoor was Engeland nog wereldkampioen voetbal geworden. Manchester City was, vooral in de eerste wedstrijd die gespeeld zou worden in Manchester, zwaar favoriet. Iedereen (ook in Turkije) ging ervan uit dat Fenerbahçe met grote cijfers zou verliezen. Dankzij keeper Yavuz Şimşek, die in die wedstrijd uitstekend keepte, bleef het 0–0^[38]. Op 2 oktober 1968 volgde de return in Istanbul. Manchester City begon goed aan de wedstrijd en kwam na 11 minuten, dankzij een slechte terugspeelbal van centrale verdediger Ercan Aktuna, op een 0–1 voorsprong. De minuten hierna begon Fenerbahçe steeds aanvallender te spelen en dankzij Abdullah in de 46e minuut werd het 1–1. Ercan Aktuna was met dit doelpunt in de zevende hemel; zijn fout was ongedaan gemaakt. Het publiek ging nog meer achter hun club staan en Fenerbahçe won de wedstrijd met 2–1 na een doelpunt van Ogün Altıparmak in de 76e minuut. Turkije sliep die nacht niet: Fenerbahçe had de landskampioen van de wereldkampioen uitgeschakeld.

In 1972 werd een interessante persoon aangesteld als coach van Fenerbahçe. De club had een overeenkomst weten te bereiken met tweevoudig wereldkampioen Valdir Pereira, ook wel bekend als Didi. Onder leiding van de Braziliaan won Fenerbahçe in drie jaar tijd maar liefst acht^[39] prijzen (o.a. tweemaal het landskampioenschap en eenmaal de Turkse Beker). Voordat Didi naar Istanbul kwam, kon Fenerbahçe al langere tijd niet van Galatasaray winnen. In de eerste wedstrijd van Fenerbahçe onder leiding van Didi tegen Galatasaray, gaf de Braziliaan geen tactische aanwijzingen. Hij vertelde de spelers dat de wedstrijd tegen Galatasaray een gewone wedstrijd zoals alle andere was. Hij vertelde ze dat ze vrijuit moesten denken en spelen. Er was niets bijzonders aan deze wedstrijd. In de tijd van Didi, Cemil Turan en Osman Arpacıoğlu speelde Fenerbahçe 18 keer tegen Galatasaray. Van die wedstrijden won Fenerbahçe er 10, speelden de twee clubs 6 keer gelijk en won Galatasaray slechts 2 wedstrijden. Fenerbahçe was in die drie seizoenen met Didi zeer succesvol en zeer populair. Milliyet (een Turkse krant) deed onderzoek naar de populariteit van Turkse clubs. Uit het onderzoek bleek dat 60,56% van Turkije voor Fenerbahçe was^[40].

[bewerk] Dieptepunt en Hoogtepunt

In 1980 werd de bekende Duitse trainer van Eintracht Frankfurt, Friedel Rausch, naar Fenerbahçe gehaald. Desondanks was het seizoen 1980/81 een dramatisch slecht seizoen voor Fenerbahçe. De club was en is nog nooit zo dicht bij degradatie geweest. Dat seizoen zouden de nummers 14, 15 en 16 degraderen naar Türkiye Futbol Federasyonu 1. Lig. Fenerbahçe werd tiende, maar had hetzelfde aantal punten als de nummer 14 Çaykur Rizespor. Omdat Fenerbahçe een beter doelsaldo had, degradeerde de club uiteindelijk niet^[41].

Tussen 1985 en 1988 ging het niet veel beter met de Gele Kanaries. De club werd tweemaal vijfde en eenmaal achtste. In die drie seizoenen wisselde de club maar liefst zes keer van trainer. Het was tijd voor verandering. Nieuwe spelers zoals Rıdvan Dilmen en Aykut Kocaman werden gehaald. De keeper van het nationale elftal van Duitsland, Harald Schumacher, werd overgehaald te keepen voor Fenerbahçe. De Duitser, die zowel tijdens de finale van het Wereldkampioenschap voetbal in 1982 als in die van 1986 het doel van West-Duitsland had beschermd, was tot dan toe verreweg de meest bekende buitenlandse speler die naar Turkije kwam om te voetballen voor een Turkse club. Met zo’n elftal leek succes gegarandeerd te zijn. In 1988/89 vestigde de club records die tot op heden nog steeds niet zijn gebroken. Zo scoorde Fenerbahçe destijds 103 doelpunten in de Süper Lig (2,86 doelpunt per wedstrijd), nog nooit had een ploeg uit Turkije in de Süper Lig zo'n gemiddelde behaald. Van de 36 wedstrijden won Fenerbahçe er 29, speelde de club 6 keer gelijk en verloor het slechts één keer. Van de 108 haalbare punten, haalde Fenerbahçe er 93 (86,11%). Ook dit is een record. Het doelsaldo dat seizoen was 76 (103 voor - 27 tegen). Ook daar vestigden de geel-blauwen een record mee. Topscorer van Fenerbahçe dat seizoen was Aykut Kocaman met 29 doelpunten. Geen enkele andere speler van Fenerbahçe werd met zo'n hoog aantal doelpunten topscorer van de Süper Lig. Rıdvan Dilmen gaf datzelfde seizoen 41 assists en scoorde zelf 19 doelpunten.

