UNESCO’s Bedreigde Talen in Europa

Hoewel Europa momenteel de thuisbasis is voor bijna 100 talen verspreid over ongeveer 50 landen, slinkt haar ongelooflijke taalkundige diversiteit steeds meer en meer. De reden hiervoor is dat slechts een kwart van alle talen door de Europese Unie beschouwd wordt als een officiële taal, de andere talen worden met uitsterven bedreigd. Dit gaat van enkele Noord-Franse regiolecten, waarvan er nog zo’n 100.000 sprekers zijn, tot ingewikkelde Scandinavische dialecten waar er slechts een handvol sprekers van bestaan. In samenwerking met Dr. Christopher Moseley’s, auteur van de UNESCO Atlas van de World’s Languages ​​in Danger, willen we jullie een rondleiding geven in de wereld van uitstervende talen. Hierbij hebben we ons gefocust op de minderheidstalen die volgens UNESCO gedeeltelijk of ernstig met uitsterven bedreigd zijn.

severely endangered	Taal die gesproken wordt door de grootouders en de oudere generatie, en hoewel de generatie van ouders nog gedeeltes hiervan verstaat, spreken ze het niet meer met hun kinderen of onder elkaar
critically endangered	De jongste sprekers zijn de grootouders en ouder, en zij spreken de taal slecht gedeeltelijk en onregelmatig

De bedreigde talen worden gesproken op verschillende plaatsen doorheen het continent, en meestal in de meer afgelegen gebieden; maar wij zijn hier om jullie te helpen een weg naar daar te vinden. Jullie toerisme kan immers de lokale economie steunen en op deze manier de talen een kans geven om te overleven!

Bedreigde Talen in Nederland en België

In Nederland zijn het vooral enkele Friese Talen die met uitsterven bedreigd zijn. Zo is er het Sater-Fries, dat gesproken wordt in de regio Saterland, nabij de grens met Groningen. Deze taal lijkt sterk op de taal die in Friesland gesproken wordt en is de moedertaal van ongeveer 1 tot 2 procent van de inwoners hier.

In België zijn het de Oïl-talen die het moeilijk hebben. Deze talengroep bestaat uit verschillende dialecten die in het noorden van Frankrijk en delen van België gesproken wordt. Het onderscheid tussen de verschillende talen maakten ze vroeger door de inwoners het woord “ja” te laten uitspreken. Een voorbeeld van zo een Language D’Oïl is het Champenois, dat vooral in de champagnestreek maar ook op sommige plaatsen in Wallonië geproken wordt. Het Gaumais, of Lorrain wordt nog gesproken door ongeveer 20.000 mensen en stamt af van het volkslatijn. Sprekers van dit dialect kunnen voornamelijk rond Brussel gevonden worden.

Bedreigde Talen in Europa

Bedreigde Duitse Talen | Bedreigde Oeraalse Talen | Bedreigde Keltische Talen | Bedreigde Griekse en Turkse Talen | Bedreigde Slavische Talen | Bedreigde Romaanse Talen | Bedreigde Occitaanse Talen

Bedreigde Duitse Talen

Vandaag de dag zijn verschillende Duitse dialecten verspreid over Oost-Europa als een herinnering aan het eens zo machtige Habsburgse Rijk. Van Gottscheerisch in Slovenië en Platduits in Nederland tot Töitschu in Noord-West-Italië; deze dialecten dreigen steeds meer uit te sterven. Zelfs binnen Duitsland worden deze talen steeds minder gesproken.

Gottescheerisch is een Bavariaans dialect dat wordt gesproken door een Duitse minderheid in Slovenië. Toch ontwikkelde deze taal zich voor ongeveer 600 jaar compleet afhankelijk van Duitsland. Gedurende de jaren 1800 zijn veel van deze sprekers geëmigreerd naar de VS. Het aantal nam nog meer af nadat de taal in Joegeslavië verboden werd na de Tweede Wereldoorlog. In de Sloveense stad Kočevje, ongeveer een uur ten zuiden van Ljubjana, zijn er nog steeds Gottscheerische inscripties terug te vinden bij kerken in en rondom de stad.

