نت‌بلاکز: قطع تقریبا کلی اینترنت در ایران ادامه دارد

پخش این فایل در دستگاه شما پشتیبانی نمی شود.
اغتشاشگر یا معترض؛ رویارویی حکومت با مخالفان

شبکه ناظران اینترنت - نت‌بلاکز - صبح امروز، چهارشنبه، ۲۹ آبان (۲۰ نوامبر)، در گزارشی گفت که قطع تقریبا کامل ارتباط اینترنتی در ایران ادامه دارد.

در همین حال یک گروه حقوق بشری کشته شدن بیش از ۱۰۰ نفر در اعتراضات ایران را تایید کرد و رهبر ایران اعتراضات را "امنیتی" توصیف کرده است.

شبکه ناظران اینترنت - نت‌بلاکز - صبح امروز، چهارشنبه، ۲۹ آبان (۲۰ نوامبر)، در گزارشی گفت که قطع تقریبا کامل ارتباط اینترنتی در ایران ادامه دارد. ساعاتی پیشتر، این نهاد در توییتر خود نوشت که "هفتاد و پنج ساعت می‌گذرد که ایران قطع تقریبا کامل اینترنت را به جریان انداخت و به این ترتیب، ایران را در انزوا از بقیه جهان قرار داد."

این شبکه گفته است که صبح امروز، ارتباط اینترنتی ایران با جهان خارج از ۵ درصد به ۴ درصد تنزل کرده است. نت‌بلاکز افزوده است که "حق برخورداری از آزادی بیان و آزادی اجتماعات خدشه ناپذیر است و باید حمایت شود."

همچنین در حالی که قطعی تقریبا کامل اینترنت در ایران ادامه دارد، سایت وزارت خارجه آمریکا مسیری را برای برقراری اینترنت پیشنهاد کرده است.

اقدام دولت به قطع ارتباط اینترنتی در ایران علاوه بر جلوگیری از انتشار اخبار مربوط به ناآرامی‌های داخلی، ارتباط تجاری و کسب و کارهای مرتبط با اینترنت را به شدت مختل کرده و به گفته کارشناسان، خسارات هنگفت اقتصادی به بار آورده و دشواری‌هایی را در پی داشته است. از جمله خبرگزاری ایسنا به نقل از مقامات سامان تامین گزارش کرد که قطع اینترنت باعث اختلال در ارائه خدمات درمانی به بیماران شده و کارکنان سازمان برای رفع مشکلات تلاش می‌کنند.

حق نشر عکس usdadarfars
Image caption وبسایت وزارت خارجه آمریکا شیوه‌ای را برای دسترسی به اینترنت پیشنهاد کرده اما تعدادی از کاربران می‌گویند دسترسی به آن دشوار است

منابع دولتی پیشتر فهرستی از خساراتی را هم که، به گفته آنان، از سوی تظاهرکنندگان به اموال عمومی وارد شده منتشر کرده بودند. از جمله خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران، معترضان را متهم کرده است که به ماموران اورژانس پزشکی حمله کرده و به تجهیزات امدادرسانان خساراتی وارد کرده‌اند.

همزمان، توییتر وزارت خارجه آمریکا به زبان فارسی اطلاعیه‌ای در مورد نحوه دسترسی به اینترنت در شرایط قطع ارتباط را منتشر کرده اما برخی کاربران گفته‌اند که در شرایط کنونی، دانلود کردن آن با دشواری‌هایی همراه است.

توییتر وزارت‌ خارجه آمریکا همچنین اظهارات برایان هوک، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران را در انتقاد از اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای در مورد تظاهرکنندگان منتشر کرده است. آقای هوک گفته است: "خامنه‌ای مردم ایران را اوباش خوانده است؛ خامنه‌ای در واقع رژیم خود را توصیف کرده است، نه آن ایرانیان شجاعی را که، صدای‌شان در اعتراض به عملکرد او بلند شده است." این مقام آمریکایی با اشاره به اطلاعیه سپاه پاسداران در مورد برخورد با معترضان نیز گفته است: "سپاه پاسداران در بیانیه‌ای تهدید کرد که با کسانی که امنیت و آرامش مردم را مختل کنند برخورد می‌کند، نکته طنز اینجاست که هیچ کس بیش از سپاه پاسداران امنیت و آرامش مردم را مختل نمی‌کند."