Een ander hoogtepunt in het seizoen 1988/89 was op 3 mei 1989 de wedstrijd tegen Galatasaray voor de Turkse Beker ^[42]. De wedstrijd werd gespeeld in het Ali Sami Yen Stadion. Galatasaray kwam in de eerste helft dankzij drie doelpunten van Tanju Çolak – die later in zijn carrière voor Fenerbahçe zou spelen – op een 3–0 voorsprong. Galatasaray was oppermachtig en ging nonchalant en opzichtig voetballen. Sportliefhebbers dachten dat het hier een historisch grote overwinning voor Galatasaray zou worden. De trainer van Fenerbahçe, Veselinović, riep zijn spelers in de rust bijeen. Hij zei het volgende: "We hebben een wedstrijd gespeeld tegen Galatasaray en we hebben verloren. We zijn uitgeschakeld in de Turkse Beker. Maar ik heb zin om nog een wedstrijd tegen Galatasaray te spelen. Een wedstrijd van 45 minuten. Ga naar buiten, en win de wedstrijd met 1–0." De spelers gingen naar buiten en wonnen de wedstrijd dankzij doelpunten van Aykut Kocaman en Hasan Vezir (3x) met 4–3.

[bewerk] 1990 – 2007

[bewerk] Jaren ‘90

Nederlander Guus Hiddink werd in een seizoen vol pech de nieuwe trainer van de club (1990/91). Schumacher kreeg geelzucht, Dilmen werd meerdere malen geopereerd en andere sleutelfiguren van de club raakten geblesseerd. Fenerbahçe verloor haar eerste thuiswedstrijd met 1–6 van Aydınspor. Dit was en is een record; Fenerbahçe heeft in de Süper Lig tot op heden nog steeds niet met zes tegendoelpunten verloren^[43]. De club eindigde uiteindelijk op de vijfde plaats met een doelsaldo van 0. Met de basketbaltak ging het datzelfde seizoen stukken beter: Fenerbahçe werd in 1991 voor het eerst sinds jaren weer landskampioen.

De jaren 90 waren geen succesvolle tijden voor Fenerbahçe. Slechts één keer werd de ploeg kampioen van Turkije (in 1995/96). Verder werd er slechts één finale van de Turkse Beker gespeeld door Fenerbahçe, die ze uiteindelijk verloren van aartsrivaal Galatasaray. In de jaren 90 had Fenerbahçe 3 topscorers in de gelederen. In 1991/92 werd Aykut Kocaman met 25 doelpunten topscorer, in 1992/93 werd Tanju Çolak topscorer met 27 doelpunten, in 1993/94 werd Bülent Uygun met 22 goals de beste schutter en tot slot werd Aykut Kocaman in 1994/95 opnieuw topscorer van Turkije met 27 doelpunten.

Ondanks dat het sportief slechter ging met Fenerbahçe dan de decennia ervoor, ging de club het economisch beter doen. Dit kwam vooral door de rijke voorzitters Ali Şen en Aziz Yıldırım^[44]. Steeds meer Europees bekende spelers en trainers kwamen naar Istanbul om hun brood te verdienen bij Fenerbahçe. Enkele voorbeelden van zulke trainers zijn de huidige bondscoach van Duitsland Joachim Löw, en trainer van wereldkampioen Brazilië in 1994 Carlos Alberto Parreira. Ook steeds meer bekende spelers kwamen voetballen bij de club uit Istanbul: Jay-Jay Okocha (vertrok naar Paris Saint-Germain) , Elvir Baljić (vertrok naar Real Madrid), Emil Kostadinov (kwam over van FC Bayern München), Jes Høgh (vertrok naar Chelsea FC).

[bewerk] Nieuw Tijdperk

In 1998 werd Aziz Yıldırım met één stem verschil^[45] verkozen tot voorzitter van de sportclub. Yıldırım had vele langetermijnplannen. Hij ging in sportief slechtere tijden niet voor succes voor één seizoen, maar later succes voor meerdere seizoenen. Het Fenerbahçe Stadion, waarvan de naam dat jaar werd veranderd in Şükrü Saracoğlu Stadion, was één van de eerste stappen van Yıldırım. Het stadion had destijds een capaciteit van 28.000 plaatsen. Na verbouwingen werd dit in 2001 42.000 plaatsen^[46] en later werd het 52.500 plaatsen. Het stadion werd als eerste onder handen genomen, omdat het een grote inkomstenbron was en een nog grotere inkomstenbron zou worden voor Fenerbahçe. Aziz Yıldırım wilde dat het stadion een plek zou worden waar men met het hele gezin zou kunnen komen, zichzelf kunnen vermaken en waar men zich thuis kon voelen. Voetbal moest een show worden.

Na 5 jaar, in het seizoen 2000/01, werd Fenerbahçe weer landskampioen voetbal. Het succes werd behaald met sterren zoals Haim Revivo, Kennet Andersson, Milan Rapaić, Elvir Baljić, Rüştü Reçber, Zoran Mirković, Serhat Akın. Trainer van Fenerbahçe dat seizoen was de Turk Mustafa Denizli. Voor het eerst in de historie werd Fenerbahçe kampioen in de Süper Lig met een Turkse trainer. Het team won dat seizoen alle thuiswedstrijden. De thuiswedstrijd van Fenerbahçe tegen Gaziantepspor (dat destijds meedeed voor het kampioenschap) dat seizoen was legendarisch. De eerste helft eindigde in een 0-3 voorsprong van Gaziantepspor. In een tijdsbestek van negentien minuten kwam Fenerbahçe in de tweede helft langszij met doelpunten van Haim Revivo, Uche Okechukwu en Milan Rapaić (2x). De wedstrijd eindigde in een 4-3 overwinning voor de ploeg uit Istanbul.

