Ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάθεση του Συνεγατισμού κατέθεσε ο Ανδρέας Μουσκάλλης ο πρώην Πρόεδρος της Συνεργατικής Κεντρικής Εταιρείας Συμμετοχών Λτδ και πρώην βουλευτής για τα αίτια της κατάρρευσης του Συνεργατισμού και ο Σταύρος Ιακώβου πρώην Ανώτερος Διευθυντής της Συνεργατικής.
Ο κ. Μουσκάλλλης αναφέρθηκε στις τέσσερις ιδιότητες του ως Συνεργατιστής ενώ τόνισε ότι δεν συγχύζει ποτέ την ιδεολογία του με τους στόχους τους οποίους υπηρετεί, Ανέφερε μάλιστα ότι είναι εθελοντής συνεργατιστής ενώ αναμίχθηκε ενεργά το 2003. Το 2005 εκλέχθηκε πρόεδρος της Συνεργατικής Εταιρείας Συμμετοχών Λτδ. Τόνισε ότι η κύρια ασχολία ήταν η εμπέδωση του θεσμού του Συνεργατισμού αλλά και η πρόοδος του.
Μάλιστα είπε μεταξύ άλλον ότι ο ίδιος εκλέγηκε από τα μέλη και όχι από τους γραμματείς των ΣΠΙ και διατηρεί τη θέση του προέδρου μέχρι και σήμερα. Ο κ. Μουσκάλλης είπε ότι η αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο περιθώριο ενόψει των εξελίξεων ενώ ανέφερε ότι θα υπάρξει προσπάθεια επαναδραστηριοποίησης. Αναφέρθηκε παράλληλα στο γεγονός ότι η ΣΥΚΕΣΥ αντιπροσωπεύει το 1% των μετοχών της ΣΚΤ ενώ πλέον το ποσοστό βρίσκεται στο 0,8%.
Ο κ. Μουσκάλλης αναφέρθηκε όστις επαρχιακές συσκέψεις στις οποίες επίκεντρο ήταν ο εκσυγχρονισμός των ΣΠΙ. Αναφέρθηκε μάλιστα σε παραδείγματα διορισμού συγγενικών προσώπων, στελεχών του Συνεργατισμού. Όπως είπε χαρακτηριστικά σε επίπεδο ΣΠΙ υπήρχε ευνοικρατία με διορισμούς των παιδιών τους αναφερόμενος σε νεοποτισμό.
Μεταξύ άλλων ο κ. Μουσκάλλης αναφέρθηκε στη διαδικασία του εσωτερικού ελέγχουν η οποία θα έπρεπε να εισαχθεί προκειμένου να μην εκμεταλλευτούν τον Συνεργατισμό μερικοί επιτήδειοι. Ανέφερε μάλιστα ότι υπήρχαν καλές Επιτροπείες ενώ η αχίλλειος πτέρνα τους ήταν η ελάχιστη εξουσία που είχαν.
Κληθείς να σχολιάσει εάν χάθηκε ο προσανατολισμός του Συνεργατισμού όταν άρχισαν να δίνουν δάνεια εκατομμυρίων σε developers o κ. Μουσκάλλης ανέφερε ότι ο προσανατολισμός χάθηκε και έγινε πολύ αργά αντιληπτό τώρα που χάνεται ο Συνεργατισμός. Παράλληλα τόνισε ότι ήταν λάθος η ενασχόληση με μεγάλους οργανισμούς. Θα μπορούσε όπως είπε η κάθε εταιρεία αναλόγως του εκτοπίσματος της και των δυνατοτήτων της από τον επόπτη να κάνει τις ανάλογες δανειοδοτήσεις.
Παρέθεσε μάλιστα παράδειγμα ότι πχ δεν έπρεπε να γίνεται πχ σε ένα χωριό πχ δεν έπρεπε να έχει πρόσβαση σε υψηλούς δανεισμούς, ενώ δεν μπορούσε να φεύγει ένας καταθέτης από τη μία πόλη να πηγαίνει σε άλλη και να κάνει κατάθεση σε άλλη ΣΠΕ επειδή ήταν υψηλότερο επιτόκιο.
"Ο Συνεργατισμός ήταν πάνω από την οικογένεια μου"
Ο κ. Μουσκάλλης αναφέρθηκε στις έντονες κομματικές επιρροές εντός του Συνεργατισμού τονίζοντας μάλιστα ότι οι αποφάσεις των ΣΠΙ επηρεάζονταν από τον κομματικό τους περίγυρο χωρίς ωστόσο να σημαίνει πάντα ότι είναι αρνητικό.