سازمان ملل: تیراندازی نکنید

پیشتر، یک سخنگوی سازمان ملل از نیروهای امنیتی ایران خواست از اعمال شدید قوه قهریه از جمله مهمات جنگی علیه معترضان خودداری کنند و خواستار امکان دسترسی مجدد به اینترنت شد.

روپرت کلویل، سخنگوی حقوق بشر سازمان ملل، گفت که این سازمان گزارش‌هایی مبنی بر کشته شدن ده‌ها نفر در اعتراض‌های چند روز گذشته در ایران دریافت کرده و افزود که حجم تلفات "قطعا بسیار جدی" است. او همچنین معترضان را دعوت به آرامش و خودداری از تخریب کرد.

در بیانیه‌سازمان ملل آمده است که براساس گزارش‌ها، اعتراضات سراسری دست‌کم چهل شهر ایران را فراگرفته اما افزوده است که به خاطر قطع ارتباطات، اطلاعات دقیقی از دامنه این اعتراضات و تعداد قربانیان آن در دست نیست. آقای کلویل گفته است که قطعا ده‌ها نفر در این تظاهرات جان باخته‌اند و آمار کشته شدگان "دورقمی است هرچند ممکن است بیشتر باشد."

سازمان عفو بین الملل می گوید مرگ ۱۰۶ نفر را در ۲۱ شهر ایران در برخورد نیروهای امنیتی تایید کرده است.

در ایران، خبرگزاری‌های داخلی گزارش‌هایی از تشییع جنازه ماموران امنیتی که در درگیری‌های اخیر کشته شدند منتشر کرده‌ و آنان را "شهید مدافع امنیت" نام داده‌اند. روز گذشته، آیت‌الله خامنه‌ای تظاهرات مردم را که در اعتراض به گرانی بنزین آغاز شده بود "امنیتی" نامیده و گفته بود که این اعتراضات "مردمی" نبوده است.

او گفت: "هم دوستان و هم دشمنان بدانند، ما در عرصه‌ جنگ نظامی و سیاسی و امنیتی دشمن را عقب زدیم، همین کارهای این چند روز کارهای امنیتی بود، مردمی که نبود. در عرصه‌های مختلف دشمن را عقب زدیم و به توفیق الهی در عرصه‌ی جنگ اقتصادی هم به‌طور قاطع دشمن را عقب خواهیم زد."

او روز یکشنبه در اولین واکنش به اعتراضات گفته بود که از افزایش قمیت بنزین حمایت می‌کند و از مأموران امنیتی خواسته بود به وظایفشان عمل کنند، سخنانی که به عنوان چراغ سبزی برای برخورد شدید با معترضان تلقی شد.

درحال حاضر تصویر روشنی از وضعیت در ایران به علت قطع تقریبا کامل اینترنت که از روز شنبه شروع شد وجود ندارد.

با این حال شواهد نشان می دهد ناآرامی‌هایی که در اعتراض به گران شدن بنزین از روز جمعه شروع شد، همچنان در نقاطی از این کشور ادامه دارد.

دولت ایران معترضان را "آشوبگر" خوانده و قول برخورد با آنها را داده است.

حق نشر عکس AFP
Image caption تهران ۱۹ نوامبر

تصاویری که به دست بی بی سی فارسی رسیده به روشنی شلیک نیروهای امنیتی در کرمانشاه به سوی معترضان را نشان می دهد.

اعتراضات زمانی شروع شد که دولت از ساعت نخست جمعه بهای بنزین آزاد را از هزار تومان در هر لیتر به سه هزار تومان و بهای بنزین سهمیه ای - ۶۰ لیتر اول - را به ۱۵۰۰ تومان افزایش یافت.

تا روز یکشنبه اعتراضات خیابانی به حدود یکصد شهر ایران کشیده بود. دولت ایران عملا در هیچ موردی به مخالفان اجازه تجمع رسمی نمی دهد و فورا با هرگونه تجمعی مقابله می کند - مگر آنکه در حمایت از حکومت باشد.

خبرگزاری فارس نزدیک به سپاه پاسداران می گوید حداقل ۱۰۰ بانک و ۵۷ فروشگاه به آتش کشیده شده اند و حدود هزار نفر دستگیر شده اند.

یک سخنگوی دولت روز دوشنبه گفته بود که اوضاع "آرامتر" شده است. با این حال ویدئوهای منتشر شده در شبکه های اجتماعی از ادامه اعتراضات در ساعات پایانی دوشنبه شب در چندین نقطه حمایت داشت.