West Duitse Talen

Töitschu

Töitschu (ookwel bekend als Walliser Duits) is een taal die gesproken wordt door ongeveer 20.000 tot 40.000 mensen in gebieden in Zwitserland, Italië, Liechtenstein en Oostenrijk. Walliser Duits behoort tot de familie van Walser-talen, welke weer afstamt van Alemannische dialecten. De lokale manier van begroeten ‘tschau’ kan een interessante kruising zijn van het Duitse ‘tschüss’ en het Italiaanse ‘ciao’. Issime is een klein stadje in het noordelijke deel van Italië waar een derde van de inwoners deze taal nog steeds spreekt. Om daar te komen kan je het beste de trein pakken naar Pont Saint Martin en vanaf daar rijden. Het stadje is zo klein dat opties met openbaar vervoer redelijk beperkt zijn.

• Voorbeeld: aardappelen: trùffili
• Aantal sprekers: 200
• UNESCO status: Severely Endangered

Friese Talen

Sater-Fries

Sater-Fries is een taal die gesproken wordt in de regio Saterland, niet heel ver over de grens bij Groningen. De taal kent sterke gelijkenissen met het Fries wat in het Nederlandse Friesland wordt gesproken. Een studie uit 2007 liet zien dat het aantal mensen dat de taal vloeiend beheerst, gedaald is naar rond de 1000 à 2000. Daarbij is het de moedertaal van 1-2% van de inwoners in die regio. Tellingen duiden aan dat het hoogste percentage moedertaalsprekers te vinden zijn in het plaatsje Ramsloh, een dorp in de buurt van de stad Cloppenburg. Om Ramsloh te bezoeken kan je met de trein naar Cloppenburg en vanaf daar met bus S90 naar Ramsloh. Hoewel het een erg klein plaatsje is, hebben ze een online krant geschreven in Saterlandic die regelmatig wordt geupdated.

• Voorbeeld: koud: Koold | dag: Dai
• Aantal sprekers: 1000
• UNESCO status: Severely Endangered

Noord-Fries

Noord-Fries wordt gesproken door 8.000-10.000 mensen. De taal is voornamelijk te horen in Schleswig-Holstein, een regio in het Noordelijke deel van Duitsland. Het Museumverbund Nordfriesland, gelegen in het plaatsje Husum vlak aan de Noordzee, probeert de bedreigde taal in stand te houden. Met de trein vanaf Hamburg ben je in ongeveer 2 uur in het plaatsje Husum en de plek is ook goed bereikbaar met de auto. Het Noord Friesian Instituut en het Friesian Portaal bieden beide cursussen voor mensen die de Duitse taal beheersen en ook graag de zeldzamere varianten willen leren.

• Voorbeeld: Niet beschikbaar
• Aantal sprekers: 10.000
• UNESCO status: Severely Endangered

Bedreigde Oeraalse Talen

Samische Talen

De Samische talen worden gesproken in het noordelijkste deel van Europa in een gebied dat Sami heet. Dit gebied strekt zich uit vanaf het midden-Noorwegen, het noorden van Zweden en Finland en loopt tot de punt van het schiereiland Kola in Rusland. Feitelijk gezien zijn er 10 verschillende Samische talen waarvan enkele zijn erkend als minderheidstalen. Het bijzondere is dat hun woordenschat ongelofelijk rijk is – zo zijn er bijvoorbeeld meer dan 300 verschillende manieren om sneeuw te beschrijven! De sprekers zitten verspreid over 4 landen, en daarmee is het niet verwonderlijk dat een aantal van deze talen ten dode zijn opgeschreven omdat er nog maar enkele lokale bewoners over zijn. De meerderheid van de inwoners van de twee meest bedreigde Samische talen – Ume en Pite Sami – wonen langs de Ume rivier die zijn weg vindt naar het noorden vanuit de stad Umea naar de Zweedse regio Arjeplog. Er zijn enorm veel taal hulpmiddelen en online informatie te vinden als je graag meer wil ontdekken over de Samische talen en de bijbehorende cultuur.