Het seizoen 2002/03 verliep desastreus voor Fenerbahçe. De club eindigde op de zesde plaats in de Süper Lig. Wel werd een historische 6-0 overwinning geboekt op Galatasaray. Na dit seizoen vonden er serieuze veranderingen plaats binnen de club. Aziz Yıldırım vond dat het tijd werd voor een stabiel team; dit betekende een coach die langer moest blijven dan zes maanden, en een aankoopbeleid gericht op de toekomst. In 2003/04 werd de Duitser Christoph Daum de nieuwe trainer van Fenerbahçe. Daarnaast werden vele nieuwe Turkse spelers gekocht die op dat moment of al voor het nationale elftal van Turkije speelden, ofwel Jong Turkije-spelers waren. Ook in dat jaar werd de Nederlander Pierre van Hooijdonk aangetrokken. Ondanks (of juist door) de vele veranderingen begon het nieuwe seizoen niet goed: gelijk in de eerste competitiewedstrijd werd thuis met maar liefst 0-3 verloren van Istanbulspor. Men ging de winterstop in met een achterstand van 11 punten op de nummer 1 Beşiktaş (Fenerbahçe had wel één wedstrijd minder gespeeld). De tweede seizoenshelft verliep echter voortreffelijk voor Fenerbahçe en de club werd zelfs kampioen van Turkije met 4 punten verschil op de nummer 2 Trabzonspor. Pierre van Hooijdonk werd tweede in de topscorerslijst.

Fenerbahçe begon het seizoen 2004/05 als de gedoodverfde favoriet voor het kampioenschap. De verwachtingen kwamen uit en Fenerbahçe werd weer kampioen, deze keer met 3 punten verschil op nummer 2 Trabzonspor. Dit kampioenschap werd dubbel gevierd omdat men kampioen werd in het jubileumjaar (honderdjarig bestaan) van aartsrivaal Galatasaray.

Het seizoen 2005/06 werd een seizoen om snel te vergeten voor Fenerbahçe. De torenhoge favoriet verspeelde in de laatste wedstrijd het kampioenschap, waarin men alleen maar hoefde te winnen van degradatiekandidaat Denizlispor. Fenerbahçe speelde met 1-1 gelijk, waardoor Galatasaray kampioen werd. Dit terwijl Fenerbahçe in de competitie zowel uit als thuis won van de aartsrivaal, en daarnaast Galatasaray ook had uitgeschakeld in de Turkse Beker. Christoph Daum kondigde in de zomer van 2006 zijn afscheid aan. De Duitser gaf in een emotionele persconferentie aan dat hij een zware heupoperatie moest ondergaan en dat hij daarom even geen club meer kon trainen.

Na het Wereldkampioenschap voetbal 2006 werd de trainer van Japan, Zico, de nieuwe trainer van Fenerbahçe. De Braziliaan moest Fenerbahçe leiden in hun honderdjarig bestaan. De verwachtingen waren dan ook zeer hoog. Aan het begin van het seizoen, net voor het sluiten van de transfermarkt, kocht Fenerbahçe Mateja Kežman, Deivid de Souza en Braziliaans international Edu Dracena. De Uruguayaan Diego Lugano werd al eerder die zomer aangetrokken. Fenerbahçe werd uiteindelijk na een tumultueus seizoen kampioen van Turkije, zonder ook maar één keer te verliezen van aartsrivalen Beşiktaş en Galatasaray.

[bewerk] Algemene Informatie

[bewerk] Clublogo

Achter het clublogo van Fenerbahçe zit een verhaal. Het logo is ontworpen door oud-speler Topuz Hikmet en bestaat uit vijf kleuren, die allemaal een betekenis hebben. Het witte gedeelte, met daarin ook de naam van de club (Fenerbahçe Spor Kulübü 1907), staat voor puurheid en openhartigheid. Het rode gedeelte staat voor clubliefde. Beide kleuren verwijzen ook naar de Turkse vlag. Het gele gedeelte staat voor bewondering en tegelijkertijd ook voor de jaloezie van de rivalen. Het blauwe gedeelte symboliseert adeldom. Het eikenblad in het midden van het logo staat voor de opkomst en krachten van Fenerbahçe. De groene kleur van het blad symboliseert de onaantastbaarheid van de successen. ^[47]

[bewerk] Mustafa Kemal Atatürk

Fenerbahçe had en heeft fans in alle geledingen van de Turkse bevolking. Volgens de overlevering was Mustafa Kemal Atatürk, de grondlegger van het huidige Turkije, een hartstochtelijke fan van de Gele Kanaries. Er bestaat zelfs een drieledig bewijs om Atatürks clubvoorkeur aan te tonen.

Op 10 augustus 1928 zou hij, na een 3-3 gelijkspel tegen Galatasaray SK in de Gazi Cup, met twee Fenerbahçe-fans en drie Galasaray-fans om zich heen gezegd hebben: “Het is hier drie om drie verdeeld, want ik ben ook een Fenerbahçe-fan^[23].” Op 5 juni 1932 zou het tweede bewijs geleverd zijn. Nadat Fener’s houten clubgebouw in Kuşdili was afgebrand, kwam de eerste donatie voor de wederopbouw van Atatürk^[23]. Ook heeft Atatürk tijdens een bezoek aan de club het volgende in het ereboek geschreven^[23]:

"I was informed of Fenerbahçe Club’s admirable activities and had made it a duty of mine to visit and congratulate the club. That visit has fallen on this day and I hereby record my tribute and congratulations.”

May 3, 1918

signed by Army commander Mustafa Kemal

[bewerk] Stadion

[bewerk] Şükrü Saracoğlu Stadion

Fenerbahçe speelt haar thuiswedstrijden in het Şükrü Saracoğlu Stadion. Het stadion werd opgeleverd in 1908, maar is sindsdien al talloze keren verbouwd en uitgebreid. De laatste grote verbouwing vond plaats in 2005. Het Şükrü Saracoğlu Stadion onderscheidt zich van de meeste Turkse voetbalstadions, omdat het geen sintelbaan heeft. Hierdoor zitten de supporters zeer dicht op het veld, wat zorgt voor een bijzonder imponerende atmosfeer. Onlangs is de renovatie van de Maraton-tribune voltooid. In dit gedeelte van het stadion kunnen 11.000 VIP-gasten van de wedstrijden genieten. De Skyboxen zijn luxueus ingericht met onder meer een televisie, internetverbinding en eetgelegenheden. De totale capaciteit van het Şükrü Saracoğlu Stadion bedraagt 52.500 zitplaatsen. Het stadion is één van de twee stadions uit Turkije met 5 UEFA sterren. In 2009 zal het stadion thuisbasis zijn van de UEFA Cup-finale.^[48]

Overigens is het Şükrü Saracoğlu Stadion vernoemd naar de zesde premier van Turkije Mehmet Şükrü Saracoğlu^[30]. De politicus was ook zestien jaar lang, tussen 1934 en 1950^[49], voorzitter van Fenerbahçe. Het stadion is op 22 juli 1998^[30] vernoemd naar de in 1953 overleden voorzitter. Voor 1998 heette het stadion Fenerbahçe Stadı.