به گفته مقام ها سه مامور امنیتی در غرب تهران به ضرب چاقو کشته شدند. همچنین گفته شد که یک مامور پلیس راه در ماهشهر به قتل رسید.

تازه ترین تحولات

روز سه شنبه رسانه‌ها و مقامات رسمی ایران از بازگشت "آرامش" به شهرهای ایران صحبت کردند اما چهار مسابقه فوتبال لغو شده است.

گزارش‌های رسمی حاکی است که آرامش بر پایتخت حاکم است. اما برخی از شهروندان که به شکل محدود موفق شده‌اند به اینترنت وصل شوند می‌گویند در این شهر نیز در پنج روز اخیر ناآرامی‌هایی رخ داده که به دلیل سانسور شدید اخبار، بازتاب چندانی پیدا نکرده است.

ویدئوهای دریافتی بی‌بی‌سی فارسی حاکی است که شب گذشته در شهر قدس (قلعه حسن‌خان) در جنوب تهران تیراندازی‌هایی رخ داده است. صحت این ویدئو توسط بی‌بی‌سی تایید شده است.

حق نشر عکس UGC

واکنش ها

ریچارد گرنل سفیر آمریکا در آلمان سه شنب شب در توییتی نوشت: "ما صدای مردم ایران را می‌شنویم. ما مشکل را می‌دانیم اگرچه فعلا نمی‌توانیم جزئیات بیشتری از آنچه تا حالا انجام دادیم منتشر کنیم. اما بدانید که صدا و خواسته شما را واضح و شفاف ‌می‌شنویم."

او که ظاهرا به قطع اینترنت اشاره داشت، پیشتر هم گفته بود که آمریکا و اروپا باید در همکاری با هم برای فراهم کردن امکان دسترسی ایرانیان به شبکه جهانی اینترنت تلاش کنند.

سناتور دمکرات برنی سندرز که برای کسب نامزدی حزب دمکرات در انتخابات سال آینده آمریکا تلاش می کند نوشت: "همه مردم حق اعتراض برای آینده ای بهتر را دارند. من از دولت ایران می خواهم به خاموشی اینترنتی و خشونت علیه معترضان پایان دهد."

مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، هم نوشت: "مردم ایران زمانی از آینده بهتر برخوردار می‌شوند که دولت آنها شروع به احترام گذاشتن به حقوق اولیه بشر کند، طرز تفکر انقلابی‌ و فعالیت‌های مخربش را در منطقه کنار بگذارد و صرفا مانند یک حکومت عادی رفتار کند. انتخاب با رژیم است."

ان لیند وزیر خارجه سوئد گفته است: "از آمار کشته ها وحشتزده ام. هیچ چیزی این خشونت را توجیه نمی کند. امروز سفیر ایران در سوئد را از موضع خود مطلع کردیم."

رضا پهلوی ولیعهد پیشین ایران در توییتی نوشت: "هم‌میهنانم! در شرایطی که اشرار گوش به فرمان ضحاک زمانه، جان معترضان بی‌گناه را می‌گیرند، حمایت از یکدیگر و دفاع از خود نه تنها یک حق انسانی که یک وظیفه اخلاقی‌ست. اتحاد رمز پیروزی‌ست."

از سوی دیگر حزب چپ ایران (فدائیان خلق) با صدور بیانیه، شخص آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی را مسئول تلفات انسانی اعتراض‌های اخیر دانست.

در این بیانیه آمده است: "سران جمھوری اسلامی و در راس آن ھا خامنه ای از مدت ھا قبل برای مقابله با اعتراضات مردم تدارک دیده بودند، اما انتظار چنین انفجاری از خشم و خیزش در بیش از صد شھر کشور را نداشتند" و افزود "حزب ما در جھت تقویت جنبش مردم دست یاری و ھمکاری را به سوی ھمه جریانات سیاسی دراز کرده، آمادگی خود را برای فعالیت مشترک در این زمینه اعلام می کند."

سه حزب کردستان ایران هم در بیانیه‌ای مشترک خواهان حمایت جامعه جهانی از معترضان در ایران شده‌اند.

قرار بود کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران روز سه شنبه جلسه ای درباره اعتراض‌ها داشته باشد که به تعویق افتاده است. علت تعویق "مشغله کاری بسیاری از مسئولان امنیتی و اطلاعاتی" عنوان شد.