• Voorbeeld: Hallo: Bures! (Pite Sami) en Buörrie Beäjvvie (Ume Sami)
• Aantal sprekers: Minder dan 100 sprekers voor Ter Sami, Ume Sami en Pite Same
• UNESCO status: Ter Sami, Ume Sami en Pite Same: Critically Endangered

Finse Talen

Wotisch

De taal Wotisch wordt gesproken in twee kleine dorpjes in het noordwesten van Rusland op de grens bij Estland, ongeveer 2 uur rijden vanaf St. Petersburg. Met maar 20 sprekers, staat de taal op de rand van uitsterven. Het gebruik van de taal nam massaal af na de Tweede Wereldoorlog en kreeg het imago van de taal voor ‘ongeschoolde dorpelingen’. Daarmee vermeden veel sprekers het gebruik ervan in publieke ruimtes maar ook in thuissituaties om het leren van Russisch niet te belemmeren. Vandaag de dag heeft de jonge generatie redelijk weinig interesse in het in stand houden van de taal, hoewel ze op scholen wel weer proberen de taal wat meer leven in te blazen.

• Voorbeeld: De splinter in andermans oog wel zien, maar niet de balk in je eigen oog: e̮ma silmiz ed näe irttätŝi, a te̮izē silmɨz näed i pikkaraizē roitū
• Aantal sprekers: 20
• UNESCO status: Critically Endangered

Lijfs

De taal Lijfs heeft sinds de 13e eeuw al erg zwaar. Het gebied waar de taal gesproken werd, is gelegen in de golf van Riga, aan de oostelijke kust van de Baltische zee. Dit gebied heeft veel invasies en oorlogen te verduren gehad, waardoor de taal bijna uitgebannen werd. Een paar universiteiten verspreid over Letland, Estland en Finland doen nog wel een poging om de taal te doen herleven, maar officieel gezien is hij al uitgestorven omdat de laatste moedertaalspreker vorig jaar is overleden. Voor een kleine impressie van de Lijfse taal in al zijn oude glorie; ​luister eens naar het volkslied, het is hoe dan ook ‘bijzonder’ te noemen.

• Voorbeeld: Hallo: Tēriņtš | Dank u: Tienū | Gelukkig Nieuwjaar: Vȯndzist Ūdāigastõ!
• Aantal sprekers: De laatste moedertaalspreker in Estland, Viktor Berthold, overleed in februari 2009. In 2013 overleed de laatst overblijvende moedertaalspreker Grizelda Kristina op de leeftijd van 103 in Canada.
• UNESCO status: Critically Endangered

Bedreigde Keltische Talen

Manx

Twee van de bedreigde talen die tot de Keltische talenfamilie behoort, zijn te vinden in het Verenigd Koninkrijk. De taal Manx is er een van, de laatste resten van deze taal zijn te vinden op een eiland genaamd Isle of Man. Pak de trein naar Liverpool en pak erna de pont naar Douglas om daar te komen. Op het eiland is het Manx National Heritage Museum te bezoeken; waarschijnlijk de enige plek ter wereld waar nog sporen van deze taal te vinden zijn – de laatste spreker overleed in 1974.

• Voorbeeld: Hallo: Hai | Dank u: Kys t’ou| Gelukkig Nieuwjaar: Ellan Vannin
• Aantal sprekers: De laatste spreker van het traditionele Manx, Ned Maddrell, stief in 1974. Sindsdien maakte de taal een actieve revitalisering mee in families, scholen en instituties.
• UNESCO status: Critically Endangered

Cornish

Voor de volgende taal reizen we redelijk ver naar het zuiden van Groot-Britannië richting het stadje St. Ives in Cornwall om een ​​aantal van ‘s werelds 574 Cornish sprekers aan te spreken met: “Dydh da!”. Het St. Ives Museum geeft een mooi inzicht in het culturele erfgoed en om de kriebels om de taal te leren te onderdrukken kan deze site met informatie bekeken worden.

