Στο χωριό Καλόξυλος που βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή της Τραγαίας συναντάται ένα ξεχωριστό κτίριο. Λιθόκτιστο απέξω εντυπωσιακό στον όγκο και την αρχιτεκτονική του στεγάζει την πρώτη ηλεκτρική εταιρεία του νησιού καθώς και ένα μοναδικό ηλεκτροκίνητο ελαιοτριβείο.

Λειτουργία

Το 1880 ο Γρηγόριος Μάρκου Βαλληνδράς λειτούργησε στο χώρο αυτό χειροκίνητο ελαιοτριβείο. Το 1905 το ελαιοτριβείο μεταβιβάζεται στον Μάρκο Γρηγορίου Βαλληνδρά, ο οποίος το 1908 το εκσυγχρονίζει σε ηλεκτροκίνητο με την τοποθέτηση γεννήτριας. Συγχρόνως ιδρύει και εταιρεία ηλεκτροφωτισμού με σκοπό την παροχή ρεύματος στην περιοχή της Τραγαίας.
Στο πλαίσιο της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας ο Μάρκος Βαλληνδράς και ο ανηψιός του Ιωάννης Σακελλιάδης εκσυγχρονίζουν παλαιό ποτοποιείο στο Χαλκί , το οποίο λειτουργεί μέχρι σήμερα, παρασκευάζοντας το ηδύποτο «Κίτρον Νάξου».
Με την κήρυξη του πολέμου σταματάει η λειτουργία της εταιρείας ηλεκτροφωτισμού. Συνεχίζεται όμως η λειτουργία του ελαιοτριβείου, το οποίο το 1950 εκσυγχρονίζεται για τελευταία φορά από τον Ιωάννη Σακελλιάδη πατέρα της σημερινής ιδιοκτήτριας Μίνας Βερώνης.
Είναι προφανής η συμβολή της λειτουργίας των παραπάνω επιχειρήσεων στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της περιοχής και της Νάξου γενικότερα.

Το κτίριο

Η ιστορία του κτιρίου είναι πολύ μεγάλη και σχεδόν άγνωστη. Υπάρχει η προφορική παράδοση ότι το κτίσμα είναι ημιτελής μεταβυζαντινός πύργος της γνωστής οικογενείας Κόκκου. Πράγματι, η μορφή και η κατασκευή του με βεβαιότητα μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι αποτελεί την ισόγεια διαμόρφωση ενός μεταβυζαντινού πύργου, η ανωδομή του οποίου δεν ολοκληρώθηκε , όπως θέλει η παράδοση ή δεν διασώθηκε.
Το κύριο κτίσμα αποτελείται από δυο καμαροσκέπαστους χώρους. Οι διαστάσεις του είναι 12x11μ. με εσωτερικό μέγιστο ύψος καμάρας 4,64 μετρημένο από το δάπεδο. Το πάχος των τοίχων είναι 1,15μ.