Hell's Kitchen

Mundur BDU (Battle Dress Uniform) przez prawie 30 lat był standardowym typem munduru polowego używanego przez wojska USA, a także innych krajów (od roku 1981). Od 2008 roku mundury te powoli zostają wycofywane i zastępowane przez nowe systemy typu ACU oraz MARPAT, które wraz z samym BDU szczegółowo opiszę w kolejnych artykułach.  BDU dało początek rozwojowi praktycznie wszystkich mundurów na całym świecie, również w wersjach cywilnych jak to jest w przypadku opisywanych niedawno SFU i TCU Helikonu. O ile przez lata krój mundurów BDU nie zmieniał się drastycznie to zachodziły istotne zmiany w przypadku kamuflażu i użytego materiału.

OD/OG
Do czasu wojny w Wietnamie mundury wojsk amerykańskich były praktycznie zawsze produkowane w jednolitym kolorze oliwkowym (olive drab OD lub olive green OG), który w praktyce przyjmował różne odcienie od zielonego do brązowego. W zasadzie wszystko zależało od użytego materiału i producenta, każdy miał nieco inne barwniki. Inny kolor miała np. kurtka M-65, a inny spodnie BDU. Działo się tak w zasadzie od drugiej wojny światowej włącznie. Jednolity kolor munduru powodował jednak wyróżnianie się “plamy” – żołnierza, na tle otoczenia, w związku z czym zaczęto rozważać nowe koncepcje kamuflażu.

DUCK HUNTER
Pierwszym odstępstwem od “jednolitości” były mundury piechoty morskiej podczas II w.ś., tzw. “duck hunter” używane wcześniej przez… myśliwych. Jednak ilość tych mundurów była tak naprawdę niewielka. Wzór dawał na pewno lepsze efekty, od OD/OG, choć nie zdecydowano się na jego masowe wprowadzenie – nie był aż tak efektywny jakby tego oczekiwano. Swoją drogą kamuflaże myśliwych na chwilę obecną ewoluowały do tego stopnia, że zaczynam się zastanawiać, czy na niektórych terenach nie prześcigają powoli wzorów wojskowych…

TIGER STRIPE (ABU) / ERDL
Wróćmy jednak do wspominanego Wietnamu. W przypadku tej wojny większość żołnierzy chodziła w mundurach OD/OG, jedynie oddziały specjalne dostały do przetestowania zupełną nowość w kamuflażach “tiger stripe” i ERDL, co stanowiło duży krok na przód. Właściwie krok milowy.

Jak widać na poniższych zdjęciach różnice pomiędzy tymi dwoma kamuflażami były olbrzymie. Faktem było jednak, że się sprawdzały, choć za bardziej perspektywiczny uznano ERDL zmieniając tonację barw, co zaowocowało stworzeniem kamuflażu Woodland 81. Największą wadą był “limonkowy” kolor jasnozielony, zmieniono też wielkość łat. Nie zapomniano jednak o “tiger stripe” – całkiem niedawno stworzono oparty na nim Airman Battle Uniform dla USAF w wersji cyfrowej (piksele – na wzór ACU). Jak widać podobieństwo jest niemal 100%.

WOODLAND ’81
Prawdziwą rewolucję stanowiło tu BDU, gdyż obejmowało nie tylko zmiany kamuflażu, ale i kroju. Spodnie i bluza wykonane są z materiału 50% nylon / 50% bawełna (50/50 NyCo) w przypadku standardowego munduru na chłodny, umiarkowany klimat lub 50/50 NyCo Ripstop oraz 100% Ripstop Cotton na klimat gorący (większa oddychalność materiału). Jak się można domyśleć warianty materiałów powodowały również nieco zmianę odcieni kamuflażu, bardziej widoczne to jednak było w porównaniu z kurtkami Gore-Tex, czy zestawem M-65 (spodnie i kurtka). Najbardziej widoczne było to na obu kolorach zielonych – jasny przyjmował z rzadka kolor podobny do tego z ERDL, z kolei ciemnozielony występował już w bardzo szerokiej gamie – od zaprezentowanego na zdjęciu (najpopularniejszy), po “miętowy”, czy “morski”. Woodland jest kamuflażem typowo leśnym (jak sama nazwa zresztą mówi) w związku z czym zaczęto opracowywać kolejny wzór – pustynny.