[bewerk] Fenerbahçe Museum

Binnen het Şükrü Saracoğlu Stadion van Fenerbahçe bevindt zich een museum: Fenerbahçe Spor Kulübü Müzesi. Hiermee is Fenerbahçe de eerste voetbalclub uit Turkije met een eigen officieel museum. In de tijd van de renovaties van het stadion besloot voorzitter Aziz Yıldırım, dat er ook een museum moest komen in het stadion. Een museum, toegankelijk voor iedereen met een Fenerbahçe-hart. Na circa één jaar eraan gewerkt te hebben, werd het museum geopend op 19 oktober 2005^[3]. In het museum kan men onder andere de eerste gewonnen trofee bezichtigen. Op 5 juni 1910 won Fenerbahçe met 3-1 van de Griekse club Strugglers, waardoor de Turkse club hun eerste beker in ontvangst mocht nemen^[3]. Ook de bekers van de andere sporttakken staan in dit museum.

Het Fenerbahçe Spor Kulübü Müzesi bestaat uit 10 onderdelen^[3]:

1. ‘Ontstaan van voetbal’
2. ‘Eerste oprichtingsbijeenkomst van Fenerbahçe Spor Kulübü’ met wassen beelden
3. ‘Tijden van bezetting’ met wassen beelden
4. ‘Şükrü Saracoğlu Stadion en omgeving door de jaren heen’
5. ‘Gewonnen prijzen met bekende data’
6. ‘Shirts vroeger en nu’
7. ‘Oude wedstrijdkaartjes, bewijzen, oprichtingsformulieren, licenties etc.’
8. ‘Bioscoop met oude beelden’
9. ‘Het bezoek van Atatürk’ met wassen beelden
10. ‘Overige gewonnen prijzen’

[bewerk] Successen

[bewerk] Gewonnen Bekers

• Süper Lig Kampioenschappen:^[50]
  • 17 maal: 1959, 1960-61, 1963-64, 1964-65, 1967-68, 1969-70, 1973-74, 1974-75, 1977-78, 1982-83, 1984-85, 1988-89, 1995-96, 2000-01, 2003-04, 2004-05, 2006-07,
• Turkse Beker (Türkiye Kupası):
  • 4 maal: 1967-68, 1973-74, 1978-79, 1982-83,
• Turkse Super Cup (Türkiye Super Kupası):
  • 1 maal: 2007
• Balkan Cup (Balkan Kupası):
  • 1 maal: 1966-67
• Atatürk Beker (Atatürk Kupası):
  • 2 maal: 1964, 1998
• Istanbul Beker (Istanbul Kupası):
  • 1 maal: 1944
• Istanbul Professionele Competitie (Istanbul Profosyonel Ligi):
  • 3 maal: 1952-53, 1956-57, 1958-59
• Istanbul-voetbalcompetitie (Istanbul Futbol Ligi):
  • 11 maal: 1911-12, 1913-14, 1914-15, 1929-30, 1932-33, 1934-35, 1935-36, 1936-37, 1943-44, 1946-47, 1947-48
• Kanseliersbeker (Başbakanlık Kupası):
  • 8 maal: 1945, 1946, 1950, 1973, 1980, 1988, 1993, 1998
• Mariniersbeker (Donanma Kupası):
  • 4 maal: 1982, 1983, 1984, 1985
• Nationale Liga (Milli Küme):
  • 6 maal: 1936-37, 1939-40, 1942-43, 1944-45, 1945-46, 1949-50
• Presidentsbeker (Cumhurbaşkanlığı Kupası):
  • 6 maal: 1968, 1973, 1975, 1984, 1985, 1990
• Schild van Istanbul (Istanbul Şildi):
  • 4 maal: 1930, 1934, 1938, 1939
• Sporttoto Beker (Spor Toto Kupası):
  • 1 maal: 1967
• TSYD Beker (TSYD Kupası):
  • 12 maal: 1969, 1973, 1975, 1976, 1978, 1979, 1980, 1982, 1985, 1986, 1994, 1995
• Turkse Voetbal Kampioenschap (Türkiye Futbol Şampiyonası):
  • 3 maal: 1932-33, 1934-35, 1943-44
• Vrijdag Competitie (Cuma Ligi):
  • 2 maal: 1920-21, 1922-23