• Voorbeeld: Hallo: Hou | Hoe gaat het? Fatla genes
• Aantal sprekers: 574
• UNESCO status: Critically Endangered

Breton

In het zuiden van Bretagne wordt de taal Breton gesproken, welke ook bekend staat als Brezhoneg. Ongeveer 8,5% van de bevolking in Bretagne beheerst deze taal. De taal is verwant aan Gaelische talen, in tegenstelling tot vele andere bedreigde talen in Frankrijk die verwant zijn aan Romaanse talen. De roots zijn terug te vinden in het gebruik van “Demant” voor “Hallo”. Dit is namelijk meer verwant met de Gaelische begroeting “Dia duit” en vertoont weinig gelijkenissen met “bonjour”, zoals we wel bij de voorgaande talen wel zagen. Momenteel wordt deze taal net zo erg bedreigd als vele regionale talen, hoewel deze taal het in de geschiedenis toch wat sterker volgehouden heeft dan de andere. Voor het einde van de Eerste Wereldoorlog sprak de helft van zuid Bretagne Breton in plaats van Frans. Dit is vandaag de dag nog terug te zien in de tweetalige straatnaamborden en media. Vanuit Saint-Malo is er een directe verbinding naar Parijs en het is zelfs te bereiken met de veerboot vanuit Engeland of de Kanaaleilanden.

Bedreigde Griekse en Turkse talen

Griekse en Turkse Afkomst

Cappadocisch

Griekenland heeft een belangrijke invloed gehad op vele verschillende talen en dialecten. Een voorbeeld hiervan is de taal Cappadocisch. Deze taal werd gesproken in Turkije, tot een ‘populatie uitwisseling’ in 1920 de bevolking dwong om te hervestigen in Griekenland, waardoor er al snel werd overgeschakeld op het moderne Grieks. Tientallen jaren werd gedacht dat de taal volledig was uitgestorven, maar recent zijn er nog enkele mensen ontdekt die de taal beheersen. De noordelijke en centrale regio’s van Griekenland zijn de thuisbasis van een aantal Cappadosische plaatsen, waaronder Kavala en Thessaloniki.

• Voorbeeld: De goede man: do kalon do andra | De goede vrouw: do kalon do neka | Het goede kind: do kalon do pei
• Aantal sprekers: 300
• UNESCO status: Critically Endangered

Turks

Karaim

Karaim is afgeleid uit de naam Lasjon Kedar, wat letterlijk “de taal van de nomaden” betekent. Karaim behoort to een groep van West-Turkse talen en lijkt redelijk op Jiddisch, een taal die in delen van Litouwen, Polen en Oekraïne wordt gesproken. Hoewel er slechts ongeveer 60 mensen de taal nog steeds spreken, is de kans op overleving relatief groot. In het stadje Trakai wordt de taal voornamelijk nog gesproken en deze ligt ongeveer een half uur met de trein of bus vanaf de hoofdstad van Litouwen. Hier ligt tevens een erg mooi kasteel dat erg populair is onder de toeristen. Luister dit fragment waar een van de laatste sprekers van deze taal een gedicht van Adam Mickiewicz voorleest.

• Voorbeeld: Lees deze brief en denk na over zijn betekenis: Ochunuz bu bitkini da esinizni kojunuz jachsy neckikti anlnmah
• Aantal sprekers: 50 in Litouwen en 6 in West-Oekraïne
• UNESCO status: Severely Endangered

Grieks

Tsakonian

Veel mensen zijn nog steeds van mening dat Tsakonian een dialect is van het moderne Grieks. De twee talen verschillen echter enorm en zijn wederzijds onverstaanbaar. Tegenwoordig kan de taal alleen nog gevonden worden in een kleine verzameling steden en dorpen weggestopt in de bergen in de oostelijke Peloponnesos. De taal wordt nog gesproken door een paar honderd mensen. De stad Leonidio, een van de grotere steden waar de taal nog te vinden is, profiteert van het opkomende toerisme dat ze te danken hebben aan de opvallende architectuur en het prachtige berglandschap.