DESERT 6 COLOR / DESERT 3 COLOR
Pustynny 6-kolorowy, zwany również “płatkiem czekolady” lub DCU (Desert Combat Uniform) zadebiutował w pierwszej wojnie Irackiej. Z czasem okazało się, że jest mało efektywny na pustyniach piaszczystych, za to na kamienistych zbierał dużo wyższe noty. Wycofano go więc z jednostek liniowych do pomocniczych (jak choćby załóg lotniskowców). Zastępowano go bardziej perspektywicznym 3-kolorowym, choć podczas drugiej wojny irackiej i ataku na Afganistan wiele jednostek liniowych wciąż miała na stanie mundury bądź kamizelki we wzorze woodland. Zapotrzebowanie przerosło zasoby, choć na chwilę obecną problem ten już rozwiązano. Jak już wspomniałem wcześniej Desert-6 sprawdzał się na terenach kamienistych i stosowały go np. jednostki kanadyjskie. W przypadku wojsk USA jest to inna bajka, bo nawet gdyby jednostka “chciała to nie może”. Dotyczy to nawet jednostek specjalnych… Jakiś czas temu był dość niemiły incydent, gdy kwatermistrzostwo zabrało jednostce przeznaczonej do tropienia i zwalczania bojówek w Iraku niemieckie H&K 416 (zmodyfikowane i o niebo lepsze karabinki od M4, załatwione na koszt własny żołnierzy!) i dano im M4 RIS, gorsze nawet od większości liniowych odmian M4…

MARPAT
Czyli Marine Pattern – kamuflaż wybrany przez jednostki Korpusu Piechoty Morskiej (USMC), pierwszy z pikselowych wzorów. Są to generowane komputerowo wzory, zapewniające jak najlepsze (wg programu) rozmycie postaci żołnierza na tle otoczenia. I trzeba przyznać, że jest to znacząca jakościowa zmiana w stosunku do wcześniejszych wzorów, choć też nie bez wad. O ile na bliskich i średnich dystansach zapewnia doskonały kamuflaż to w przypadku większych dystansów tworzy się jednolita plama. MARPAT powstał na podstawie osiągnięć twórców kanadyjskiego kamuflażu pikselowego CADPAT. Ciekawostką jest, że MARPAT został opatentowany przez Korpus i rozpoznać go można po malutkich logach USMC na kamuflażu (przyjrzyjcie się poniższym dwóm zdjęciom). MARPAT występuje w 2 wersjach: leśnej i pustynnej.

UCP i UCP DELTA
W nowym kroju mundurów ACU, następcy BDU postawiono na “uniwersalny kamuflaż” UCP (Uniwersal Combat Pattern). Jak się można domyśleć, jak coś ma być do wszystkiego to jest do niczego… ale nie do końca. Od samego początku wprowadzenie “uniwersalnego” wzoru budziło kontrowersję i jak się okazało było to usprawiedliwione. Pikselowy UCP okazał się bardzo dobrym (i chyba najlepszym na świecie) kamuflażem na tereny miejskie i skaliste, na pozostałe jak leśne i pustynne okazał się chybiony. Co za dużo to nie zdrowo, nie da się wymyślić “uniwersalnego” wzoru maskującego. Poprawą miało być dodanie do palety UCP koloru brązowego tworząc UCP Delta – po testach zrezygnowano jednak z tego na korzyść wzoru MultiCam, o którym poniżej…

MultiCam
MC opatentowano… bo spodziewano się zainteresowania armii, dużych zysków, gdyż efekty kamuflujące były bardzo zadowalające. Można powiedzieć, że MC stanowi doskonałe uzupełnienie UCP, gdyż nadaje się na tereny leśne, pola i łąki. Nie jest to już kamuflaż pikselowy, lecz nadal powstaje za pomocą programu komputerowego dobierającego kolory w calu jak najlepszego rozmycia “plamy” munduru. Obecnie kwatermistrzostwo USA ma wymienić mundury ACU/UCP na MultiCam wszystkim jednostkom liniowym w Afganistanie.

Inne wersje
Oczywiście na przestrzeni lat pojawiało się wiele kamuflaży, jak chociażby miejskie T-Pattern, Urban Camo (Metro), czy pikselowy Navy CU:

Bez przerwy prowadzone są badania nad poprawieniem zdolności maskowania żołnierzy, co jakiś czas jednostki liniowe zostają wyposażane w eksperymentalne wzory i je testują – tak też było z MultiCamem. Wraz z mundurami zmieniają się jednocześnie wzory kamizelek taktycznych, kuloodpornych/przeciwodłamkowcyh, pokrowców na hełmy, oraz wszelkich ładownic, zasobników i czego jeszcze tylko dusza zapragnie.

Z cyklu “GwtB” ukażą się w najbliższym następujące artykuły:
- mundury USA: BDU, M65, MARPAT, ACU, ECWCS
- mundury Wojska Polskiego i Bundeswehry
- kamizelki przeciwodłamkowe i hełmy USA
- kamizelki taktyczne

Zapraszam do zadawania pytań :)