Nominatie werelderfgoedlijst

Het grachten-, bruggen- en wervenstelsel van Utrecht is in feite een middeleeuws havencomplex. Deze haven ontstond in de periode tussen 1300 en 1500 toen Utrechtse handelaren op werfniveau tunnels en (voor)kelders uitgroeven om hun waar op te bergen. Zo hoefden zij niet elke keer van boven naar beneden te sjouwen met de goederen die per schip werden aangevoerd. 

Tunnels, kelders en bruggen
De tunnels en kelders sloten aan op de kelders van de grachtenpanden op straatniveau en liepen dus door onder de openbare weg. De bruggen maakten daarbij een onmisbaar onderdeel uit van het havencomplex. Niet alleen omdat onder de bruggen kelders werden uitgegraven voor de opslag van handelswaar, maar ook omdat ze intensief werden gebruikt voor de verkoop daarvan. Niet voor niets hebben veel bruggen vandaag de dag nog namen als de Broodbrug, Bezembrug, Huidenbrug of Visbrug.

UNESCOlijst
Voordrachten die door het Rijk worden gehonoreerd komen eerst op een Nationale Voorlopige Lijst. Uit deze lijst put het Rijk voor nominaties voor de UNESCOlijst. Elk jaar wordt er maximaal één gebouw of gebied voorgedragen. Tot eind dit jaar doet Nederland geen voordrachten in verband met het lidmaatschap van Nederland in de Commissie voor het Werelderfgoed.

Vanaf 2011 mogelijke nominatie
Een mogelijke nominatie komt pas vanaf 2011 in beeld, omdat er momenteel een aantal andere Nederlandse nominaties voor de periode vanaf 2008 worden voorbereid. Utrecht herbergt tot op heden één monument op de lijst; het Rietveld Schröderhuis. Het monument ontvangt veel internationale bezoekers, mede omdat het het op de prestigieuze lijst voorkomt. 

Uniek door historie als ook huidig gebruik 
Nergens ter wereld is een middeleeuwse havenconstructie met een complete structuur van aangesloten kelders en twee kilometer lange kades aan beide zijden bekend. Maar het belang van de Utrechtse grachten, werven en werfkelders is niet alleen van cultuurhistorische aard. De werven en werfkelders worden vandaag de dag gebruikt voor horeca met hun terrassen, werk- en kantoorruimtes voor de creatieve industrie en andere economische functies. Daarnaast vormen de grachten samen met de singel en het Zocherplantsoen de groene hoofdstructuur van de binnenstad. Onder andere door het brede profiel, de werven, de vele waardevolle bomen en zeldzame muurplanten is de Oudegracht belangrijk voor de sfeer en het uiterlijk van de binnenstad.

Brochure
In de brochure 'Werk aan de werf' is de historie en huidige betekenis van het Utrechtse grachten-, werven- en bruggenstelsel uitgewerkt. De brochure is gratis te verkrijgen bij onder andere de VVV op het Domplein en het ICU/wijkbureau binnenstad aan de Neude.

Brochure 'Werk aan de Werf' (Pdf - 2,09Mb)