[bewerk] Enkele Records

• Fenerbahçe won in 1967 de Balkan Cup. Daarmee was het de eerste Turkse voetbalclub^[51], die een officiële internationale beker won. In de finale werd met 3-1 gewonnen van AEK Athene.
• In 1996 moest de Turkse club in de groepsfase van de UEFA Champions League aantreden in Manchester tegen Manchester United. De Engelse club had al 40 jaar geen thuisduel in Europees verband verloren. Elvir Bolić maakte 13 minuten voor het einde van de wedstrijd de 0-1, waarmee de Bosnische aanvaller een einde maakte aan een 40-jarig record^[52] van de giganten uit Engeland.
• De voetbaltak van Fenerbahçe heeft in totaal 86^[50] officiële bekers gewonnen. Hiermee heeft de club de meeste titels van alle Turkse voetbalclubs. Ook als men onofficiële bekers meetelt, heeft Fenerbahçe de meeste cups (129)^[50].
• Ook als men alle takken bij elkaar optelt, heeft Fenerbahçe de meeste bekers gewonnen van Turkije.
• Fenerbahçe is de eerste kampioen van de Süper Lig^[53] en is met zeventien keer ook het vaakst kampioen geworden van de Süper Lig.
• Fenerbahçe was de eerste club uit Turkije met een eigen televisiekanaal: FB TV^[54].
• Fenerbahçe is de enige club uit Turkije met een eigen krant: Fenerbahçe Gazetesi.
• Sinds de oprichting van de Turkse voetbalbond in 1923 is Fenerbahçe het vaakst kampioen geworden in de door TFF georganiseerde kampioenschappen.
• Fenerbahçe werd in het seizoen 1922/23 kampioen zonder ook maar één tegendoelpunt^[55].
• In het seizoen 1969/70 kreeg de club in de Süper Lig slechts zes doelpunten tegen. Keeper Ilie Datcu kreeg dat seizoen gemiddeld 0.2 doelpunten tegen per wedstrijd (30 wedstrijden - 6 tegendoelpunten)^[56]. Dit is een record in de Süper Lig.
• In het seizoen 1988/89 scoorde Fenerbahçe 103 doelpunten in de competitie. Dit is met een gemiddelde van 2.86 doelpunten per wedstrijd^[57] (de competitie dat seizoen telde 36 wedstrijden) nog steeds een Turks record.
• Fenerbahçe is de enige club die vier keer achter elkaar een (competitie)topscorer in de gelederen had.
• Fenerbahçe heeft van alle clubs uit Turkije het vaakst op de nummer 1-plaats gestaan in de competitie.
• Op 16 mei 1992 speelde Fenerbahçe een historische wedstrijd tegen Gaziantepspor. De wedstrijd eindigde in een 8-4 overwinning voor Fenerbahçe. Hiermee vestigden beide clubs een nieuw record in de Süper Lig^[58]; nog nooit werd in één wedstrijd zo vaak gescoord.
• In het seizoen 2007/08 van de UEFA Champions League behaalde Fenerbahçe in de groepsfase 11 punten^[59]. Geen enkel ander Turkse ploeg behaalde zoveel punten in één editie van de Champions League.
• Sinds 18 maart 2008 staat Fenerbahçe SK als recordhouder in het Guinness Book of Records^[60]. Tussen 1 januari en 31 december 2007 (het honderdjarig bestaan) won Fenerbahçe namelijk met de negen actieve sporttakken 1134 prijzen. Nog nooit wist een club zoveel prijzen binnen één jaar bij elkaar te verdienen.

[bewerk] De Grote Drie

Met Üç Büyükler (Turks voor 'De Grote Drie') wordt in Turkije de drie grootste clubs uit Istanbul bedoeld. Het gaat hierbij om Beşiktaş JK, Galatasaray SK en Fenerbahçe. Aanvankelijk (van 1959 tot 1978) werd het Turkse voetbal gedomineerd door De Grote Drie. Jaren achter elkaar werden Fenerbahçe, Galatasaray en Besiktas JK kampioen van Turkije. Geen enkele andere ploeg leek er wat aan te kunnen doen tot in 1978 Trabzonspor kampioen werd. De ploeg uit Trabzon werd hierna tot 1985 steeds eerste of tweede. De laatste jaren spreekt men echter weer van De Grote Drie omdat het alweer ruim 22 jaar geleden is dat Trabzonspor kampioen van de Süper Lig werd. Fenerbahçe en Galatasaray hebben momenteel de meeste kampioenschappen achter hun naam staan. Fenerbahçe is 17 en Galatasaray is 16 keer kampioen geworden van Turkije, Beşiktaş werd 12 maal kampioen en Trabzonspor eindigde 6 maal op de eerste plaats.

Omdat Fenerbahçe en Galatasaray wat meer kampioenschappen hebben behaald dan Beşiktaş, zijn de derby's tussen deze twee clubs net wat specialer. De relatie tussen de twee clubs wordt beschreven als Ezeli Rakip, Ebedi Dost (Eeuwige Tegenstander, Vriend voor Altijd) en Zıt Kardeşler (Tegengestelde Broeders). Fenerbahçe (17) en Galatasaray (16) werden het vaakst kampioen van Turkije. In onderlinge resultaten kan men dit verschil ook terugzien, zo heeft Fenerbahçe vaker gewonnen van Galatasaray dan andersom. Ook heeft de geel blauwe club vaker gescoord tegen de aartsrivaal. Sinds de oprichting van Fenerbahçe hebben de twee clubs (op 6 maart 2008) 359 keer tegen elkaar gevoetbald^[61]. Fenerbahçe won 135 keer, Galatasaray won 115 keer, en 109 keer werd gelijk gespeeld. In de Süper Lig hebben de twee clubs 99 wedstrijden gespeeld. Ook hier heeft Fenerbahçe meer wedstrijden gewonnen dan verloren: 40 keer gewonnen, 28 keer verloren en 31 keer gelijk gespeeld. Hierbij heeft Fenerbahçe 128 keer gescoord en Galatasaray 99 keer. Alle wedstrijden meegerekend, hebben de Gele Kanaries 503 keer gescoord, waarop Cim Bom 460 keer een antwoord heeft gegeven. Iemand wordt pas echt een Fenerbahçe-speler genoemd, als deze speler tegen de aartsrivaal heeft gescoord. Enkele statistieken van De Grote Drie en Trabzonspor zijn^[62]:

• In de Süper Lig werd Fenerbahçe 17 maal de club met de meeste overwinningen in één seizoen. (Galatasaray 19 keer, Beşiktaş 13 keer, Trabzonspor 6 keer)
• In de Süper Lig werd Fenerbahçe 23 maal de minst verliezende club in één seizoen. (Galatasaray 16, Beşiktaş 11 keer, Trabzonspor 7 keer)
• In de Süper Lig werd Fenerbahçe 20 maal de meest scorende club in één seizoen. (Galatasaray 16 keer, Beşiktaş 6 keer, Trabzonspor 4 keer)
• In de Süper Lig had Fenerbahçe 14 maal de minst gepasseerde verdediging in één seizoen. (Beşiktaş 13 keer, Galatasaray 11 keer, Trabzonspor 11)
• Fenerbahçe is met 32 keer de club die het meest eerste of tweede is geworden in de Süper Lig. (Galatasaray 26 keer, Beşiktaş 23 keer, Trabzonspor 13 keer)

*De finalewedstrijden van 1959 zijn hierbij opgenomen in de statistieken, en van het seizoen 1962/63 is alleen rekening gehouden met de uiteindelijke classificatie in de Play-Off-groep.

[bewerk] Fenerbahçe in Europa

• Q = voorronde
• 2Q = tweede voorronde
• 3Q = derde voorronde
• Groep = groepsfase
• Groep 1 = eerste groepsfase
• 1R = eerste ronde
• 2R = tweede ronde
• 3R = derde ronde
• 1/8 = 1/8ste finale
• 1/4 = kwartfinale

Seizoen	Competitie	Ronde	Land	Club	Score
1959/60	Europacup I	Q		Csepel SC	1-1, 3-2
		1R		OGC Nice	2-1, 1-2, 1-5
1961/62	Europacup I	1/8		1. FC Nürnberg	1-2, 0-1
1963/64	Europacup II	1R		Petrolul Ploieşti	4-1, 0-1
		1/8		Linfield FC	4-1, 0-2
		1/4		MTK Boedapest	0-2, 3-1, 0-1
1964/65	Europacup I	Q		DWS Amsterdam	1-3, 0-1
1965/66	Europacup I	Q		RSC Anderlecht	0-0, 1-5
1968/69	Europacup I	1R		Manchester City	0-0, 2-1
		1/8		Ajax Amsterdam	0-2, 0-2
1970/71	Europacup I	1R		Carl Zeiss Jena	0-4, 0-1
1971/72	UEFA Cup	1R		Ferencvaros	1-1, 1-3
1972/73	UEFA Cup	1R		Ruch Chorzów	0-3, 1-0
1973/74	UEFA Cup	1R		FC Arges Pitesti	5-1, 1-1
		2R		OGC Nice	0-4, 2-0
1974/75	Europacup I	1R		Jeunesse d'Esch	3-2, 2-0
		1/8		Ruch Chorzów	1-2, 0-2
1975/76	Europacup I	1R		SL Benfica	0-7, 1-0
1976/77	UEFA Cup	1R		Videoton SC Székesfehérvári	2-1, 0-4
1977/78	UEFA Cup	1R		Aston Villa	0-4, 0-2
1978/79	Europacup I	1R		PSV Eindhoven	2-1, 1-6
1979/80	Europacup II	1R		Arsenal FC	0-0, 0-2
1980/81	UEFA Cup	1R		Beroe Stara Zagora	0-1, 1-2
1983/84	Europacup I	1R		Bohemians CKD Praag	0-1, 0-4
1984/85	UEFA Cup	1R		AC Fiorentina	0-1, 0-2
1985/86	Europacup I	1R		Girondins de Bordeaux	3-2, 0-0
		1/8		IFK Göteborg	0-4, 2-1
1989/90	Europacup I	1R		Sparta Praag	1-3, 1-2
1990/91	UEFA Cup	1R		Vitória Guimarães	3-0, 3-2
		2R		Atalanta Bergamo	0-1, 1-4
1992/93	UEFA Cup	1R		Botev Plovdiv	3-1, 2-2
		2R		SK Sigma Olomouc	1-0, 1-7
1994/95	UEFA Cup	Q		PFK Turan Tovuz	5-0, 2-0
		1R		AS Cannes	0-4, 1-5
1995/96	UEFA Cup	Q		Partizani Tirana	2-0, 4-0
		1R		Real Betis	1-2, 0-2
1996/97	Champions League	Q		Maccabi Tel Aviv FC	1-1, 1-0
		Groep		Rapid Wien	1-1, 1-0
		Groep		Juventus	0-1, 0-2
		Groep		Manchester United	0-2, 1-0
1997/98	UEFA Cup	1R		Steaua Boekarest	0-0, 1-2
1998/99	UEFA Cup	2Q		IFK Göteborg	1-2, 1-0
		1R		AC Parma	1-0, 1-3
1999/00	UEFA Cup	1R		MTK Hungária FC	0-0, 0-2
2001/02	Champions League	3Q		Rangers FC	0-0, 2-1
		Groep 1		FC Barcelona	0-3, 0-1
		Groep 1		Olympique Lyon	0-1, 1-3
		Groep 1		Bayer Leverkusen	1-2, 1-2
2002/03	Champions League	3Q		Feyenoord Rotterdam	0-1, 0-2
2002/03	UEFA Cup	1R		AIK Stockholm	3-3, 3-1
		2R		Panathinaikos Athene	1-1, 1-4
2004/05	Champions League	Groep		Sparta Praag	1-0, 1-0
		Groep		Manchester United	2-6, 3-0
		Groep		Olympique Lyon	1-3, 2-4
2004/05	UEFA Cup	3R		Real Zaragoza	0-1, 1-2
2005/06	Champions League	Groep		AC Milan	1-3, 0-4
		Groep		PSV Eindhoven	3-0, 0-2
		Groep		Schalke 04	3-3, 0-2
2006/07	Champions League	2Q		B36 Tórshavn	4-0, 5-0
		3Q		Dynamo Kiev	1-3, 2-2
2006/07	UEFA Cup	1R		Randers FC	2-1, 3-0
		Groep		Newcastle United	0-1
		Groep		USC Palermo	3-0
		Groep		Celta de Vigo	0-1
		Groep		Eintracht Frankfurt	2-2
		3R		AZ Alkmaar	3-3, 2-2
2007/08	Champions League	3Q		RSC Anderlecht	1-0, 2-0
		Groep		Internazionale	1-0, 0-3
		Groep		CSKA Moskou	2-2, 3-1
		Groep		PSV	0-0, 2-0
		1/8		Sevilla FC	3-2, 2-3 (3-2 n.p.)
		1/4		Chelsea FC	2-1