Για το διορισμό Χατζηγιάννη
Ερωτηθείς για την επιλογή και το διορισμό Χατζηγιάννη στη θέση του Γενικού Διευθυντή της ΣΚΤ εάν η παρέμβαση του ήταν καθοριστική, ο κ Μουσκάλλης αναφέρθηκε στις τέσσερις ιδιότητες του ως πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Συνεργατισμού. Μάλιστα υπογράμμισε ότι ο ίδιος δεν διατηρεί καμία προσωπική σχέση με τον κ. Χατζηγιάννη. Σχολίασε ότι ο ίδιος γνώρισε τον κ. Χατζηγιάννη ως Πρόεδρο της Επιτροπείας της ΣΚΤ ενώ κατόπιν έρευνας διαφάνηκε ότι διαθέτει το υπόβαθρο να διοριστεί στη συγκεκριμένη θέση διότι γνώρισε επί σειρά 2 ετών τα ζητήματα του Συνεργατισμού και μπορούσε να αντεπεξέλθει.
Άτακτη η κεντρικοποίηση του Συνεργατισμού
Ο κ. Μουσκάλλης ερωτήθηκε σχετικά με τα παραδείγματα για συμπεριφορές στα ΣΠΙ ενώ το προεδρείο της Ερευνητικής Επιτροπής αναφέρθηκε σε επιστολή της ΣΥΚΕΣΥ προς τον κ. Χατζηγιάννη εκφράζοντας τις ανησυχίες τους για τους περιορισμούς στις συμπεριφορές των ΣΠΙ και ότι επηρέαζαν τον τρόπο λειτουργίας των ΣΠΙ, ανέφερε ότι έγινε άτακτη κεντρικοποίηση του Συνεργατισμού με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται οι πελάτες και το προσωπικό του Συνεργατισμού, ενώ τόνισε ότι ήταν λάθος η τραπεζικοποίηση και η αλλαγή του μοντέλου.
Υπογράμμισε δε ότι φαινόταν ότι το νέο μοντέλο δεν δούλευε, ενώ μετά το 2013 διορίστηκαν επιτρόποι στα ΣΠΙ και είχαν αξιολόγηση. Από πλευράς του ανέφερε, έγιναν πολλές επιστολές αλλά και προφορικά για τα ζητήματα της κεντρικοποίησης ενώ όπως είπε τα ΣΠΙ έμειναν χωρίς να έχουν κανένα λόγο. Χάθηκε, όπως είπε χαρακτηριστικά η επαφή με τον κόσμο. Έπρεπε να επικοινωνήσεις με μία απρόσωπη, άχρωμη κεντρική εξουσία, πρόσθεσε ο κ. Μουσκάλλης.
«Οι συνεργατιστές πιστεύουμε ότι η κεντρικοποίηση έβλαψε τον Συνεργατισμό. Υπάρχουν επιστολές και δημοσιεύματα. Λέγαμε ότι δεν έπρεπε να γίνει ακόμα μία εμπορική τράπεζα.
Τα στελέχη του Συνεργατισμού, ιδίως εγώ ως πρόεδρος μετά το 2013-2014 δεν εργάστηκα ως προπονητής. Θα ήμουν προδότης, έτσι ένιωσα, αν άφηνα έτσι αυτά τα μέλη. Έμεινα εκεί χωρίς μισθούς και παραμύθια. Είχα την αίσθηση ότι μπορούσαμε να τον σώσουμε. Μείναμε 40-50 παγκύπρια.
Άποψή μας ήταν ότι έπρεπε να γίνονταν ταχύτατες αναδιαρθρώσεις. Έστω να έρθει ένας άνεργος να πει ότι μπορώ να δίνω 100 ευρώ τον μήνα, όχι 500» ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Μουσκάλλης.
Αναφορικά με τα ΜΕΔ ο κ. Μουσκάλλης διερωτήθηκε πως θα διαχειρίζονταν 120,000 υποθέσεις με τον ίδιο όγκο γραφειοκρατίας για τα μικρά αλλά και για τα μεγάλα δάνεια.