همزمان جمعی در تبریز به حمایت از آیت الله علی خامنه ای تجمع کردند. خبرگزاری تسنیم نزدیک به سپاه پاسداران گزارش کرده که نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی و امام جمعه تبریز در این تجمع سخنرانی کرده اند. روز گذشته هم تجمعی مشابه در شهر زنجان برپا شد.

از سوی دیگر ایرانیان در شهرهای مختلف از جمله برلین، آمستردام، میلان و رم در اعتراض به سرکوب معترضان تجمع کرده اند.

حق نشر عکس AFP
Image caption تخریب یک جایگاه بنزین در اسلام شهر در نزدیکی تهران - یکشنبه ۱۷ نوامبر

دستگیری ها

فرماندار شهر جم در استان بوشهر سه شنبه گفت که تعدادی از "اغتشاشگران" دستگیر شده‌اند. مقام‌های ایران از واژه "اغتشاشگر" برای معترضانی استفاده می‌کنند که در پنج روز اخیر به خیابان آمده‌اند.

محمد حسینی اشاره‌ای به تعداد دستگیرشدگان یا کشته‌شدگان نکرد اما گفت که "خسارات" در استان بوشهر نسبت به استان‌های دیگر کمتر بوده است.

خبرگزاری فارس گزارش می دهد یکی از "نهادهای امنیتی" یک تیم "هفت نفره" را دستگیر کرده که روز یکشنبه در حوالی میدان شوش تهران "پنج بانک را تخریب کرده و آتش زده بودند" و همه آنها "اتباع یکی از کشورهای همسایه شرقی بوده‌اند."

با این حال شاهدان عینی به بی‌بی‌سی گفته اند شاهد بوده اند که نیروهای دولتی موسوم به "لباس شخصی" بانک ها را آتش زده اند.

اسماعیل صادقی نیارکی، رئیس کل دادگستری استان زنجان گفته "۳۰ نفر از اغتشاشگران که سعی در برهم زدن نظم و امنیت و آسیب رساندن به اموال عمومی و شخصی مردم را داشتند شناسایی و دستگیر شدند".

حسین رحیمی، فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ گفته "ما در دو روز گذشته جمع زیادی از این افراد را دستگیر کردیم و تعدادی دیگر را نیز به زودی به سراغشان خواهیم رفت".

برآورد می‌شود بیش از هزار نفر در اعتراض به گرانی بنزین در استان‌ها مختلف ایران بازداشت شده باشند.

غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه در چهاردهمین نشست خبری خود گفت "مردم فتنه‌گران، خشونت‌طلبان و افراد خرابکار را به مراجع امنیتی و انتظامی و دستگاه قضایی معرفی کنند".

او گفته قوه قضائیه هنوز میزان خسارات را ارزیابی نکرده است چون وقت کافی برای این کار نداشته.

پیش از این، حسن روحانی رئیس جمهوری ایران از ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه خواسته بود تا با کسانی که "در زندگی مردم اخلال و ناامنی و راه بندان ایجاد کرده‌اند" برخورد کند.

حق نشر عکس EPA
Image caption عکسی از اعتراضات در روز شنبه ۱۶ نوامبر در اصفهان

ادامه خاموشی اینترنتی

با گذشته بیش از سه روز از قطع دسترسی به خدمات اینترنتی در ایران هنوز معلوم نیست که اینترنت چه زمانی دوباره وصل خواهد شد.

سخنگوی دولت شرط اتصال مجدد را "سوء استفاده نکردن" از اینترنت خوانده است.

علی ربیعی، سخنگوی دولت می‌گوید "چنانچه اطمینان حاصل شود که سوء استفاده‌ای صورت نمی‌گیرد اینترنت استان‌های مختلف به تدریج وصل می‌شود" و افزود "نگرانی مردم را درک می‌کنیم اما نگرانی بزرگ‌تر حفظ آرامش در کشور است".

به گفته امیر رشیدی، از فعالان آزادی اینترنت در کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران، حکومت ایران از روز سه‌شنبه، اخلال در سیستم ارتباطی اسکایپ را آغاز کرده است.

محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفته "اطلاعی درباره زمان رفع محدودیت اینترنت ندارم و در این زمینه باید از شورای امنیت کشور (شاک) سوال کنید".