• Voorbeeld: Waar is het strand? Ciá éñi to perigiálli?
• Aantal sprekers: 300
• UNESCO status: Critically Endangered

Bedreigde Slavische Talen

Molise Kroatich

Molise Kroatisch of ook wel Slavomolisano, is een Slavische taal gesproken door ongeveer 1000-2000 mensen. Deze zijn voornamelijk gehuisvest in drie kleine dorpen in de Italiaanse regio’s Molise en Abruzzo: Ntemitro, Acquaviva Collecrone en San Felice del Molise. In het Ottomaans tijdperk verhuisde veel Turken naar Dalmatië, een streek in Kroatië. Als gevolg daarvan emigreerde veel Kroaten naar een gebied wat vandaag de dag Italië is, en zijn er daar ook veel Slavische en Kroatische invloeden te vinden. Een korte treinrit vanuit Napoli of Rome brengt je naar Campobasso, en van daaruit kan de omgeving verkend worden.

• Voorbeeld: Niet beschikbaar
• Aantal sprekers: 1000-5000
• UNESCO status: Severly Endangered

Bedreigde Romaanse Talen

Corfiot Italiaans

Tijdens de Venetiaanse periode, zochten een aantal Italiaanse gemeenschappen hun toevlucht naar het Griekse eiland Corfu. Door deze samensmelting van culturen ontstond de taal Corfiot Italiaans. De Italiaanse taal en cultuur hadden een grote invloed en het duurde niet lang voordat de lokale Griekse taal een aantal Italiaanse en Venetiaanse woorden had overgenomen. Hoewel de taal voor een lange tijd belangrijk bleef, is het merendeel van de laatste sprekers overleden in de jaren ’80.

• Voorbeeld: Niet beschikbaar
• Aantal sprekers: Minder dan 10
• UNESCO status: Critically Endangered

Gardiol

Gardiol is een taal die nog gesproken wordt in verschillende gebieden van Frankrijk, Noord-Italië en in de omgeving van Calabrië in het zuiden van Italië. Hoewel het nog maar vloeiend gesproken wordt door 350 mensen, zal het waarschijnlijk nog wel een tijdje bestaan omdat de taal nog als voertaal wordt gebruikt in verschillende families. Guardia Piemontese is de enige plek in de provincie Calabrië waar Occitan nog gesproken wordt. Het treinstation in deze stad is goed te bereiken vanaf andere grotere steden in Italië zoals vanaf Salerno, Rome en Napels.

• Voorbeeld: Hoe gaat het?: Quin hes? of Cossi fas?
• Aantal sprekers: 340
• UNESCO status: Severly Endangered

Oïl Talen

Oïl-talen, ookwel Language D’Oïl, is een verzamelnaam voor verschillende talen die vooral nog in het noorden van Frankrijk en delen van België gesproken worden. De scheiding tussen de talen werd toentertijd gebaseerd op hoe het woord “ja” werd uitgesproken. In Frankrijk bevinden zich bovengemiddeld veel bedreigde talen met een aantal van 26. Dit hoge getal is te verklaren door een Franse grondwet waarin staat dat de Franse taal de enige moedertaal is van de natie, en daarom de enige taal is die gebruikt mag worden in officiële documenten. Het is duidelijk zichtbaar hoe makkelijk talen verdwijnen uit het algemene gebruik zodra ze ‘overbodig’ raken.

Franc-Comtou

Een van deze talen is Franc-Comtou, ook wel bekend onder de naam Jurassien. Aan het einde van de 20e eeuw kende de taal nog ongeveer 3.800 sprekers. Gebieden waar deze taal het meeste gebruikt wordt zijn onder andere de regio Alsace, de regio Franche Comté en delen in Zwitserland. In de buurt van de stad Besancon, ongeveer 4,5 uur rijden vanaf Parijs, ligt een prachtige citadel en dierentuin die op de UNESCO wereld erfgoedlijst staan. Verder ligt er in het gebied een museum, genaamd ‘Musée Comptois’, die informatie geeft over de regio en de verdwijnende talen.