Zie ook Deelnemers UEFA-toernooien Turkije

[bewerk] Seizoen 2007-2008

[bewerk] Veranderingen

In de zomer van 2007 vertrokken aanvoerder Ümit Özat, reserve-aanvoerder Tuncay Şanlı en recordinternational Rüştü Reçber allen naar andere ploegen. Dit grote verlies werd gecompenseerd door het aantrekken van sterspeler Roberto Carlos, Wederson en vijf andere jonge Turkse voetballers.

Door de Turkse voetbalbond werd bekend gemaakt dat Turkse voetbalclubs 6+1 buitenlanders in de selectie mogen hebben^[63]. Dit betekent dat er maximaal zes buitenlandse spelers in het basiselftal mogen starten, en dat buiten die zes spelers er één buitenlandse speler op de bank mag zitten. Tijdens elk moment van een wedstrijd voetballen er dus per club maximaal zes buitenlandse spelers. Op het moment dat de nieuwe regel bekend werd gemaakt, had Fenerbahçe acht buitenlandse spelers. Dit betekende dat de club minstens één buitenlandse speler moest verkopen of verhuren. De keuze viel uiteindelijk zoals verwacht op de jonge Braziliaan Edmar Gees de Souza. Hij werd voor een half seizoen verhuurd aan Ankaraspor en nog eens zes maanden aan Coritiba FC.

Op 30 juli 2007 werden de nieuwe voetbalshirts van Fenerbahçe tentoongesteld^[64]. Naast het traditionele geel-blauwe shirt, herintroduceerde de club geel-witte shirts. De eerste clubkleuren van Fenerbahçe waren wit en geel. De club wilde in hun 101e jaar als het ware weer opnieuw beginnen, en koos voor dezelfde kleuren als in het eerste jaar. Het derde shirt van Fenerbaçe is (op de Adidas-strepen na) geheel turkoois. Deze kleur werd gekozen omdat de kleur en het mineraal vernoemd zijn naar Turkije.

Halverwege het seizoen concludeerde de clubleiding dat Zico en zijn spelers uitstekend bezig waren. Niet alleen deed de club nog mee met het Turkse landskampioenschap en de Turkse Beker, maar er werd tevens een primeur en Turks record behaald in de UEFA Champions League. In de voorrondes rekende Fenerbahçe af met RSC Anderlecht en in de groepsfase wist de club PSV en CSKA Moskou achter zich te houden. Daarnaast won Fenerbahçe in eigen huis van de Italiaanse voetbalgigant Internazionale. Hiermee werd een primeur bereikt: Fenerbahçe overleefde voor het eerst in de historie de groepsfase van de Champions League. Ook werd een Turks record verbroken: vergeleken met andere Turkse ploegen behaalde Fenerbahçe het meeste aantal punten in de groepsfase tijdens één editie van de Champions League.

Op 29 januari 2008 besloot de Turkse voetbalbond het aantal buitenlandse spelers per club op te schroeven naar 6+2 ^[65]. Dit betekent, zes buitenlandse spelers in de basis en twee op de reservebank. Door de langdurige blessure van Stephen Appiah werd besloten een buitenlandse verdedigende middenvelder te halen. De keuze viel op de Chileen Claudio Maldonado. Verder werd besloten Tümer Metin te verhuren aan AE Larissa 1964.

[bewerk] Selectie

Naam	Rugnummer	Nationaliteit*
Keepers
Volkan Demirel	1	Turkije
Serdar Kulbilge	22	Turkije
Volkan Babacan	88	Turkije
Mert Günok	89	Turkije
Verdedigers
Diego Lugano	2	Uruguay
Roberto Carlos	3	Brazilië
Yasin Çakmak	5	Turkije
Can Arat	17	Turkije
Önder Turacı	19	Turkije
Edu Dracena	36	Brazilië
Gökhan Gönül	77	Turkije
Middenvelders
Stephen Appiah	4	Ghana
Vederson	6	Turkije
Kemal Aslan	7	Turkije
Mehmet Aurelio	15	Turkije
Ali Bilgin	18	Turkije
Alex de Souza (C)	20	Brazilië
Selçuk Şahin	21	Turkije
Deniz Barış	24	Turkije
Uğur Boral	25	Turkije
Gürhan Gürsoy	32	Turkije
Claudio Maldonado	33	Chili
Aanvallers
Colin Kâzım-Richards	8	Turkije
Mateja Kežman	9	Servië
Semih Şentürk	23	Turkije
Ilhan Parlak	38	Turkije
Deivid de Souza	99	Brazilië

* Sommige spelers hebben een dubbele nationaliteit. De nationaliteiten die hier zijn aangegeven, zijn de nationaliteiten van de spelers waaronder ze zijn ingeschreven bij de TFF (dit wegens een maximum van zeven buitenlandse spelers per voetbalclub in Turkije).