«Ως προπονητής δεν μου αρέσει οι οργανισμοί να μένουν ακέφαλοι»
Όπως ανέφερε ο κ. Μουσκάλλης, το 2015 υιοθετήθηκαν ορθότερες πολιτικές από την Επιτροπεία της ΣΚΤ, ωστόσο κληθείς να σχολιάσει τη λειτουργία του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού, ο κ. Μουσκάλλης είπε ότι ως προπονητής και ως κουλτούρα δεν του άρεσαν οι οργανισμοί να μένουν ακέφαλοι γίνεται ομάδα χωρίς προπονητή, χωρίς ηγέτη.
«Καμία μομφή για το διορισμό Μάριου Κληρίδη»
Ερωτηθείς εάν άφησε μομφές για το διορισμό Μάριου Κληρίδη υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει μομφή εναντίον προηγούμενων διευθυντών της ΣΚΤ συμπεριλαμβανομένου και του κ. Κληρίδη.
«Λανθανσμένες οι πολιτικές των τραπεζών για τα ΜΕΔ»
Αναφορικά με τις πολιτικές των τραπεζών για τα ΜΕΔ ο κ. Μουσκάλλης σχολίασε ότι ήταν λανθασμένες. Σε περιόδους κρίσης όπως το κούρεμα ο ίδιος εξέφρασε τη διαφωνία του ότι έπρεπε να τηρούνται με το νι και με το σίγμα οι αναδιαρθρώσεις ενώ θα έπρεπε να υπάρξουν αποφάσεις για τη διαχείριση των ΜΕΔ. Σχολίασε δε ότι δεν υπήρξαν σχετικές νομοθεσίες για τα ΜΕΔ ενώ όταν θεσπίστηκαν, άρχισαν να ενθαρρύνονται οι κακοπληρωτές και έγιναν δυσκολότερες οι αναδιαρθώσεις.
«Κάθε Σαββατοκύριακο δεχόταν bullying ο Συνεργατισμό»
Όπως εξήγησε ο κ. Μουσκάλλης, κάθε Σαββατοκύριακο ο Συνεργατισμός δεχόταν bullying για πιθανό κούρεμα.
Κατάθεση Ιακώβου
Πρώτος ενώπιον της Ερευνητικής κατέθεσε ο Σταύρος Ιακώβου, πρώην Ανώτερος Διευθυντής της ΣΚΤ και νυν CEO της Κυπριακής Εταιρείας Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων Λτδ (ΚΕΔΙΠΕΣ).
Όπως ανέφερε ο κ. Ιακώβου η ΚΕΔΙΠΕΣ είναι 100% θυγατρική εταιρεία της ΣΕΔΙΠΕΣ ενώ εξαφάλισε άδεια από την ΚΤΚ ως μη πιστωτικό ίδρυμα.
«Ο μόνος ρόλος της ΣΕΔΙΠΕΣ είναι ως μητρική εταιρεία της ΚΕΔΙΠΕΣ. Ολες οι εργασίες της πρώην ΣΚΤ μεταφέρθηκαν στην ΚΕΔΙΠΕΣ», ανέφερε ο κ. Ιακώβου.
«Ο Υπουργός μας ζήτησε να αναλάβουμε τις συγκεκριμένες θέσεις για μία μεταβατική περίοδο, εξήγησε ο κ. Ιακώβου. Θα επιλεγούν νέα μέλη του ΔΣ με διάφανη, αξιοκρατική διαδικασία, με μεγάλη εμπειρία σε θέματα διαχείρισης ΜΕΔ, πιθανόν από το εξωτερικό. Θα εκλέξουν τον νέο γενικό διευθυντή, ο οποίος με τη σειρά του θα εκλέξει τη διευθυντική του ομάδα» υπογράμμισε ο κ. Ιακώβου.
Ανέφερε παράλληλα ότι σκόπευε να αποχωρήσει αλλά πείστηκε να μείνει για αυτή τη μεταβατική περίοδο.
«Έμειναν μόνο 270 άτομα, με εργασίες που έχουν άμεση σχέση με θέματα ΜΕΔ. Η σχέση με την Altamira συνεχίζεται. Η ΚΕΔΙΠΕΣ θα συνεχίσει να εξυπηρετεί αυτή τη διαδικασία» ανέφερε.
Ερωτηθείς από τον κ. Αρέστη για τον ρόλο της Altamira αυτή τη στιγμή, ο κ. Ιακώβου ανέφερε ότι αρχές 2017 ολοκληρώθηκε η συμφωνία. Σήμερα η σχέση συνεχίζει να είναι η ίδια με ΚΕΔΙΠΕΣ και ΣΕΔΙΠΕΣ.