• Voorbeeld: Niet beschikbaar
• Aantal sprekers: Niet beschikbaar
• UNESCO status: Severly Endangered

Champenois

Champenois is een öil-taal die vooral wordt gesproken in de Franse streek Champagne waar onder andere het stadje Reims te vinden is. Daarnaast wordt het ook in delen van Wallonië in België gesproken, waar het een regionaal beschermde taal is. De oudste literatuurbron die de tijd heeft overleeft, dateert uit de late 16e eeuw. Deze taal is zo erg bedreigd dat er verder weinig informatie over beschikbaar is.

• Voorbeeld: Niet beschikbaar
• Aantal sprekers: Niet beschikbaar
• UNESCO status: Severly Endangered

Lorrain

Lorrain is een taal die in België ook wel bekend staat als Gaumais. Deze naam heeft de taal te danken aan het vele gebruik in de regio La Gaume. In het zuiden van de provincie Luxemburg vind je Virton, de officieuze hoofdstad van de regio. In Virton ligt een treinstation dat goed te bereiken is. Gaumais wordt gesproken door naar schatting 20.000 mensen. Daarnaast is het een van de zes lokale Romaanse dialecten die ontwikkeld zijn in de achtste eeuw en afstammen van romana lingua, ook wel vulgair Latijn of volkslatijn. De andere vijf romaanse dialecten worden voornamelijk gesproken in de regio’s rond en net ten zuiden van Brussel. Volg een van de jaarlijkse workshops om meer te leren over de taal, of neem een kijkje op deze website voor meer informatie.

• Voorbeeld: Niet beschikbaar
• Aantal sprekers: Ongeveer 20.000
• UNESCO status: Severly Endangered

Picard

Een andere taal die ook van het volkslatijn afstamt is de taal Picard (ook bekend als Picardië, Ch’ti, Chtimi of Rouchi). Gebruik “Bojour mes gins” voor begroetingen of “Salut ti z’aute” voor goede vrienden. Het gaat deze taal nog niet heel slecht af met het geschatte aantal van 500.000 – 700.000 sprekers. De taal wordt bovendien ook gesproken in de regio Wallonië zoals bijvoorbeeld in de stad Mons en in noordelijke delen van Frankrijk zoals Nord-Pas-de-Calais en de regio Picardië. De wijken in de regio Picardië zijn te herkennen aan de kenmerkende rode bakstenen huizen met een omlijning van witte stenen. De bekende Franse film Bienvenue chez les Ch’tis maakte gebruik van deze taal om inwoners uit een stadje neer te zetten als ‘lompe’ boeren. Hoewel dit een overdreven en beledigend stereotype is, werd de taal traditioneel gesproken door de arbeidersklasse in deze gebieden. Het gebruik van de taal is sterk afgenomen met de veranderingen in de mijnbouw, de landbouw en de industriële fabrieken. Veel sprekers van de taal zijn niet optimistisch over haar voortbestaan​​. Het gebruik in het dagelijks leven en de media neemt sterk af en dingen als straatnaamborden in het gebied worden niet meer tweetalig geproduceerd.

• Voorbeeld: Hallo (voor goede vrienden): Bojour mes gins of Salut ti z’aute
• Aantal sprekers: 500.000-700.000
• UNESCO status: Severly Endangered

Bourguignon

Wat verder weg van de Belgische grens, in de streek Bourgondië, wordt de Öil-taal Bourguignon gesproken. De begroeting “bonjôr” or “salutâs  lijkt ook weer heel erg op de Franse taal. Het is niet heel recent, maar in een onderzoek van 1988 werden er ongeveer 50.000 sprekers geteld. Een stadje wat in deze regio te vinden is, is bijvoorbeeld Morvan. Morvan is gelegen in een prachtig bergachtig gebied en daarmee een mooie plek voor natuurliefhebbers.