[bewerk] Technische Staf

• Coach - Zico^[66]
  • Assistant-coach - Moraci Vasconcelos Sant’anna, Eduardo Antunes Coimbra
  • Trainer - Irfan Saraloğlu, Zeki Önder Özen
  • Keeperstrainer - Murat Öztürk
• Teammanager - Volkan Ballı
• Clubdokter - Piyer Arzuman
  • Fysiotherapeut - Michael Schulten, Orhan Şakir
  • Masseur - Kamuran Bozan, Yılmaz Mete
• Media manager - Mehmet Çatay
• Tolk - Samet Güzel

[bewerk] Andere Sporttakken

[bewerk] Basketbal

Fenerbahçe Ülker
Opgericht	1907
Thuisbasis	Abdi Ipekçi Spor Salonu Caferağa Spor Salonu
Clubkleuren	Geel en donkerblauw
Competitie	TBL TBBL
Voorzitter	Aziz Yıldırım
Trainer	Bogdan Tanjević[67] (herenteam) Zafer Kalaycıoğlu (damesteam)

Zie ook het hoofdartikel: Fenerbahçe Ülker

De een na grootste tak van Fenerbahçe is hun basketbalteam. Voorheen was het herenteam succesvol te noemen (in 11 jaar tijd werd men 7 keer kampioen van Istanbul), maar sinds de oprichting van de Türkiye Basketbol Ligi is men slechts twee keer kampioen van Turkije geworden. Met het damesteam gaat het stukken beter: sinds 1999 zijn de basketbalsters vijf maal kampioen geworden. In zomer 2006 fuseerde de basketbaltak van Fenerbahçe met Ülkerspor^[68]. Sindsdien heet het basketbalteam Fenerbahçe Ülker. Ülkerspor werd in 1995, 1998, 2001 en 2006 kampioen van de hoogste Turkse basketbaldivisie. Alle spelers van Ülkerspor die daar nog een lopend contract hadden, werden spelers van Fenerbahçe Ülker.

• Het herenteam van Fenerbahçe...
  • werd kampioen van Turkije in: 1991, 2007
  • won de Turkse Beker in: 1967
  • won de Turkse Federatie Cup in: 1954, 1958, 1959, 1960, 1961
  • won de Turkse Super Cup in: 1990, 1991, 1994
  • werd kampioen van Istanbul in: 1955, 1956, 1957, 1963, 1964, 1965, 1966

• Het damesteam van Fenerbahçe...
  • werd kampioen van Turkije in: 1999, 2002, 2004, 2006, 2007
  • won de Turkse Beker in: 1999, 2000, 2001, 2004, 2005, 2006, 2007
  • won de Turkse Super Cup in: 1999, 2000, 2001, 2004, 2005
  • werd verliezend FIBA Eurocup finalist in: 2003, 2005

[bewerk] Volleybal

Zie ook het hoofdartikel: Fenerbahçe (volleybal)

Een andere populaire tak van Fenerbahçe is de volleybalbranche. Hier zijn de vrouwen succesvoller dan de mannen. Het vrouwenteam is acht keer kampioen van Turkije geworden, terwijl het mannenteam twee keer tweede van Turkije werd. Wel speelden de mannen in 2004/05 in de kwartfinale van Europe Top Teams Cup.

[bewerk] Zie ook

[bewerk] Externe links

• Officiële site
• Fenerbahçe Ülker

[bewerk] Interne links

• Fenerbahçe (historisch)
• Fenerbahçe 2005-2006
• Fenerbahçe 2006-2007
• Fenerbahçe 2007-2008
• Fenerbahçe SK PAF
• Lijst van voormalige en huidige Fenerbahçebasketballers
• Lijst van voormalige en huidige Fenerbahçespelers
• KF Besiana
• sc Fenerbahçe

[bewerk] Bronnen

{{{afb_links}}}	Turks voetbal	{{{afb_rechts}}}	{{{afb_groot}}}
Betaald voetbal · Amateurvoetbal · TFF · Nationaal voetbalelftal

{{{afb_links}}}	Turks betaald voetbal	{{{afb_rechts}}}	{{{afb_groot}}}
Süper Lig · TFF 1. Lig · TFF 2. Lig · TFF 3. Lig · Türkiye Kupası · Türkiye Süper Kupası

{{{afb_links}}}	Süper Lig seizoen 2007/08	{{{afb_rechts}}}	{{{afb_groot}}}
Ankaragücü · Ankaraspor · Beşiktaş · Bursaspor · Çaykur Rizespor · Denizlispor · Fenerbahçe · Galatasaray · Gaziantepspor · Gençlerbirliği · Gençlerbirliği OFTAŞ · Istanbul BB · Kasımpaşaspor · Kayserispor · Konyaspor · Manisaspor · Sivasspor · Trabzonspor

{{{afb_links}}}	Groepen UEFA Champions League 2007/08	{{{afb_rechts}}}	{{{afb_groot}}}
A: Liverpool FC · FC Porto · Olympique Marseille · Beşiktaş JK     B: Chelsea FC · Valencia CF · FC Schalke 04 · Rosenborg BK C: Real Madrid · Werder Bremen · Lazio Roma · Olympiakos Piraeus     D: AC Milan · Benfica · Celtic FC · Sjachtar Donetsk E: FC Barcelona · Olympique Lyon · VfB Stuttgart · Glasgow Rangers     F: Manchester United · AS Roma · Sporting Lissabon · Dynamo Kiev G: Internazionale · PSV · CSKA Moskou · Fenerbahçe     H: Arsenal FC · Sevilla FC · Steaua Boekarest · Slavia Praag

	Fenerbahçe SK - Huidige selectie		{{{afb_groot}}}
1 Volkan D. · 2 Lugano · 3 Roberto Carlos · 4 Appiah · 5 Yasin · 6 Wederson · 7 Kemal · 8 Kâzım · 9 Kežman · 15 Aurelio · 17 Can · 18 Ali Bilgin · 19 Önder · 20 Alex · 21 Selçuk · 22 Serdar · 23 Semih · 24 Deniz · 25 Uğur Boral · 32 Gürhan · 33 Maldonado · 36 Edu · 38 Ilhan · 77 Gökhan · 88 Volkan B. · 89 Mert · 99 Deivid · Coach Zico