Ο κ. Αρέστη τόνισε ότι ο κ. Ιακώβου απέστειλε εκτενέστατη έκθεση μόλις η Ερευνητική Επιτροπή ανέλαβε καθήκοντα.
«Από τον Ιανουάριο του 2017 μέχρι τον Δεκέμβριο τα NPLs μειώθηκαν κατά 800 εκατ., φαινόταν ότι η Altamira έκανε καλή δουλειά. Η ΚΤΚ μας είπε ότι έπρεπε να κάνουμε καλύτερα από αυτά που κάναμε και το προσπαθήσαμε, τόνισε ο κ. Ιακώβου. Ο αναγκαίος κεφαλαιακός δείκτης ανέβηκε στο 14,125%. Οποτεδήποτε η Τράπεζα έκανε ενέργειες για λύση εκτός του πλαισίου, οι έποπτες έθεταν κωλύματα».
Η ανάγκη για επιπρόσθετα κεφάλαια οδήγησε την Τράπεζα στη διάσπαση, εκεί που ήθελαν οι επόπτες.
Οι επόπτες (SSM) είχαν κι οι ίδιοι πολλές πιέσεις από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Δέχονταν συνεχώς πιέσεις για εφαρμογή πιο αυστηρών πρακτικών, μας είχε αναφέρει η κ. Nouy, επικεφαλής του SSM.
Με τηλεδιάσκεψη θα καταθέσει η Nouy στην Ερευνητική
Όπως είπε ο κ. Αρέστη, η επιφαλής του SSM δέχτηκε πρόσκληση για κατάθεση στην Ερευνητική Επιτροπή, την οποία φαίνεται να την αποδέχτηκε.
Ρωτήθηκε από τον κ. Αρέστη αν τα οικονομικά της ΣΚΤ ήταν συγυρισμένα ενόψει των προβλημάτων που αντιμετώπισε, αν έκανε χρηστή οικονομική διαχείριση ο κ. Ιακώβου απάντησε θετικά.
«Η κατάσταση το 2012-2013 έφτασε σε ένα σημείο που ίσως να μην ήταν αναστρέψιμη. Τεράστια προβλήματα, μεγάλος όγκος μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων. Η ανακεφαλαιοποίηση βασίστηκε σε συγκεκριμένες παραμέτρους, όπως τα χρόνια που χρειάζονταν για να εκποιηθεί ένα ακίνητο. Δεν βοηθούσε τις τράπεζες να κινηθούν σωστά. Ένας οργανισμός με 50% ΜΕΔ, για την Ευρώπη θεωρείται μη βιώσιμος» ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Ιακώβου.
Οι επόπτες όπως είπε, θεωρούσαν ότι δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των ΜΕΔ. Υπογράμμισε δε ότι στο τέλος του 2012 ήταν βέβαιο ότι επήλθε το τέλος του Συνεργατισμού ενώ δεν υπήρχε περίπτωση να πάει πίσω στον κόσμο και ήταν αδύνατο ο Συνεργατικός Πιστωτικός Τομέας να έχει τέτοια κερδοφορία για να καλύψει το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης.
Παράλληλα εξέφρασε την πεποίθηση ότι στο Συνεργατισμό ασκούνταν περισσότερες πιέσεις παρά σε άλλες τράπεζες αν εφαρμόζονταν οι παραδοχές σε άλλη τράπεζα.
ΕΚΤ: Ουδέν σχόλιον για τα περί κατάθεσης Ντανιέλ Νουί στην Ερευνητική
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), ερωτηθείσα σχετικά από το ΚΥΠΕ, δεν προέβη σε σχόλιο αναφορικά με τα όσα λέχθηκαν από τον Πρόεδρο της Ερευνητικής Επιτροπής για τον Συνεργατισμό, Γεώργιο Αρέστη, περί κατάθεσης της Προέδρου του Ενιαίου Εποπτικού Συμβουλίου Ντανιέλ Νουί μέσω τηλεδιάσκεψης.
Στην ακροαματική διαδικασία νωρίτερα σήμερα, ο κ. Αρέστη είπε πως η Επιτροπή απέστειλε πρόσκληση στην κ. Νουί, για να προσθέσει πως η κατάθεση θα γίνει μέσω τηλεδιάσκεψης αλλά δημόσια και φαίνεται ότι η πρόσκληση έγινε αποδεχτή.