• Voorbeeld: Hallo: Bonjôr of Salutâs
• Aantal sprekers: 50.000
• UNESCO status: Severly Endangered

Gallo

De taal Gallo wordt voornamelijk gesproken in de omgeving van de stad Rennes, gelegen in de streek Bretagne in het westen van Frankrijk. De taal staat ook wel bekend onder de namen Galo, Gallot, Langue Gallese en Britto-Romaans. Er wordt geschat dat rond de 5-10% van de bevolking in Bretagne deze taal spreekt, wat een aantal geeft van tussen de 200.000 en 400.000 sprekers. Ooit was Gallo de officiële voertaal, maar dit verdween toen Bretagne officieel bij Frankrijk werd gevoegd. Rennes is makkelijk te bereiken met het openbaar vervoer omdat het in verbinding staat met veel van de grote steden. Probeer iemand te begroeten met “Bonghjornu” of neem deel aan een tour in het Gallo van het Bretagne Museum. Tot 2002 werden er lessen aan de Universiteit van Rennes gegeven in deze taal,  maar dit werd stopgezet wegens gebrek aan belangstelling van studenten. Ook neemt het gebruik van Gallo in de media erg af.

• Voorbeeld: Hallo: Bonghjornu
• Aantal sprekers: 200.000-400.000
• UNESCO status: Severly Endangered

Normaanse Talen

Vanuit Weymouth in het Verenigd Koninkrijk zijn zowel St. Helier en St. Peter Port met de veerboot te bereiken. Voor de mensen die graag beide plekken ontdekken, vaar dan met Condor Ferries in ongeveer een uur van het ene naar het andere eiland. Jèrriais en Guernesiais zijn twee Normaanse talen die gesproken worden op de twee kleine Kanaaleilanden, Jersey en Gernsuey. Beide talen vertonen opvallende gelijkenissen met de oud Franse taal, herkenbaar aan groeten als banjour en bouônjour. Beide talen worden gesproken door ongeveer 1.000 mensen. Kijk op deze website om er meer over te leren.

• Voorbeeld: Kruis: Croyais (Jèrriais) and Kérouaïe (Guernésiais) | Woensdag: Mêcrédi (Jèrriais) en Méquerdi (Guernésiais)
• Aantal sprekers: 1327
• UNESCO status: Critically Endangered

Occitaanse Talen

Auvergnat

Iets verder in het Franse binnenland vind je de streek Auvergne met onder andere het stadje Aurillac, wat ongeveer 1,5 uur vliegen of 6 uur met de auto verwijderd ligt van Parijs. Naar schatting verstaat twee derde van de inwoners de taal Auvergnat, onderdeel van de Occitaniaanse taal, en kan maar een vijfde het spreken. “Bonjorn” betekent hallo en heeft ook weer veel weg van het Franse Bonjour. In het verleden werd deze taal vooral gesproken door de ridders van Midden-Frankrijk.

• Voorbeeld: Hallo: Bonjorn
• Aantal sprekers: Ongeveer 1,315,000
• UNESCO status: Severly Endangered

Lemosin

Net als Auvergnat, is de taal Lemosin een Occitiaanse taal. Deze taal wordt gesproken in de streken Limousin, Dordogne, delen van Haute-Vienne, Charente, Creuse en Correze. Het gebied is gemakkelijk met de auto te bereiken, of met de trein vanaf Lyon, Clermont-Ferrand en Bordeaux. De taal vertoont opvallende gelijkenissen met het Catalaans, wat weer terug te leiden is naar hoe de taal zich heeft ontwikkeld. De eerste Occitiaanse documenten stammen af uit het jaar 1000 en zijn geschreven in Lemosin, wat betekent dat de taal ouder is dan het Auvergnat. Tot aan de 26e eeuw was dit ook de officieel gesproken taal in deze regio’s. Vandaag de dag zijn er nog ongeveer 400.000 sprekers die overblijven en veel uitdrukkingen en gezegden zijn nog steeds in het dagelijkse taalgebruik verweven. Er zijn ook twee openbare scholen in Limoges en Perigeux waar de taal nog geleerd wordt.

• Voorbeeld: Hallo: Bonjorn
• Aantal sprekers: Ongeveer 400.000
• UNESCO status: Severly Endangered

Share this post: on Twitter on Facebook on Google+

• Europatalenunesco