Маршрут “Аграгарадок Свіслач: сцежкамі гісторыі”
У маі 2005 года ў сувязі з 60- годдзем Вялікай Перамогі ў школе быў адкрыты Краязнаўчы музей. Экспазіцыя яго складаецца з 8 раздзелаў:”Гісторыя вёскі Свіслач”, “Гісторыя СВК”Свіслач”, ”Гісторыя Свіслацкай СШ”, “Ваенная гісторыя вёскі Свіслач”,“Ветэраны Вялікай Айчыннай вайны - нашы землякі”,“Афганістан баліць у маёй душы”,“Нашы славутыя землякі“,”Этнаграфія.” Кіраўніком музея з’яўляецца настаўніца гісторыі Жукоўская З.І. |
|
Гісторыя Свіслацкай сярэдняй школы бярэ пачатак у 1936 годзе. Яна была 4-х гадовая, з навучаннем толькі на польскай мове і называлася Дзерачынкоўскай па назве царкоўнага прыхода. Гісторыя захавала імя першага дырэктара школы Леаніда Палькоўскага і прозвішча настаўніка матэматыкі Дудзінскага. У гады вайны школа была закрыта. Заняткі аднавіліся ў 1944 годзе. Да 1958 года школа была сямігадовай. З 1958 па 1964 гады школа была васьмігадовай. У 1964 годзе Дзерачынкоўская школа стала сярэдняй. У 1991г. быў пабудаваны новы будынак школы. Школа стала называцца Свіслацкая. |
|
Вёска Свіслач раскінулася на беразе аднаіменнай ракі. Яе назва ўзнікла ад назвы ракі і мае балцкія карані: С-вісл-ач, значэнне асновы - вільгаць, балота, разліў. Вёска Свіслач мае і народную назву “Царскае сяло”. Першыя пісьмовыя звесткі пра вёску Свіслач знаходзяцца ў "Пісцовай кнізе Гродзенскай эканоміі" і адносяцца да 1558 года. У 1565 годзе згадваецца гаспадар Свіслачы гродзенскі харужы Богуш Міцута. Пазней Свіслач з'яўлялася ўласнасцю Кірдзееў, з 1754 года належала Ромэрам. У першай палове ХІХ стагоддзя вёска стала ўласнасцю Вандаліна Пуслоўскага. У ХІХ стагоддзі маёнтак Свіслач стаў пасагам дачкі Вандаліна Пуслоўскага і Ядвігі Галамбек-Язерскай Марты. Апошнім уладальнікам Свіслачы быў старэйшы сын Марты Міхал Красінскі. |
|
На мяжы ХІХ-ХХ стагоддзяў у Свіслачы пачынаецца будаўніцтва палаца. Палац пабудаваны ў стылі мадэрн. Імя яго архітэктара невядома. Старажылы расказвалі, што будавалі палац польскія дойліды. Актыўны ўдзел у будаўніцтве прымалі і мясцовыя жыхары - Сурба, Санькоўскі. У палацы графіні Марты Красінскай сёння размяшчаецца праўленне СВК “Свіслач”, клуб, бібліятэка, банкі музей. |
|
Пейзажны парк у вёсцы Свіслач заложаны ў канцы 19-п.20ст. Ён займаў плошчу 5га. Насаджэнні парка былі прадстаўлены групамі дрэў, якія чаргаваліся з палянамі. У парку растуць рэдкія для Беларусі чырвоны клён Рэйтэнбаха, хвоя Веймутава, ілжэтсуга, карагана, белая акацыя і іншыя дрэвы. Свіслацкі парк адносіцца да тыпу пейзажных, што падкрэсліваецца маляўнічай планіроўкай тэрыторыі і размяшчэннем зялёных насаджэнняў |
|
Музей СВК “Свіслач” быў адкрыты 1 студзеня 2007 года. Экспазіцыя музея складаецца з наступных раздзелаў: “Гісторыя маёнтка графіні Марты Красінскай”, “Саўгас “Свіслач” з 1944 па 1984г.г.”, “Зала Вялікай Айчыннай вайны”, “Зала народнай творчасці”, “Беларуская хатка”. У музеі захоўваецца інфармацыя аб уладарах Свіслачы, асноўных падзеях яе гісторыі, аб побыце мясцовых жыхароў у розныя часы. Кіраўніком музея з’яўляецца Шыдлоўская Зінаіда Лявонцьеўна. |
|
Камень-валун - сведка ледавіковай эпохі, які быў знойдзены каля вёскі Няцечы. У юбілейным для СВК “Свіслач” 2004 годзе на ім быў выгравіраваны надпіс “1944-2004. 60 год СВК “Свіслач”. |
|
Ёсць у Свіслачы памятнае месца - гэта брацкая магіла воінаў, якія загінулі пры яе вызваленні. Тут пахаваны 341 салдат і афіцэр, якія загінулі ў ліпені 1944 года. Сярод іх Героі Савецкага Саюза Садакоў П.С., Мяльноў І.М., Ібраеў А.А. У 1958 годзе на брацкай магіле ўстаноўлены помнік –скульптура воіна з лаўровым вянком. |
|
На тэрыторыі вёскі Свіслач у 2002 годзе пабудаваны касцёл Божай Міласэрнасці. Ён будаваўся на сродкі прыхажан. Вялікую дапамогу ў будаўніцтве касцёла аказаў СВК “Свіслач”. Святаром яго з’яўляецца ксёндз Тадэвуш Крыштопік. Колькасць парафіян складае 140 чалавек. |
|
Вёска Свіслач размешчана па берагах жывапіснай ракі Свіслач, якая з’яўляецца прытокам Нёмана. Яна дзеліць вёску на дзве амаль роўныя часткі. Даўжыня Свіслачы складае 121км. Рака прымае 11 прытокаў, буйнейшы з якіх- Верацейка. Выток ракі знаходзіцца на паўднёвым захадзе Гродзенскай вобласці, каля горада Свіслач. У 2011 годзе ў межах вёскі Свіслач на рацэ ўтварылася вадасховішча. |
|
Гісторыя Свята-Крыжаўзвіжанскай царквы бярэ пачатак у ХIХcт. Царква будавалася як уніяцкая ўладальнікам вёскі Дарошавічы і іншых навакольных вёсак. У 1863 годзе пры Дзерачынкоўскім царкоўным прыходзе было адкрыта сельскае царкоўнае вучылішча, у якім навучалася 20 вучняў. Вядома імя і святара - Аляксандр Пігулеўскі. У час вайны царква была разбурана. У 1977 годзе пачалася рэстаўрацыя яе сіламі вернікаў і мясцовых гаспадарак. Сёння царква пастаянна дзейнічае, святаром з’яўляецца айцец Андрэй (Русак). |